Ζακ Αταλί: Η κρίση είναι στις Βρυξέλλες, δεν είναι στην Αθήνα!

Ο Ζακ Αταλί

 

Ο Ζακ Αταλί πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης και οικονομικός σύμβουλος του Φρανσουά Μιτεράν, με ένα εμπεριστατωμένο άρθρο του στους «NewYorkTimes», «μεταφέρει» το πρόβλημα από την Αθήνα στις Βρυξέλλες και από την οικονομία στην πολιτική.

«Η ελληνική οικονομική κρίση δεν είναι μόνο οικονομική πια. Είναι πολιτική κρίση του συνόλου της Ευρώπης και η λύση της δεν μπορεί να είναι οικονομική όσο πολιτική. Δεν αφορά μόνο την Αθήνα, αλλά κυρίως τις Βρυξέλλες. Για την ακρίβεια, αποτελεί γαλλο-γερμανικό πρόβλημα, που ξεκίνησε από τη μεγάλη 'έκθεση' των τραπεζών τους.

Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει τα χρέη της. Τα σχέδια διάσωσης, ακόμα  κι αν καταφέρουν να γλυτώσουν τη χώρα από τη χρεωκοπία, θα αποτύχουν να καθαρίσουν τις χρόνιες παθογένειες. Χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε κατάματα την πραγματικότητα που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό: δεν μπορεί να επιβιώσει η κοινή νομισματική ζώνη χωρίς να υπάρχει μια κυρίαρχη χώρα ή χωρίς να δημιουργηθεί μια ομοσπονδία τύπου ΗΠΑ.

Η τρέχουσα κρίση δεν μπορεί να επιλυθεί βγάζοντας την Ελλάδα από την Ευρωζώνη, όπως πολλοί αναλυτές προτείνουν. Μια τέτοια εξέλιξη θα υπονομεύσει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, μέσα στο οποίο υπάρχει και αναπτύσσεται το δημόσιο χρέος και άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Επίσης δεν μπορούμε να περιμένουμε ένα θαύμα από την Ελλάδα , ξεπερνώντας σε λίγους μήνες τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από ανεύθυνες πολιτικές τριάντα χρόνων.

Τώρα που οι συνέπειες είναι ορατές, θα είναι εύκολο να στοχαστούμε πάνω στα λάθη που μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο. Δεν θα έπρεπε να είχαμε δεχτεί την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωζώνη με παραποιημένα στατιστικά στοιχεία. Δεν θα έπρεπε να είχαμε αφήσει το χρέος να αυξηθεί τόσο, δίνοντας συνεχώς κεφάλαια. Θα έπρεπε επίσης να έχουμε ωθήσει τους Έλληνες να δημιουργήσουν πολύ νωρίτερα φορολογικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Για παραπάνω από δέκα χρόνια που έχουμε ενιαίο νόμισμα, θα μπορούσαμε να έχουμε δημιουργήσει μια θέση υπουργού Οικονομικών για την Ε.Ε., για τον έλεγχο της οικονομικής πολιτικής κάθε κράτους-μέλους. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να έχουν κάνει περισσότερα για να εξασφαλίσουν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα μοιραστούν το φορτίο και θα ανταποκριθούν σε όλες τις υποχρεώσεις τους. Με δεδομένο ότι η καινοτομία και η ανάπτυξη αποτελούν τον δρόμο εξόδου από την κρίση, η Ευρώπη θα έπρεπε να αναπτύξει ένα πρόγραμμα υποστήριξης μεγάλων και μαζικών επενδύσεων και να προωθήσει ένα νέο 'airbus' των σιδηροδρόμων, των τηλεπικοινωνιών, των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και της γονιδιωματικής. Πρέπει να περάσουμε στη λήψη γενναίων ευρωπαϊκών αποφάσεων.

Για όλα αυτά είναι τόσο αργά. Εάν αφήσουμε την Ελλάδα να πτωχεύσει, το ευρώ θα εξαφανιστεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αμφισβητηθεί. Η ανεργία θα αυξηθεί πάλι, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, η οποία έχει ωφεληθεί μέχρι τώρα από το υποτιμημένο ευρώ. Εάν αφήσουμε την Ελλάδα να χρεωκοπήσει, θα βρεθούμε μπροστά σε μια πολιτική και οικονομική κρίση χειρότερη του 2008. Είναι επομένως απαραίτητο να αλλάξουμε την προοπτική μας. Πρέπει να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα ως ελληνικό, αλλά ως πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λύσεις υπάρχουν. Χρειάζεται μόνο το πολιτικό θάρρος να εφαρμοστούν λύσεις όπως:

- Η ίδρυση ενός ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών.

- Η υιοθέτηση ενός «Ευρωπαϊκού Σχεδίου Brady» (είναι το όνομα του Αμερικανού υπουργού που διαπραγματεύτηκε τη δεκαετία του 1980 την αναδιάρθρωση του χρέους των χωρών της Λατινικής Αμερικής), που θα περιελάμβανε την έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων, που με τη σειρά τους θα επιμήκυναν την αποπληρωμή του χρέους της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας για 20 χρόνια και θα χρηματοδοτούσαν τις ευρωπαϊκές επενδύσεις.

- Να υπολογισθεί ένας ευρείας βάσης ευρωπαϊκός Φόρος Προστιθέμενης Αξίας της τάξης του 1%, που θα μπορούσε να μαζέψει τα αναγκαία κεφάλαια για την αποπληρωμή του χρέους.

Μπορεί συνολικά να είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από την Κίνα και τις ΗΠΑ, εκτός αν κινηθεί επιθετικά και επιλύσει την τρέχουσα κρίση σαν μια ενοποιημένη πολιτική οντότητα. Εν ολίγοις, η λύση στην οικονομική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι πολιτική".