ΕΑΜικό κίνημα: Όταν ένας "άλλος" κόσμος φαινόταν προσιτός

Αφίσα του ΕΑΜ, για τα τέσσερα χρόνια από την συγκρότησή του.

 Επιμέλεια:

Αλίκη Κοσυφολόγου, Δέσποινα Σαγγανά

   Στα τέλη του Ιουνίου του 1941, ενώ είχε ξεκινήσει η επίθεση του Χίτλερ στη Ρωσία (επιχείρηση Μπαρμπαρόσα), συνήλθε η 6η ολομέλεια του ΚΚΕ αποφασίζοντας την ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου. Το ΕΑΜ εξελίχθηκε σε κίνημα με γνήσια μαζική υποστήριξη, το οποίο προσέφερε στην κοινωνία το παράδειγμα ενός εντελώς διαφορετικού τρόπου οργάνωσης της ζωής. Το ΕΑΜικό κίνημα της περιόδου 1941-45 αντιπροσώπευσε την πιο κορυφαία στιγμή ανάπτυξης του λαϊκού αριστερού κινήματος στη σύγχρονη ελληνική ιστορία αφήνοντας εντονότατο το αποτύπωμά του σε όλες τις επόμενες δεκαετίες.

Παράλληλα με τον ένοπλο αγώνα του ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ ξεκίνησε την προσπάθειά του για δημιουργία κράτους (το οποίο στη μετέπειτα φρασεολογία έμεινε γνωστό ως «Ελεύθερη Ελλάδα») σε περιοχές της υπαίθρου. Ειδικότερα στις μεγάλες κυρίως αγροτικές περιοχές που είχε κάτω από τον έλεγχό του προσέφερε βελτιωμένα συστήματα εκπαίδευσης και υγιεινής, ένα σύστημα λαϊκής δικαιοσύνης που ανταποκρινόταν στις ανάγκες της αγροτικής κοινωνίας, βελτιωμένη επικοινωνία, εκπαίδευση και θεατρικές παραστάσεις.

Η βαθιά επιδραστικότητα του ΕΑΜ οφειλόταν στην ευρεία λαϊκή βάση που απέκτησε στα αστικά κέντρα και στην αγροτική ύπαιθρο. Επιπλέον ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του ΕΑΜ ήταν η αξιοποίηση των ικανοτήτων των γυναικών, οι οποίες, στο πλαίσιο της βαθύτατα πατριαρχικής δομής της ελληνικής κοινωνίας, είχαν μάθει να αποδέχονται τον αποκλεισμό τους στη σφαίρα της οικιακής δραστηριότητας ως «φυσιολογικό» και αναπόφευκτο.

(Δημοσιεύτηκε στην ΑΥΓΗ της 27-10-11)

Αφίσα του ΕΑΜ για τα Δεκεμβριανά. Με αιματοβαμμένα χέρια ο Γ. Παπανδρέου, υπό την υποστήριξη των βρετανών από το ξενοδοχείο Μ. Βρετανίας αντιμετωπίζει τον λαϊκό ξεσηκωμό, με χρήση  όπλων.

*  Οι φωτογραφίες είναι από το Αρχείο της ΕΣΔΙΑ ν. Αχαΐας 1940-1974.