Ο καγκελάριος, το σοκ και η καταστροφική αμνησία

Του ΟΜΗΡΟΥ ΤΑΧΜΑΖΙΔΗ

Ελληνικές «επανεκκινήσεις»: Η λέξη επανεκκίνηση εισήχθη στο πολιτικό λεξιλόγιο από τον σημερινό πρωθυπουργό και τους εσωκομματικούς ομοϊδεάτες του και έκτοτε αναμασιέται από δημοσιογράφους και πολιτικούς: «Να επενδύσει πολιτικά και επικοινωνιακά στην επανέναρξη των μεγάλων οδικών έργων επιδιώκει η κυβέρνηση […] κυβερνητικό κλιμάκιο υπό τον πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά προγραμματίζεται να επισκεφθεί αύριο εργοτάξια της εθνικής οδού Κορίνθου- Πατρών, στην οποία τα έργα έχουν σταματήσει εδώ και μία διετία, για να δώσει το μήνυμα της επανεκκίνησης τους». (Από τις εφημερίδες, Τετάρτη 24 Απριλίου 2013).

Δεν θα ασχοληθώ με το οικονομικό σκέλος του ζητήματος: η σημερινή κυβέρνηση δεν είχε ποτέ σαφή προσανατολισμό στην πολιτική της, δεν είχε ιδέες, δεν είχε επινοήσεις – συντηρητική με όλη της σημασία της λέξεως, επιχειρεί ακόμη και αυτή την περίοδο της σκληρής δοκιμασίας να διατηρήσει με εξωπραγματικές υποσχέσεις και με γελοίες επικοινωνιακές τακτικές άθικτο το «κουφάρι» του παρελθόντος. Και το κάνει με τον πιο χυδαίο, αισχρό παλαιοκομματικό τρόπο.

Η αμνησία: Είχα την τύχη να προσκληθώ στην Βιέννη από τη Neue Wiener Gruppe – τμήμα Αισθητικής, όπου και ομίλησα με θέμα: «Ueber die Stadttoren hinaus: Mit Walter Seitter – Ein Versuch Thessaloniki “neu” zu sehen» [«Πέρα από τις πύλες της πόλης: Με τον Βάλτερ Ζάιτερ – μια προσπάθεια «νέας» θέασης της Θεσσαλονίκης»]. 

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου διέθεσα μέρος του χρόνου μου για κάποιες επισκέψεις σε μουσεία και αίθουσες εκθέσεων της πόλης: επισκέφθηκα και μια που ήταν αφιερωμένη στον Θεόφιλο Χάνσεν – η έκθεση οργανώθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης διακοσίων (200) ετών από τη γέννηση του Δανού αρχιτέκτονα. Επισκέφθηκα τη συγκεκριμένη έκθεση μαζί με τον Αυστριακό φιλόσοφο Βάλτερ Ζάιττερ (Walter Seitter), ο οποίος είχε αναλάβει τρόπω τινά και χρέη ξεναγού μου ανταποδίδοντας προφανώς τη φιλοξενία μας – των συνεργατών του περιοδικού ΕΝΕΚΕΝ- στην Θεσσαλονίκη: η έκθεση παρείχε άφθονο υλικό για συζήτηση μιας και τα σχέδια πολλών κτιρίων στην Βιέννη, αλλά και στην Αθήνα φέρουν την «υπογραφή» του Θεόφιλου Χάνσεν – ο δήμος Αθηναίων και το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, εξ όσων είμαι σε θέση να γνωρίζω, αγνόησε τη συγκεκριμένη επέτειο.   

Κατά τα άλλα κομπάζουμε όποτε μας βολέψει ότι διαθέτουμε στο κέντρο της πρωτεύουσας το «ωραιότερο νεοκλασσικό κτήριο [ή «οικοδόμημα», όπως θέλουν κάποιοι] του κόσμου»: λησμονούμε όμως επιδεικτικώς τον αρχιτέκτονα του Θεόφιλο Χάνσεν.

Περιορίζομαι μόνο σε αυτές τις παρατηρήσεις για την επιλεκτική λήθη των σύγχρονων Ελλήνων, γιατί προτίθεμαι μελλοντικά να επανέλθω  στο ζήτημα με άλλο άρθρο.

Το σοκ: Κατά την έξοδό μας από την κυρίως αίθουσα στον προθάλαμο, στην υποδοχή του κτιρίου, κοντοσταθήκαμε για να αγοράσουμε καταλόγους της έκθεσης. Ο χώρος ήταν σχεδόν άδειος, δύο τρεις άλλοι επισκέπτες στεκόταν μαζί μας, τακτοποιώντας τα οικονομικά της αγοράς των καταλόγων και των υπόλοιπων δώρων με τις υπαλλήλους - τρεις στον αριθμό. 

Κάποια στιγμή εισήλθε μια ομάδα από πέντε έξι άτομα, όλοι καλοντυμένοι, χαιρέτησαν και προσπέρασαν σχεδόν αθόρυβα την υποδοχή κατευθυνόμενοι προς το βάθος, προς τον ανελκυστήρα. Οι κοπέλες στο ταμείο αντιχαιρέτησαν «Guten Morgen, Herr Bundeskanzler!» (Καλημέρα κύριε Καγκελάριε) και συνέχισαν τη δουλειά τους. Έμεινα εμβρόντητος και νόμισα ότι δεν κατάλαβα καλά. Ερώτησα τον φίλο συνοδό για την «ταυτότητα» των κυρίων και η απάντηση του επιβεβαίωσε αυτό που άκουσα, αλλά υποσυνείδητα αρνιόμουν να πιστέψω: «ο ομοσπονδιακός μας καγκελάριος». 

 Έχοντας κατά νου την παρδαλή κουστωδία που συνοδεύει τους πρωθυπουργούς της χώρας μας σε κάθε τους βήμα, ανέφερα ότι «κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε ποτέ στην Ελλάδα» και η απάντηση του συνομιλητή μου ήταν λακωνική και αφοπλιστική: «σε εμάς συμβαίνει» - δεν έδωσα συνέχεια (και τι να έλεγα;), αλλά στο πρώτο σοκ προστέθηκε και δεύτερο. 

Η κοπέλα που τακτοποιούσε τους λογαριασμούς και έκοβε τις αποδείξεις, μια ευειδής μελαχρινή Αυστριακή, με τουρκικές καταβολές, όπως φαινόταν από το όνομα και το επώνυμό της, μας ζήτησε ευγενέστατα συγνώμη για την «αναστάτωση», αλλά και την «καθυστέρηση» που προκάλεσε στην εξυπηρέτηση μας ο χαιρετισμός των υπαλλήλων προς τον καγκελάριο της Αυστρίας!

Πήρα την χάρτινη σακούλα με τον κατάλογο της έκθεσης και κατευθυνθήκαμε προς την έξοδο του κτιρίου: σε μια άκρη διέκρινα δύο νεαρούς αστυνομικούς με πολιτικά, προφανώς από την ασφάλεια του καγκελαρίου, που καθόταν διακριτικά, αποφεύγοντας να δώσουν στόχο.

Η επιστροφή: Μεταβαίνοντας την επόμενη ημέρα με ταξί από το Poetzleindorf  προς το αεροδρόμιο, ακούγοντας τον τόπο προορισμού μου, ανέφερε ότι πέρυσι πήγε διακοπές στην Κάρπαθο και πως θα ξαναπάει με την οικογένειά του φέτος το Σεπτέμβριο: «όταν θα πέσει λίγο η θερμοκρασία στην Ελλάδα». Θυμήθηκα ότι, δύο τρεις φορές, είχα δει σε στάσεις του τραμ αφίσες με τις οποίες κάποιο ταξιδιωτικό γραφείο διαφήμιζε προορισμούς διακοπών στην Ελλάδα: συγκεκριμένα τέσσερις - Κέρκυρα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κάρπαθο. 

Ο ταξιτζής, ωστόσο, μου ανέφερε, ότι είχε ακούσει για την Κάρπαθο σε μια ραδιοφωνική εκπομπή:  το γεγονός ότι στο νησί συνάντησε πολλούς Αυστριακούς το απέδωσε στην μεγάλη ακροαματικότητα της συγκεκριμένης εκπομπής, την οποία έκαμε κάποιος με μη-αυστριακό όνομα, αλλά δεν γνώριζε εάν επρόκειτο για άτομο με ελληνικές ή άλλου είδους ξενικές καταβολές.

Οι κουστωδίες: Οι θερμοκρασίες στην Βιέννη ήταν αρκετά υψηλές για αυτή την εποχή: οι άνθρωποι ονειρεύονται από τώρα τις διακοπές τους – σε εμάς, δυστυχώς, η ζωή γίνεται για πολλούς συνανθρώπους μας μέρα με τη μέρα μια διαρκής «διακοπή». 

Αλλά αυτό οι κουστωδίες που τρέχουν πίσω από υπουργούς και πρωθυπουργούς δε θα το αποδώσουν ποτέ – εννοείται κοντά σε μια πληθώρα και άλλων λόγων - στη δική τους «ραγιάδικη» συμπεριφορά.