Ανάγκη για συμβολικές χειρονομίες μεγέθους…

Του ΟΜΗΡΟΥ ΤΑΧΜΑΖΙΔΗ

Ο συμβολισμός: Η πολιτική είναι ένα πεδίο αποφάσεων για τα «μεγάλα» και τα «μικρά», τα «συγκεκριμένα» και τα «συμβολικά». Η εικόνα στην οθόνη από την επίσκεψη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Γερμανία είναι αποκαρδιωτική: μια μικρή ομάδα, «σκορποχώρι»,  καθ΄ οδόν με τη συνοδεία κάμερας προς το γραφείο του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας - ο υποτιθέμενος αυριανός πρωθυπουργός της Ελλάδας, συνοδευόμενος από τον γερμανόφωνο υπεύθυνο του κόμματος επί των οικονομικών, προς τον ξένο υπουργό «χρηματοδότη» και το «πουγκί» του. 

Το τέλος των λεονταρισμών: όχι και της πολιτικής – μια μακιαβελική εικονογράφηση του σκηνικού θα υπενθύμιζε τη χάρη της αλεπούς σε παρόμοιες τοπιογραφίες.

Η φωτογραφία: Η φωτογραφία του Konrad Adenauer στην άκρη του τάπητα απέναντι στους εκπροσώπους των δυνάμεων κατοχής είναι ενδεικτική: οι «δυτικοί» σε μια κίνηση συμβολική αφήνουν τον πρώτο ηγέτη της μεταπολεμικής Γερμανίας εκτός τάπητος, να σταθεί σαν παρακατιανός στο γυμνό δάπεδο – ο πολιτικός από την Κολωνία κάμνει ένα βήμα  και πατάει επάνω στη γωνία του χαλιού και εκεί τον απαθανατίζει ο φακός του φωτογράφου.

Το μήνυμα ήταν σαφές: ο ηγέτης της ηττημένης χώρας «δήλωνε» με τη συγκεκριμένη κίνηση και προς τους εκπροσώπους των δυνάμεων κατοχής και προς το λαό του- εδώ πρέπει να υπάρξει μια σχέση πολιτικής ισοτιμίας.

Χειρονομία συμβολική, έκφραση της ανθρώπινης θέλησης για χειραφέτηση και αξιοπρέπεια:  αγγίζει χορδές και εντείνεται ο συμβολισμός της επειδή προέρχεται από τον πολιτικό ηγέτη ενός λαού συντετριμμένου στρατιωτικώς και, το κυριότερο, ηθικώς – ο δρόμος της επιστροφής στην πολιτισμένη ανθρωπότητα απαιτούσε ηθικές αντοχές και πολιτική δεξιότητα.

Παρεμπιπτόντως: μια ανάγνωση του  Προγράμματος του Ahlen (1947) της CDU (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση)  από τους σημερινούς Έλληνες νεοφιλελεύθερους συντηρητικούς θα ήταν μια καλή άσκηση σε σεμινάριο ευρωπαϊκής ιστορίας και πολιτικής. Παραθέτω την πρώτη του φράση για πρόγευση: ««Το καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα δε δικαίωσε τα ζωτικά κρατικά και κοινωνικά συμφέροντα του γερμανικού λαού».

Η αυτοπεποίθηση: Η πολιτική  αφορά εκτός από τη λήψη αποφάσεων και στην ικανότητα πραγματοποίησης συμβολικών χειρονομιών: την οποία φαίνεται πως στερείται σήμερα η πολιτική ηγεσία του τόπου –   οι μεγάλες πολιτικές χειρονομίες «σημαίνουν» κατευθύνσεις και προσανατολισμό γενεών.

Ο ήλιος της Ελλάδας δύει, αλλά ακόμη και τώρα οι νάνοι δεν ημπορούν να ρίξουν μεγάλες σκιές…

Και μόνο από τις αμήχανες κινήσεις των σωμάτων των Ελλήνων πολιτικών δύναται κανείς να διαπιστώσει τη θλιβερή πραγματικότητα: η πολιτική τάξη της χώρας αισθάνεται μειονεκτικά και ενοχικά απέναντι στους ξένους συνομιλητές της και τη μειονεξία τούτη αναζητά να την υπεραναπληρώσει στο εσωτερικό με την καταφυγή στον αυταρχισμό και στις ιδεοληψίες-  στην χώρα βρυχώνται ακόμη τα κουφιοκέφαλα «λιοντάρια» αγνοώντας ότι σε λίγο θα τρέφονται μόνο με κουφάρια. 

 Η κατάσταση:  Καταλήξαμε από τις αλόγιστες κορώνες του σημερινού πρωθυπουργού στην πλήρη υποταγή του στα κελεύσματα των «εταίρων» και από τους «μεσσιανικούς παληκαρισμούς» και τις  «διανοητικές ακροβασίες» του ΣΥΡΙΖΑ στα «αμήχανα κεφάλια» εμπρός στους τηλεοπτικούς φακούς και στο πολιτικό αδιέξοδο: τούτο αρχίζει να αναδύεται όταν αποφεύγονται συστηματικώς οι ρεαλιστικές απαντήσεις σε υπαρκτά προβλήματα –  σε παρόμοιες καταστάσεις, αργά ή γρήγορα, αναλαμβάνουν εργασία οι κάθε είδους «προστάτες».

Το αδιέξοδο είναι εδώ, όχι στην Γερμανία: και οι λύσεις μόνο ως «τοπικές» δύνανται να υπάρξουν – τα υπόλοιπα είναι υπεκφυγές.

Η χώρα πρέπει να απαγκιστρωθεί από το δίλημμα μνημονιακή ή αντιμνημονιακή «λύση»: πρόκειται για λογική αντιμαχόμενων στρατοπέδων, η οποία αποτρέπει και την επινόηση εναλλακτικών πολιτικών και την πρόκριση επιλογών με προοπτική – καθημερινώς εγκλωβιζόμαστε σε συνθήκες διαρκούς επικοινωνιακής υπερδιέγερσης την οποία προκαλούν συστηματικώς τα απαρχαιωμένα πολιτικά κόμματα και συνδαυλίζει ένα υπανάπτυκτο σύστημα πληροφόρησης.

Τώρα χρειάζονται συμβολικές χειρονομίες μεγέθους: μια επαρκής πολιτική ηγεσία αποφορτίζει και ψυχολογικώς το λαό της – η οικονομική χρεοκοπία δεν είναι δα και το χειρότερο έγκλημα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Καιρός να πατήσουμε και εμείς κάπου πόδι  ως ένδειξη ισοτιμίας…