Έφυγε από τη ζωή στα 94 της η αγωνίστρια Μαρία Καραγιώργη Γυφτοδήμου

Η Μ. Καραγιώργη σε πρόσφατη φωτογραφία

Άρθρο της Π. Κρημνιώτη

(Από την ΑΥΓΗ)

 «Ήθελα πιο ήρεμη ζωή, αλλά δεν ήμουν διατεθειμένη να κάνω την παραμικρή υποχώρηση. Δεν ήταν μόνο για την αξιοπρέπειά μου, αλλά κυρίως για την ιδεολογία μου». 

Είχε την τύχη να ζήσει στην πιο σκληρή εποχή της σύγχρονης ελληνικής περιπέτειας. Βίωσε τη δίνη της ιστορίας, την αντίσταση, τον εμφύλιο, τη βαθιά παρανομία, την ανθρωποφαγία του κόμματος. Όμως η Μαρία Καραγιώργη έμεινε δυνατή και συνεπής στον αγώνα και τις αντιλήψεις της. Δεν σταμάτησε να παλεύει για την αντιδογματική Αριστερά και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου μέχρι το τέλος.

Έζησε πράγματα τα οποία δύσκολα αντέχει ο άνθρωπος. Φυλακίστηκε, εξορίστηκε, γνώρισε τον απόλυτο έρωτα στο πρόσωπο του αγωνιστή και διανοούμενου γιατρού και δημοσιογράφου Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη), αλλά και την απόλυτη δυστυχία στον τρόπο με τον οποίο ο άντρας της εξοντώθηκε από το ίδιο το κόμμα στη Ρουμανία. Απέκτησε μαζί του ένα παιδί.

Διώχθηκε εκατέρωθεν. Από το κράτος της Δεξιάς ως κομμουνίστρια, από το Ζαχαριαδικό ΚΚΕ ως γυναίκα του "προδότη". Αλλά και μετά, στα χρόνια της ελευθερίας, η Μαρία Καραγιώργη, η εκλεπτυσμένη φιλόλογος και ανυποχώρητη ιδεολόγος, δεν σταμάτησε να δίνει τις μάχες της μέσα από τη στάση ζωής, τη δράση αλλά και τα βιβλία της. Ο επίλογος του βίου της γράφτηκε την Κυριακή. Χθες κηδεύτηκε στον γενέθλιο τόπο, τις Μηλιές Πηλίου.

Η υγεία της, χρόνια επιβαρημένη. Πληγωμένη από τον καρκίνο στο στόμα που την ταλαιπωρούσε χρόνια, τη συναντήσαμε πριν από ένα χρόνο, τέτοιο καιρό. Όρθια όμως, ευγενική, με δύο φύλλα της «Αυγής» στο τραπεζάκι του καθιστικού και πλάι το τελευταίο της βιβλίο «Κώστας Καραγιώργης (1905-1955). Ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα» (αυτοέκδοση). Γραμμένο στη μνήμη του άντρα της  με τη βοήθεια της Κατερίνας Ζωιτοπούλου - Μαυροκεφαλίδου. Μια κατάθεση μνήμης στον άνθρωπο που σφράγισε τη ζωή της και άφησε έντονο στίγμα στο κομμουνιστικό κίνημα. Ο τοίχος του καθιστικού γεμάτος πίνακες.

Όμως μια φωτογραφία «κλέβει» το βλέμμα. Ο Καραγιώργης νεαρός, όμορφος, ντυμένος με τη ναυτική στολή. Τραβηγμένη στον Πόρο τον Γενάρη του '28, όταν υπηρετούσε τη θητεία του στο Ναυτικό. «Βλέπεις αυτό το χέρι που διακρίνεται αμυδρά στον ώμο του;» με ρωτά. «Του Ζαχαριάδη είναι, του καλύτερού του φίλου. Στο χωριό μου λένε, ποιος σου έβγαλε το μάτι; Ο αδελφός μου. Γι' αυτό είναι τόσο βαθιά η πληγή».

Η Μαρία Καραγιώργη δεν ξέχασε ποτέ το κακό που έκανε στο σπίτι της ο Νίκος Ζαχαριάδης. Και δεν τον συγχώρησε ποτέ. Μιλήσαμε ώρες εκείνη την ημέρα στο σπίτι της Κυψέλης. Θυμήθηκε πολλά, όλα εκείνα που συνήθως ο άνθρωπος θέλει να ξεχνά. Τις εξορίες και τις φυλακίσεις, τους διωγμούς και του Καραγιώργη και τους δικούς της και του παιδιού τους επίσης, όταν η ασφάλεια προσπαθούσε να το πιάσει όμηρο προκειμένου να εκβιάσει τον άντρα της που ήταν στο βουνό κι εκείνη κρατούμενη. Θυμήθηκε την «περίεργη» πρόταση γάμου που της έκανε ο Καραγιώργης, στο τραπέζι που σχεδίαζαν τον νέο «Ριζοσπάστη», αλλά και πώς χλώμιασε το πρόσωπό του όταν εκείνο το πρωινό του '46 είδε το κύριο άρθρο στο «Ριζοσπάστη» που διηύθυνε να καλεί σε αποχή από τις εκλογές. Το βράδυ εκείνος είχε υπογράψει το άρθρο στην εφημερίδα παρακινώντας τον κόσμο για νίκη στις εκλογές. Το άλλαξε ο Ζαχαριάδης, μου έλεγε. «Δεν τον ήθελε τον εμφύλιο ο Καραγιώργης, τον φοβούνταν».

Ώρες μιλούσαμε γι' αυτόν. «Τον ερωτεύτηκα από τον ήχο των παπουτσιών του, πριν ακόμα τον δω». Αλλά πώς άλλαξε αμέσως η μορφή της, πώς σκλήρυναν τα χαρακτηριστικά του προσώπου όταν άρχισε να μου μιλάει για το μαρτύριο του συντρόφου της στις φυλακές της Ρουμανίας. Ούτε καν τον τάφο του δεν μπόρεσε να επισκεφθεί. Κανείς δεν έμαθε πού είναι θαμμένος. «Κάπου στη Ρουμανία». Τι να της κάνει η μισερή αποκατάσταση από το κόμμα; Η Μαρία Καραγιώργη δεν μπορούσε να ξεχάσει. Πώς να ξεχάσει την αντιμετώπιση από τις συντρόφισσές της κι από το κόμμα στο Τρίκερι, όπου βρέθηκε εξόριστη. Ήταν η γυναίκα του προδότη... και αρνούνταν να τον αποκηρύξει. Εκεί ήρθε η ρήξη με το κόμμα. Δεν αποχώρησε, αργότερα όμως πήγε με την αντιδογματική πλευρά. Κι έμεινε έως το τέλος. Στη μεριά της Αριστεράς, πάντα.