Στην περίπτωση του Χαλεπίου και της πολιορκίας του από τις δυνάμεις του Άσαντ, το ενδιαφέρον των ΜΜΕ επικεντρωνόταν στην τύχη των αμάχων που αναμφίβολα περνούσαν δραματικές στιγμές στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν. Μάταια όμως θα αναζητήσει κανείς αμάχους στη Μοσούλη. Οι βόμβες συνεχίζουν να πέφτουν κανονικά, χωρίς κανείς να ασχολείται με τους κατοίκους της, παρά τη διαπίστωση του ΟΗΕ ότι τα μισά από τα θύματα των βομβαρδισμών δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τους ισλαμιστές μαχητές.
Βρισκόμαστε επομένως για ακόμη μία φορά μπροστά σε μια γνώριμη μεροληψία: Μια πόλη «πέφτει» στα χέρια του συριακού στρατού που προελαύνει υπό την κάλυψη της ρωσικής αεροπορίας, ενώ μια άλλη «απελευθερώνεται» από τον ιρακινό στρατό που προελαύνει υπό την κάλυψη της αμερικανικής αεροπορίας. Στην πρώτη περίπτωση, οι άμαχοι αποκτούν σάρκα και οστά στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης, ενώ στη δεύτερη αποσύρονται διακριτικά από το προσκήνιο.
Ποια σχέση έχουν όμως όλα αυτά με όσα διαδραματίζονται αυτές τις μέρες στη Λατινική Αμερική; Η ίδια μεροληψία στην κάλυψη -τα γνωστά δύο μέτρα και δύο σταθμά- είναι και εδώ κάτι περισσότερο από αισθητή. Μια συνταγματική κρίση στη Βενεζουέλα βαφτίζεται με ευκολία «πραξικόπημα» και βρίσκει θέση στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, ενώ μια απείρως σοβαρότερη θεσμική εκτροπή στην Παραγουάη περνά σχεδόν απαρατήρητη.
Συνταγματική αναθεώρηση με συνοπτικές διαδικασίες
Ίσως επειδή στη δεύτερη περίπτωση ο επίδοξος «δικτάτορας» δεν είναι διάδοχος του Ούγκο Τσάβες, αλλά ένας καθόλα αξιοσέβαστος επιχειρηματίας, ο οποίος μάλιστα τυγχάνει να εκπροσωπεί στην προεδρία το διαβόητο κόμμα Κολοράδο, που τις προηγούμενες δεκαετίες συνεργάστηκε άψογα με την αιμοσταγή δικτατορία του Αλφρέντο Στρέσνερ.Τι συνέβη πραγματικά όμως στην Παραγουάη την προηγούμενη εβδομάδα; Με μια πρωτόγνωρη διαδικασία η Γερουσία ψήφισε αιφνιδιαστικά αναθεώρηση του Συντάγματος, που επιτρέπει στον δεξιό πρόεδρο της χώρας Οράσιο Καρτές να διεκδικήσει την επανεκλογή του στο αξίωμα. Η αναθεώρηση ψηφίστηκε με οριακή πλειοψηφία, στη διάρκεια μυστικής συνεδρίασης από την οποία απουσίαζαν εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης.
Δεν προκαλεί έκπληξη επομένως ότι η αντιπολίτευση χαρακτήρισε τη διαδικασία παράνομη, κατήγγειλε πραξικόπημα και κάλεσε τον λαό σε αντίσταση, υπενθυμίζοντας ότι το μεταπολιτευτικό Σύνταγμα επιτρέπει μόνο μία πενταετή θητεία για κάθε πρόεδρο. Διαδηλωτές εισέβαλαν στο Κογκρέσο και έβαλαν φωτιά, ενώ η πρωτεύουσα Ασουνσιόν συγκλονίστηκε από ολονύκτιες οδομαχίες μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, που άφησαν πίσω τους έναν νεκρό και δεκάδες τραυματίες.
Το περίεργο είναι ότι όλα αυτά απασχόλησαν ελάχιστους. Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών, για παράδειγμα, ήταν εκείνη την ώρα απασχολημένος με το να εκδίδει ανακοινώσεις που καταδίκαζαν την «κατάλυση της συνταγματικής τάξης» και το «μοιραίο πλήγμα» που δέχτηκε η Δημοκρατία στη Βενεζουέλα με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας να υποκαταστήσει το ελεγχόμενο από τη δεξιά αντιπολίτευση Κοινοβούλιο.
Ήταν η κορύφωση μιας χρόνιας αντιπαράθεσης ανάμεσα σε δύο βασικούς θεσμούς της χώρας. Όλα άρχισαν τον Δεκέμβριο του 2015, όταν το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο άνοιξε επίσημη έρευνα για τις εκτεταμένες παρατυπίες και τα φαινόμενα εξαγοράς ψήφων που διαπιστώθηκαν στην επαρχία του Αμαζονίου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το Κοινοβούλιο θα έπρεπε να αναστείλει τη συμμετοχή των τεσσάρων βουλευτών της επαρχίας -δύο αντιπολιτευόμενων, ενός κυβερνητικού και ενός ανεξάρτητου που αργότερα συντάχτηκε με την αντιπολίτευση- μέχρι οι έρευνες να ολοκληρωθούν. Οι επανειλημμένες συστάσεις του δικαστηρίου προς το Κοινοβούλιο αγνοήθηκαν. Και ήταν επόμενο. Η απομάκρυνση των τεσσάρων βουλευτών θα στερούσε από τη δεξιά αντιπολίτευση την πλειοψηφία των δύο τρίτων που σήμερα της επιτρέπει να βάζει κάθε λίγο και λιγάκι εμπόδια στον δρόμο της κυβέρνησης Μαδούρο.
Έτσι, τον περασμένο Ιούλιο το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το Κοινοβούλιο παραβιάζει το Σύνταγμα, ανοίγοντας τον δρόμο για την κορύφωση της κρίσης που εκδηλώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε τελικά την απόφασή του έπειτα από τις οργισμένες αντιδράσεις των περισσότερων κυβερνήσεων της περιοχής.
Οι χώρες που το 2002 είχαν υψώσει με τις αντιδράσεις τους τείχος αντίστασης στην απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Τσάβες συντάχτηκαν τώρα με τους αντιπάλους της βενεζουελάνικης κυβέρνησης, δείχνοντας έτσι το μέγεθος της απομόνωσής της αλλά και τη σημασία που είχε τελικά η κατάληψη της εξουσίας σε Αργεντινή και Βραζιλία από τη νοτιαμερικανική Δεξιά.
Η προηγούμενη διετία σημαδεύτηκε άλλωστε από διαδοχικές επιτυχίες της. Πρώτα ήρθε η εκλογή τού επιχειρηματία Μαουρίτσιο Μάκρι στην προεδρία της Αργεντινής, ακολούθησε η απόρριψη της συνταγματικής μεταρρύθμισης στο δημοψήφισμα που διοργάνωσε η αριστερή κυβέρνηση του MAS στη Βολιβία και πρόσφατα ακολούθησε η αποπομπή της Ντίλμα Ρούσεφ από τη Γερουσία της Βραζιλίας.
Αν και ο Ισημερινός περνούσε στην αντίπερα όχθημ τότε τα πράγματα θα ήταν ομολογουμένως πολύ δύσκολα για τις εναπομείνασες αριστερές κυβερνήσεις στην ήπειρο. Ο Ισημερινός του Ράφαελ Κορέα μαζί με τη Βενεζουέλα του Τσάβες και τη Βολιβία του Μοράλες αποτέλεσαν άλλωστε το τρίγωνο από το οποίο ξεκίνησαν όλα.
"Φρένο" στη δεξιά παλινόρθωση
Κι όμως, οι εκλογές της προηγούμενης Κυριακής στον Ισημερινό και η καθοριστικής σημασία εκλογή του Λένιν Μορένο στην προεδρία ενδεχομένως να αποτελέσει ακόμη ένα σημείο καμπής στην ταραχώδη ιστορία της ηπείρου. Και να σηματοδοτεί την αρχή για την επανάκαμψη της Αριστεράς σε ολόκληρη την ήπειρο. Δεν λείπουν άλλωστε οι ενδείξεις.Το πραξικόπημα -με ή χωρίς εισαγωγικά- του Μισέλ Τέμερ στη Βραζιλία κλονίζεται για πρώτη φορά, με τον ίδιο τον μεταβατικό πρόεδρο να βρίσκεται αντιμέτωπος με μια διαδικασία αποπομπής όπως εκείνη που προκάλεσε την ανατροπή της Ρούσεφ.
Τον πρώτο λόγο όμως δεν έχουν τα δικαστήρια, αλλά το κίνημα διαμαρτυρίας που μεγαλώνει καθημερινά στους δρόμους με αφορμή τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που επιχειρεί η κυβέρνηση. Αντιμέτωπη με διαδηλώσεις και απεργίες διαρκείας βρίσκεται και η κυβέρνηση Μάκρι στην Αργεντινή μετά τις αυξήσεις-φωτιά στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος που αποφάσισε. Η πιο θεαματική ανατροπή ενδέχεται όμως να προκύψει κάπου αλλού: στο διαρκώς ταπεινωμένο από τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ Μεξικό.
Το σοσιαλδημοκρατικό PRD που εναλλάσσεται στην εξουσία εδώ και δεκαετίες, με το συντηρητικό PRI να συνεχίζει να φυλλορροεί -όπως απέδειξε και η πρόσφατη αποχώρηση του γερουσιαστή Μιγκέλ Μπαρμπόσα- προς όφελος του κόμματος Morenas, με αποτέλεσμα ο ηγέτης του Λόπες Ομπραντόρ να προβάλλει πια σαν το ακλόνητο φαβορί για τις εκλογές του επόμενου χρόνου. Και μια τέτοια εξέλιξη θα ανακάτευε για τα καλά την τράπουλα, μεταβάλλοντας ριζικά τους σημερινούς συσχετισμούς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου