Η διεθνής διάσταση της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ

Κεφαλής Χρήστος(*)

Η ξεκάθαρη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις ελληνικές ευρωεκλογές απασχόλησε έντονα τα διεθνή ΜΜΕ ως ένα από τα ορόσημα των ευρωεκλογών. Το άλλο ήταν, βέβαια, η ενίσχυση της Ακροδεξιάς, όχι μόνο της Λεπέν στη Γαλλία, αλλά και των ομολόγων της σε αρκετές άλλες χώρες -Αυστρία, Δανία, Σουηδία, Ουγγαρία κ.ά.- και φυσικά της Χρυσής Αυγής.

Αυτή η αντίστιξη υπογραμμίζει μια καίρια διάσταση της επιτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν περιορίζεται σε κάτι αρνητικό, την καταδίκη της πολιτικής της λιτότητας, της ανεργίας, των περικοπών. Απεναντίας, εμπεριέχει μια κρίσιμη θετική όψη, την κατάδειξη ότι ένας διαφορετικός, προοδευτικός δρόμος είναι δυνατός. 

Χωρίς αυτό το στοιχείο, το αποτέλεσμα των εκλογών θα ταλαντευόταν ανάμεσα σε μια μουντή, άχρωμη διαμαρτυρία, όπως εκείνη που εκφράζει ο Γκρίλο στην Ιταλία, την αδιαφορία της αποχής και του σκεπτικισμού και την επέλαση της Ακροδεξιάς.

Σε μια εποχή παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που, παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις των κρατούντων, δεν έχει ξεπεραστεί, ο εγκλεισμός σε αυτό το φαύλο αδιέξοδο θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος. Γιατί ακριβώς σε τέτοιες συνθήκες αστάθειας δημιουργούνται κίνδυνοι απότομων αντιδραστικών στροφών, που, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να γίνουν αναντίστρεπτες.

Από αυτή την άποψη, η άρνηση του προωθητικού χαρακτήρα της επιτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ, όπως π.χ. καταγράφηκε στην ανακοίνωση της Κ.Ε. του ΚΚΕ για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, φανερώνει μόνο τυφλό δογματισμό. Το 1931, όταν ο Χίτλερ ανέβαινε ορμητικά στη Γερμανία και οι Γερμανοί κομμουνιστές φέρονταν εξίσου τυφλά, ο Τρότσκι τους είχε εξηγήσει την κατάσταση με ένα ωραίο παράδειγμα:

«Αν τοποθετήσει κανείς μια σφαίρα στην κορυφή μιας πυραμίδας, τότε το παραμικρότερο σπρώξιμο μπορεί να την κάνει να κυλήσει είτε δεξιά είτε αριστερά. Σε μια τέτοια κατάσταση πλησιάζει τώρα, από ώρα σε ώρα, η Γερμανία. Υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν να κυλήσει η σφαίρα προς τα δεξιά και να σπάσει τη ραχοκοκαλιά της εργατικής τάξης. Υπάρχουν δυνάμεις που επιθυμούν να μείνει η σφαίρα στην κορυφή. Αυτό είναι ουτοπία... Οι κομμουνιστές θέλουν να κυλήσει η σφαίρα αριστερά και να σπάσει τη ράχη του καπιταλισμού. Αλλά δεν φτάνει να θέλεις. Πρέπει να ξέρεις και πώς»¹.

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών πανευρωπαϊκά δείχνουν τη βαθιά κρίση των δυνάμεων που θέλουν να μείνει η σφαίρα στην κορυφή, της νεοφιλελεύθερης Κεντροδεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας. Δείχνουν όμως, πράγμα εξαιρετικά ανησυχητικό, ότι η ώθηση να κυλήσει η σφαίρα «τέρμα δεξιά» είναι τώρα πιο ισχυρή. Η μεγάλη ιστορική αξία της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι προσφέρει ένα αντίβαρο στην ισχυροποίηση της Ακροδεξιάς και δίνει ένα θετικό παράδειγμα, ώστε η αντίρροπη αριστερή ώθηση να ενισχυθεί και στην υπόλοιπη Ευρώπη, προτού η Ακροδεξιά και νεοφασιστική πίεση γίνει αποφασιστική.

____________

 1. Λ. Τρότσκι, Γερμανία, ο Φασισμός και το Εργατικό Κίνημα, εκδ. Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη, σελ. 57.

 (*) Ο Χρήστος Κεφαλής είναι μέλος της Σ.Ε. της Μαρξιστικής Σκέψης