Να ενεργοποιήσουμε τα κανάλια πολιτιστικής διπλωματίας

 

Κυριακή Μάλαμα: Σε αυτές τις περιόδους διεθνούς κρίσης και πολεμικών ιαχών είναι αναγκαία!

Στην εισήγησή της στο σχέδιο Νόμου “Κύρωση του Προγράμματος Πολιτιστικών και Εκπαιδευτικών Ανταλλαγών μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Ινδίας για τα έτη 2022-2026”, στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων την 24.10.2023, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Κυριακή Μάλαμα τόνισε τα παρακάτω: 

«Με την ευκαιρία της κύρωσης της παρούσας πολιτιστικής και μορφωτικής συμφωνίας με την Ινδία, θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε επίσης, ότι, σε αυτές τις περιόδους διεθνούς κρίσης και πολεμικών ιαχών εμείς πρέπει να ενεργοποιήσουμε τα κανάλια πολιτιστικής διπλωματίας και να συμβάλουμε μαζί με τους υπόλοιπους εταίρους μας στο φόρουμ των μεγάλων αρχαίων πολιτισμών, στην ανάληψη πρωτοβουλιών για τον τερματισμό των συγκρούσεων».

Αναλυτικά στην ομιλία της ανέφερε:

«Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε. Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι βουλευτές, θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω και εγώ την εισήγησή μου, εκφράζοντας τη βαθύτατη οδύνη όλων μας για το χαμό χιλιάδων ανθρώπων στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη, στη συνέχεια αυτής της αποτρόπαιας επίθεσης της Χαμάς αλλά και της πολεμικής απάντησης του Ισραήλ.

Θα ήθελα ακόμη να εκφράσω, τον αποτροπιασμό μου για τον βομβαρδισμό της εκκλησίας του Αγίου Πορφύριου και να καλέσω τον Υφυπουργό Πολιτισμού να μας ενημερώσει άμεσα για το θέμα, σήμερα, εδώ, στη Βουλή υπενθυμίζοντας, την ανάγκη μεγαλύτερης δέσμευσης της Ελλάδας σε πρωτοβουλίες διεθνούς πολιτιστικής διπλωματίας για τον τερματισμό των συγκρούσεων, για την προστασία των κατατρεγμένων. Για την εφαρμογή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και για την προστασία των μνημείων από πολεμικές συγκρούσεις.

Με την ευκαιρία της κύρωσης της παρούσας πολιτιστικής και μορφωτικής συμφωνίας με την Ινδία, θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε επίσης, ότι, σε αυτές τις περιόδους διεθνούς κρίσης και πολεμικών ιαχών εμείς πρέπει να ενεργοποιήσουμε τα κανάλια πολιτιστικής διπλωματίας και να συμβάλουμε μαζί με τους υπόλοιπους εταίρους μας στο φόρουμ των μεγάλων αρχαίων πολιτισμών, στην ανάληψη πρωτοβουλιών για τον τερματισμό των συγκρούσεων.

Η κυρία Μενδώνη βρέθηκε στην Κίνα η οποία μαζί με την Ινδία με το Ισραήλ με το Ιράν και την Αίγυπτο αποτελούν χώρες μεγάλων αρχαίων πολιτισμών. Δεν είδαμε όμως καμία δράση ενεργοποίησης αυτού του διαύλου πολιτιστικής διπλωματίας από την ελληνική πλευρά, κάτι που το αναμέναμε και συνεχίζουμε να το αναμένουμε. Ως προς το ζήτημα της εν λόγω συμφωνίας πολιτιστικής και εκπαιδευτικής συνεργασίας με την Ινδία θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε καταρχήν τα εξής: η Ελλάδα και η Ινδία διατηρούν εξαιρετικές πολιτιστικές σχέσεις τα τελευταία εβδομήντα και πλέον χρόνια. Μέσα στο συλλογικό υποσυνείδητο των δύο κοινωνιών έχει εγγραφεί ο πολιτισμός της άλλης χώρας ως πηγή έμπνευσης και πάνω σε αυτή τη βάση θα πρέπει να συνεχίσουμε και να κτίζουμε.

Το δεύτερο, πολύ σημαντικό ζήτημα είναι ότι η Ινδία είναι ένας από τους μεγάλους αρχαίους πολιτισμούς του πλανήτη. Μία από τις μήτρες του ευρωπαϊκού πολιτισμού συνολικότερα αλλά και μία δυναμική αγορά στον τομέα της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, με την οποία σαφώς και μοιραζόμαστε κοινές προοπτικές ανάπτυξης .

Η Ινδία, αποτελεί, ακόμη, μία υπερδύναμη στις επιστήμες, στην έρευνα και στην καινοτομία σε σχέση με την προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών αγαθών, με την οποία σαφώς και πρέπει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε όσο πιο στενά γίνεται.

Και τέλος, η Ινδία του λαϊκού πολιτισμού και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς έχει πολλά και σημαντικά κοινά με το κοινωνικό και πολιτιστικό μας αναφορικό εδώ στην Ελλάδα. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν αυτούς τους στενούς δεσμούς να συνεχίσουμε να τους αναπτύσσουμε. Η διάχυση αυτής της συνεργασίας μπορεί να ανοίξει σε όλη τη κοινωνική σφαίρα και να φέρει ακόμη πιο κοντά τις δύο χώρες. Να ενισχύσει την κοινή μας ζωή, εκεί όπου έχουμε ισχυρές κοινότητες ανθρώπων της μιας χώρας στην άλλη.

Υπό αυτό λοιπόν το πρίσμα η παρούσα συμφωνία θέλουμε να είναι η βάση για την ακόμα μεγαλύτερη εμβάθυνση των πολιτιστικών μας σχέσεων με την Ινδία και να προχωρήσουμε ταχύτατα σε νέες πρωτοβουλίες, για την κοινή μας προσπάθεια στα ζητήματα του πολιτισμού.

Επί των ειδικότερων ζητημάτων της παρούσας συμφωνίας, θέλουμε να αναφερθούμε ιδιαίτερα σε δύο σημεία για τα οποία έχει σημασία η οπτική του Υπουργείου Πολιτισμού ως το πώς πρέπει να τα αντιληφθούμε.

Το πρώτο ερώτημα που αφορά το άρθρο 16, σε σχέση με τη συνεργασία στον τομέα των οπτικοακουστικών παραγωγών είναι το εξής: σαφώς κι ενθαρρύνουμε την οπτικοακουστική παραγωγή από τις τρίτες χώρες προς την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε εξάλλου να ήταν διαφορετικά. Επί ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε το ΕΚΟΜΕ, όμως θα θέλαμε να επισημάνουμε κάτι από την πρόσφατη εμπειρία μας, το οποίο δεν αφορά βέβαια την Ινδία αλλά τη δική μας πολιτική απέναντι σε αυτό. Η ενθάρρυνση της φιλοξενίας ξένων παραγωγών με φόντο την Ελλάδα έχει νόημα όταν κερδίζει κάτι και ο δικός μας πολιτισμός. Κι αναφέρομαι, συγκεκριμένα, για παράδειγμα, στην πολύ κακή εμπειρία που είχαμε με την περίφημη παραγωγή του Χόλυγουντ στη Θεσσαλονίκη, σε μια ταινία καταδίωξης με τον Αντόνιο Μπαντέρας. Κι αυτό γιατί τότε είχε επισημανθεί ότι η εν λόγω παραγωγή, αφενός, κατέφευγε σε αθέμιτες εργασιακές πρακτικές που έθιγαν τους εργαζόμενους στο χώρο της οπτικοακουστικής παραγωγής, με πολύ ευέλικτες συμβάσεις έργου και με ενοικιαζόμενους εργαζομένους από το εξωτερικό. Κι αυτό γιατί συνέβη; Γιατί με τη δική σας τροπολογία, δώσατε τη δυνατότητα να χρηματοδοτούνται από τους πόρους του ΕΚΟΜΕ, τους εθνικούς πόρους του ΕΚΟΜΕ, τιμολόγια που δαπανών από το εξωτερικό αδιαφορώντας για το τι όφελος έχει τελικά η εγχώρια παραγωγή, οι εγχώριοι εργαζόμενοι, αλλά κι η ίδια η χώρα.

Και επιστρέφω ότι η εν λόγω ταινία γυρίστηκε, μεν, στη Θεσσαλονίκη αλλά στο σενάριο της η πλοκή εξελισσόταν στο Μαϊάμι και κανένας από όσους την είδαν δεν αντιλήφθηκε ούτε μία εικόνα της πόλης. Αυτό για μας είναι ένα αντιπαράδειγμα που θα θέλαμε πραγματικά να αποφύγουμε. Και αντίστοιχα θυμόμαστε όλοι την χρησιμοποίηση εικόνων αρχαίων μνημείων για διαφημιστική χρήση από πολυεθνικές εταιρείες που συζητήθηκαν πάρα πολύ αρνητικά.

Και επειδή η κυβέρνηση αυτή, προσανατολίζεται σε μία εμπορική χρήση του πολιτισμού χωρίς όρια θέτουμε αυτή την ανησυχία, επαναλαμβάνοντας ότι το θέμα δεν σχετίζεται βέβαια με τις προθέσεις της Ινδίας, για να μην παρεξηγηθούμε, αλλά, με το κακό παρελθόν του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού κι είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να δούμε.

Ακόμη αναφέρεται η συμμετοχή του ΕΚΟΜΕ στο κοινό αυτό το πλαίσιο για την προώθηση των οπτικοακουστικών παραγωγών. Σε πολύ πρόσφατη, όμως, συνέντευξη ο Υφυπουργός Πολιτισμού εξήγγειλε την συγχώνευση του ΕΚΟΜ​Ε με το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας και το ερώτημα που θέτουμε, κύριε Υπουργέ, επί του ζητήματος είναι τελικά ποιος θα συνεργάζεται με ποιον και πώς θα ισχύσει η συμφωνία αυτή όταν ο φορέας που προβλέπεται να υλοποιήσει τη συνεργασία θα καταργηθεί και στη θέση του θα δημιουργηθεί κάτι που σήμερα ακόμη δεν το γνωρίζουμε;

Επίσης, θα θέλαμε να ζητήσουμε και μια νομοθετική αποσαφήνιση από τον Υφυπουργό Πολιτισμού σε σχέση με το άρθρο 18 και την χρήση του όρου «βιο-δεδομένα». Προβλέπεται, συγκεκριμένα, στο άρθρο, όπως αναφέρεται, «η αποστολή βιο-δεδομένων στις περιπτώσεις καλλιτεχνικών αποστολών που θα επισκέπτονται την άλλη χώρα». Δεν αναφέρεται όμως συγκεκριμένα τι θα είναι αυτά τα βιο-δεδομένα κι έχουμε την εντύπωση ότι η χρήση του όρου ή είναι άστοχη ή θα πρέπει να αναφερθούν ρητά ποια είναι αυτά τα βιο-δεδομένα. Γιατί χρειάζονται τα βιο-δεδομένα, παραδείγματος χάριν, των ηθοποιών που θα πάνε με μια παράσταση στην Ινδία; Τι παραπάνω θα αποστέλλεται εκτός από αυτά που ήδη υπάρχουν, στα διαβατήρια δηλαδή των ταξιδιωτών; Θα πρέπει να μας εξηγήσετε, λοιπόν, αυτή η νομοθετική διατύπωση γιατί υπάρχει, ώστε να είναι και συγκεκριμένη η καταγραφή, έστω και τώρα, στα Πρακτικά της Βουλής, με δεδομένο ότι η διατύπωση στο κείμενο της διεθνούς συμφωνίας δεν μπορεί να αλλάξει αλλά τουλάχιστον να γραφτεί στα Πρακτικά της Βουλής αυτή η αποσαφήνιση.

Με αυτές, λοιπόν, τις γενικές σκέψεις θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε, την προσήλωσή μας στο στόχο της εμβάθυνσης της πολιτιστικής και μορφωτικής μας συνεργασίας με την Ινδία και καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού να μας παρουσιάσει μια αναλυτική ενημέρωση για τις πραγματικές συνεργασίες, που εξελίσσονται αυτή τη στιγμή με Ινδία στον τομέα του πολιτισμού, δηλαδή, που βρίσκονται επί του πεδίου και πώς θα προχωρήσουμε επί του πρακτέου στο επόμενο διάστημα. Το θεσμικό πλαίσιο είναι σημαντικό, σαφέστατα, αλλά πρέπει να έχουμε και την πραγματική εικόνα για να ξέρουμε από πού ξεκινάμε και πού θέλουμε να πάμε σε αυτού του είδους τις συνεργασίες.

Με αυτές τις παρατηρήσεις θα θέλαμε να εκφράσουμε τη θετική μας ψήφο επί της κύρωσης της συμφωνίας αυτής με την Ινδία και αναμένουμε να ακούσουμε από το Υπουργείο συγκεκριμένες απαντήσεις στα ζητήματα που θέσαμε, σε αυτά τα ιδιαίτερα θέματα, σε σχέση με τα άρθρα της συμφωνίας αλλά και σε σχέση με την στρατηγική του Υπουργείου Πολιτισμού στον ευρύτερο στόχο, αυτόν της πολιτιστικής διπλωματίας και για την προώθηση της διεθνούς ειρήνης. Σας ευχαριστώ».