Για την μοναδική αυτή, διάσωση, μίλησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο συγγραφέας Διονύσιος Βίτσος, όπως και για τον ρόλο του μητροπολίτη Χρυσόστομου με την επιστολή, που έστειλε στον Χίτλερ!
Απομένει να ερευνηθεί ιστορικά τι ήταν εκείνο το παραπάνω που έκανε τον Χίτλερ να κάνει πίσω στην περίπτωση των 275 Εβραίων της Ζακύνθου και να μην οδηγηθούν, μέσω Πάτρας στα στρατόπεδα θανάτου, την στιγμή που και κάποιοι άλλοι μητροπολίτες, αν κι οι περισσότεροι τους καταδίωξαν, «έκαναν εκκλήσεις στους Γερμανούς για τη διάσωσή τους και, όχι μόνο δεν εισακούστηκαν, αλλά και απειλήθηκαν με εκτέλεση».
Ακόμη και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, εκλεκτός των Ναζί, που τον διόρισαν στην θέση του έντιμου πατριώτη αρχιεπισκόπου Χρύσανθου (Χαρίλαος Φιλιππίδης), ο οποίος αρνήθηκε να ευλογήσει την κυβέρνηση Τσολάκογλου των κατακτητών και καθαιρέθηκε, είχε ταχθεί υπέρ της διάσωσης των Εβραίων, αλλά δεν εισακούστηκε.
Για την άγνωστη αυτή ιστορία της ναζιστικής κατοχής της Ζακύνθου μίλησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο συγγραφέας του βιβλίου «Οι Ζακυνθινοί Εβραίοι» Διονύσιος Βίτσος, που την έφερε στο φως μέσα από την ερευνητική του δραστηριότητα και την αποτύπωσε στο πόνημά του! Μην παραλέποντας να σημειώσει την συμβολή της ζακυνθινής κοινωνίας, που όμως ορισμένα συντηρητικά στοιχεία της ήταν αντισημίτικα. Και εξ αυτού του λόγου φιλοϊσραηλίτες Ζακύνθιοι κινδύνευαν να καταδωθούν στους κατακτητές, καθώς έκρυβαν στις οικίες τους, ή τους φυγάδευαν στο βουνό, όπου δρούσαν δυνάμεις μικρές του ΕΛΑΣ, τους διωκόμενους ισραηλίτες! Αλλά και την ηρωική προσπάθεια του Μητροπολίτη Ζακύνθου κια του δημάρχου, που συνέβαλαν αποφασιστικά!
Ήδη στο διπλανό νησί της Κεφαλλονιάς ο ναζισμός έδειχνε το αποκρουστικό πρόσωπό του με την δολοφονία του συνόλου των ανδρώνν της ιταλικής Μεραρχίας Άκουϊ! Και μπορούσε την ίδια τραγική τύχη να είχαν και οι 42 χιλ. πολίτες της Ζακύνθου
Διαταγή: Να μεταφερθούν όλοι οι Εβραίοι με πλοίο στην Πάτρα
Το 1943, έφθασε η εντολή στους διοικητές των «Ες-Ες» στα Ιόνια νησιά, να μεταφερθούν όλοι οι Εβραίοι με πλοίο στην Πάτρα και από εκεί με τρένο να οδηγηθούν στο κολαστήριο του Άουσβιτς. Ο τότε Γερμανός Φρούραρχος Behrens, μαζί με τον διοικητή του νησιού Αλφρεντ Λιτ κάλεσαν τον δήμαρχο Λουκά Καρρέρ να τους παραδώσει κατάλογο των οικογενειών των Εβραίων της Ζακύνθου, εντός 72 ωρών. Μη θέλοντας να δώσει τη λίστα των Εβραίων πολιτών στους Γερμανούς ο δήμαρχος απευθύνθηκε στον Μητροπολίτη Ζακύνθου, Χρυσόστομο και μαζί ξεκινούν έναν σπουδαίο αγώνα για να γλυτώσουν τα 275 μέλη της Εβραϊκής κοινότητας του νησιού.
Το πρώτο που σκέφτονται και πραγματοποιούν είναι να δημιουργήσουν ψεύτικα πιστοποιητικά ώστε να παρουσιάσουν τους Εβραίους ως Χριστιανούς και μετά να τους κρύψουν. Όλα έγιναν γρήγορα και όταν είχαν εξασφαλίσει την προστασία των Εβραίων, τότε έκαναν μια κίνηση που έμεινε στην ιστορία. Παρέδωσαν μια λίστα στους Γερμανούς, στην οποία αναγράφονταν μόνο δύο ονόματα. Ήταν γραμμένα στα γερμανικά και στα ελληνικά: «Ο Ζακύνθου Χρυσόστομος» το ένα, και «Δήμαρχος Ζακυνθίων Λουκάς Καρρέρ» το άλλο. Και αμέσως έθεσε τον εαυτό του, προς σύλληψη.
Με μια κίνηση υψηλής στρατηγικής ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, στέλνει προσωπική επιστολή στον Αδόλφο Χίλτερ, στην οποία ζητά την εξαίρεση της εβραϊκής κοινότητας της Ζακύνθου από τον διωγμό. Σύμφωνα με το βιβλίο «Οι Ζακυνθινοί Εβραίοι» του Διονύση Βίτσου, στην επιστολή ανέφερε ότι:
«Κάποτε ευρίσκεσθε εις το λυκαυγές της εξορμήσεώς σας, στα 1924, είχαμε συναντηθεί στο Μόναχο και είχαμε ανταλλάξει τις σκέψεις μας γύρω από το κίνημά σας, το εθνικοσοσιαλιστικό. […] Παρακαλώ να μη συλληφθούν οι Εβραίοι της Ζακύνθου και εγγυώμαι εγώ και ο Δήμαρχος ότι είναι ακίνδυνοι, θαυμαστές σας και φιλήσυχοι».
Μετά από αρκετές ημέρες ήρθε η απάντηση που όλοι περίμεναν: «Να παραμείνουν οι Εβραίοι της Ζακύνθου υπό την προσωπική ευθύνη του Μητροπολίτου και του Δημάρχου». Για την μοναδική αυτή, διάσωση των 275 Εβραίων της Ζακύνθου, μίλησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο συγγραφέας Διονύσιος Βίτσος, ο οποίος είπε: «Αναμφίβολα στη διάσωση των Ζακυνθινών Εβραίων πρωτεύοντα ρόλο είχαν δύο προσωπικότητες: ο Μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστομος και ο δήμαρχος Λουκάς Καρρέρ» και επεσήμανε ότι «η σύγχρονη έρευνα απέδειξε πως ήταν τουλάχιστον άλλες δύο προσωπικότητες που διαδραμάτισαν ρόλο.
Ο γνωστός συγγραφέας Διονύσης Ρώμας και ο βιομήχανος Ευάγγελος Αγγελόπουλος. Κοινό γνώρισμα όλων αυτών ήταν πως μπορούσαν να επικοινωνούν με τις γερμανικές αρχές κατοχής επειδή γνώριζαν γερμανικά και είχαν σπουδάσει στη Γερμανία. Εν τούτοις στην διαταραγμένη πολιτικά εκείνη εποχή η επικοινωνία τους αυτή μπορούσε εύκολα να συκοφαντηθεί, οπότε κινδύνευαν ακόμη και με θάνατο με συνοπτικές διαδικασίες. Ο Μητροπολίτης και ο Δήμαρχος δικαιολογείτο να έχουν επαφή, ως εκ του θεσμικού τους ρόλου. Οι άλλοι όμως έκαναν ό,τι μπορούσαν να μείνει κρυφή η συμβολή τους, μέχρι που ο Αγγελόπουλος αρνήθηκε αργότερα το να δοθεί από τους Εβραίους το όνομά του σε δρόμο του Τελ Αβίβ».
Ο συγγραφέας Διον. Βίτσος έκανε ειδική αναφορά στην σημαντική συμβολή των απλών Ζακυνθινών οικογενειών στην διάσωση των Εβραίων. «Ο Ζακυνθινός λαός, έκρυψε τους Εβραίους σε σπίτια, στα βουνά του νησιού και τους παρουσίαζε ως μέλη της οικογένειας των χωρικών. Οι δε κάτοικοι της πόλης έστελναν τρόφιμα, ρούχα και άλλα απαραίτητα για τη διαβίωση τους. Με συντονιστή τον Μητροπολίτη δεξιές κι αριστερές οργανώσεις ένωσαν τις δυνάμεις τους σε αυτόν το σκοπό».
«Η διάσωση των Εβραίων είχε προετοιμαστεί όμως από τους διανοούμενους της Ζακύνθου. Παρότι στο παρελθόν η εβραϊκή συνοικία, ιδίως την μεγάλη Παρασκευή, δεχόταν επιθέσεις από θρησκόληπτους ζακυνθινούς, ο πνευματικός κόσμος αντιδρούσε ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα», ανέφερε ο κ. Βίτσος για τη συνύπαρξη των Εβραίων με τους υπόλοιπους κατοίκους του νησιού ενώ επίσης αναφέρθηκε σε προσωπικότητες που πήραν ανοιχτά θέση υπέρ της Ζακυνθινής Εβραϊκής κοινότητας.
«Μια τοπική προσωπικότητα, ένας άλλος Καρρέρ, πρόγονος του διασώστη Λουκά Καρρέρ, ο Φραγκίσκος Καρρέρ, εξέδωσε διεξοδική μελέτη υπέρ των Εβραίων. Συνετέλεσε επίσης ανάλογη μελέτη την ίδια εποχή του επτανήσιου ιστορικού Σπυρίδωνος Δε Βιάζη, αλλά και σύγγραμμα του διανοούμενου Διονυσίου Δάση. Ο προηγούμενος μητροπολίτης Διονύσιος Λάτας δημοσίευσε σωρεία άρθρων υπέρ τους και έφτασε μέχρι το Σικάγο για να τους υπερασπισθεί. Επίσης συνέβαλε η παρουσία Εβραίων ως ερωτικά ταλαιπωρημένων, λόγω της καταγωγής τους, ηρώων και ηρωίδων στα λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα σπουδαίων ζακυνθινών δημιουργών πανελλήνιας ακτινοβολίας, (Αντώνιος Μάτεσις, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Διονύσης Ρώμας, Γιάννης Τσακασιάνος κά).
Πάντως απομένει να ερευνηθεί ιστορικά τι ήταν εκείνο το παραπάνω που έκανε τους Γερμανούς να κάνουν πίσω στην περίπτωση της Ζακύνθου, τη στιγμή που και κάποιοι άλλοι μητροπολίτες (αν κι οι περισσότεροι τους καταδίωξαν), μεταξύ των οποίων και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, έκαναν εκκλήσεις στους Γερμανούς για τη διάσωσή τους και, όχι μόνο δεν εισακούστηκαν, αλλά και απειλήθηκαν με εκτέλεση».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου