Νίκος Τεμπονέρας 27 χρόνια μετά..

27 χρόνια στην καρδιά κάθε ανθρώπου που υπερασπίζεται το παιδί. Που παλεύει για την μόρφωση και την δημοκρατία.

Του Ανδρέα Μπεντεβή

Η δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα υπήρξε η πρώτη πολιτική δολοφονία του νεοφιλελευθερισμού. Εκτελεσμένη από τους ακροδεξιούς συνοδοιπόρους του-μία συμμαχία που επανέρχεται σαν πολιτική πλατφόρμα και στις μέρες μας.

Το 1991 η Αριστερά πελαγοδρομούσε ανάμεσα στην ήττα και στην σύγχυση. Αλλά η κοινωνία δεν περιμένει-πρέπει να αντισταθεί για την ίδια της την ύπαρξη. Την κοινωνία των νέων και αποκλεισμένων ανθρώπων, που πάλευαν ενάντια στην ταξική και χουντικής έμπνευσης αντι-εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, υπερασπίστηκε ο Τεμπονέρας στην πόρτα του σχολείου του. Πήγε μέχρι εκεί, πετάχτηκε από την θέση του σαν ελατήριο και δίχως δεύτερη σκέψη, ή δισταγμό, μόλις έμαθε για την ανακατάληψη των γνωστών στην κοινωνία της Πάτρας τραμπούκων-φασιστών της ΟΝΝΕΔ.

Για αυτό και η θυσία του Νίκου Τεμπονέρα έγινε σημείο αναφοράς. Ότι η ιστορία τραβά μπροστά, ξέχωρα από την αριστερή μελαγχολία των καιρών. Ότι οι λαϊκοί αγωνιστές θα γεννιούνται πάντα στα πεδία όπου επιβάλλεται η καταπίεση. Ότι το παράδειγμα ενός ανθρώπου μπορεί να φωτίσει τον δρόμο για χιλιάδες.

Αναμφίβολα-και αυτή είναι η μεγάλη ιδιαιτερότητα και το σημαινόμενο της δολοφονίας Τεμπονέρα-η θυσία του εκείνη αποτέλεσε θρυαλλίδα σημαντικών εξελίξεων. Ο αντίκτυπος της δολοφονίας, ο ίδιος ο χαρακτήρας της, μα και η τεράστια προσπάθεια των συντρόφων του να αναδειχτεί η υπόθεση όπως ήταν και διαμέσου της καταδίκης των αυτουργών, μα και διαμέσου της πολιτικής ήττας των πολιτικών ιθυνόντων, έγινε σύντομα-μα και μακροπρόθεσμα-εμφανής στο σύνολο του πολιτικού κόσμου.

Το πρόσωπο μιας Δεξιάς που πάσχιζε να προφασιστεί ότι έχει ξεπεράσει το μετεμφυλιακό της πρόσωπο αποκαλύφτηκε ίσαμε την πτώση της κυβέρνησης εκείνης. Παράλληλα και με άλλους λαϊκούς και αυθόρμητους αγώνες σε μια σειρά από παραγωγικούς κλάδους η πρώτη επιχείρηση θεμελίωσης της νεοφιλελεύθερης προσαρμογής καθυστέρησε για παραπάνω από μία δεκαετία. Η ίδια η Δεξιά αναγκάστηκε συν τω χρόνω να μεταμφιεστεί σε Κεντροδεξιά προκειμένου να κερδίσει ξανά, πολύ αργότερα, την εκλογική πλειοψηφία.

Κι αν το ΠΑΣΟΚ αναγκάστηκε τότε, εκ των πραγμάτων και των δεδομένων της πίεσης του δημοκρατικού κόσμου, να θυμηθεί τις δημοκρατικές αναφορές του, αργότερα αναγκάστηκε και πάλι, υπό την πίεση ενός μεγάλου, νέου εκπαιδευτικού κινήματος, να υπαναχωρήσει από μία κεντρική του θέση, την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος.

Επειδή η θυσία του Νίκου Τεμπονέρα έγινε αφετηρία των νέων μεγάλων αγώνων στον χώρο της παιδείας έκτοτε, καθώς και σημείο σύγκλισης των νέων αγωνιστικών αναφορών μιας Αριστεράς που προσπαθούσε να βρει τα πατήματα της στο νέο τοπίο της αντιδραστικής κεφαλαιοκρατικής επανένωσης του κόσμου.

Δίχως να μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης καμίας πολιτικής σκοπιμότητας ή καπηλείας, σημείο των λαϊκών αγώνων που καμία αριστερή γραφειοκρατία δεν αντέχει και δεν μπορεί να κατανοήσει, η δολοφονία Τεμπονέρα αποτελεί ένα κομβικό σημείο στην πορεία όπου και όπως ξετυλίγονται οι λαϊκές αντιστάσεις.

Δίχως να μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ολοκληρώνεται ή δικαιώνεται απόλυτα η παρακαταθήκη του 37χρονου μαθηματικού που προχώρησε την κρίσιμη ώρα αντάμα μόνο με τα ιδανικά του, ωστόσο καθρεφτίζεται πάνω σε κάθε αγώνα για ένα σχολείο ανοιχτό, δημοκρατικό, για ένα σχολείο δίχως ταξικούς φραγμούς. Και αν η κατάκτηση ενός τέτοιου εκπαιδευτικού συστήματος απαιτεί συνολικότερους επαναστατικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς, καθρεφτίζεται ακόμα στα σχολεία τα ανοιχτά για τα προσφυγόπουλα, στα σχολεία των γευμάτων για τα παιδιά των φτωχών οικογενειών, στα ανοιχτά σχολεία με όλο το έμψυχο και άψυχο δυναμικό τους στην θέση τους από τον Σεπτέμβρη, στα ολοήμερα σχολεία σε κάθε γωνιά της χώρας, από τις μεγάλες πόλεις μέχρι το τελευταίο νησί-

27 χρόνια μετά, όπως και κάθε χρόνο, θα είμαστε και πάλι ΕΚΕΙ!