Δημόσια Υγεία: Το μεγάλο βάρος ευθύνης στον ΣΥΡΙΖΑ

Φωτογραφία αρχείου.

Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ  ΣΤΗΝ 5^Η ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ  ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ (Ιανουάριος 2016 )

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η σημερινή συνδιάσκεψή (ολομέλειά) μας διεξάγεται σε μια εποχή με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από όλες τις προηγούμενες. 

Για πρώτη φορά η Αριστερά είναι στην κυβέρνηση της χώρας, μέσα σε ιδιαίτερα δύσκολες και αντίξοες συνθήκες. Έχει να αναμετρηθεί από τη μια με το ασφυκτικό  πλαίσιο  που επιβάλλει το 3ο μνημόνιο προκειμένου να απαλλαγούμε από την επιτροπεία και να ανοίξει ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση που έχει οδηγήσει σε φτωχοποίηση μεγάλα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας,

και από την άλλη, με όλες τις στρεβλώσεις  που για δεκαετίες χαρακτηρίζουν  τον ελληνικό κοινωνικο-οικονομικό  σχηματισμό και το πολιτικό του σύστημα, σε μια προσπάθεια να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις του κοινωνικού μετασχηματισμού. 

Ταυτόχρονα, η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση της Ελλάδας, διαμορφώνει προϋποθέσεις αλλαγής των συσχετισμών στην Ε.Ε. και αμφισβήτησης της σημερινής αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης, σε μια προοπτική απαλλαγής από τη λιτότητα   και της οικοδόμησης μιας δημοκρατικής και κοινωνικής Ευρώπης.

Για πρώτη φορά στην χώρα μας, η πρωτοβουλία των κινήσεων στο χώρο της Υγείας  βρίσκεται στα «δικά μας χέρια», με τους «δικούς μας ανθρώπους» στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου , καθώς και σε πολλές καίριες διοικητικές θέσεις φορέων και οργανισμών. Αυτό μας  κάνει να αισθανόμαστε χαρούμενοι και ως ένα μεγάλο βαθμό δικαιωμένοι. Μας κάνει όμως ταυτόχρονα να νοιώθουμε και  το μεγάλο βάρος της ευθύνης που έχουμε για να κάνουμε πράξη αυτά για τα οποία δεκαετίες αγωνιζόμαστε, να υλοποιήσουμε τα συλλογικά οράματά μας  μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες.

Το γεγονός ότι  η ηγεμονία των αρχών και των αξιών μας  για την Υγεία και την κοινωνική πολιτική γενικότερα, είναι εμπεδωμένη  σε ευρύτερα κοινωνικά   στρώματα  και στους εργασιακούς χώρους, μας εξασφαλίζει μια καταρχήν πλατιά συναίνεση στις προγραμματικές μας δεσμεύσεις και σε κάθε κίνησή μας που θα  στοχεύει στην έμπρακτη υλοποίηση αυτών των αρχών και αξιών.  Δεν μας εξασφαλίζει όμως από την κριτική και την πολιτική αποδοκιμασία, αν  φανούμε ασυνεπείς   απέναντι στις δεσμεύσεις και τις αρχές μας.

Α. Το γενικό πλαίσιο

Το πρόβλημα της αναβάθμισης του δημόσιου συστήματος Υγείας, της αντιστοίχησής του  με τις κοινωνικές ανάγκες, υπήρχε  στην ημερήσια διάταξη και πριν την κρίση, πριν  τα μνημόνια. Το ΕΣΥ, αλλά και οι άλλοι  δημόσιοι φορείς  παροχής υγείας (ασφαλιστικά ταμεία), χαρακτηρίζονταν από χρόνιες παθογένειες. 

Οι χρόνιες αυτές παθογένειες εκφράζονταν όχι  τόσο μέσω των γενικών δεικτών που καταγράφουν το επίπεδο υγείας  (προσδόκιμο επιβίωσης, παιδική θνησιμότητα, αποφεύξιμοι θάνατοι κλπ), όσο μέσω των δυσλειτουργιών  στην καθημερινή επαφή των πολιτών με το σύστημα υγείας, δυσλειτουργιών  που εκφράζονταν μέσα από την ανισοτιμία στην πρόσβαση (με πιο χαρακτηριστικό δείκτη το υψηλό ποσοστό ιδιωτικής δαπάνης), από δυσκολίες στην παροχή έγκαιρης και ποιοτικής φροντίδας, από επιβαρύνσεις  και συναλλαγές, από το χαμηλό επίπεδο εργασιακής ηθικής μέσα στις δομές παροχής υπηρεσιών Υγείας. 

Στη χώρα μας δε μπόρεσε ποτέ να γίνει πραγματικότητα  ένα ολοκληρωμένο σύστημα δημόσιας ΠΦΥ και η ικανοποίηση των πολιτών από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι για πολλά χρόνια πολύ χαμηλή συγκρινόμενη με το μέσο όρο της ΕΕ. Η συντεχνιακή πολυδιάσπαση και ο ισχυρός εναγκαλισμός με τον  ιδιωτικό τομέα, ως βασικά στοιχεία της πολιτικής των προηγούμενων δεκαετιών,   έπαιξαν  κυρίαρχο ρόλο  στο να μη σταθεί δυνατή  η σχεδιασμένη αναβάθμιση  του συστήματος υγείας.

 Ο στόχος της καθολικής κάλυψης του πληθυσμού από το δημόσιο σύστημα υγείας, της ισότιμης πρόσβασης όλων των κατοίκων της χώρας  σε ποιοτικές υπηρεσίες, περνούσε υποχρεωτικά μέσα από τη βαθμιαία εξάλειψη των παθογενειών αυτών, σε συνδυασμό με την αναγκαία αύξηση της  χρηματοδότησης  του συστήματος και την ορθολογική  χρήση των πόρων.  

Ο στόχος αυτός,  καθόρισε  για χρόνια το δημόσιο λόγο  της Αριστεράς και τους συνδικαλιστικούς και κοινωνικούς αγώνες στους οποίους αυτή συμμετείχε ενεργά, καθόριζε τον αντιπολιτευτικό μας λόγο απέναντι στην πολιτική της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, πολιτική που (και πριν την κρίση) οδηγούσε σε βαθμιαία υποβάθμιση του δημόσιου τομέα  έτσι ώστε ο χώρος των υπηρεσιών υγείας να αποτελέσει πεδίο δραστηριοποίησης του μεγάλου επιχειρηματικού ιδιωτικού τομέα. Συνεχίζει να καθορίζει και σήμερα τους κυβερνητικούς μας σχεδιασμούς , τις νομοθετικές παρεμβάσεις  και τις προτεραιότητες  της κοινωνικής πολιτικής.

 ● Η εφαρμογή των μνημονίων, μέσω της παραπέρα υποχρηματοδότησης και της αναστολής των προσλήψεων, έφερε την επίτευξη του στόχου της καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες υγείας ακόμα πιο πίσω. 

Επιδεινώθηκε ραγδαία η ανισοτιμία στην πρόσβαση  (κυρίως μέσω της απώλειας ασφαλιστικής κάλυψης εκατομμυρίων συνανθρώπων μας), μειώθηκαν οι δυνατότητες έγκαιρης κάλυψης  (με εξετάσεις και φάρμακα)  χωρίς επιβάρυνση, δημιουργήθηκε τελικά μια εικόνα κατάρρευσης πολλών υποστελεχωμένων δομών του συστήματος και εμφανίστηκε (για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες) και επιδείνωση των γενικών δεικτών του επιπέδου υγείας. Χαρακτηριστικά, στη διάρκεια της κρίσης ενώ η δημόσια δαπάνη για την υγεία πέφτει δραματικά απομακρύνοντας την Ελλάδα από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ, η ιδιωτική δαπάνη συνεχίζει να είναι υψηλή.

 Για την κυβέρνηση της Αριστεράς,  ο χώρος της υγείας  αποτελεί  «προνομιακό» πεδίο άσκησης  κοινωνικής πολιτικής με ταξικό – προοδευτικό πρόσημο  που παρά τις γενικότερες δεσμεύσεις του 3^ου μνημονίου, μπορεί να  αφήσει το «αριστερό αποτύπωμα», με ορατά, απτά αποτελέσματα  που θα  είναι μετρήσιμα ως  βελτίωση της καθημερινότητας των κοινωνικών στρωμάτων  που έχουν πληγεί από την κρίση. 

Το βασικό «εργαλείο» για την άσκηση της πολιτικής μας στο χώρο της Υγείας είναι ο δημόσιος τομέας, αναβαθμισμένος και απαλλαγμένος από όλες τις στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες. Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα  θα είναι υποστηρικτικός – συμπληρωματικός, για όσο διάστημα αυτό είναι αναγκαίο.  Η στρατηγική μας στοχεύει στην καθολική κάλυψη των αναγκών από το δημόσιο τομέα, και αυτό σημαίνει  ότι ο πολιτικός μας σχεδιασμός χαρακτηρίζεται από την βαθμιαία αντικατάσταση  των ιδιωτικών υπηρεσιών από δημόσιες.  

Στο δημόσιο τομέα, η εργασιακή σχέση αυτή της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης (ΠΑΑ)  θα είναι μία, ενιαία και καθολικά εφαρμοσμένη.

   ► Κάτω από τις παρούσες συνθήκες, ο σχεδιασμός  στοχεύει αρχικά στην ανάταξη της κατάρρευσης του δημόσιου συστήματος, στη σταθεροποίηση σε ένα επίπεδο σχετικής επάρκειας  και τελικά στην αναβάθμιση των υπηρεσιών   και πρέπει να στηρίζεται (θα στηριχτεί) σε μια βαθμιαία  αύξηση της χρηματοδότησης   από τον κρατικό προϋπολογισμό, έτσι ώστε σταδιακά, μέσα στην επόμενη 3ετία, να έχει καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος της υστέρησης σε σχέση με  τον μέσο όρο της ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ. 

Κυρίαρχο στοιχείο  της υγειονομικής μεταρρύθμισης αποτελεί η ριζική ανασυγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας,  που θα πρέπει να ολοκληρωθεί  μέσα στην επόμενη 5ετία και θα στοχεύει στη δημιουργία ενός ενιαίου και ολοκληρωμένου δικτύου  υπηρεσιών, και με τα πρώτα αποτελέσματα  να γίνονται ορατά  μέσα στο 2016.  

Β. Επιχειρώντας μια αποτίμηση  του κυβερνητικού έργου στην Υγεία.

  Εκτός από την υλοποίηση των δεσμεύσεων της συμφωνίας με τους δανειστές (επανατιμολογήσεις φαρμάκων και εργαστηριακών εξετάσεων, κλειστοί προϋπολογισμοί  των νοσοκομείων για τα φάρμακα υψηλού κόστους, clawback,  ηλεκτρονική διακυβέρνηση), οι  πρώτες νομοθετικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης και του Υπουργείου Υγείας  αποσκοπούσαν από τη μια στην άρση των όποιων περιορισμών στην  καθολική πρόσβαση (κατάργηση εισιτηρίου των 5€, ρυθμίσεις για τους ανασφάλιστους), και από την άλλη στην προσπάθεια επιτάχυνσης  της κάλυψης των υποστελεχωμένων τμημάτων με προσωπικό  (με ένα πλέγμα νομοθετικών ρυθμίσεων), σε συνδυασμό με την προκήρυξη 4500 θέσεων μόνιμου προσωπικού. Επίσης, προβλήματα απλήρωτης υπερωριακής εργασίας και καθυστερήσεων στην αποπληρωμή εφημεριών – υπερωριών, έχουν μπει σε δρόμο επίλυσης. 

 

Ταυτόχρονα, προωθήθηκε μια εκτεταμένης κλίμακας διαδικασία αντικατάστασης των διοικήσεων των νοσοκομείων.

 ●  Για την δρομολόγηση της στρατηγικού χαρακτήρα μεταρρύθμισης , αυτής της αναδιοργάνωσης  της ΠΦΥ, έχει - εδώ και μήνες - διαμορφωθεί σχέδιο από ομάδα εργασίας και έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις για την σταδιακή υλοποίησή του, μετά και την έγκρισή του από το κυβερνητικό συμβούλιο κοινωνικής πολιτικής.  

Αποτιμώντας τα παραπάνω , μπορούμε να πούμε ότι:

1. οι ρυθμίσεις για τους ανασφάλιστους καλύπτουν σημαντικά κενά από τις ρυθμίσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων (που άλλωστε έμειναν σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστες), εξασφαλίζοντας το δικαίωμα της καθολικής πρόσβασης σε εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας. Πρόβλημα παραμένει ως προς τη συμμετοχή στα φάρμακα, κυρίως για χρόνια πάσχοντες ανασφάλιστους που χρειάζονται φάρμακα που δεν έχουν μηδενική συμμετοχή.  Μέχρι να υπάρξουν οι ρυθμίσεις που θα επιλύουν  αυτά τα προβλήματα, σημαντικός θα είναι ο ρόλος των δομών αλληλεγγύης  - κοινωνικά  φαρμακεία και ιατρεία - για την αντιμετώπισή τους.  

Η δέσμευση για την κατάργηση του 1€ ανά συνταγή δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί.

2.      παρά τις έντονες και σε πολλά επίπεδα εκδηλωμένες προσπάθειες  του Υπουργείου για γρήγορη κάλυψη  των κενών θέσεων σε υποστελεχωμένες δομές (αύξηση ορίων προϋπολογισμών, ρυθμίσεις για επικουρικούς γιατρούς κλπ)  τα αποτελέσματα των προσπαθειών αυτών δεν είναι ακόμα ορατά. Δεν είμαστε ακόμα σε θέση να πούμε ότι η εικόνα διάλυσης που επέφερε η υποχρηματοδότηση και η απώλεια 22.000 θέσεων από το ΕΣΥ  τα προηγούμενα 5 χρόνια μνημονιακών πολιτικών, έχει αποκατασταθεί σε τέτοιο βαθμό που να αποτυπώνεται στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και των εργαζομένων στις δημόσιες δομές Υγείας.  Το 2016, χρονιά που για πρώτη φορά μετά από χρόνια θα υπάρξει αύξηση της χρηματοδότησης (έστω και μικρή), θα πρέπει,  μέσα από τη βελτίωση των νομοθετικών ρυθμίσεων και την αποκατάσταση διοικητικών δυσλειτουργιών, να είναι και η χρονιά που θα αποτυπωθεί χειροπιαστά η αποκατάσταση της διάλυσης και η σταθεροποίηση σε ένα επίπεδο σχετικής επάρκειας των υπηρεσιών υγείας.

3.      η καθυστέρηση  και οι παλινωδίες που παρατηρήθηκαν στο ζήτημα της απομάκρυνσης των διοικήσεων των νοσοκομείων, δημιούργησαν αρνητική εικόνα  για το Υπουργείο στους χώρους εργασίας , αλλά και σε πολλές τοπικές κοινωνίες.  Η  διαδικασία της αντικατάστασης θα πρέπει να γίνει χωρίς καμιά καθυστέρηση  και να διαμορφώσει την εικόνα μιας άλλης αντίληψης και πρακτικής στην επιλογή των στελεχών,  με βασικό κριτήριο την ικανότητα (όπως αυτή τεκμηριώνεται) να υπηρετηθεί με συνέπεια  ένα πολιτικό σχέδιο για την υγεία. Παραμένει ερωτηματικό κατά πόσο η διαδικασία της αντικατάστασης των διοικήσεων έπρεπε να δρομολογηθεί  μέσα στα πλαίσια της υπάρχουσας νομοθεσίας ή θα έπρεπε να αποτελέσει μέρος μιας άμεσης αλλαγής της νομοθεσίας της σχετικής με το μοντέλο διοίκησης των νοσοκομείων. 

4.      Η διαδικασία για την υλοποίηση του σχεδίου αναδιοργάνωσης της ΠΦΥ (σχεδίου που κινείται στην ίδια λογική με αυτή προηγούμενων σχετικών αποφάσεων του τμήματος Υγείας) έχει καθυστερήσει σημαντικά. Πιο συγκεκριμένα, η καθυστέρηση παρατηρείται (παρατηρήθηκε) στη διαμόρφωση των «τεχνικών» προϋποθέσεων για την πρακτική υλοποίηση του σχεδίου, όπως : 

α) η τελική επιλογή  των δήμων από τους οποίους θα  ξεκινήσει η σταδιακή εφαρμογή του σχεδίου. Αυτό οδήγησε και σε παρεπόμενες καθυστερήσεις, όπως αυτή της πλήρους καταγραφής των δομών στις περιοχές αυτές, του προσωπικού που λείπει για να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού αναφοράς, του  αναγκαίου εξοπλισμού κλπ, 

β) ο υπολογισμός της αναγκαίας επιπλέον δαπάνης  για την υλοποίηση του σχεδίου  στις περιοχές αυτές,

γ)  η συγκρότηση ενός επιτελείου στο Υπουργείο που θα είναι επιφορτισμένο αποκλειστικά με την υλοποίηση του σχεδίου και την νομοθετική του «θωράκιση» (αλλαγές του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου, οργανισμοί δικτύων ΠΦΥ), 

δ) η προετοιμασία για την  έκδοση της ηλεκτρονικής κάρτας υγείας,  και

ε) η αποσαφήνιση της γεωγραφικής / πληθυσμιακής ενότητας που θα αποτελεί την αναφορά για κάθε δομή  (τομέας ΠΦΥ, δίκτυο ΠΦΥ, ιατρείο γειτονιάς κλπ) και με δεδομένο ότι ένα σημείο πρόσβασης για κάθε 5000 κατοίκους (στα αστικά κέντρα) φαντάζει ιδιαίτερα μη ρεαλιστικό.

         Οι καθυστερήσεις αυτές πρέπει να ξεπεραστούν αποφασιστικά, με στόχο την

          ολοκληρωμένη εφαρμογή του σχεδίου στις 4 αρχικές περιοχές, μέσα στο

        2016. 

● Σοβαρή εκκρεμότητα, που επίσης πρέπει λυθεί πολύ σύντομα, είναι  αυτή που αφορά στους γιατρούς που  εξωθήθηκαν  εκτός  ΠΕΔΥ και στην δυνατότητα επανόδου τους στο σύστημα. Η εκκρεμότητα αυτή αποτυπώνεται με τη μορφή ενός  «μωσαϊκού»  εργασιακών σχέσεων  (γιατροί  ενταγμένοι στο ΕΣΥ με ΠΑΑ, γιατροί ενταγμένοι στο ΕΣΥ , αλλά με ασφαλιστικά μέτρα, αμειβόμενοι ως ΠΕ με δικαίωμα ιδιωτικού ιατρείου, γιατροί απολυμένοι που παραμένουν με ασφαλιστικά μέτρα ως ΠΕ με δικαίωμα ιδιωτικού ιατρείου κλπ ).  Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η εκκρεμότητα αυτή δεν μπορεί να λυθεί παρά μόνο με πολιτική απόφαση του Υπουργού, στην κατεύθυνση της δυνατότητας επανόδου όσων επιθυμούν  και της εμπέδωσης μιας  ενιαίας εργασιακής σχέσης, αυτής της ΠΑΑ. 

Γ. ΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ

Έχει ήδη γίνει λόγος για την αναδιοργάνωση  της ΠΦΥ  και για το χαρακτηρισμό της αναδιοργάνωσης αυτής  ως της πιο «εμβληματικής» μεταρρύθμισης  στον χώρο της Υγείας από την κυβέρνηση της Αριστεράς. Πέρα από την ΠΦΥ και ό,τι σχετικό συνοδεύει τη λήψη μέτρων για την υλοποίηση του σχεδίου, αλλά και την εργαστηριακή αναβάθμιση των δομών του ΠΕΔΥ που ήδη λειτουργούν, καθώς και την στελέχωση ΚΥ της επαρχίας ,

  οι άλλες προγραμματικές τομές που θα πρέπει να χαρακτηρίσουν την κυβερνητική μας θητεία , σχετίζονται με :

1.        Την αναδιοργάνωση της λειτουργίας των νοσοκομείων .

Η  προσπάθεια (εκτός από την αντιμετώπιση των ελλείψεων σε προσωπικό και αναγκαίο εξοπλισμό) θα πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως  α) στην αύξηση των λειτουργικών κλινών ΜΕΘ και β) στη λειτουργία αυτόνομων ΤΕΠ .  

Εξίσου σημαντικό είναι και το ζήτημα της  πέραν του πρωινού ωραρίου τακτικής λειτουργίας. Το ζήτημα αυτό πρέπει να λυθεί στην κατεύθυνση που έχει καταγραφεί  σε προηγούμενες αποφάσεις συνδιασκέψεων του  τμήματος (ναι στην απογευματινή  τακτική λειτουργία για εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις και «ψυχρά» χειρουργεία,  αλλά με τη λογική της αντικατάστασης των απογευματινών ιδιωτικών ιατρείων που πρέπει να καταργηθούν). 

Οι θεσμικές παρεμβάσεις που χρειάζεται από σήμερα να γίνουν στα νοσοκομεία, είναι αυτές που θα εμπεδώσουν μια άλλη εργασιακή  ηθική και δημοκρατική λήψη των αποφάσεων, καθώς και μια κουλτούρα σεβασμού  και κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των ασθενών  (γραφεία υποστήριξης , λίστες χειρουργείου κλπ )

2.       Τη  διοικητική  ανασυγκρότηση του ΕΣΥ.  

Ο στόχος είναι η  δημιουργία θεσμών κοινωνικού  ελέγχου  (έτσι ώστε να εξασφαλίζεται το ότι οι στόχοι των δομών ανταποκρίνονται στις κοινωνικές ανάγκες), η διαφάνεια και η λογοδοσία των διοικήσεων, και  η αποτελεσματικότερη  λειτουργία. 

Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι  η περιφερειακή διοικητική συγκρότηση του χώρου της υγείας  πρέπει να είναι αυτόνομη ( οι διοικήσεις των ΥΠΕ έχουν πολιτικό ρόλο και δεν μπορούν / δεν πρέπει  να μετατραπούν σε διευθύνσεις υπαγόμενες στις διοικητικές περιφέρειες), 

οι βασικές τομές που πρέπει να γίνουν σε αυτό το πεδίο, αφορούν: 

α) στην αναδιοργάνωση των ΥΠΕ  (μικρότερες, άρα και περισσότερες ΥΠΕ, αντιστοιχισμένες  με τις διοικητικές (;) περιφέρειες ή με αμιγώς γεωγραφικές ενότητες που δεν αντιστοιχούν υποχρεωτικά στην διοικητική διαίρεση  (πχ ΥΠΕ Πελοποννήσου – Αιτ/νίας -Ζακύνθου- Κεφαλονιάς,  ΥΠΕ  Ηπείρου – Λευκάδας- Κέρκυρας ), 

β) στην αλλαγή του οργανογράμματος των ΥΠΕ   (πχ με δημιουργία διεύθυνσης ΠΦΥ και αποκεντρωμένων γραφείων διοικητικής υποστήριξης σε κάθε νομό της ΥΠΕ. (Δε συμφωνούμε με την επαναφορά της διοικητικής  υπαγωγής  των μονάδων ΠΦΥ στα νοσοκομεία. Η ανάγκη λειτουργικής- επιστημονικής διασύνδεσης των πρωτοβάθμιων δομών με τα νοσοκομεία είναι προφανής.) 

γ) στη δημιουργία  ΠΕΣΥ σε κάθε ΥΠΕ, οργάνου ελέγχου της διοίκησης  ως προς την υλοποίηση των στόχων και ως προς τη διαχείριση των πόρων,

δ) στην αλλαγή του μοντέλου διοίκησης των νοσοκομείων , μέσα από θεσμούς  δημοκρατικής λήψης των αποφάσεων (πχ συνέλευση τμήματος )  και λογοδοσίας των ΔΣ, θεσμούς διαμόρφωσης της υπηρεσιακής ιεραρχίας με αξιοκρατικά κριτήρια (σε συνάφεια με τις αλλαγές που προωθεί το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης), τροποποίηση της σύνθεσης των ΔΣ και ανάθεση αρμοδιοτήτων σε όλα του τα μέλη, εσωτερικοί κανονισμοί τμημάτων και καθηκοντολόγιο. 

 

ε) στην τροποποίηση των οργανισμών των νοσοκομείων. Τα διασυνδεόμενα νοσοκομεία (τα περισσότερα από αυτά), μπορούν να παραμείνουν έτσι, στο βαθμό που  αποτελούν (ή πρέπει να αποτελούν) μια ενιαία λειτουργική  δομή μέσα σε ένα νομό, και ο οργανισμός τους πρέπει να κατοχυρώνει αυτή την ενιαία λειτουργική λογική. Η ανάγκη τροποποίησης των οργανισμών αφορά σε όλα σχεδόν τα νοσοκομεία της χώρας (ανάμεσά τους και τα πανεπιστημιακά).  

Βασικό συστατικό των διοικητικών μεταρρυθμίσεων είναι αυτές να στηρίζουν την εναρμόνιση των στόχων με τις κοινωνικές ανάγκες [πχ η αποτελεσματική πρόληψη των νοσημάτων που αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου,  η άρση των ανισοτήτων  (συμπεριλαμβανομένων και των γεωγραφικών) στην πρόσβαση, η έγκαιρη πρόσβαση στις υπηρεσίες, η μη «εκροή» περιστατικών σε άλλες περιοχές, η αξιολόγηση του προσωπικού από τους ασθενείς], καθώς και τον έλεγχο / διαφάνεια  στην  αξιοποίηση των πόρων.

       Ταυτόχρονα,  η ηλεκτρονική διακυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα  διοίκησης 

              και εποπτείας   των   υγειονομικών υπηρεσιών ,  πρέπει να αποτελέσει

              συστατικό στοιχείο  της διοικητικής  αναδιοργάνωσης του  ΕΣΥ.

3.        Την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και την αναμόρφωση της πολιτικής για τις εξαρτήσεις.

Βασικά στοιχεία: η  διοικητική  αναδιάρθρωση  των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η ολοκλήρωση της τομεοποίησης με πλήρως στελεχωμένες  νοσοκομειακές, πρωτοβάθμιες και κοινοτικές δομές.

Έμφαση στον τομέα της πρόληψης από εξαρτησιογόνες ουσίες, ενιαία στρατηγική για τα κέντρα πρόληψης και τα κέντρα αποθεραπείας, με  ενιαία επιστημονική εποπτεία και συντονισμό των επιμέρους δράσεων.  

4.       Παρεμβάσεις για το ανθρώπινο δυναμικό 

Εκτός από το στόχο της αναβάθμισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας  σε όλες τις κατηγορίες και κλάδους του υγειονομικού προσωπικού,

ιδιαίτερη σημασία έχει στη συγκυρία αυτή, η πολιτική για τους ειδικευόμενους  γιατρούς  (με δεδομένου ότι σε πολλά νοσοκομεία – και όχι μόνο της επαρχίας - υπάρχουν πολλές κενές θέσεις, γεγονός που επηρεάζει ευθέως τη λειτουργία των νοσοκομείων αυτών). 

Στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα χρειαστεί να εκπονηθεί  ένα σαφές σχέδιο  αλλαγών στην διαδικασία λήψης ειδικότητας  (πιθανά και σε συνδυασμό με αλλαγές στην διαδικασία τοποθέτησης  αγροτικών γιατρών στα ΠΙ / ΚΥ, αλλά και με μια γενικότερη παρέμβαση στο ζήτημα της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης), που θα αλλάξει τη σημερινή εικόνα  «ερήμωσης», διαμορφώνοντας  προϋποθέσεις  αξιοπρεπούς παραμονής   των νέων γιατρών στην χώρα μας.   Βασικό στοιχείο για την υποστροφή της μαζικής φυγής νέων γιατρών, θα είναι η ορατή προοπτική αναβάθμισης των δημόσιων υπηρεσιών υγείας.

5.       Αυξημένη χρηματοδότηση και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων. 

Η αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για την Υγεία  (έτσι ώστε να  καλυφθεί το χάσμα ανάμεσα στη χώρα μας και στον μέσο όρο της Ε.Ε. ως ποσοστό του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα 3 χρόνια), θα πρέπει να συνοδευτεί από μέτρα εξυγίανσης της διαδικασίας προμηθειών, τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, την αναδιοργάνωση του Ε.Ο.ΠΥ.Υ.  και τη γενικευμένη καθιέρωση ηλεκτρονικής  συνταγογράφησης / παραπομπής  σε συνδυασμό με τη γενικευμένη εφαρμογή θεραπευτικών και διαγνωστικών πρωτοκόλλων.

6.       Τέλος, ως προς την πολιτική για το φάρμακο (εκτός από τα μέτρα στήριξης της εγχώριας παραγωγής σε συνδυασμό με μέτρα εξυγίανσης της αγοράς), η βασική μεταρρύθμιση αφορά στην προσπάθεια δημιουργίας  ενός δημόσιου πλέγματος  έρευνας- παραγωγής  καινοτόμων φαρμάκων και άλλων προϊόντων βιο-τεχνολογίας, που μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να απαλλάξει τη χώρα μας από την εξάρτηση από τις πολυεθνικές και θα συνέβαλε στην προσπάθεια απάντησης στις ανθρώπινες ανάγκες, μακριά από τη λογική του κέρδους.

 ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ .

Το τμήμα Υγείας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, ξεκίνησε την λειτουργία του  από το 2008, - ουσιαστικά με πρωτοβουλία «από τα κάτω» - αρκετά πριν ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτηθεί σε ενιαίο κόμμα. Από τον Οκτώβρη του 2012 και μετά,  έχει σταθερή  λειτουργία  (με τακτικές πανελλαδικές συνδιασκέψεις / ολομέλειες και συχνές συνεδριάσεις της γραμματείας), λειτουργία που ουσιαστικά δε διακόπηκε και μετά την αποχώρηση ενός μεγάλου αριθμού μελών (50%) της γραμματείας στην πρόσφατη διάσπαση του κόμματος. 

Παρά τα προβλήματα λειτουργίας της γραμματείας, προβλήματα παρόμοια με αυτά που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα της κομματικής ζωής, υπήρξε παραγωγή σημαντικού έργου , διατυπώθηκαν θέσεις για τα περισσότερα βασικά ζητήματα του χώρου της Υγείας, θέσεις που στήριξαν το δημόσιο λόγο του κόμματος και κατά ένα μεγάλο μέρος, αποτελούν και το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται και οι κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής  σήμερα. 

Στην πορεία προς το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, βρισκόμαστε σε μια  διαδικασία ανασυγκρότησης, στιγμή της οποίας αποτελεί και η σημερινή συνδιάσκεψη. 

Εκτός από την προσπάθεια για πανελλαδική δικτύωση του τμήματος σε κάθε νομό της χώρας μετά τη διάσπαση (πράγμα που έχει ήδη επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό μέσα στους 3 τελευταίους μήνες), συστατικό στοιχείο της ανασυγκρότησης είναι η ανάκτηση της δυνατότητάς μας να διαμορφώσουμε θέσεις για όλα τα ανοικτά ζητήματα  που αφορούν στον χώρο της Υγείας (πανελλαδικά και τοπικά), έτσι ώστε να διαδραματίσουμε ως τμήμα το ρόλο που μας αναθέτει το καταστατικό του κόμματος, αυτόν του βοηθητικού στην ΚΕ οργάνου και ταυτόχρονα να αποκατασταθεί μια σχέση ουσιαστικής επικοινωνίας και συνδιαμόρφωσης πολιτικής με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. Πιο συγκεκριμένα, έχουμε  χρέος να προχωρήσουμε μέσα στο επόμενο διάστημα, μέσα από τη συλλογική μας λειτουργία,  στην ολοκλήρωση των απόψεών μας  πάνω στα  ζητήματα που μένουν ανοικτά και που θεωρούμε ότι πρέπει να αποτελέσουν βασικούς άξονες της πολιτικής μας στην υγεία.

Η ανασυγκρότηση του τμήματος ταυτίζεται με την αξιοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού του κόμματος  που σχετίζεται με την Υγεία,  από κάθε γωνιά της χώρας. Με αυτήν την έννοια, και για να αποκτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο η πανελλαδική δικτύωσή μας, έχει δρομολογηθεί  μια διαδικασία συγκρότησης επιτροπών ανά νομό, που σε  ζωντανή σύνδεση με τη γραμματεία, προχωρούν σε μια διαδικασία διαμόρφωσης τοπικής πρότασης για την ανασυγκρότηση των υπηρεσιών υγείας. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει ήδη ολοκληρωθεί σε μερικούς νομούς της χώρας, πρέπει όμως στο επόμενο διάστημα να επιταχυνθεί με στόχο μέχρι την επόμενη συνδιάσκεψή μας (σε 6 μήνες)  να έχει ολοκληρωθεί σε όλη την Ελλάδα.  

 ● Η πορεία προς το συνέδριο  του ΣΥΡΙΖΑ (Απρίλιος 2016) θα  χαρακτηριστεί από σοβαρό προβληματισμό πάνω στα ζητήματα λειτουργίας του κόμματος, των σχέσεων κόμματος -  κυβέρνησης, της σχέσης των τμημάτων με την ΚΕ.  Ο προβληματισμός αυτός  πρέπει να καταλήξει σε συγκεκριμένες θέσεις και  οι θέσεις αυτές να επικυρωθούν στο συνέδριο. 

Ως συμβολή στον  προβληματισμό αυτό, για τη συγκρότηση και λειτουργία του τμήματος Υγείας, προτείνονται κάποιες ρυθμίσεις (κάποιες απ’ αυτές νέες, κάποιες απ’ αυτές ήδη προβλέπονται, αλλά δεν υλοποιούνται), που θα μπορούσαν ίσως να γενικευθούν  για όλα τα τμήματα της ΚΕ . 

Τα βασικά στοιχεία της πρότασης : 

-   Όλα τα μέλη της ΚΕ  έχουν συγκεκριμένες χρεώσεις (μέχρι σήμερα αυτό δεν έχει γίνει).  Κάποια από τα μέλη της  ΚΕ που έχουν χρεωθεί με τον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, χρεώνονται την Υγεία. Τουλάχιστον μία φορά στην διάρκεια της θητείας της ΚΕ,  οι  βασικές  θέσεις του τμήματος συζητιούνται στην ΚΕ  (προκειμένου να αποτελέσουν επίσημες θέσεις του κόμματος).  Τέτοια συζήτηση μπορεί να γίνει και πάνω από μία φορά , αν ζητηθεί από ικανό αριθμό μελών της ΚΕ.

-  Σε κάθε διοικητική περιφέρεια της χώρας συγκροτούνται περιφερειακές επιτροπές υγείας  του κόμματος  (με 5-15 μέλη), που λειτουργούν στα πλαίσια του περιφερειακού κομματικού οργάνου (σήμερα τα όργανα αυτά  λέγονται Περιφερειακές Συντονιστικές Επιτροπές, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει στο συνέδριο)  και δικτυώνονται με την γραμματεία του τμήματος υγείας .

- Η γραμματεία του τμήματος, που έχει θητεία όση και η ΚΕ (3 χρόνια), αναδεικνύεται  σε πανελλαδική ολομέλεια  και συγκροτείται  με τον εξής τρόπο :

α) ένα  (1) μέλος από κάθε περιφερειακή επιτροπή υγείας , που υποδεικνύεται από την ίδια την επιτροπή. Από την Αττική υποδεικνύονται  3 μέλη (+ 1 μέλος που προτείνεται από την ΝΕ Υγείας Αττικής) .  

β)  Τα  μέλη της ΚΕ που είναι χρεωμένα  με την Υγεία  

γ)  ένα (1)  μέλος από κάθε συνδικαλιστική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ που δραστηριοποιείται  στις μεγάλες δευτεροβάθμιες οργανώσεις του χώρου – κατά προτίμηση μέλος του προεδρείου της οργάνωσης αυτής -  ΠΟΕΔΗΝ, ΟΕΝΓΕ, ΠΦΣ, ΠΟΣ,  ΠΙΣ , Εργαζόμενοι σε ΠΦΥ, εργαζόμενοι σε φάρμακο  – που υποδεικνύεται από την ομάδα . 

δ)  τον / την συντονιστή / τρια της ΕΠΕΚΕ Υγείας και

ε) ένα άτομο που υποδεικνύεται  από το επιτελείο των συνεργατών του Υπουργείου Υγείας.  

Προκύπτει έτσι ένα όργανο με  έναν αριθμό μελών το πολύ μέχρι 31.

Για κάθε μέλος υποδεικνύεται και ένα αναπληρωματικό, που συμμετέχει στην συνεδρίαση της γραμματείας όταν απουσιάζει το τακτικό μέλος.  

 

(Αυτή η διαδικασία  συγκρότησης της γραμματείας προτείνεται να ισχύσει για την αμέσως επόμενη συνδιάσκεψη του τμήματος, που λήγει και η θητεία της σημερινής γραμματείας . 

Εναλλακτικά στην παραπάνω πρόταση, προτείνεται ένα «μεικτό» σύστημα συγκρότησης της γραμματείας – ένα μέρος με εκλογή και ένα μέρος με υπόδειξη. )

- Στις συνεδριάσεις της γραμματείας καλούνται με δικαίωμα λόγου, ο διευθυντής του γραφείου του Υπουργού και  διοικητές / υποδιοικητές ΥΠΕ  (1 από κάθε ΥΠΕ) .

- Όλα τα μέλη της γραμματείας χρεώνονται συγκεκριμένους θεματικούς τομείς .

 - Στο Υπουργείο Υγείας  συγκροτείται άτυπο πολιτικό όργανο που απαρτίζεται από τον Υπουργό, τον/ την  Συντονιστή /τρια του Τμήματος Υγείας  και τον / την Συντονιστή /τρια   της ΕΠΕΚΕ , που συνεδριάζει μια φορά τον μήνα  και έχει ως στόχο τον συντονισμό και την «ώσμωση» ανάμεσα σε κόμμα και κυβέρνηση. 

                                                                                                  Ιανουάριος 2016

                                                       Η γραμματεία του τμήματος υγείας

                                                                           της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ.