ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

 

                                                        www.philosophical-research.org

   

Χωρολογική  Συνάντηση

               Ολυμπίας             

                  21 – 25 Ιουνίου 2024

 

                    Πρόγραμμα

 

Μᾶτερ ὦ χρυσοστεφάνων ἀέθλων, Οὐλυμπία,

δέσποιν’ ἀλαθείας, ἵνα μάντιες ἄνδρες

ἐμπύροις τεκμαιρόμενοι παραπειρῶνται Διὸς ἀργικεραύνου,

εἴ τιν’ έχει λόγον ἀνθρώπων πέρι

μαιομένων μεγάλαν

ἀρετὰν θυμῷ λαβεῖν,

τῶν δὲ μόχθων ἀμπνοάν.

ἄνεται δὲ πρὸς χάριν εὐσεβίας ἀνδρῶν λιταῖς∙

ἀλλ’ ὦ Πίσας εὔδενδρον ἐπὶ Ἀλφεῷ ἄλσος,

τόνδε κῶμον καὶ στεφανηφορίαν δέξαι∙ μέγα τοι κλέος αἰεί,

ᾦτινι σὸν γέρας ἕσπετ’ ἀγλαόν.       

                                Πίνδαρος, Ολυμπιονίκαι VIII, 1- 11

 

«Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος θα το αφιερώσουμε στην επιτόπιο μελέτη της Ολυμπίας. Θα εισπνεύσουμε την πνοή του τόπου, και θα ερευνήσουμε τα αρχαιολογικά του δεδομένα και ευρήματα εις αναζήτηση της μορφής της ιστορίας του και του πολιτισμού του. Η προσέγγισή μας είναι ολιστική. Θα διαπραγματευθούμε όλες τις διαστάσεις της Ολυμπιότητας, από την φύση του τοπίου, στην θρησκειολογική, την γυμναστική, την αγωνιστική, την ιδιαιτερολογική, την αισθητική και καλλιτεχνική. Τι συνένωνε εκεί και τότε, σε ωρισμένο χώρο και χρόνο, τον ουσιωδώς επειμερισμένο σε πόλεις Ελληνισμό σε μια εορτή αιωνιότητας, μια παιδιά της τέλειας μορφής;

Κορυφαίο σύμβολο και φανέρωση Ολυμπιότητας από την Εποχή της Μεγάλης Τροπής στην οποία αναφέρθηκα πάρα πάνω, ο ναός του Διός και ο γλυπτικός του διάκοσμος. Θα εντρυφήσουμε ιδιαίτερα σε αυτόν.

Ευτυχής συγκυρία κάνει εφέτος να προηγούνται του ιερού τριημέρου της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος οι Θερινές Τροπές του Ήλιου, και η αρχή του αρχαίου έτους. Θα το αξιοποιήσουμε σημειολογικά και ερμηνευτικά».

 

                                       *

 

Στην Ολυμπία εκφράστηκε ενωρίς η Ολυμπιότης, ως θρησκευτική εμπειρία διάφορος και από την Χθονιότητα και λατρεία της Γονιμότητας και από την Ουρανιότητα και την λατρεία της Ισχύος.  Πλημμυρισμός από εδώλια ανδρικά, νεαρού πολεμιστή, παραπέμπουν στον παλληκαρισμό του αγωνιστικού Δωρικού βιώματος, το οποίο δοξάζεται με το πνεύμα της γυμναστικής αριστείας, και με τις δύο έννοιες, τόσο του αθλητισμού σημασιολογικά ωρισμένων αγώνων όσο και της γυμνότητας της μορφής του κάλλους ως επιφάνειας του Είναι. Και πλήθος αφιερώματα πολεμικά συνυπάρχουν με αιωνίσματα αθλητικά. Το παλληκάρι των ορέων στις αγέλες του Φαλλικού Απόλλωνα, γίνεται ο πολεμιστής και οπλίτης του Αρχηγέτη Απόλλωνα, και τελικά μορφώνεται στον Κούρο της τελειότητας, ταυτωτική εικόνα και φανέρωση του Πρωθήβη του Κάλλους, επιδεικνυόμενο κατά την γυμναστική ακμή του στον αθλητικό αγώνα, σαν την επιφάνεια του θεού του «τέλους». Ολύμπια λατρεία και αδέσποτη ανδρότητα και γυμναστική αριστεία και πλαστική μορφή πάνε μαζί στην Δωρική ουσία του κλασσικού Ελληνισμού, και αυτό το πνεύμα λάμπει ιδιαίτερα διαυγές στην Ολυμπία.

Η αρχέγονη λατρεία της Γης και της Μεγάλης Θεάς (Ρέας) στους πόδες του Κρόνιου λόφου, μετασχηματίζεται στην λατρεία της πότνιας Ήρας αλλά υποτάσσεται στην θρησκευτικότητα του Ολύμπιου Δία, του Απόλλωνα και του ήρωα Ηρακλή.  Και τα τρία σύμβολα του νέου πνεύματος διατρανώνονται στον μεγάλο ναό του Διός, αρχιτεκτονικά και γλυπτικά. Θα τον μελετήσουμε επί τόπου, εν σχέσει μάλιστα προς τον πανάρχαιο ναό της Ήρας.

 

                                                  ***

 

           Πέρα και πάνω από την Γη και τον Ουρανό υπάρχει ο Όλυμπος. Επέκεινα και εντός της χθόνιας Γονιμότητας και της ουράνιας Ισχύος, διαπερώντας όλον τον Κοσμικό πέπλο του Ανόσιου και Ιερού Γάμου των, λάμπει ακαταμάχητα η Ολύμπια τελειότητα του Κάλλους, το Φως του Κόσμου, η υπέρτατη αιτιότητα του τέλους.

Πορευόμαστε εις αναζήτηση του αιώνιου βασιλείου του φωτός, όντες εντός του και όντος εντός μας.

Ο Ελληνισμός συμπυκνώνεται στο βίωμα του Κάλλους. Η οντολογία του Ελληνισμού συνοψίζεται στην ταυτότητα Φαίνεσθαι και Είναι: Κάλλος είναι το Φαίνεσθαι του Είναι. Θρησκειολογικά ο Ελληνισμός συντελείται στην λατρεία του Απόλλωνος. Όλυμπος είναι ο αιώνιος κόσμος φωτός του Απόλλωνα. Οι Ολύμπιοι είναι εξαπολλωνισμένες θεότητες.

 

                                                    ***    

 

[Για την ενδελεχή ανάλυση και σύνθεση όλων των διαστάσεων και πτυχών της Ολυμπιακής ιδέας και πραγματικότητας συμβουλευθείτε τις μελέτες μου στον ιστότοπο του Ινστιτούτου, τμήμα Research Projects, κατηγορίες «Ολυμπιακές Μελέτες» και «Σπάρτη και Ολυμπία». Για την Δωρική καταγωγή, ουσία και ιδέα, και το Απολλώνιο πνεύμα και μορφή της Ολυμπίας ειδικώτερα προσέξτε τις διάφορες σχετικές μελέτες στην κατηγορία «Δωρικές Μελέτες», όπως την «Ολυμπία, Ολύμπια Θρησκεία και η Μορφή του Απόλλωνα (Παράλληλοι Βίοι Ποίησης και Πλαστικής)».    Επίσης, δείτε για Δωρική παιδιά στην κατηγορία «Τα Αταίριαστα» τις μελέτες «Β΄. Ολυμπία και Τεχνολογία: η Απόλυτη Αντίφαση» και «Ζ΄. Ολυμπιακά Αναθέματα».]. 

                          ***

 

       ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

 

Παρασκευή, 21 Ιουνίου

 

Άφιξη στην Ολυμπία

7 μ.μ.  Προλογική συζήτηση

              Όλυμπος, Ολυμπία, Ολυμπιακή Θρησκευτικότητα, Ολυμπιακό Πνεύμα:

                                    η Ανακτορεία του Απόλλωνα

9 μ.μ.  Δείπνο Θερινών Τροπών

 

                                                      *

 

Σάββατο, 22 Ιουνίου

 

10.30 π.μ.        Άλτις - Αρχαιολογικός Χώρος αρχαίας Ολυμπίας

7.30 μ.μ.        Σεμινάριο Ι

                    Ιστορία του Ιερού και των Αγώνων

9.30 μ.μ.         Δείπνο Πανσελήνου

 

                                                     *

 

Κυριακή,  23 Ιουνίου

 

10  π.μ.      Ιερό Δήμητρος Χαμύνης

12              Μουσείο Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων

                  Μουσείο Ανασκαφών Ολυμπίας

7.30 μ.μ.       Σεμινάριο ΙΙ

                            Οι Αθλητικοί Αγώνες της Επίδειξης Τελειότητας

                   και η Γλυπτική της Μορφής του Κάλλους ως Ολυμπιακή Λατρεία

9.30 μ.μ.       Δείπνο της Επιφάνειας του «Τέλους»

 

                                                          *     

 

 Δευτέρα 24 Ιουνίου

 

10.30 π.μ.         Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας

7.30 μ.μ.          Σεμινάριο ΙΙΙ

                     Η Τέχνη στην Ολυμπία

                     Η Μεγάλη Τροπή: πριν και μετά την Δωρική Κάθοδο

                    Γεωμετρικά και Αρχαϊκά Ευρήματα από την Ολυμπία:

                                ο Δωρικός «Κόσμος» και η Ανάδυση της Μορφής

                     Ανατολικό και Ελληνικό Ύφος. Ασσυριακά και Ελληνικά Δαιμονικά.

                                Ερμηνεία του «Ανατολίζοντος» Ρυθμού                     

                     Μορφή και Νόημα στην Αρχιτεκτονική του Ηραίου και του

                                       Ναού του Διός.

                      Μορφή και Νόημα στον Γλυπτικό Διάκοσμο του Ναού του Διός

                                          στην Ολυμπία.

                      Τρεις Φάσεις της ΑρχαιοΕλληνικής Πλαστικής:

                            Αρχή Αυστηρού Ρυθμού (η Αρπαγή του Γανυμήδη από τον Δία,

                            Ξιφοφόρος)  – από τον Αυστηρό Ρυθμό στο Υψηλό Κλασσικό

                            (Γλυπτά ναού Διός, Αλκαμένης, Παιώνιος, Αγελαίδας) – από το

                              Υψηλό Κλασσικό στο Εξεζητημένο (Χρυσελεφάντινο άγαλμα του

                              Διός, Φειδίας, Νίκη του Παιονίου) – Μεταβατική Περίοδος 4^ου

                                                  Αιώνα π.Χ. (Ερμής του Πραξιτέλη).

                    Μορφή και Νόημα στο Φιλίππειον

                    Τα Ύστερα.         

9.30 μ.μ.      Εορταστικό Δείπνο του Πνεύματος

 

                                                         *

 

Τρίτη, 25 Ιουνίου

 

10.30 π.μ.      Επιλογική Συζήτηση

                     Κρόνιος Λόφος

                     Αναχώρηση από την Ολυμπία