Του
ΟΜΗΡΟΥ ΤΑΧΜΑΖΙΔΗ
Η
γερμανική κοινωνία αποτελεί έναν ακόμη μεγάλο άγνωστο της ελληνικής
δημοσιότητας: η εικόνα που έχουν οι Έλληνες για τη Γερμανία και τους Γερμανούς
καθορίζεται από αναρίθμητα στερεότυπα – αυτά, μεταξύ άλλων, τους εμποδίζουν να
θεωρήσουν με ψυχραιμία τις ελληνογερμανικές σχέσεις.
Ένα
ερώτημα που δεν ετέθη ποτέ από την αρχή της κρίσης είναι το ακόλουθο: μπορεί η
όποια ελληνική κυβέρνηση και κυρίως μια αριστερή κυβέρνηση να αναζητήσει
συμμάχους και συμμαχίες μέσα στην ίδια την Γερμανία;
Ας
μη βιαστούμε να δώσουμε απαντήσεις και ας μην καταφύγουμε αμέσως σε στερεότυπα:
τα διάφορα σκίτσα και οι καρικατούρες, άνοστες ως προς το χιούμορ τους,
επικίνδυνες ως προς τις πολιτικές τους συνδηλώσεις επιδείνωσαν και συνεχίζουν
να επιδεινώνουν τις σχέσεις με τη Γερμανία – εκεί όπου θα έπρεπε να αναζητούμε συμμάχους,
δημιουργούμε δυσαρέσκειες και ενισχύουμε τα επιχειρήματα των αντιπάλων.
Στις
25 Φεβρουαρίου 2015 κυκλοφόρησε στην Γερμανία ένα βιβλίο 650 σελίδων, όπου
καταγράφονται τα αποτελέσματα μιας έρευνας που διήρκεσε δυόμιση έτη, υπό την
εποπτεία του καθηγητή του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου Klaus
Schroeder. Ο τίτλος του βιβλίου είναι ενδεικτικός για
το περιεχόμενο και τα πορίσματα της έρευνας: «Εναντίον του κράτους και του
κεφαλαίου – υπέρ της επανάστασης!».
Το
όλο σχέδιο της έρευνας αυτής υποστηρίχθηκε από το Ομοσπονδιακό Υπουργείου για την Οικογένεια, τους Συνταξιούχους, τις
Γυναίκες και τη Νεολαία, στο πλαίσιο της λεγόμενης «Πρωτοβουλίας για την ενδυνάμωση της δημοκρατίας».
Στο
επίκεντρο της συγκεκριμένης έρευνας βρισκόταν το εύρος της αποδοχής των «προτύπων για την κοινωνία και τον άνθρωπο
του ακροαριστερού χώρου» στο σύνολο της γερμανικής κοινωνίας.
Η
έρευνα διεξήχθη σε ένα δείγμα 1.362 πολιτών και αφορούσε ένα πλέγμα
θεματολογιών που σχετίζονται με τις πολιτικοκοινωνικές αντιλήψεις και δράσεις
της ριζοσπαστικής και της άκρας Αριστεράς: δηλαδή τον αντικαπιταλισμό, τον
αντιφασισμό, τον αντιρατσισμό, την αντίθεση προς της Δημοκρατία, το
κομμουνιστικό «πρότυπο για τον κόσμο», δηλαδή εκείνη την ιδανική κατάσταση προς
την οποία πρέπει να στοχεύουν η κοινωνία και οι πολίτες της Γερμανίας.
Η
έρευνα περιλαμβάνει και άλλες θεματολογίες, όπως για παράδειγμα, την περίφημη
δομική συγγένεια του Δεξιού και Αριστερού εξτρεμισμού.
Το
πρώτο γενικό, όσο και αμφίβολο, συμπέρασμα των ερευνητών είναι: «η
κοινωνία έχει στραφεί προς τα αριστερά». Ο επικεφαλής της έρευνας Klaus
Schroeder, όπως προκύπτει από δηλώσεις του σε μια
συνέντευξή του στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας DIE
ZEIT, δε θεωρεί ότι υφίσταται κίνδυνος για το γερμανικό
πολιτικό σύστημα από αυτή την ιδεολογικο-πολιτική μετατόπιση, παρά το γεγονός
ότι πολλές απόψεις της ακροαριστερής σκέψης επηρεάζουν την πλειονότητα του
γερμανικού πληθυσμού, πολλοί δηλαδή Γερμανοί και Γερμανίδες συμμερίζονται αυτές
τις απόψεις, χωρίς να συνδέουν τον εαυτό τους με την Ακροαριστερά.
Οι
όροι που χρησιμοποιούνται στην έρευνα είναι σχετικοί: η γενική διάκριση μεταξύ
ριζοσπαστικής και ακραίας Αριστεράς αφορά κυρίως τη στάση των διαφόρων τμημάτων
του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου απέναντι στη δημοκρατία.
Παρακάμπτω
αυτούς τους προβληματισμούς για να επικεντρωθώ σε μερικά γενικά πορίσματα της
έρευνας:
1.
Ένα έκτο του γερμανικού πληθυσμού (Δυτική
Γερμανία: 14%, Ανατολική Γερμανία: 28%) έχει μια κυρίως αριστερή
ριζοσπαστική/αριστερή εξτρεμιστική βασική πολιτικοκοινωνική αντίληψη. Ανάμεσα
σε αυτό το τμήμα του πληθυσμού ένα 4% έχει ένα συμπαγές ακροαριστερό πρότυπο
για τον κόσμο και την κοινωνία (τηρουμένων των αναλογιών αυτό θα αντιστοιχούσε
στην Ελλάδα σε πολιτικούς φορείς, όπως το ΚΚΕ και η εξωκοινοβουλευτική
Αριστερά)
2.
Ένα ποσοστό της τάξεως του 7% είναι υπέρ της
χρήσεως βίας ενάντια στη δομική βία του συστήματος, τόσο απέναντι σε ανθρώπους,
όσο και σε πράγματα.
3.
Οι ερευνητές αιφνιδιάστηκαν από ένα «εύρημα»
της έρευνας που τους προκάλεσε έκπληξη: το μισό του γερμανικού πληθυσμού δεν
αποδέχεται το μονοπώλιο ισχύος του κράτους – 46% των ερωτηθέντων ήταν εναντίον,
στοιχείο που προκάλεσε σύγχυση στους ερευνητές, οι οποίοι αδυνατούν να το
κατανοήσουν!
4.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι Γερμανοί
πολίτες δε θεωρούν τη δημοκρατία ως γνήσια δημοκρατία και αυτό, διότι κουμάντο
κάνει η «οικονομία» (=τα οικονομικά συμφέροντα) και όχι οι ψηφοφόροι.
5.
Σε
ποσοστό 50% οι Γερμανοί πολίτες θεωρούν ότι παρακολουθούνται οι αριστεροί
επικριτές του συστήματος από τις υπηρεσίες του κράτους και την αστυνομία.
6.
Κάτι παραπάνω από 27% (1/4 των ψηφοφόρων)
φοβάται ότι η Γερμανία, λόγω του αυξανόμενου ελέγχου των πολιτών, είναι καθ΄
οδόν προς μια δικτατορία.
7.
Κάθε τρίτος Γερμανός/Γερμανίδα θεωρεί ότι ο
καπιταλισμός οδηγεί νομοτελειακά στην πενία (φτώχεια) και την πείνα.
8.
Κάτι παραπάνω από το 1/3 του γερμανικού
πληθυσμού (περίπου ένα ποσοστό 37%) συνδέει τον καπιταλισμό με τις πολεμικές
συγκρούσεις ανά τον κόσμο.
9.
Το 1/6 του γερμανικού πληθυσμού, ένα ποσοστό
περίπου στο 16%, θεωρεί ως σωστή την άποψη που εκπροσωπούν οι εξτρεμιστές
αριστεροί, ότι ο καπιταλισμός οδηγεί τελικά στο φασισμό.
10.
Μεγάλο είναι και το ποσοστό (κυμαίνεται στο
18% των ερωτηθέντων) που θεωρούν ότι υφίσταται κίνδυνος φασισμού στην Γερμανία.
11.
Σχεδόν σε ένα ποσοστό 30% (Ανατολική
Γερμανία: 35%, Δυτική Γερμανία 28%), οι πολίτες της μεσευρωπαϊκής χώρας θεωρούν
ότι πραγματική δημοκρατία μπορεί να
υπάρξει μόνο εκτός του καπιταλισμού.
12.
Το 1/5 του πληθυσμού (Ανατολική Γερμανία:
24%, Δυτική Γερμανία: 19%) δε θεωρεί ότι
μπορεί να υπάρξει βελτίωση των όρων διαβίωσης μέσω μεταρρυθμίσεων και
υποστηρίζει για αυτό μια επανάσταση.
13.
Ένα ποσοστό σχεδόν 60% των Ανατολικογερμανών και 37% των
Δυτικογερμανών θεωρούν ότι ο σοσιαλισμός/κομμουνισμός είναι μια καλή ιδέα, η
οποία απλώς μέχρι τώρα εφαρμόσθηκε άσχημα.
14.
Ένα ποσοστό 42% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι
για αυτούς η κοινωνική ισότητα όλων των ανθρώπων είναι σημαντικότερη από την
ελευθερία του ατόμου.
Δε
θα επεκταθώ σε άλλα στοιχεία, ούτε θα με απασχολήσουν διάφορες αντιπαραθέσεις
και συμπεράσματα για την πολιτική σημασία των «ευρημάτων» της έρευνας, τα οποία
απασχόλησαν την γερμανική δημοσιότητα: υπογραμμίζω απλώς ότι η ελληνική πλευρά
(κυβέρνηση, αντιπολίτευση, οργανική διανόηση, τύπος κλπ) αγνοεί την
ενδογερμανική κατάσταση και δεν μπορεί να την συμπεριλάβει στο πλαίσιο ενός
ευρύτερου εθνικού σχεδιασμού – και υπό αυτή την έννοια θα είχε σημασία η
κατάργηση των τμημάτων γερμανικής
φιλολογίας στα πανεπιστήμια και η ταυτόχρονη ενίσχυση των τμημάτων ευρωπαϊκής ιστορίας και πολιτικής για
μια καλύτερη επιστημονική εποπτεία των ενδοευρωπαϊκών εξελίξεων.
Η
ελληνική πλευρά, όλα τα κόμματα, και μαζί της η κυβερνητική και μη-κυβερνητική
Αριστερά παρέβλεψαν και παραβλέπουν εντελώς τον παράγοντα που λέγεται γερμανική
κοινωνία. Από την πλήρη «υποταγή» της ποικιλώνυμης «Δεξιάς» μέχρι την
«ασυμβίβαστη» Αριστερά απουσιάζει μια ανάλυση των πραγματικών δεδομένων στην
Γερμανία: κατ΄ επέκταση και η αναζήτηση συμμαχιών μέσα στην ίδια την
Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.
Στην
εφαρμοσμένη πολιτική τα αποτελέσματα είναι τραγικά: από την απουσία
οποιασδήποτε παρέμβασης από την κυβέρνηση Α.Σαμαρά-Ευ. Βενιζέλου για να
ενημερωθούν στοιχειωδώς οι Γερμανοί πολίτες για το τI
συμβαίνει πραγματικά στην Ελλάδα και την ολοκληρωτική παραλυσία του
διπλωματικού σώματος, καταλήξαμε στον ορισμό από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ του
Γιώργου Χατζημαρκάκη στη θέση του «ειδικού πρεσβευτή» της Ελλάδας στην Γερμανία
– αν για την επιλογή του Προκόπη Παυλόπουλου στη θέση του προέδρου της
Δημοκρατίας, υπάρχουν κάποια ελαφρυντικά πολιτικοτακτικής φύσεως, ο ορισμός του
νεοφιλελεύθερου Ελληνογερμανού στη θέση του ειδικού πρεσβευτή της χώρας μας
στην Γερμανία, καταδεικνύει ότι και αυτή η κυβέρνηση βασίζεται στη λογική του
«βλέποντας και κάνοντας» και των εφήμερων συμμαχιών.
Last but not least, ακόμη πιο
οδυνηρή είναι η διαπίστωση ότι το ελληνικό συνδικαλιστικό «κίνημα» σε
όλες του τις εκδοχές, είτε πρόκειται για την καθεστωτική ηγεσία της ΓΣΕΕ, είτε
για το κομματικά ελεγχόμενο ΠΑΜΕ, τα γερμανικά συνδικάτα δεν αντιμετωπίστηκαν
ποτέ ως πιθανός σύμμαχος των Ελλήνων εργαζομένων: και ας ήταν αυτά που πρώτα
αντέδρασαν στην ισοπέδωση του ελληνικού λαού – γνωρίζω τον αντίλογο των Ελλήνων
συνδικαλιστών επ΄ αυτού και είναι εξίσου θλιβερός όσο και η απραξία τους.
_____________________
Σημείωση: Ένα μέρος των πληροφοριών και των
προβληματισμών του παρόντος κειμένου
παρουσιάστηκε ως «παρέμβαση» της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής» στην
εκδήλωση που διοργάνωσε το Σάββατο 7 Μαρτίου 2015 στην αίθουσα του Εργατικού
Κέντρου Θεσσαλονίκης η οργάνωση «ΞΕΚΙΝΗΜΑ». Ευχαριστούμε και από αυτό το βήμα τους συντρόφους
για την πρόσκληση και τη δυνατότητα που
μας δόθηκε να συμβάλλουμε και εμείς στους προβληματισμούς του ευρύτερου «αριστερού
χώρου» για τη πορεία της χώρας. Πέρα από τη δική μου «επίσημη» παρέμβαση στη
συζήτηση, παρενέβησαν και οι σύντροφοι Δημήτρης Τεμουρτζίδης και Γρηγόρης
Ζαρωτιάδης, ενώ την εκδήλωση παρακολούθησαν αρκετά μέλη της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου