«Συγγενικά δικαιώματα» από δημοσιεύσεις της google και για τους Έλληνες εκδότες

Θέμα χρόνου είναι, όπως φαίνεται, να επιβληθεί υπέρ των εκδοτών Τύπου όλης της Ευρώπης "συγγενικό δικαίωμα" για τις αναδημοσιεύσεις μέρους ή και ολόκληρων άρθρων από τον Τύπο  σε μηχανές αναζήτησης (search engines, όπως π.χ. η google) και σάιτ που αποκαλούνται συλλέκτες ειδήσεων (news aggregators) τα οποία αναδημοσιεύουν αυτόματα ειδήσεις που κυκλοφορούν στο Internet.

Οι Ευρωπαίοι εκδότες αναζητούν τα διαφυγόντα έσοδα που τους αναλογούν από την ανάπτυξη του Internet και την αθρόα αναπαραγωγή του περιεχομένου των εφημερίδων τους που γίνεται δωρεάν. Κύριος στόχος τους σε πρώτη φάση η google, η μηχανή αναζήτησης που αποκομίζει δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από διαφήμιση, από τα links που παρέχει σε ιστοσελίδες. Ζητούν από τη google να τους καταβάλλει “συγγενικά δικαιώματα”, καθώς το περιεχόμενο των εφημερίδων χρησιμοποιείται ολοένα και συχνότερα από τις εταιρείες τεχνολογίας προσθέτοντας επιπλέον αξία στις παρεχόμενες ψηφιακές υπηρεσίες.

Η ιδέα να αμείβονται με "συγγενικό δικαίωμα" οι εκδοτικές επιχειρήσεις, αλλά και οι δημοσιογράφοι που εργάζονται σε αυτές, στην περίπτωση που τα άρθρα τους αναδημοσιεύονται στο Internet και μάλιστα για εμπορικούς σκοπούς (δηλαδή από σάιτ ή μηχανές αναζήτησης που π.χ. φιλοξενούν διαφημίσεις ή επιβάλλουν συνδρομή) έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια από τους γαλλόφωνους εκδότες του Βελγίου και σύντομα επεκτάθηκε στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία κ.α.

Ήδη εδώ και ένα μήνα οι Γάλλοι εκδότες ήρθαν σε συμφωνία με την google -μετά από συστηματική και γενναία υποστήριξη από την κυβέρνηση της Γαλλίας- και συμφωνήθηκε ότι η google θα δώσει στους εκδότες της Γαλλίας περί τα 60 εκατ. ευρώ για τρία χρόνια, ποσό ιδιαιτέρως χαμηλό. Οι γαλλόφωνοι Βέλγοι συμφώνησαν για 5 εκατ. ευρώ σε ένα χρόνο, επίσης από την google.

Το γερμανικό μοντέλο φαίνεται ότι εμπνέει περισσότερο τους Έλληνες εκδότες, οι οποίοι δείχνουν ενδιαφέρον για μια σχετική ρύθμιση. Εξάλλου μια τονωτική ένεση με ευρώ είναι απολύτως ευπρόσδεκτη στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς. Παραμένει βέβαια ακόμα άγνωστο εάν οι εκδότες μέσω της Ένωσής τους (Ένωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών - ΕΙΗΕΑ) θα προχωρήσουν συντεταγμένα και με ομοψυχία -υπό την προεδρία, σήμερα, του Στ. Ψυχάρη- σε διεκδίκηση σχετικής ρύθμισης από την κυβέρνηση, από την οποία να βγαίνουν όλοι ωφελημένοι.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της ακούει με ενδιαφέρον σχετικά αιτήματα, τα οποία υποβάλλονται στον γενικό γραμματέα Μέσων Ενημέρωσης Γιάννη Παναγιωτόπουλο. Ήδη η γραμματεία πρόκειται να ανοίξει επίσημα τον διάλογο με Ημερίδα που διοργανώνει πιθανότατα στις 25 Απριλίου, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, κυβέρνησης, εκδοτών, δημοσιογράφων, εκδοτών διαδικτύου κ.ά., οι οποίοι θα κληθούν να τοποθετηθούν επίσημα με τις θέσεις τους. Στόχος του κ. Παναγιωτόπουλου, όχι μόνο η τόνωση των επιχειρήσεων Τύπου, αλλά και η διάσωση θέσεων εργασίας δημοσιογράφων και άλλων εργαζομένων στον Τύπο.

Τα καλά νέα έρχονται από τη Γερμανία. Όπως πληροφορεί η Γερμανική Ενωση Εκδοτών Εφημερίδων (BDZV) η Ομοσπονδιακή Βουλή τροποποίησε τον νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας και περιλαμβάνει ευθέως συγγενικό δικαίωμα υπέρ των εκδοτών (στη Γερμανία αναγνωρίζεται ήδη "συγγενικό δικαίωμα" υπέρ των δημοσιογράφων). Η νομική προστασία περιορίζεται σε εξειδικευμένη ομάδα χρηστών, τους «εμπορικά ενεργούντες παρόχους μηχανών αναζήτησης (search engines) ή παρόχους εμπορικών υπηρεσιών (news aggregators) οι οποίοι χειρίζονται αναλόγως τα περιεχόμενα».

Ερώτημα ετέθη στη γερμανική Βουλή για τα λεγόμενα snippets, τα αποσπάσματα κειμένου, πλέον του τίτλου, μικρού αριθμού λέξεων, που εμφανίζονται στη μηχανή αναζήτησης. Μπορούν να εγείρουν "συγγενικά δικαιώματα"; Στο ερώτημα αυτό απάντησε ο Άρειος Πάγος στη Δανία, μετά από προδικαστικό ερώτημα που έθεσε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Δανίας προσδιόρισε έτσι ότι ο "μικρός αριθμός λέξεων" που εγείρει δικαίωμα προστασίας είναι 11 λέξεις κειμένου.

(Πηγή: www.avgi.gr)