Ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις για τα θύματα του Κομμένου Άρτας

Ανείπωτες θηριωδείς συμπλήρωσαν το ολοκαύτωμα.

Γερμανικά κινηματογραφικά συνεργεία απαθανάτισαν σημεία της καταστροφής και μαρτυρίες

Έληξαν με επιτυχία χθες Πέμπτη 16 Αυγούστου, οι εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του ολοκαυτώματος του Κομμένου Άρτας, με την συμμετοχή πλήθους δημοκρατικών πολιτών και Γερμανών δημοσιογράφων. Το πρωί έγινε τέλεση του μνημόσυνου των θυμάτων με δοξολογία στο ναό Πέτρου και Παύλου και επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των πεσόντων.

Τα 317 τραγικά θύματα του ολοκαυτώματος τίμησαν και φέτος με ένα πολιτιστικό εφταήμερο εκδηλώσεων ο Μορφωτικός Σύλλογος του Κομμένου Άρτας, με τη συνεργασία του δήμου Νικολάου Σκουφά και του τοπικού συμβουλίου. Ο Ορφέας Περίδης, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Μάρθα Φριντζήλα, οι Baildsa, ο κορυφαίος Γερμανός κρουστός Gunter Baby Sommer, μαζί με τη Σαβίνα Γιαννάτου, και άλλοι μεγάλοι καλλιτέχνες έδωσαν  το ραντεβού τους φέτος στην πλατεία του μαρτυρικού χωριού.

Εκεί προσήλθαν εκατοντάδες αντιφασίστες, δημοκρατικοί πολίτες ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των διοργανωτών, φιλοδοξία των οποίων είναι το Κομμένο Άρτας να καταστεί προσκυνήματος για χιλιάδες επισκέπτες και κραυγή διαμαρτυρίας κατά της βίας και των εγκλημάτων πολέμου.

Οι εκδηλώσεις που είχαν αρχίσει από την Παρασκευή 10 Αυγούστου και κράτησαν ένα επταήμερο με πλούσιο πρόγραμμα, ολοκληρώθηκαν χθες αργά το βράδυ με συναυλία του Gunter Baby Sommer και των συνεργατών του.

Ο διάσημος Γερμανός κρουστός, ειρηνιστής και ανθρωπιστής Gunter Baby Sommer, γεννημένος στη Δρέσδη το 1943, τη χρονιά του ολοκαυτώματος του Κομμένου, επισκέφτηκε το χωριό και δίδαξε στο πλαίσιο του φεστιβάλ της κρουστοπανήγυρης, που οργάνωσε το καλοκαίρι του 2008 ο Νίκος Τουλιάτος. Συγκλονισμένος από τις θηριωδίες των στρατιωτών της Βέρμαχτ, εμπνεύστηκε μουσικά και απέδωσε το βράδυ της παράστασης εκείνου του καλοκαιριού ένα κομμάτι για τα παιδιά του Κομμένου, που άφησε άναυδο το κοινό το οποίο είχε κατακλύσει την πλατεία. Ο Gunter Baby Sommer έγινε φίλος του Κομμένου και το επισκέφτηκε εκ νέου στο πλαίσιο της κρουστοπανήγυρης μαζί με τη σύντροφό του Κατερίνα και το μουσικό σχήμα «Ιταλοί».

Στις φετινές εκδηλώσεις μνήμης παρουσιάστηκε σε παγκόσμια πρώτη εκτέλεση το CD “Songs for Kommeno” (τραγούδια για το Κομμένο), ενώ όλες τις μέρες των εκδηλώσεων, συνοδευόμενα από Γερμανούς δημοσιογράφους, βρίσκονταν στο Κομμένο δύο γερμανικά κινηματογραφικά συνεργεία, που απαθανάτισαν σημεία της καταστροφής και μαρτυρίες επιζώντων.

Κομμένο: Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε

«Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε την ιστορία μας ούτε να συγχωρήσουμε και να διαγράψουμε τα εγκλήματα πολέμου της γερμανικής Βέρμαχτ. Το Κομμένο θα φέγγει πάντα ως άσβεστη φλόγα που θα καταγγέλλει τη ναζιστική βία και θα σαλπίζει το μήνυμα της ειρήνης, της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης των λαών» αναφέρεται σε ανακοίνωση των μελών του Μορφωτικού Συλλόγου Κομμένου.

Το Κομμένο είναι ένα μικρό χωριό της Άρτας, χωμένο στην άκρη του Αμβρακικού και κρυμμένο στις εκβολές του ποταμού Αράχθου, πνιγμένο στα νερά, τα έλη και την πυκνή βλάστηση. Τα χαράματα της Δευτέρας 16 Αυγούστου 1943 εκατόν είκοσι στρατιώτες του 12ου λόχου του 98ου συντάγματος πεζικού της 1ης γερμανικής μεραρχίας Εντελβάις, που έδρευε στην κοιλάδα του Λούρου, το περικύκλωσαν και το ’καναν στάχτη δολοφονώντας 317 κατοίκους, μεταξύ των οποίων 72 παιδιά 4 μηνών έως 10 χρονών, και αφανίζοντας 20 οικογένειες.

Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 12 Αυγούστου, ο διοικητής του 98ου Συντάγματος Γιόζεφ Ζάλμινγκερ ενημέρωνε ψευδώς με σήμα του τις προϊστάμενες αρχές ότι το Κομμένο βρίσκεται στα χέρια συμμοριτών και το Σάββατο 14 Αυγούστου έλαβε διαταγή να προετοιμάσει αιφνιδιαστική επιχείρηση κατά της διαπιστωμένης συμμορίας στο Κομμένο. Η επιχείρηση θανάτου ανατέθηκε στο 12ο λόχο, διοικητής του οποίου ήταν ο υπολοχαγός Ρέζερ, στέλεχος της νεολαίας του Χίτλερ, φανατικός ναζί και αποκαλούμενος Νέρων.

Οι στρατιώτες επιβιβάστηκαν, χαράματα στις 5 και πάνοπλοι με οβιδοβόλα, πολυβόλα, οπλοπολυβόλα, χειροβομβίδες και καραμπίνες κατέληξαν ασφαλείς στο Κομμένο. Στις 6 δόθηκε το σύνθημα της «επίθεσης εναντίον των ανταρτών». Οι μονάδες εφόδου άρχισαν να βάλλουν με όπλα, με πολυβόλα, χειροβομβίδες και όλμους. Στόχος τους η εξαφάνιση χωρίς έλεος από γης ολόκληρου του χωριού. Έκαιγαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους και σκότωναν με απερίγραπτη αγριότητα άντρες, γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Ακόμη και νήπια. Κρατώντας μια χειροβομβίδα στα χέρια τους, έσπρωχναν βίαια τις πόρτες των σπιτιών και τα έκαναν κάρβουνο. Ολόκληρες οικογένειες κάηκαν ζωντανές πριν ξυπνήσουν και καταλάβουν τι γίνεται γύρω τους. Άλλοι βγήκαν στους δρόμους και έπεφταν απ’ τις σφαίρες που θέριζαν το χωριό. Ανθρώπινα σώματα έγιναν κομμάτια ή διαλύθηκαν εντελώς και δε βρέθηκαν ποτέ. Οι διαταγές ήταν σαφείς: Να μη μείνει τίποτε ζωντανό, τίποτε όρθιο σ’ ένα χωριό που αποτελούσε φωλιά των ανταρτών.

Έξι ώρες κράτησε η σφαγή. Δρόμοι, αυλές, καμένα σπίτια, χαντάκια, κήποι, η πλατεία, ολόκληρο το χωριό γέμισε πτώματα, που μερικά έμεναν άθαφτα, αφού δεν απέμεινε κανείς ζωντανός απ’ τους συγγενείς για να τα θάψει. Ο Θόδωρος Μάλλιος τελούσε τους γάμους της κόρης του Αλεξάνδρας. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν όλους. Έστησαν στο φράχτη σαράντα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας σώθηκαν μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, δεκατριών και δέκα χρόνων. Οι ναζί σκότωσαν τη νύφη και το γαμπρό.

Μόνη σωτηρία διαφυγής το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά για να περάσουν απέναντι . Κι άλλοι κρέμονταν απ’ τις βάρκες και πάλευαν τρέμοντας να γλιτώσουν τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν δεκαεφτά.