«ΛΑΪΚΕΣ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ»

Έκθεση και βιβλίο από τον Νίκο Ψιλάκη

 

Σημαντικό πολιτιστικό γεγονός αποτέλεσε για την Κρήτη η έκθεση του βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκου Ψιλάκη, τακτικού μέλους της ΕΣΗΕΠΗΝ, που πραγματοποιήθηκε στη Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου.

Την έκθεση επισκέφθηκαν 18.000 άτομα από όλη την Κρήτη, μεταξύ των οποίων καθηγητές, μαθητές, σπουδαστές και ιστορικοί ερευνητές.

Μιλώντας σχετικά ο Περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης τη χαρακτήρισε ακτινογραφία της κρητικής ψηχής, καθώς αποτέλεσε πανόραμα εθιμικού πλούτου του νησιού που αφορά ιδιαιτερότητες του παραδοσιακού πολιτισμού από τα αρχαϊκά, τα κλασικά και τα βυζαντινά χρόνια.

Στο μεταξύ μετά από 40 χρόνια συστηματικής καταγραφής των τελετουργιών και των εθίμων λαϊκής λατρείας της Κρήτης, ο βραβευμένος συγγραφέας Νίκος Ψιλάκης παρουσιάζει μιαν ολοκληρωμένη πολυεπίπεδη μελέτη του παραδοσιακού βίου και παράλληλα, μιαν εμπεριστατωμένη ανατομία της λαϊκής ψυχής μέσα από το νέο του βιβλίο  «Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, έθιμα, στον κύκλο του Χρόνου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καρμάνωρ».

Ως λαϊκές τελετουργίες ο συγγραφέας εννοεί τις εθιμικές πρακτικές που συνδέονται με τη λαϊκή λατρεία, επαναλαμβάνονται σε συγκεκριμένους τόπους και χρόνους και εκφράζονται με ποικίλες εκδηλώσεις και συμβολισμούς. Πρόκειται για μια επιστημονική και παράλληλα ποιητική προσέγγιση του λαϊκού πολιτισμού εμπλουτισμένη με εντυπωσιακό φωτογραφικό υλικό υψηλής τεκμηριωτικής και καλλιτεχνικής αξίας.

Μέσα από τις λαϊκές τελετουργίες επιβίωσαν πανάρχαιες αντιλήψεις και πρακτικές, αυτούσιες ή προσαρμοσμένες στις θρησκευτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες κάθε εποχής.

Σήμερα, που τα τελετουργικά έθιμα βρίσκονται σε υποχώρηση, το βιβλίο αυτό αποτελεί πολύτιμο απόκτημα και μαρτυρία ζωής.

 Δεν είναι μόνον οι περιγραφές, αποτέλεσμα επιτόπιων ερευνητικών προσπαθειών, αλλά και η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα, που αναζητά τις ρίζες, τις λατρευτικές προεκτάσεις και το κοινωνικό περιεχόμενο της λαϊκής λατρείας. Το βιβλίο, όμως, αποκτά γενικότερο ενδιαφέρον για το σύνολο του ελληνικού πολιτισμού, αφού προσφέρει υλικό για πληρέστερη προσέγγιση ανάλογων ή παράλληλων εθιμικών πρακτικών του ελληνικού και του ευρύτερου μεσογειακού και ευρωπαϊκού χώρου.