Τέσσερις ιστορικές φωτογραφίες από το σχετικά άγνωστο εορτασμό των εκτελεσμένων του Γηροκομείου

Περπατώντας ανάμεσα στα τσιμποκάλαμα της "Σκοποβολής", όπου γίνονταν οι εκτελέσεις των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.

Η ταμπέλα καρφωμένη στο έδαφος.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜ. ΜΟΣΧΟΥ

Τέσσερις ιστορικές φωτογραφίες, που ελήφθησαν  στις  10 Δεκεμβρίου 1978, μόλις τέσσερα χρόνια από την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών κι ενώ τα -κατά Αβέρωφ- «σταγονίδια» των επίορκων αξιωματικών οργίαζαν, εντός των κατασταλτικών μηχανισμών.

Μία ομάδα μελών του ΚΚΕ Εσωτερικού εορτάζει ατύπως την μνήμη των 124 (τότε αυτό τον αριθμό εκτελεσμένων γνώριζαν, σήμερα διευκρινίστηκε ότι ήσαν 125) στην θέση Σκοποβολή Γηροκομειού. Καρφώνουν στον τόπο μία χειροποίητη πινακίδα, που ενημέρωνε για τους εκτελεσθέντες, την φωτογραφίζουν, φυτεύουν κάποια δενδράκια και αποχωρούν.

«Εδώ εκτελέστηκαν το 1946 – 1950, 124 κομμουνιστές. Τιμούμε τη θυσία τους, συνεχίζουμε τη λαμπρή τους παράδοση. 10-12-78 ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ» έγραφε η πινακίδα.

Οι ασφαλίτες που παρακολουθούν προκλητικά από το ύψος του πρανούς της πλαγιάς όπου γίνονταν οι εκτελέσεις, με την αποχώρηση των μελών του ΚΚΕ Εσωτερικού, προχωρούν αμέσως σε ξερίζωμα των δενδρυλλίων και καταστροφή της πινακίδας.  Δεν έπρεπε να υπάρχει ούτε ένα σημάδι για το συνεχές έγκλημα που τελούνταν εκεί, με την κρατική σφραγίδα, από τους εθελόδουλους των ξένων δυνάμεων. Από τους αξιωματικούς του αμερικανικού και βρετανικού στρατού!  

Ο φωτογράφος εκείνου του σκηνικού, 36 χρόνια από τότε, θυμήθηκε το γεγονός την Κυριακή 16-3-2014, εκεί στο Γηροκομειό, κατά την τελετή μνήμης. Πρόκειται για τον Γιώργο Ρώρο, σημερινό πρόεδρο του Εμπορικού και Εισαγωγικού Συλλόγου Πατρών.

Ζωή Κουρλαμπά, Αρίστος Κουρτέσης, Πέτρος Κομματάς, Γιώργος Φαφούτης και άλλοι που δυστυχώς τα ονόματά τους δεν έχουν γίνει γνωστά ήσαν οι πρωτοπόροι εκείνου του εορτασμού.

Το 1996 λοιπόν, γίνεται ο πρώτος εορτασμός χωρίς να έχει ανεγερθεί Μνημείο. Αυτό αναγείρεται στις 18-4-2010. Έχει προηγηθεί ο εορτασμός του 2009, όπου η αγωνίστρια Ειρήνη Τζούτη διαμαρτύρεται έντονα κατά του Ν. Τζανάκου, εκπροσώπου του Δήμου Πατρέων.

Την ίδια ημέρα η διαμαρτυρία μεταφέρεται στον δήμαρχο Ανδρ. Φούρα από τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Ν. Τζανάκο, με την επισήμανση:

«Αντρέα εγώ πάλι ξεφτίλα δεν ξαναγίνομαι. Του χρόνου εάν δεν έχει στηθεί το Μνημείο, πήγαινε εσύ στο Γηροκομειό».

Η καταλυτική επίδραση της διαμαρτυρίας έφερε το πολυπόθητο γεγονός. Και τα αποκαλυπτήρια γίνονται  από κοινού απ’ τους Α. Φούρα και πρ. δήμαρχο Α. Καράβολα.

Μην ρωτήσετε πολλά γιατί έκανα το χρονικό άλμα από το 1996 μέχρι το 2010 κάποια άλλη φορά θα τα γράψω αναλυτικότερα. Ωστόσο είχε προκηρυχθεί πανελλήνιος καλλιτεχνικός διαγωνισμός από τον Α. Καράβολα, ολοκληρώθηκε από τον επόμενο δήμαρχο Βαγγ. Φλωράτο, κατακυρώθηκε υπέρ του Πατρινού γλύπτη Στάθη Λεοντή. Το έργο ολοκληρώνεται επί νέας θητείας Καράβολα και αποθηκεύεται στις αποθήκες Λαδόπουλου.

Περνά κάμποσα χρόνια τυλιγμένο στις λινάτσες και παραμένει εκεί, ώσπου λίγο ακόμα θα ξεχνιόταν.

Ο αείμνηστος Κ. Κοκκοβίκας, μέλος της τριμελούς «Επιτροπής Πρωτοβουλίας για την Ανέγερση Μνημείου Εκτελεσθέντων στο Γηροκομειό», (σ.σ.: τα άλλα δύο μέλη ήσαν οι Πέτρος Κομματάς και Γιώργος Μόσχος) απελπισμένος μου είχε πει κάποια φορά: «Και πόσα Γιώργο, δεν έχουν αποφασισθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο και ξεαποφασίστηκαν!».

Δυστυχώς ο αείμνηστος αγωνιστής έφυγε νωρίς, δεν είχε την χαρά να δει τις προσπάθειές του να υλοποιούνται.

Σημαντικό ρόλο σε αυτή την καθυστέρηση έπαιξε η άτολμη στάση του δημάρχου Α. Καράβολα, καθώς και η συμπεριφορά στενοκέφαλων του ΚΚΕ και της ΠΕΑΕΑ Πάτρας, που απειλούσαν ότι εάν τοποθετηθεί Μνημείο εκεί, θα προκαλούσαν επεισόδια σε εμάς που «εκμεταλλευόμαστε τους δικούς τους νεκρούς». Εννοούσαν προφανώς αυτούς τους νεκρούς, τους οποίους κάθε χρόνο όταν τους τιμά ο Δήμος Πατρέων, αυτοί απουσιάζουν επιδειχτικά.

Είναι και τούτο δείγμα της εποχής μας κατά πόσο σεβόμαστε την μνήμη των νεκρών που δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα, αλλά και την Ιστορία της πόλης μας.

Ο ψόγος δεν αφορά μόνον τους προαναφερόμενους, αλλά και άλλους από την προοδευτική πλευρά, που απουσιάζουν συνεχώς. Οι 125 εκτελεσμένοι στο Γηροκομειό δεν αποτελούν ιστορικό γεγονός της πόλης, φαίνεται γιαυτούς.

Και μετά επειδή πρέπει να «γραπώσουμε» και κάμποσους ψήφους (προοδευτικοί γαρ πολιτευόμενοι είμαστε) κοπανάμε και μία σκληρή-αυτοκτονική κριτική ενώπιον θεού και ανθρώπων για το κατάντημα της πόλης που έμεινε χωρίς συλλογική μνήμη!

Και φυσικά ακολουθεί το… χαρακίρι επί μεζέδων, στο βραδινό συμπόσιο, ενώ παρακολουθούν από τηλεοράσεως την εναλλαγή εικόνων της μεσημεριανής τελετής!

Και κλείνουν με περιαυτολογήσεις για την στάση τους ως ενεργοί πολίτες!

Η πραγματικότητα όμως βοά: Λαός χωρίς μνήμη είναι δένδρο χωρίς ρίζες, σώμα έρμαιο των καιρών του κάθε καιροσκόπου!

Περιμένοντας και τους άλλους που αργοπορούν.

Με την κόκκινη σημαία σε θέση υποστολής, τα εργαλεία στη σακκούλα και την ταμπέλα ακουμπισμένη στο έδαφος, έτοιμοι για τον ανεπίσημο εορτασμό.