Στα «Ενθέματα» στο φύλλο της 9ης Ιουνίου

Στα περίπτερα εντός της «Αυγής», στο μπλογκ τους (enthemata.wordpress.com), στο facebook (Enthemata Avgis) και στο twitter: @enthemata

Δύο μικρά αφιερώματα: στην Τουρκία και στα ΛΟΑΤ δικαιώματα, με αφορμή τα pride σε Αθήνα

Kείμενα των: Ντενίζ Οζντενίζ, Ιλεάνας Μορώνη, Βαγγέλη Κεχριώτη, Αχμέτ Ινσέλ, Στρατή Μπουρνάζου, Νικόλα Σεβαστάκη, Βασιλικής Κατριβάνου, Μαρίνας Γαλανού, Δημήτρη Παπανικολάου, Κωστή Καρπόζηλου

Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΙΟΥΝΗ ΣΤΟΥ 2013: ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑΞΙΜ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

1. Σε ποιον ανήκει το δικαίωμα στην πόλη; Γράφει η αρχιτεκτόνισσα  Ντενίζ Οζντενίζ, μέλος του κινήματος «Αντίσταση του Πάρκου Γκεζί»: «Διασχίζοντας την Ιστικλάλ προς το πάρκο Γκεζί, ανάμεσα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, με την αντιασφυξιογόνα μάσκα στο πρόσωπο, περνούσαν απ’ το μυαλό μου θραύσματα από τις προσωπικές μου μνήμες. Κι έβλεπα καθαρά ότι εκείνες οι ανέμελες και ασφαλείς μέρες της παιδικής ηλικίας, μέρες σχολικών γιορτών και παρελάσεων τυλιγμένες με την ένδοξη κόκκινη τουρκική σημαία, μεταμορφώνονταν σε έναν κόσμο που αλλάζει, αλλάζοντας τις αξίες που είχε ενσωματώσει στο παρελθόν. Ο νέος αυτός κόσμος, που είχε διαμορφωθεί εκεί, έστω και για λίγο, μέσα απ’ την αλληλεγγύη και τον κοινό αγώνα απέναντι στην εξουσία και την κουλτούρα της ηγεμονίας σήμαινε για μένα πολύ περισσότερα απ’ όλες εκείνες τις αξίες και ιδεολογίες μαζί, όποια θέση κι αν έχουν εντός μου» (μετ. Μάνος Αυγερίδης).

2. Η ανάδειξη του πολίτη στην Τουρκία. Γράφει η ιστορικός Ιλεάνα Μορώνη: «Οι Τούρκοι, διεκδικώντας να είναι πολίτες, λαός, προσπαθούν να δώσουν στο νεωτερικό, το δημοκρατικό και το εθνικό ένα περιεχόμενο που θα διαμορφώσουν οι ίδιοι. Δεν είναι εύκολη διαδικασία, και γιατί υπάρχουν μεγάλες αντιθέσεις στην τουρκική κοινωνία […] Είναι όμως η πρώτη φορά που ένα μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας φαίνεται να επιθυμεί να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία, και που δεν υπάρχει ένας θεσμός --όπως ήταν ο στρατός-- που να μπορεί πειστικά να εμφανιστεί ως υπεράνω κομμάτων θεματοφύλακας του εθνικού, και να τη σταματήσει βίαια».

3. Γιατί ξημεροβραδιάζεται ο κόσμος στην πλατεία Ταξίμ; Ο ιστορικός Βαγγέλης Κεχριώτης, από την Κωνσταντινούπολη, γράφει: «Αυτό που είδαμε τις τελευταίες δέκα μέρες είναι περισσότερο εικόνες από το μέλλον, παρά από το παρελθόν. Εικόνες από τεχνολογικά άρτιες, καταναλωτικές κοινωνίες, στις οποίες η ανάπτυξη μετριέται με τους δείκτες του χρηματιστηρίου και τις επενδύσεις. Από κοινωνίες όπου η ασφάλεια και η τάξη θα αποτελούν ικανές συνθήκες για την περιστολή των βασικότερων δικαιωμάτων […]. Ενάντια σε αυτήν τη προοπτική ξημεροβραδιάζεται ο κόσμος στο Ταξίμ. Ο αγώνας τους είναι ο αγώνας που δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν άλλες κοινωνίες όπως η ελληνική στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά και ο αγώνας που αργά η γρήγορα θα κληθούν να ξαναδώσουν στο μέλλον».

4. Η εξέγερση της αξιοπρέπειας. Ο οικονομολόγος και πολιτικός επιστήμονας Αχμέτ Ινσέλ, σε άρθρο του στη Ραντικάλ: «Είναι η εξέγερση εκείνων που δεν μπορούν να ανεχτούν αυτό το επιθετικό και δεσποτικό ύφος της πολιτικής, αυτό τον περιφρονητικό τόνο, η εξέγερση εκείνων που πιστεύουν ότι θίγεται η αξιοπρέπειά τους ως πολιτών. […]. Σήμερα ισχύει ένα καθεστώς ξεκάθαρης τυραννίας. Αυτοί που πιστεύουν ότι καταπατούνται η αξιοπρέπειά τους ως πολιτών και οι αξίες της δημοκρατίας εξεγείρονται ενάντια στον τύραννο». (μετ. Ιλεάνα Μορώνη).

 

Ο χορός της ακροδεξιάς.  Γιατί πρέπει να ασχολούμαστε, στα καλά καθούμενα, με το Ζάλογγο, γιατί πρέπει να υπερασπιστούμε τη Μ. Ρεπούση, ακόμα κι αν διαφωνούμε πολιτικά μαζί της ή δεν την πολυσυμπαθούμε αναρωτιέται ο Στρατής Μπουρνάζος. Και απαντάει: «Γιατί το διακύβευμα δεν είναι ούτε το Ζάλογγο ούτε η προσωπικότητα και το έργο της Μ. Ρεπούση. Διακυβεύεται κάτι πολύ συνολικότερο και σοβαρότερο: η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας και έκφρασης.Το επίδικο δεν είναι ο Κίτσος Τζαβέλας, η Γκόλφω και η κυρα-Φροσύνη, αλλά ο χορός της ακροδεξιάς».

Για την κουλτούρα του νέου ριζοσπαστισμού. Ο Νικόλας Σεβαστάκης ανησυχεί για έναν νέο δογματισμό που γεννιέται, για ένα είδος «ριζοσπαστικού κοινού νου» που αντιμετωπίζει τα πάντα πολεμικά και εργαλειακά. Και καταλήγει: «Παρ’ όλα αυτά, δεν πιστεύω γενικά ότι ο μονολογικός ριζοσπαστισμός είναι κάτι μοιραίο και αναπότρεπτο. Ούτε καν μέσα σε αυτούς της καιρούς της κρίσης. Υπάρχουν πάντα περιθώρια και αντίστροφες δυναμικές για μια διαφορετική πολιτική του πνεύματος. Για μια δέσμευση σε κοινωνικές αξίες που θα είναι ανοιχτή στην πολυφωνία του βιώματος και στις αμφιβολίες των υποκειμένων. Χωρίς να δούμε την παλινόρθωση των ανούσιων διχασμών μεταξύ λογοτεχνιών της προόδου και λογοτεχνιών της αντίδρασης.

 

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ PRIDE-2013 ΣΕ ΑΘΗΝΑ & ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1. Πότε είναι η ώρα για τα ΛΟΑΤ δικαιώματα; Τώρα! H Bασιλική Κατριβάνου εξηγεί γιατί τώρα, τον καιρό της κρίσης, κάθε άλλο παρά «άκαιρη» είναι η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ (λεσβίες, ομοφυλόφιλοι αμφισεξουαλικοί, διεμφυλικοί-τρνας): «Η αντίληψη» ότι τώρα, λ.χ., προέχει ο αγώνας κατά του Μνημονίου παραπέμπει τα δικαιώματα στις καλένδες, αφού ποιος ξέρει σε πόσα τέρμινα θα έρθει η περιπόθητη “κατάλληλη στιγμή”.  Και,  βέβαια, οι ίδιες αντιρρήσεις ακούγονταν  στα χρόνια της ευημερίας, όχι μόνο της κρίσης. Η επίκληση, λοιπόν, του “άκαιρου” συνιστά, ουσιαστικά, υποτίμηση της σημασίας  των ΛΟΑΔ δικαιωμάτων. Και καταλήγει με το τι πρέπει να κάνει συγκεκριμένα ο ΣΥΡΙΖΑ στον τομέα αυτόν.

2. Stonewall, 44 χρόνια μετά. Η Μαρίνα Γαλανού θυμάται το Στοουνγουώλ του 1969, την εξέγερση της λεσβιακής και γκέι κοινότητας κατά της αστυνομικής βίας – και μας μιλάει για τη διαδρομή μέχρι τα σημερινά Pride.

3. H Aριστερά, η Περηφάνεια, η Ευθύνη. O Δημήτρης Παπανικολάου γράφει για την Αριστερά και τις ριζοσπαστικές πολιτικές φύλου και σεξουαλικότητας: «Η Αριστερά δεν μπορεί να φοβάται να καταδικάσει τον φαλλοκρατισμό και τη γενικευμένη ομοφοβία. Αντίθετα, πρέπει να είναι εκείνος ο πολιτικός φορέας που θα αναλάβει να δείξει ότι και η μάτσο εθνομαγκιά, ως σύστημα εθνόφυλης σεξουαλικότητας, φαντασία εθνικής επιβολής, και στρατηγική αποφυγής της ευθύνης, χρησιμοποιήθηκε από τις πολιτικές που ευθύνονται για την κοινωνικοοικονομική κατάρρευση της χώρας τα τελευταία χρόνια».

Αρχείο Σταύρου Καλλέργη: Ψηφίδες από τον σχεδιασμό της σοσιαλστικής πολιτείας. Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί, από τη Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, ο αναλυτικός κατάλογος του Αρχείου Καλλέργη. Προδημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από την εισαγωγή του επιμελητή, ιστορικού Κωστή Καρπόζηλου, που αναφέρεται στα ύστερα χρόνια, της απόσυρσης και της ιδιώτευσης του Καλλέργη.