Σοσιαλιστική Προοπτική: Για ποια Ευρώπη;

Η «επετειακή» Σύνοδος Κορυφής της Ρώμης, 60 έτη μετά τη συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το 1957 αποτελεί τη ληξιαρχική πράξη μιας μεγάλης πολιτικής μετατόπισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Είναι η κατάληξη μιας διεργασίας που εκκίνησε στη βάση αφενός της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης και των καθεστώτων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, αφετέρου στην επικράτηση του νεοφιλελεύθερου δόγματος, δεδομένης της προσπάθειας απάντησης στη βαθαίνουσα συστημική κρίση.

Μπορεί η επιβολή του αντιδραστικού Ευρωσυντάγματος να ανακόπηκε, μπορεί η ενίσχυση των διαπεριφερειακών και διαταξικών ανισοτήτων να θρέφει την ακροδεξία και τις φασιστικές απολήξεις της, μπορείν το ξήλωμα νε ξεκίνησε από τη Γηραία Αλβιώνα, μπορεί οι εμμονές των Βρυξελλών και της Φραγκφούρτης να εντείνουν τις ανισορροπίες της Ευρωζώνης, όμως παρά ταύτα η συντηρητική Ευρώπη επιμένει στην πορεία που χάραξε από τη δεκαετία του 1980.

Πίσω από τις πανηγυρικές δηλώσεις και τις φτιασιδομένες γραπτές διατυπώσεις, υπάρχουν τρεις βασικές διαστάσεις της αντιδραστικής αλλαγής στην πορεία της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης»:

• Από το «Ευρωπαϊκό Κεκτημένο» στο «Κοινοτικό Κεκτημένο» - τα συλλογικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα υποκαθίστανται από τα ατομικά, η κοινωνική δικαιοσύνη και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα από την καταχρώμενη έννοια μιας θολής απελευθέρωσης κάθε συμφέροντος, από το «κοινωνικό κράτος» και τα δημόσια αγαθά στην καταπολέμηση της φτώχειας εν ειδει μιας κρατικής ελεημοσύνης.
• Από την «Ευρώπη των Περιφερειών» και της στην «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων», θεσμοθετώντας με τον πλέον επίσημο τρόπο αυτό που αποκίμαζε συλλήβδην η ευρωπαϊκή ηγεσία έως και πριν από μερικά έτη.
• Από την «Ευρώπη των Λαών» στην «Ευρώπη των Κεφαλαίων και των Τραπεζών», όπου πλέον το δημοκρατικό δικαίωμα δεν βαραίνει ανάλογα με τους πληθυσμούς, αλλά ανάλογα με το ύψος των συμμετεχόντων κεφαλαίων.

(Η Διακήρυξη της Ρώμης μπορεί να αναζητηθεί στο εξής σύνδεσμο: http://www.naftemporiki.gr/documents/1218057/i-diakiruksi-tis-romis)

Η Ευρώπη λοιπόν αλλάζει, όχι προοδευτικά, και οι λαοί της βρίσκονται ζαλισμένοι ανάμεσα στη νεοφιλελεύθερη νομενκλατούρα και στην ακροδεξία αντίδραση – από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη. Παραωρίμασαν οι συνθήκες και εκκρεμεί το ιστορικό χρέος της παρακμάζουσας (δυστυχώς ακόμη) προοδευτικής διανόησης και των κοινωνικών, πολιτικών κινημάτων για να σημάνουμε την επανεκκίνηση, όχι της Ρώμης, αλλά αυτήν προς μια Ευρώπη των Λαών, δημοκρατική, κοινωνικά δίκαιη, περιβαλλοντικά βιώσιμη, μια Ευρώπη εργαστήρι της ριζοσπαστικής συστημικής μετεξέλιξης.