Συμβολή του ιστορικού Λεων. Καρνάρου στην αναγνώριση Γερακίου

Φωτογραφία αρχείου.

«Απόφαση που αποτελεί σταθμό για τον Δήμο Ήλιδας στην Ηλεία και για την Τοπική Κοινότητα»

Λεωνίδας Καρνάρος, ιστορικός.

Από το 2015 έως το 2018, ο Δήμος Ήλιδας από κοινού με τον Αμαλιαδίτη συγγραφέα και ιστορικό κ. Λεωνίδα Καρνάρο, προχώρησαν σε μία ενδελεχή έρευνα, βάσει ιστορικών ντοκουμέντων, επίσημων στοιχείων της εποχής και μαρτυριών, προκειμένου να συνταχθεί ο απαιτούμενος φάκελος και να χαρακτηριστούν –αρχικά από το Δημοτικό Συμβούλιο– τα χωριά του Δήμου Γεράκι, Κεραμιδιά και Δάμιζα ως "Μαρτυρικά Χωριά από τη ναζιστική θηριωδία της περιόδου της Κατοχής". 

Σχετικά με την αναγνώριση του Γερακίου Αμαλιάδας, ο δημοσιογράφος - ερευνητής Μάκης Νοδάρος αναφέρει τα παρακάτω:

«Μία απόφαση που αποτελεί σταθμό για τον Δήμο Ήλιδας στην Ηλεία και για την Τοπική Κοινότητα Γερακίου έλαβε την έγκριση της Ελληνικής Πολιτείας εδώ και λίγα 24ωρα. 

Πρόκειται, για τον χαρακτηρισμό του χωριού Γερακίου Αμαλιάδας, ως μαρτυρικό χωριό, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για όλες τις διεκδικήσεις από τις καταστροφές που υπέστη το χωριό από τους ναζί, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η απόφαση χαρακτηρίζεται ως ιστορική, αφού το Γεράκι είναι το πρώτο χωριό στη Ηλεία που καταφέρνει να οριστεί ως μαρτυρικό, ενώ αποτελεί μεγάλη επιτυχία της προηγούμενης Δημοτικής αρχής του Χρήστου Χριστοδουλόπουλου, που υλοποίησε ένα αίτημα δεκαετιών των κατοίκων του.

«Το πρώτο βήμα είχε γίνει με την ομόφωνη απόφαση που έλαβε το δημοτικό συμβούλιο Ήλιδας στις 10 Οκτωβρίου του 2018, βάσει της οποίας κατέθεσε εμπεριστατωμένο φάκελο στην "Επιτροπή Αναγνώρισης Μαρτυρικών Πόλεων & Χωριών του Υπουργείου Εσωτερικών από τα εγκλήματα των ναζί την περίοδο της κατοχής", προς αναγνώριση των χωριών Γερακιου, Κεραμιδιάς και Δάμιζας ως μαρτυρικά.

Η Επιτροπή που συνεδριάζει μία φορά το χρόνο, αποφάσισε να χαρακτηρίσει ως μαρτυρικό χωριό το Γεράκι, αφού όπως απεφάνθησαν τα μέλη της κατά την συνεδρίαση της 31ης Ιουλίου 2019 πληρούσε όλες τις ιστορικές προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 18 του ν. 2503/1997, για το χαρακτηρισμό των πόλεων και των χωριών εκείνων που έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων κατοχής 1941-1944.

Κατά την συνεδρίαση, απορρίφθηκε το σκέλος του φακέλου για τα χωρία Κεραμιδιά και Δάμιζα» – είπε στο www.apokalypseis.com ο τέως δήμαρχος Ηλιδας Χ. Χριστοδουλόπουλος και πρόσθεσε ότι μετά την Επιτροπή, γνωμοδότησε θετικά μέσα στο 2020 και το Συμβούλιο της Επικρατείας, με αποτέλεσμα να εκδοθεί το πολυπόθητο Προεδρικό Διάταγμα.

Από το 2015 έως το 2018, ο Δήμος Ήλιδας από κοινού με τον συγγραφέα και ιστορικό κ. Λεωνίδα Καρνάρο, προχώρησαν σε μία ενδελεχή έρευνα, βάσει ιστορικών ντοκουμέντων, επίσημων στοιχείων της εποχής και μαρτυριών, προκειμένου να συνταχθεί ο απαιτούμενος φάκελος και να χαρακτηριστούν –αρχικά από το Δημοτικό Συμβούλιο– τα χωριά του Δήμου Γεράκι, Κεραμιδιά και Δάμιζα ως "Μαρτυρικά Χωριά από τη ναζιστική θηριωδία της περιόδου της Κατοχής".

Το χρονικό της Κατοχής στην Αμαλιάδα

Στο χρονικό διάστημα της γερμανικής κατοχής στην Αμαλιάδα, από τις 14.7.1943 μέχρι τις 4.9.1944, εκτελέστηκαν από την γερμανική υπηρεσία κατοχής συνολικά 21 πολίτες με τόπο γέννησης την Αμαλιάδα.

Επίσης, 90 με 100 άνδρες συνελήφθησαν, και κάτω από αυστηρή στρατιωτική παρακολούθηση, φυλακίσθηκαν σε αποθήκη της περιοχής μας. 

Ξημερώνοντας η 29η Ιουλίου 1943, οι Γερμανοί είχαν περικυκλώσει το Γεράκι και άρχισαν τις συλλήψεις των ανδρών του χωριού. Όλους τους συγκέντρωσαν στην αγορά του Γερακίου. Ο Γερμανός διοικητής, Φρούραρχος Λιφ, σύμφωνα με τα στοιχεία της εποχής, συνέλαβε συνολικά 95 κατοίκους του χωριού, μεταξύ των οποίων τον πρόεδρο Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο και τον συνταξιούχο δάσκαλο και εκτελών χρέη γραμματέα της κοινότητας, Δημήτριο Τσάμη, τους οποίους και εκτέλεσε. Οι ίδιες μαρτυρίες αναφέρουν ότι, στο Γεράκι παραδόθηκαν στην πυρά 125 σπίτια από τα 130 του χωριού μαζί με τα υπάρχοντά τους, ενώ οι ναζί βασάνισαν επί 3 ήμερες τούς 93 κατοίκους του χωριού που είχαν συλλάβει.

Όπως είπε ο κ. Χριστοδουλόπουλος: «Μετά την ιστορική αυτή εξέλιξη, πλέον, καλούμε ως μείζονα αντιπολίτευση, τη Δημοτική αρχή Ήλιδας, να υλοποιήσει στο σύνολό της την απόφαση 321 του 2018, στην οποία προβλέπονται τα εξής:

-Εγγραφή του Δήμου Ήλιδας στο "Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδος".

-Σύσταση επιτροπής νομικών και ιστορικών του Δήμου όπου θα αποτιμήσει το οικονομικό σκέλος των καταστροφών και στη συνέχεια μέσω του «Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα» απαίτηση επανορθώσεων για τις καταστροφές στις υποδομές κατά τη διάρκεια της κατοχής, όπως συμβαίνει από δεκάδες περιοχές της χώρας μας.

-Απαίτηση από το Γερμανικό κράτος, μέσω επίσημης επιστολής, μετά το χαρακτηρισμό του Γερακίου ως μαρτυρικό χωριό, μιας «ΣΥΓΓΝΩΜΗΣ» για τα εγκλήματα που προξένησαν τα στρατεύματα κατοχής, προς αποκατάσταση και του ηθικού σκέλους.

-Να πραγματοποιούνται κατ’ έτος σε ημερομηνία που θα συναποφασιστεί με τους κατοίκους του Γερακίου, εκδηλώσεις μνήμης ώστε να κρατείται ζωντανή η μνήμη των θυμάτων της σφαγής.

-Επίσης, θα πρέπει να οριστεί νέα επιτροπή από τον Δήμο Ήλιδας προκειμένου να συνεχίσει το έργο της προηγούμενης, σχετικά με τον χαρακτηρισμό και των χωριών Κεραμιδιά και Δάμιζα που απορρίφθηκαν από την αρμόδια Επιτροπή του Υπουργείου Εσωτερικών, αναζητώντας επιπλέον στοιχεία και μαρτυρίες που θα αποδεικνύουν την θηριωδία που υπέστησαν οι κάτοικοι από τα στρατεύματα κατοχής την περίοδο 1941 – 1944».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Δικαιώθηκε αναγνωριζόμενο το μαρτυρικό χωριό Γεράκι