ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΠΑΓΙΑΒΗ

(τ. Δημοτικός & Νομαρχιακός Σύμβουλος)

Στα διάφορα επαγγέλματα, επαγγελματίες, επιστήμονες και μη, κατορθώνουν με τις ικανότητες, την οξύνοια, τις γνώσεις τους, να δημιουργήσουν ένα «όνομα» επιτυχίας και φερεγγυότητας. Οι απόγονοι και επίγονοι αυτών, εκμεταλλευόμενοι τη λάμψη του ονόματος του προγόνου τους, προσπαθούν να επιτύχουν και αυτοί καριέρα στο ίδιο τομέα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το ίδιο γίνεται και στους καλλιτέχνες τραγουδιστές, ηθοποιούς κ.ά. (ηθοποιοί: Καζάκος – Κούρκουλος κ.ά., τραγουδιστές: Διονυσίου – Κόκοτας κ.ά.), παρόλο που στη τέχνη χρειάζεται και ταλέντο. 

 Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις όπου οι διάδοχοι ονόματος κατορθώνουν να φτάσουν ή να ξεπεράσουν το πρόγονο τους.  (π.χ.  Δημήτρης Χορν).

Φυσικά το ίδιο γίνεται και στη πολιτική. Πρόσωπα, που πέραν των πιθανών ικανοτήτων τους, στηριζόμενοι στη λάμψη του ονόματος του προγόνου τους, κατορθώνουν να γίνουν βουλευτές, υπουργοί και πρωθυπουργοί ενίοτε. Είναι οι πολιτικοί που όπως τους αποκαλεί ο λαός «προέρχονται από ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΖΑΚΙ). Η δικιά μας η γενιά θα ζήσει το τέλος δύο αρχαιοτάτων οικογενειών που δρούσαν πολιτικά, μάλιστα πριν από τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους, και πιθανόν μίας τρίτης νεότερης.

Επεξηγώ:

ΖΑΪΜΗΣ. Επειδή είμαστε Αχαιοί, νομίζω ότι ξέρουμε όλοι το όνομα. Τοπικοί παράγοντες, πριν από την κήρυξη της επανάστασης του 1821, στη οποία συμμετείχαν, με καταγωγή και έδρα τα Καλάβρυτα. Η οικογένεια θα δώσει τρεις πρωθυπουργούς.

Τον Ανδρέα, που θα εκλεγεί «Πρόεδρος  της Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδος» κατά τη διάρκεια της επανάστασης (12/4.1826 – 2/4/1827), θέση αντίστοιχη του πρωθυπουργού, με ευθύνη τη διακυβέρνηση και τη συνέχιση του αγώνα.

Ο γιός του Θρασύβουλος θα αναμειχθεί στη πολιτική, μάλιστα θα κερδίσει, ως αρχηγός κόμματος τις εκλογές του 1869 και θα ορκιστεί πρωθυπουργός (25/1.1869) αλλά θα οδηγηθεί σε παραίτηση στις 9/7/1890, ύστερα από πιέσεις μετά τα γεγονότα της σφαγής στο Δήλεσι. Θα σχηματίσει επίσης βραχύβια κυβέρνηση (25/10/1871-25/12/1871. Είχε εκλεγεί τέσσερες φορές Πρόεδρος της Βουλής (1854 – 1860 – 1874 – 1875).

Ο γιός του Αλέξανδρος θα γίνει το πιο διακεκριμένο μέλος της οικογενείας. Είναι ο Έλληνας που έχει συγκεντρώσει τους πιο πολλούς τίτλους και απαριθμώ: Πρόεδρος της Δημοκρατίας – Πρωθυπουργός 8 φορές – Πρόεδρος της Γερουσίας – Πρόεδρος της Βουλής 2 φορές – Ύπατος Αρμοστής Κρήτης – Διοικητής Τράπεζας της Ελλάδος και φυσικά κατ'  επανάληψη υπουργός και βουλευτής.  Βασικά σημεία των πρωθυπουργιών του, είναι η αναθεώρηση της συνθήκης που είχαν επιβάλει μετά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, προς όφελος της Ελλάδος,  και η αποκατάσταση της τάξης μετά τον εμφύλιο των «Ευαγγελικών».

Είναι χαρακτηριστικό ότι το όνομα ΖΑΪΜΗΣ δεν θα απουσιάσει, από το κατάλογο των Βουλευτών – Γερουσιαστών, (όπως έχουν εκδοθεί από τη Βουλή των Ελλήνων) από συστάσεως του Ελληνικού κράτους μέχρι το 1981. Έκτοτε δεν επανήλθε (*).    

ΡΑΛΛΗΣ. Φαναριώτικη οικογένεια. Ο πρόγονος Γεώργιος, με σπουδές στο εξωτερικό, με την ίδρυση Ελληνικού κράτους θα φύγει από το Φανάρι και θα εγκατασταθεί στην Αθήνα. Διετέλεσε Πρόεδρος Αρείου Πάγου και πρύτανης του Πανεπιστημίου. Θα ασχοληθεί με τη πολιτική, εκλέγεται βουλευτής ενώ  θα υπουργοποιηθεί κατ επανάληψη.                                                          

Ο γιός του Δημήτριος, με σπουδές στο εξωτερικό, θα γίνει υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκλέγεται για πρώτη βουλευτής Αττικής το 1872 και  έκτοτε εκλέγεται συνεχώς, και έλαβε το παρώνυμο «ο Αττικάρχης». Έγινε πέντε φορές πρωθυπουργός (1897 – 1903 – 1905 – 1909 – 1920) σε βραχύβιες κυβερνήσεις. Παρόλο που ήταν καλός ρήτορας και καλός πολιτικός, είχε ορμητικό και εριστικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να επιλύει τις διαφορές του με μονομαχίες. Θα μείνει στην ιστορία ως ο προκαλέσας τη μονομαχία δύο πρωθυπουργών (Ράλλης – Κωνσταντόπουλος).   

Ο γιός του Ιωάννης,  ξεκίνησε τη πολιτική του καριέρα ως επαναστάτης (συμμετείχε στην ίδρυση του Ελληνικού Μακεδονικού Κομιτάτου), εκλέγεται δε συνεχώς βουλευτής από το 1906 έως το 1936. Τάχθηκε κατά της δικτατορίας Μεταξά και το 1938 ηγήθηκε του κινήματος της Κρήτης. Δυστυχώς θα γίνει δωσίλογος κατοχικός πρωθυπουργός (7/4/1943 – 12/10/1944).

Ο γιός του Γεώργιος θα αναμειχθεί και αυτός στην πολιτική, με αποκορύφωμα την πρωθυπουργία ( 9/5/80 – 19/10/1981). Θα παραμείνει ενεργός πολιτικά ως το 1993 οπότε και αποσύρθηκε οριστικά. Στο πρόσωπο του συναντάται η Δεξιά και η Αριστερά. Δημοκράτης, ανήκων όμως στη λεγόμενη «σκληρά δεξιά», στη διάρκεια του αντιδικτατορικού αγώνα, στις φυλακές και εξορίες, θα συναναστραφεί  με αριστερούς και εκεί θα αλλάξει γνώμη για την αριστερά  «ριζικά και οριστικά», όπως ο ίδιος έλεγε.

Προσπάθησε να εισάγει στο δημόσιο βίο τον πολιτικό πολιτισμό (είναι γνωστή η έκφραση «δεν θέλω ου»), ενώ είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που τηλεφώνησε στον πολιτικό του αντίπαλο, που τον κέρδισε, για να τον συγχαρεί και να του ευχηθεί καλή επιτυχία.

Αξιοπρόσεκτο, ότι είναι ο μόνος Έλληνας πολιτικός που είχε και τους δύο παππούδες πρωθυπουργούς. Ο δικός του Δημήτριος, και από τη μητέρα του Ζαΐρα που πατέρας της ήταν ο Γεώργιος Θεοτόκης, επίσης πρωθυπουργός. Από το 1993 και εντεύθεν δεν έχει αναμειχθεί στη πολιτική επίγονος του.

Πολιτικά «τζάκια» θα συνεχίσουν να δημιουργούνται. Στον εικοστό αιώνα έχουμε νέα όπως: Βενιζέλος (ο τελευταίος απόγονος, ο Νικήτας, απεβίωσε πρόσφατα), Τσαλδάρης, Τσουδερός Παπανδρέου, Καραμανλής, Μητσοτάκης.                

Θα σταθώ στους Παπανδρέου, και τούτο γιατί νομίζω ότι και αυτό το «τζάκι» τελειώνει. Δεν θα ασχοληθώ με την ιστορία του, γιατί είναι  πρόσφατη και σχετικά γνωστή. Γενάρχης ο Γεώργιος, ικανότατος ρήτορας και οξύνους πολιτικός, προκάλεσε το ενδιαφέρον του ίδιου του Ελευθερίου Βενιζέλου, που τον διορίζει διευθυντή του πολιτικού γραφείου σε ηλικία 26 χρονών.  

Τρεις φορές πρωθυπουργός (1944 – 1963 – 1964). Ο γιός του Ανδρέας με μεγάλη λαϊκή απήχηση,  θα εμπεδώσει την Δημοκρατία. Τρεις φορές πρωθυπουργός (1981 – 1985 – 1993)  Ο γιός του Γεώργιος, θα γίνει πρωθυπουργός το 2009, όπου θα κληθεί να διαχειριστεί την οικονομική κρίση που ξέσπασε.  

Απ ‘ ότι φαίνεται δεν προβλέπεται διάδοχος στη πολιτική. Ο γιός του Ανδρέας (από το πρώτο γάμο) έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν ασχολείται με τη πολιτική, ούτε έχει απασχολήσει ποτέ τη κοινή γνώμη. Τα αδέλφια του Νίκος, Ανδρέας, Σοφία, μεγαλωμένα πλέον,  δεν έχουν ασχοληθεί με τα κοινά, πλην μερικών δημοσιεύσεων του Νίκου, ο οποίος απέτυχε να εκλεγεί Ευρωβουλευτής στις πρόσφατες, με σταυρό, εκλογές.

Από τον ετεροθαλή θείο του, Γεώργιο, δεν υπάρχουν απόγονοι.  Η μόνη πιθανή διάδοχος μπορεί να είναι η κόρη του (από το δεύτερο γάμο) Μαργαρίτα. Δεν μας έχει δείξει όμως κάποια ενδιαφέροντα περί των πολιτικών, γι αυτό και εγώ συνάγω ότι το «τζάκι» τελειώνει με τον Γιώργο.

Διευκρινίζω, ότι το παρόν κείμενο γράφτηκε ως καταγραφή και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί κριτική ή σχολιασμό.

___________

(*) Στις πρόσφατες Περιφερειακές Αυτοδιοικητικές εκλογές, εξετέθη και εκλέχθηκε ο κ. Φωκίων Ζαΐμης, της οικογενείας. Δεν γνωρίζω αν είναι στις προθέσεις του να ασχοληθεί με τη κεντρική πολιτική σκηνή.