Το γερμανικό χρέος προς την Ελλάδα ρημάζει τα αρχαία του Κεραμεικού

 Η περσινή βροχή «ξήλωσε» τα κράσπεδα του ποταμού Ηριδανού, που διασχίζει τον Κεραμεικό.

Ξεχασμένη υποχρέωση της Γερμανίας προς την χώρα μας από το 1913 - Με ελληνική χρηματοδότηση πλέον η συντήρηση του αρχαιολογικού χώρου

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ, από την Ελευθεροτυπία

Αν οι Γερμανοί βλέπουν μισοβουλιαγμένο τον Παρθενώνα από τα ελληνικά χρέη, εμείς θα δούμε στα αλήθεια μισοβουλιαγμένο τον Κεραμεικό από ένα δικό τους ανεξόφλητο χρέος: να συντηρούν, να αναστηλώνουν και να φροντίζουν τα μνημεία του αρχαιολογικού αυτού χώρου, τα οποία έχουν αφήσει στην τύχη τους εδώ και πολλές δεκαετίες.

 Η περσινή βροχή «ξήλωσε» τα κράσπεδα του ποταμού Ηριδανού που διασχίζει από την αρχαιότητα τον Κεραμεικό. Με αποτέλεσμα να πέφτουν λίθοι και να διαλύονται τα αναλήμματα της Ιεράς Οδού (που οδηγούσε στην Ελευσίνα), να καθιζάνουν ταφικά μνημεία της αρχαίας Αθήνας και να καταστρέφονται ακόμη και τα αντίγραφα των περίφημων επιτύμβιων γλυπτών και ανάγλυφων της Οδού των Τάφων.

 Θα πείτε, τι δουλειά έχουν οι Γερμανοί με τα μνημεία μας. Εχουν, και μάλιστα παλαιόθεν. Η γερμανική κυβέρνηση από το 1913 έχει αναλάβει την υποχρέωση συντήρησης και αναστήλωσης των μνημείων του Κεραμεικού, με αντάλλαγμα το δικαίωμα ανασκαφών στο χώρο, που διενεργούνται κατ' έτος από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Η έλλειψη, όμως, αναγκαίας χρηματοδότησης του γερμανικού κράτους προς το εν Αθήναις αρχαιολογικό τους ινστιτούτο έχει ορατές πλέον τις επιπτώσεις στα μνημεία. Η ελληνική πλευρά ανέχεται χρόνια αυτή την κατάσταση, χωρίς να εγείρει θέμα διακοπής των ανασκαφών τους. Γιατί; Η απάντηση είναι ότι «υπάρχει καλή επιστημονική συνεργασία» των Ελλήνων με τους Γερμανούς αρχαιολόγους. Φτάνει, όμως, αυτό;

 Παρόμοιο ήταν και το ερώτημα που τέθηκε προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, με αφορμή την έγκριση της μελέτης του Δημήτρη Κουτσογιάννη, που εκπονήθηκε με πρωτοβουλία της Γ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων για την ανάταξη-ενίσχυση των αναλημμάτων του αρχαίου ποταμού Ηριδανού, που διατρέχει τον αρχαιολογικό χώρο, όπως επίσης και για την αντιμετώπιση της παθολογίας των μνημείων.

 Ετσι, η συζήτηση ανοίχτηκε πέραν των οκτώ πεσμένων λίθων και άλλων ισάριθμων, που είναι ετοιμόρροποι στις νοτιοανατολικές όχθες του ποταμού (προς την πλατεία Ασωμάτων) ήδη από πέρυσι το χειμώνα (έπεσαν ύστερα από ισχυρή νεροποντή). Η επέμβαση γίνεται σε μήκος 50 μέτρων, με εξ ολοκλήρου ελληνική χρηματοδότηση. Θα διατεθούν 15.000 ευρώ φέτος κι άλλα τόσα του χρόνου από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.

 Η Εφορεία προσπαθεί, με τα ελάχιστα χρήματα που έχει στη διάθεσή της, να διατηρεί το χώρο φροντισμένο: «Αντικαταστήσαμε την περίφραξη, καθαρίσαμε τις ελιές, συντηρούμε όσο μπορούμε τα μνημεία, γιατί είναι ένας χώρος που κόβει εισιτήρια, έχει 130.000 επισκέπτες το χρόνο», μας είπαν από την Γ' ΕΠΚΑ, τονίζοντας πως, όταν βλέπουν κομμάτια των μνημείων έτοιμα να πέσουν, δεν μπορούν να περιμένουν κανέναν.

 Το κακό είναι ότι από τη δεκαετία του '60 έχει να γίνει συστηματική αναστήλωση και συντήρηση από τους Γερμανούς στον Κεραμεικό, μας επισήμαναν. Πέραν της αναστήλωσης μιας βάσης, όταν είχαν βρεθεί τα αρχαϊκά γλυπτά, ένας Κούρος, δύο λιοντάρια και μια σφίγγα, το 2003, δεν έχει γίνει κανένα αναστηλωτικό έργο. «Κι επειδή είναι ορατός ο κίνδυνος να χαθούν τμήματα μνημείων», γι' αυτό η Εφορεία αποφάσισε να επέμβει, για να μην ξηλωθούν κι άλλο τα αναλήμματα από τις όχθες του Ηριδανού. Ετσι, προγραμματίζεται να γίνει ανάταξη των πεσμένων λίθων και στερέωση των ετοιμόρροπων με τη χρήση ορθοστατών. Ενα έργο που θα υλοποιηθεί από το προσωπικό της Γ' ΕΠΚΑ με την αγορά μόνο υλικών και εργαλείων.

 «Ο παράγων χρόνος λειτουργεί αρνητικά και ορισμένα μέτρα είναι άκρως απαραίτητα», επισήμανε ο καθηγητής Γεωλογίας Ηλίας Μαργιολάκος. «Χώροι, όπως ο Κεραμεικός, βομβαρδίζονται κάθε χρόνο από τη βροχή, τον άνεμο, τον παγετό, τη ζέστη και το υλικό τους κονιορτοποιείται. Πρέπει να λάβουμε μέτρα για το πολύτιμο αυτό υλικό», πρόσθεσε.

 Οι Γερμανοί αρχαιολόγοι, στους οποίους μεταφέραμε όσα ελέχθησαν στο ΚΑΣ, εξεπλάγησαν, γιατί, όπως μας είπαν, έχουν προσλάβει μόνιμο «Ελληνα» συντηρητή, ο οποίος εργάζεται καθημερινά στον Κεραμεικό, φροντίζοντας τα ευρήματα των ανασκαφών και τα μνημεία. Αναγνωρίζουν, βέβαια, ότι ο χώρος είναι τεράστιος και δεν φθάνει ένας. Επίσης, υποστηρίζουν ότι διαθέτουν 25-30.000 ευρώ ετησίως για τον Κεραμεικό. Θα ήθελαν, βέβαια, να είχαν περισσότερα...

 Οι επεμβάσεις θα ξεκινήσουν σύντομα, ώστε να προλάβουν τις βροχές. Οι επόμενες επεμβάσεις θα αφορούν τη συντήρηση των μνημείων στην Οδό των Τάφων και του προτειχίσματος. Σχετικές μελέτες δεν υπάρχουν ακόμη, ούτε χρήματα. «Η επέμβαση στο προτείχισμα είναι τεράστια δουλειά, γιατί έχει μήκος 100 μέτρων και θα απαιτήσει πολύ χρόνο και γερή χρηματοδότηση», όπως λένε από την Εφορεία.