Παρέμβαση Γιάννη Λύχρου στο έκτακτο Περιφερειακό Συμβούλιο για το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ

Δεξιά ο Γιάννης Λύχρος, με τους Κώστα Σπαρτινό μέσον και Γιώργο Γιαννόπουλο, αριστερά.

Έρχεται προς συζήτηση το Σχέδιο ‘Αθηνά’ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ασφαλώς δεν έπεσε εν αιθρία στα κεφάλια μας. Παρά την εντύπωση της προχειρότητας την οποία αποπνέει η πρώτη ανάγνωση, μια προσεκτικότερη ανάγνωση αποκαλύπτει, την συστηματική πρόθεση του νόμου να ενισχύσει και να ολοκληρώσει το έργο των προηγούμενων νόμων των μνημονιακών κυβερνήσεων. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους ν.4009/2011 (Νόμος Διαμαντοπούλου, Σεπτέμβριος 2011) και ν.4076/12 (Νόμος Αρβανιτόπουλου, Αύγουστος 2012), οι οποίοι μεταξύ άλλων καταργούσαν το πανεπιστημιακό άσυλο, το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων και δυνατότητα των τμημάτων να απονέμουν ενιαίο πτυχίο, αλλά τίτλους σπουδών διαφόρων ταχυτήτων χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Επίσης, στον νόμο για το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο μεταφέρεται η περιουσία των πανεπιστημίων προς πώληση, αλλά και το ν.4073/12 (Μνημόνιο 3) με τον οποίο νομιμοποιείται η ίδρυση ιδιωτικών δομών (ΙΕΚ, ΚΕΚ, ιδιωτικά Κολλέγια κ.λ.π.), που με πρόσφατες τροπολογίες εξομοιώνεται η ισοτιμία των πτυχίων και  τα εργασιακά δικαιώματα των ιδιωτικών δομών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με εκείνα της δημόσιας.

Η προσεκτική ανάγνωση του Σχεδίου ‘Αθηνά’ και ο συσχετισμός του με τα προηγούμενα νομοθετικά βήματα, οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια σκοπούμενη και στοχευμένη προσπάθεια, στην συστηματική κατεύθυνση της τροποποίησης της Ελληνικής Νομοθεσίας, ώστε να γίνει δυνατή η εφαρμογή της συνθήκης της Μπολόνιας, η οποία επιτάσσει την απόσυρση των κρατών από την υποχρέωσή τους για χρηματοδότηση της δημόσιας Εκπαίδευσης και τη μεταφορά του βάρους στους ώμους των πολιτών, κατά παρέκκλιση του γράμματος και του πνεύματος του Ελληνικού Συντάγματος.

Συγκεκριμένα το Σχέδιο ‘Αθηνά’ καταργεί-συγχωνεύει 94 τμήματα (με προσεκτικότερη ανάγνωση 156), δηλαδή πάνω από το 20% των συνολικών τμημάτων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, μειώνει τον αριθμό των εισακτέων κατά 6.000 (από 17.000 σε 11.000), ενώ είναι σαφής και η απαξίωση τους απέναντι στον κλάδο των ΤΕΙ, με την ισοπεδωτική κατάργηση και συγχώνευση πολλών τμημάτων. 

Οι τροποποιήσεις αυτές οδηγούν ευθέως σε εγκατάλειψη υψηλού επιπέδου κτιριακών, εργαστηριακών και βοηθητικών εγκαταστάσεων, στριμώχνοντας πολλές δεκάδες χιλιάδες σπουδαστές σε ανεπαρκέστατους χώρους, με αποτέλεσμα το τεράστιο κόστος της μετεγκατάστασης, πράγμα το οποίο, στις σημερινές συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας, αποτελεί την καλύτερη και βεβαία απόδειξη της προαποφασισμένης πολιτικής, από την τρικομματική μνημονιακή κυβέρνηση, της μεγάλης υποβάθμισης των σπουδών της τριτοβάθμιας και ιδιαίτερα της Τεχνολογικής εκπαίδευσης. 

Ταυτόχρονα με τις κατάλληλα μεθοδευμένες συγχωνεύσεις απεμπολούνται από πολλές σχολές τα εργασιακά δικαιώματα που έχουν με κόπο και ακαδημαϊκές προσπάθειες πολλών ετών αποκτήσει, ενώ χιλιάδες σπουδαστές θα βρεθούν να σπουδάζουν διαφορετικά αντικείμενα από εκείνα που είχαν επιλέξει, πολλές φορές εντελώς διαφορετικά (π.χ. τμήμα αποκατάστασης και ανακαίνισης κτιρίων στο Τεχνολόγων Μηχανικών και τοπογράφων που δεν προβλέπεται ούτε σαν κατεύθυνση η ανακαίνιση, από Πληροφορική και ΜΜΕ σε Μηχανικούς Πληροφορικής κ.α.).

Άμεσα δε, σε κοινωνικό επίπεδο, θα έχει σαν αποτέλεσμα την μετεγκατάσταση δεκάδων χιλιάδων σπουδαστών σε άλλες πόλεις, με σημαντική επιβάρυνση εν μέσω οικονομικής κρίσης των οικογενειακών προϋπολογισμών, που θα οδηγήσει εκ του ασφαλούς σε περαιτέρω οικονομική εξαθλίωση πολλές οικογένειες, αλλά και σε εξαναγκασμό εγκατάλειψης σπουδών πολλών σπουδαστών. 

Από το Σχέδιο συρρίκνωσης και αλλοίωσης τις Ανώτατης Εκπαίδευσης δεν θα μπορούσε να ξεφύγει η Δυτική Ελλάδα. Από τα 28 τμήματα που υπήρχαν ως τώρα στα ΤΕΙ Πάτρας και Μεσολογγίου καταργούνται-συγχωνεύονται τα 14.  Περισσότεροι από 10000 χιλιάδες φοιτητές θα αναγκαστούν να μετεγκατασταθούν στα πλαίσια των συγχωνεύσεων αυτών. 

Σχολές που διαθέτουν σημαντική υλικοτεχνική υποδομή, πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια και άλλες τεχνικές υποδομές υψηλού επιπέδου (π.χ. βιβλιοθήκες, αμφιθέατρα, συνεδριακό κέντρο, κ.α.), μετεγκαθίστανται σε τόπο εγκατάστασης ο οποίος δεν διαθέτει ούτε κτιριακές και εργαστηριακές εγκαταστάσεις, άλλα ούτε τον κοινωνικό και επιχειρηματικό περίγυρο που είναι αναγκαίος, για να την πραγματοποίηση τόσο της αναγκαίας ερευνητικής δραστηριότητας, όσο και της υποχρεωτικής πρακτικής άσκησης στην διάρκεια των σπουδών. Ταυτόχρονα χάνονται σημαντικές σχολές για την ανάπτυξη της περιοχής, όπως οι Τουριστικές σπουδές και η ανάπτυξη Γεωπονικής Τεχνολογικής εκπαίδευσης.

Είναι φανερό ότι το Σχέδιο ‘Αθηνά’ δεν έχει ούτε καν δημοσιονομικούς στόχους, αφού τυχούσα εφαρμογή του απαιτεί πολύ υψηλές δαπάνες. Δεν στοχεύει καν σε ορθολογιστικότερη οργάνωση των δομών και της διασποράς των σχολών αφού καταργεί χρήσιμες, επιστημονικά και επιχειρησιακά καταξιωμένες και αναπτυξιακά απαραίτητες σχολές, ενώ ταυτόχρονα αχρηστεύει εγκαταστάσεις υψηλής υλικοτεχνικής και κτιριακής υποδομής. Τέλος δε, οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερη οικονομική δυσπραγία χιλιάδες οικογένειες. 

Είναι πασιφανές ότι ο μοναδικός στόχος είναι η υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας και η δημιουργία ευνοϊκών καταστάσεων για τα ιδιωτικά συμφέροντα, εκπαιδευτικά και επιχειρησιακά.

Για το λόγο αυτό δεν είναι δυνατόν να αποτελέσει βάση για συζήτηση, των υπαρκτών προβλημάτων της παιδείας. 

Το Σχέδιο ‘Αθηνά’ αποτελεί τον μνημονιακό Καλλικράτη στον χώρο της παιδείας και έρχεται για να βάλει ταφόπλακα στην Ανώτατη Παιδεία. Η Παιδεία πρέπει να είναι δικαίωμα όλων και όχι προνόμιο των λίγων. 

Η Αντίσταση Πολιτών απαιτεί και αγωνίζεται μαζί με τη νεολαία, την εκπαιδευτική κοινότητα και την Ελληνική Κοινωνία  για δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση που θα υπηρετεί τις μορφωτικές ανάγκες τις κοινωνίας και για ένα ελεύθερο και δημοκρατικό Πανεπιστήμιο ανεξάρτητο από τις αγορές και τα επιχειρηματικά συμφέροντα. Ένα Πανεπιστήμιο που θα μπορεί να βγάζει ολοκληρωμένους επιστήμονες, ικανούς να προσφέρουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας της ελληνικής κοινωνίας και στον πολιτισμό.

Καλούμε την Περιφέρεια να συνταχθεί στον αγώνα αυτό, η ολοκλήρωση του οποίου απαιτεί την άμεση ανατροπή της τρικομματικής κυβέρνησης των τροϊκανών ανδρεικέλων.   

Γιάννης Λύχρος

Περιφερειακός Σύμβουλος