Δημ. Κωνσταντινίδης: Ο αφανής ήρωας της Αντίστασης

Ήταν ο πρώτος νεκρός φοιτητής των διαδηλώσεων που έγιναν, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στην Αθήνα, εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης!

Ηταν μόλις 21 χρόνων και, όπως εκατοντάδες χιλιάδες πατριώτες, «διψούσε» για να πάρει μέρος στον μεγαλειώδη αντιστασιακό αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στον κατακτητή.


Ετσι, στις 22 Δεκεμβρίου 1942, στο συλλαλητήριο ενάντια στην πολιτική επιστράτευση, ο φοιτητής της Νομικής Δημήτρης Κωνσταντινίδης βρισκόταν εκεί. Στην πρώτη γραμμή της μεγάλης διαδήλωσης στην Αθήνα.

«Πιαστείτε χέρι με χέρι να μην αφήσουμε τους φασίστες να προχωρήσουν», φώναζε ο Μήτσος, όταν μια σφαίρα από το όπλο ενός Ιταλού υπαξιωματικού τού έκοψε το νήμα της ζωής και ταυτόχρονα τον ενέταξε στο πάνθεο των γνωστών και άγνωστων ηρώων που θυσιάστηκαν για να ξημερώσει, μια μέρα, η Αθήνα Ελεύθερη.

Ο 21χρονος Δημήτρης ήταν ο πρώτος νεκρός φοιτητής των διαδηλώσεων στη διάρκεια της Κατοχής και η ιστορία του είναι μια από τις συνολικά 14 προσωπικές ιστορίες αντίστασης, που παρουσιάστηκε, από τις 5 Οκτωβρίου 1944, σε μια συγκλονιστική έκθεση αρχειακού υλικού, στο κτήριο 6 του πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, στο πάρκο Ελευθερίας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων με το γενικό τίτλο: «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη».

Η διαδήλωση της 22ας Δεκεμβρίου 1942 είχε οργανωθεί από το ΕΑΜ, ως απάντηση στα σχέδια των Γερμανών κατακτητών να εφαρμόσουν και στην Ελλάδα το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης. Πρακτικά αυτό σήμαινε ότι περίπου 80.000 Ελληνες εργάτες θα οδηγούνταν στα γερμανικά πολεμικά εργοστάσια για καταναγκαστική εργασία.

Το κάλεσμα έφτασε και στους φοιτητές. Ο Δημήτρης Κωνσταντινίδης, οργανωμένος στο ΕΑΜ Νέων, δεν θα μπορούσε να λείπει από τον Αγώνα.

Αλλωστε όλη η πρωτεύουσα «σιγόβραζε» ενθαρρυμένη από τη συμμαχική νίκη στο Ελ Αλαμέιν και την πρώτη αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού στο Στάλινγκραντ.

Πραγματικά, εκείνη τη μέρα περισσότεροι από 40.000 εργάτες, υπάλληλοι, φοιτητές και μαθητές συγκεντρώθηκαν και κατευθύνθηκαν προς το υφυπουργείο Εργασίας, που βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας, στα Εξάρχεια.

Η δωσιλογική κυβέρνηση Κ. Λογοθετόπουλου, που είχε αναλάβει προ ημερών τα καθήκοντά της, είχε διορίσει ως υφυπουργό Εργασίας τον Νικόλαο Καλύβα, έναν συνδικαλιστή, ένθερμο υποστηρικτή της δικτατορίας Μεταξά, που από τον Αύγουστο του 1941 είχε τοποθετηθεί γενικός γραμματέας της Εθνικής (Γενικής) Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος.

Πριν από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο υπάρχει ένα μπλόκο Ελλήνων αστυνομικών και Ιταλών μελανοχιτώνων, που υποχωρεί μπροστά στους αποφασισμένους διαδηλωτές.

Λίγο πιο κάτω, μπροστά στο Μουσείο, γίνεται η πρώτη σύγκρουση. Ομως, οι διαδηλωτές πετώντας πέτρες και τούβλα στις ένοπλες κατοχικές δυνάμεις καταφέρνουν να προχωρήσουν.
Εξω από το υφυπουργείο βρίσκεται μεγάλη δύναμη Ιταλών και Ελλήνων αστυνομικών για να αποτρέψει την είσοδο των διαδηλωτών.

Ομως, ο δωσίλογος υφυπουργός Καλύβας βλέποντας τους αποφασισμένους πατριώτες πανικοβάλλεται και -όπως λέγεται- διαφεύγει από την πίσω πόρτα.

Αντίθετα, οι διαδηλωτές κοιτάζουν στα μάτια τους ένοπλους Ιταλούς και Ελληνες συνεργάτες τους και προχωράνε αποφασιστικά. Ο 21χρονος Δημήτρης Κωνσταντινίδης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή.

Οι Ιταλοί με αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες πέφτουν πάνω στο πλήθος για να το διαλύσουν.

Οι εργάτες δεν υποχωρούν και απαντάνε πετώντας πέτρες ενώ οι φοιτητές αναδιπλώνονται, διαφεύγουν στα στενά και συγκεντρώνονται, λίγα λεπτά αργότερα, στην οδό Ζαΐμη.

«Είχα προχωρήσει στην οδό Ζαΐμη. Πλάι μου ήταν ο Μήτσος ο Κωνσταντινίδης [...] Ακριβώς τη στιγμή που προχωρούσαμε, ένα τζιπ με δύο Ιταλούς [...] προχώρησε κατ’ ευθείαν πάνω μας σα σφήνα. Φυσικά αυτό μας ανάγκαζε να τραβιόμαστε άλλοι απ’ τη μια πλευρά και άλλοι απ’ την άλλη. Ο Κωνσταντινίδης άρχισε να φωνάζει "πιαστείτε χέρι με χέρι να μην αφήσουμε τους φασίστες να προχωρήσουν". Σε αυτή ακριβώς τη στιγμή, ο Ιταλός υπαξιωματικός πυροβόλησε και η σφαίρα βρήκε τον Κωνσταντινίδη ψηλά στον ώμο και βγήκε απ’ το μέρος της καρδιάς. Προλάβαμε να τον πάμε σ’ ένα διπλανό σπίτι όπου ξεψύχησε [...] Τελικά οι διαδηλωτές και οι Επιτροπές μπήκαν στο υπουργείο Εργασίας όπου και το κατέλαβαν», είχε πει ο Κώστας Λιναρδάτος, στέλεχος της ΕΠΟΝ στη Νομική, στη σειρά ντοκιμαντέρ «Το χρονικό της Εθνικής Αντίστασης» σε σκηνοθεσία Αντώνη Βογιάζου και σε παραγωγή του Τομέα Μόρφωσης της ΕΤ1.

Ο Δημήτρης Κωνσταντινίδης ήταν ο πρώτος νεκρός φοιτητής των διαδηλώσεων που έγιναν, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στην Αθήνα.

Ομως, ο αγώνας και η θυσία του δεν πήγαν χαμένα. Το ΕΑΜ συνέχισε τις απεργιακές κινητοποιήσεις και τις διαδηλώσεις, με αποκορύφωμα τη μεγάλη διαδήλωση της 5ης Μαρτίου 1943, οπότε χιλιάδες διαδηλωτές κατέλαβαν το υπουργείο Εργασίας και έκαψαν τις ονομαστικές καταστάσεις των προς επιστράτευση εργατών.

Ηταν η μεγαλύτερη πολιτική νίκη της ελληνικής Αντίστασης.

Η Ελλάδα υπήρξε η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία δεν εφαρμόστηκε το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης.

Πηγή: efsyn