ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΛΤΑΟΥΡΑΣ Αγρότης, Εθνοσύμβουλος Βάλτου

Η προτομή του αγωνιστής Εθνοσύμβουλου της ΠΕΕΑ. Κώστα Σαλταούρα. στους Αμοργιανούς.

29/08/1892	Γεννήθηκε στους Αμοργιανούς Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας
1913 - 1923	Στρατιωτική Θητεία: 03/06/1913 – 18/07/1916 (3ετής στρατιωτική θητεία, κατά την διάρκεια της οποίας τού προτάθηκε να μείνει μόνιμος στον στρατό, δίχως ο ίδιος να δεχθεί.) 26/04/1918 – 18/02/1919 (Μακεδονικό Μέτωπο με το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) 12/06/1921 – 23/03/1923 (Μικρασιατική Εκστρατεία με το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων) Κατά την διάρκεια της πολεμικής του δράσης  πραγματοποίησε ατελείωτες ώρες εξουθενωτικών πορειών, βίωσε στερήσεις, κακουχίες και αντιμετώπισε ακραία καιρικά φαινόμενα.  Κινδύνεψε, δε, να χάσει την ζωή του δύο φορές, την πρώτη σε μάχη στο Μακεδονικό Μέτωπο και την δεύτερη από βρογχοπνευμονία στην Μικρά Ασία.  Απολύθηκε με την ειδικότητα του Ακροβολιστή
1919	Νυμφεύτηκε την Βασιλική Λαγοπάτη από την Βαρετάδα Βάλτου.  Μαζί της απέκτησε τα εξής τέκνα:  Φιλόχρηστος (27/10/1921 – 2008) Γιώργος (Γεννήθηκε το 1923 και πέθανε εντός του ίδιου χρόνου) Ελένη (1926 – 12/01/1941) Μαρία (1928 – 15/02/2012) Τηλέμαχος (είναι ο μόνος εν ζωή, γεννηθείς το 1930) Μιλτιάδης (18/09/1938 – 10/08/2010)
1923 - 1940	Με το πέρας των στρατιωτικών του υποχρεώσεων επέστρεψε στο χωριό του και ασχολήθηκε με την γεωργία.  Οι εμπειρίες που απέκτησε κατά την διάρκεια της 10ετούς περιπέτειάς του, καθώς και οι πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν τότε, διαμόρφωσαν τον μετέπειτα πολιτικό τρόπο σκέψης του και την στάση ζωής του. Η διορατικότητά του, αρχικά, να αγοράζει εκτάσεις γης και η εργατικότητά του στην συνέχεια, τον έκαναν από τους πιο ευκατάστατους στον Βάλτο.  Παράλληλα, η αγροτική δραστηριότητα τον έκανε να κατανοήσει την αξία της σχέσης του ανθρώπου με την γη και την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας του αγροτικού πληθυσμού, ο οποίος ήταν παραμελημένος και σε ιδιαίτερη μειονεκτική θέση.  Διαποτισμένος με δημοκρατικές αρχές, υπέρμαχος της δικαιοσύνης και με κοινωνικές ευαισθησίες, ανέπτυξε μια αγωνιστική συνείδηση που αποσκοπούσε στην προστασία των αδύναμων αγροτοποιμένων από τις αυθαιρεσίες των ισχυρών και στην προώθηση των δικαίων τους. Στις Αυτοδιοικητικές εκλογές του 1929 εκλέχθηκε Κοινοτικός Σύμβουλος της Κοινότητας Βαρετάδας, στην οποία ανήκε το χωριό του Αμοργιανοί ως συνοικισμός.  Τα δύο τελευταία χρόνια ως Πρόεδρος κατόρθωσε να ανεξαρτητοποιήσει το χωριό του και να το κάνει  κοινότητα, απαλλάσσοντάς το από τον έλεγχο και την εκμετάλλευση της Βαρετάδας.  Δεν δίστασε, μάλιστα, να έρθει σε σύγκρουση με το τοπικό συμβούλιο, εξαιτίας των ανωμαλιών και των καταχρήσεων που συντελούνταν και ζημίωναν την κοινότητα.  Τελειώνοντας την θητεία του, δεν ξανασχολήθηκε με τα πολιτικά του τόπου του λόγω της απογοήτευσης που του προκάλεσε, τόσο ο  ασύδοτος και διεφθαρμένος τρόπος διακυβέρνησης της τοπικής αυτοδιοίκησης, όσο και η συμπεριφορά των συγχωριανών του, οι οποίοι δεν δραστηριοποιούνταν για το κοινό καλό αλλά το μόνο ενδιαφέρον που είχαν ήταν να προστατεύουν τα προσωπικά μικροσυμφέροντά τους.  Ο ίδιος είχε ατομικό συμφέρον τα δικαιώματά του να μένανε στην Βαρετάδα, αλλά ενήργησε ανιδιοτελώς, με γνώμονα το συλλογικό όφελος.
Κώστας Σαλταούρας	1941 -1945 Κατά την διάρκεια της Κατοχής, ήταν από τους πρώτους στον Βάλτο που εντάχθηκαν στην Αντίσταση.  Οργανώθηκε στο ΕΑΜ και στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και στην συνέχεια του δόθηκαν και άλλα πόστα, όπως να προεδρεύει στα Λαϊκά Δικαστήρια.  Με αίσθημα ευθύνης και, δίχως να υπολογίζει δυσκολίες και κινδύνους, οργάνωσε πρώτα τους συμπατριώτες του Βαλτινούς για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και στην συνέχεια τους κατοίκους της επαρχίας Ξηρομέρου.  Παράλληλα, επεδίωκε να αφυπνίσει τον κόσμο προωθώντας το πρόγραμμα του ΕΑΜ, το οποίο υποσχόταν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και την δυνατότητα αλλαγής του πολιτεύματος με την λήξη του πολέμου.  Το όραμά του για δημοκρατία, ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη ταυτίστηκε με το πρόγραμμα του ΕΑΜ και αγωνίστηκε με θέρμη για την πραγματοποίηση του.  Αυτός ήταν, άλλωστε, ο λόγος που εντάχθηκε σ’ αυτό, καθώς η άλλη αντιστασιακή οργάνωση στον Βάλτο ήταν φιλομοναρχική, επεδίωκε την διατήρηση των υπαρχουσών συνθηκών και ενεργούσε περισσότερο με ιδιοτέλεια και με γνώμονα το προσωπικό όφελος του αρχηγού της, Στυλιανού Χούτα. Με την τελική επικράτηση του ΕΛΑΣ στην περιοχή τον Οκτώβρη του 1943, ανέλαβε το δύσκολο έργο της κατάπαυσης των παθών που προέκυψαν από τις τοπικές συγκρούσεις των αντίπαλων αντιστασιακών οργανώσεων.  Δεν επικροτούσε την βία και τις πράξεις αντεκδίκησης και προσπαθούσε να συμφιλιώσει τους συμπατριώτες του.  Λόγω του κύρους του και του σεβασμού που του απέδιδαν όλοι, οι απόψεις και οι τοποθετήσεις του γίνονταν αποδεκτές, με αποτέλεσμα σημαντικός αριθμός ανθρώπων να γλιτώσουν από τον θάνατο.  Ήταν βαθειά πεπεισμένος ότι με την βία αλλαγή δεν μπορεί να έρθει και ότι μόνο όταν ο λαός είναι μονιασμένος μπορεί να προοδεύσει και να ευημερήσει.  Εντούτοις, αξίζει να αναφερθεί ότι κάποιοι από αυτούς που έσωσε, αντί να τον ευγνωμονούν, κυνήγησαν κατά την διάρκεια της Λευκής Τρομοκρατίας τόσο τον ίδο, όσο και την οικογένειά του. Η έντιμη και ακομμάτιστη στάση του, ο πατριωτισμός του, το θάρρος που έδειχνε σε κάθε επικίνδυνη περίπτωση δίχως να αναλογιστεί τις εις βάρος του συνέπειες –υπήρξαν φορές που τέθηκε η ζωή του σε κίνδυνο, αναγνωρίστηκαν από τους συμπατριώτες του και το 1944 τον εξέλεξαν παμψηφεί Εθνοσύμβουλο της επαρχίας Βάλτου, παραβλέποντας τις συστάσεις των εκπροσώπων του ΕΑΜ που ήθελαν να εκπροσωπηθεί η συγκεκριμένη περιοχή από τον Αξιωματικό του ΕΛΑΣ, Κώστα Αυδή.  Στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας εκπροσώπησε τον τόπο του με το Αγροτικό Κόμμα του Κ. Γαβριηλίδη (ΑΚΕ) και μίλησε για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, για τα βάσανα των αγροτοποιμένων και την κρατική αναλγησία, καθώς και για τις ανάγκες της υπανάπτυκτης και απομονωμένης επαρχίας Βάλτου.  Ήταν, δε, τόσο ενδιαφέροντα τα λεγόμενά του που του παρατάθηκε ο χρόνος ομιλίας. Μετά την απελευθέρωση συνέχισε εξίσου δραστήρια το έργο του για την αφύπνιση των αγροτών και παρακολουθούσε τις εξελίξεις των γεγονότων, που, δυστυχώς, δεν όδευαν σύμφωνα με τις προσδοκίες του.  Ο ίδιος απαξίωνε την μοναρχία, θεωρούσε ότι έπρεπε να γίνει μια νέα αρχή δίχως την συμμετοχή του χρεωκοπημένου προπολεμικού πολιτικού κόσμου που ευθυνόταν για τα δεινά και τα βάσανα του λαού της υπαίθρου και ήταν πολέμιος της ξένης εξάρτησης  και υποτέλειας που έθιγαν το εθνικό συμφέρον.  Τελικά, ο αγώνας που υπηρέτησε με βαθειά πίστη και αυταπάρνηση, λήγει με την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου 1945 και εισέρχεται σε μια νέα περίοδο με δυσάρεστες συνέπειες, τόσο για τον ίδιο, όσο και για το οικογενειακό του περιβάλλον.  Επισημαίνεται, ότι είχε έντονες αντιδράσεις για την παράδοση των όπλων και ότι είχε συμβουλέψει τους συμπατριώτες του αγωνιστές να μην τα παραδώσουν, αλλά να τα κρύψουν.  Η οξυδέρκειά του τον έκανε να κρίνει σωστά και να δικαιωθεί από τα όσα ακολούθησαν.
Εξόριστος στον Άηστράτη(*)	1945 -1946. Το διάστημα αυτό κυνηγήθηκε από τις ακροδεξιές ομάδες και τις δυνάμεις της Χωροφυλακής.  Μαζί με τον πρωτότοκο γιο του, ο οποίος στα χρόνια της κατοχής ήταν αντάρτης, περιφέρονταν από περιοχή σε περιοχή για να σωθούν από την εκδικητική μανία των εκάστοτε αποσπασμάτων.  Κινδύνεψε μάλιστα να χάσει την ζωή του, καθώς τραυματίστηκε στην κοιλιακή χώρα από πυρά ανδρών της Χωροφυλακής σε μια από τις καταδιώξεις.  Άτυχος, δυστυχώς, στάθηκε ο ανιψιός του Γιάννης Σαλταούρας ο οποίος σκοτώθηκε από παρακρατικούς.  Τρομοκρατία και βασανισμούς υπέστησαν η γυναίκα του, τα παιδιά του και άλλα μέλη του ευρύτερου οικογενειακού του περιβάλλοντος, ανεξαρτήτου ηλικίας και δίχως συμμετοχή στην ΕΑΜική Αντίσταση.  Επισημαίνεται ότι οι διώξεις αυτές δεν είχαν μόνο πολιτικό κίνητρο, αλλά προέρχονταν και από  φθόνο προς το πρόσωπό του, καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που εποφθαλμιούσαν την περιουσία του.  (*) Μεγεθυμένο μέρος φωτογραφίας που βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Μουσείου Δημοκρατίας Αη Στράτη, ταξινομημένη στην ενότητα:  «Αη Στράτης:  Η οργάνωση της ‘‘επ’ αόριστον’’ διαβίωσης» και απεικονίζει τον Κώστα Σαλταούρα στην διάρκεια της εξορίας του.  Δίπλα του βρίσκεται ο συντοπίτης του Στέλιος Κοντόσης.  Ο Κοντόσης (1917 – 1959) ήταν Χωροφύλακας που έφυγε για την Μ. Ανατολή και επέστρεψε μετά την απελευθέρωση.  Αρνήθηκε να λάβει μέρος στις εμφύλιες διαμάχες, λιποτάχτησε και κατηγορήθηκε στην συνέχεια ως εθνοπροδότης κομμουνιστής, παίρνοντας τον δρόμο της εξορίας μαζί με τον Κώστα Σαλταούρα.  Όλη του η οικογένεια ήταν ενταγμένη στο ΕΑΜ και υπέστη κακουχίες τόσο στα χρόνια της Κατοχής, όσο και του Εμφυλίου.  Στην εξορία πάντα βοηθούσε στις αγγαρείες τον Κώστα Σαλταούρα και του συμπαραστεκόταν στις δύσκολες στιγμές του.  Εξορία, επίσης, ήταν και ο αδερφός του Δημήτρης Κοντόσης.
1946 - 1950	Έχοντας συκοφαντηθεί ο αγώνας του ως αντεθνικός,  συνελήφθη τελικά και για ένα διάστημα κρατήθηκε έγκλειστος σε διάφορες φυλακές, μαζί με τον γιο του.  Στο χωριό Λεπενού, στο διάστημα της κράτησής τους, υπέστησαν ξυλοδαρμούς σε καθημερινή βάση με σκοπό την εξόντωσή τους.  Τελικά, το 1946 παίρνουν τον δρόμο της εξορίας και για τα επόμενα χρόνια βιώνουν στερήσεις, κακουχίες, βασανισμούς στα ξερονήσια-κολαστήρια του Αη Στράτη και της Μακρονήσου.  Μάλιστα, για ένα διάστημα  απώλεσε την όραση του από τα χτυπήματα των δεσμοφυλάκων και την αβιταμίνωση που του προκάλεσε η κακή διατροφή. Στο διάστημα της απουσίας του η οικογένειά του έμεινε απροστάτευτη, περιφερόμενη συνεχώς, προκειμένου να γλιτώσει από τις παρακρατικές ομάδες.  Το 1947 σκοτώθηκε σε συμπλοκή στην Ποδογορά ο ανιψιός του Ανδρέας Σαλταούρας, αγωνιστής του ΔΣ και αδερφός του Γιάννη που είχε χάσει την ζωή του πριν δύο χρόνια.
1950 - 1985	Αρχές της δεκαετίας του 1950 επέστρεψε στο χωριό του.  Τα βάσανα και οι ταλαιπωρίες της εξορίας, καθώς και οι αβάσιμες κατηγορίες που αποδίδονταν για τον αγώνα του από μερίδα κατευθυνόμενων συγχωριανών του, δεν στάθηκαν ικανές να τον επηρεάσουν.  Παρέμεινε πιστός στις ιδέες του -ήταν ενταγμένος στις αριστερές πολιτικές δυνάμεις της περιόδου (ΕΔΑ)- και εξακολουθούσε να έχει το θάρρος να εκφράζει την γνώμη του δημόσια και να παρεμβαίνει στα κακώς κείμενα.  Παράλληλα, προσέφερε καλοπροαίρετα την βοήθειά του σε όποιον την χρειαζόταν. Η αγροκαλλιέργεια εξακολουθούσε να είναι η αγαπημένη του ενασχόλιση και ως τις αρχές της δεκαετίας του 1970 του εξασφάλιζε ευημερία.  Με την κατασκευή των υδροηλεκτρικών φραγμάτων στον Βάλτο και την δημιουργία της τεράστιας τεχνητής λίμνης στην περιοχή, οι εκτάσεις της γης του σκεπάστηκαν με νερό και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χωριό του και να εγκατασταθεί στο Αγρίνιο, αρχικά, στην κόρη του Μαρία και στην συνέχεια στον γιο του Μιλτιάδη. Το 1982, με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και της απόφασης του Υπουργείου Πολιτισμού ένα χρόνο μετά να κριθεί το Σχολείο των Κορυσχάδων ιστορικό και διατηρητέο μνημείο,  ευτύχισε να λάβει την ηθική αμοιβή των αγώνων του.  Τιμητικά του απονεμήθηκαν τα Μετάλλια της Εθνικής Αντίστασης και του Εθνικού Συμβουλίου. Απεβίωσε στο Αγρίνιο στις 15 Δεκεμβρίου 1985.
02/09/2007	Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ινάχου (νυν, Δήμος Αμφιλοχίας), αναγνωρίζοντας την προσφορά του, αποφάσισε να τον τιμήσει με την ανέγερση της προτομής του στον γενέθλιο τόπο του, τους Αμοργιανούς.  Στην λιτή τελετή παρέστησαν εκπρόσωποι της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ο τοπικός κλήρος, η Φιλαρμονική του Δήμου Αγρινίου, μέλη αντιστασιακών οργανώσεων και πλήθος κόσμου που γνώρισε το έργο και την δράση του. (Σημείωση. Το κείμενο και οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του εγγονού, του αγωνιστή, Κωνστ. Σαλταούρα) Εξόριστος στον Άγιο Ευστράτιο.  Μεγεθυμένο μέρος φωτογραφίας που βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Μουσείου Δημοκρατίας Αη Στράτη, ταξινομημένη στην ενότητα:  «Αη Στράτης:  Η οργάνωση της ‘‘επ’ αόριστον’’ διαβίωσης» και απεικονίζει τον Κώστα Σαλταούρα στην διάρκεια της εξορίας του.  Δίπλα του βρίσκεται ο συντοπίτης του Στέλιος Κοντόσης.  Ο Κοντόσης (1917 – 1959) ήταν Χωροφύλακας που έφυγε για την Μ. Ανατολή και επέστρεψε μετά την απελευθέρωση.  Αρνήθηκε να λάβει μέρος στις εμφύλιες διαμάχες, λιποτάχτησε και κατηγορήθηκε στην συνέχεια ως εθνοπροδότης κομμουνιστής, παίρνοντας τον δρόμο της εξορίας μαζί με τον Κώστα Σαλταούρα.  Όλη του η οικογένεια ήταν ενταγμένη στο ΕΑΜ και υπέστη κακουχίες τόσο στα χρόνια της Κατοχής, όσο και του Εμφυλίου.  Στην εξορία πάντα βοηθούσε στις αγγαρείες τον Κώστα Σαλταούρα και του συμπαραστεκόταν στις δύσκολες στιγμές του.  Εξορία, επίσης, ήταν και ο αδερφός του Δημήτρης Κοντόσης.   Επίσκεψη-προσκύνημα στον Άγιο Ευστράτιο, Αύγουστος 2015.  Πίσω, η Μαράσλειος-Λογοθέτειος Σχολή, χώρος στρατωνισμού των ανδρών της Χωροφυλακής κατά την περίοδο που στο νησί εκτοπίζονταν οι πολιτικοί εξόριστοι. Στη φωτογραφία ο εγγονός Κωνσταντίνος Μ. Σαλταούρας, από το Αγρίνιο, οποίος πραγματοποιεί περαιτέρω έρευνα για τη δράση του παππού του. Αφορμή για τα παραπάνω εδόθη από την έκδοση του βιβλιου "Η Πάτρα στην Κατοχή και στην Αντίσταση" έκδοση Γιάννη Πικραμένου, του Γ. Μόσχου, του οποίου ειδικό κεφάλαιο αναφέρεται στην περιοχή Αγρινίου.