Κ. Μάλαμα: Πετάτε την αρχαιολογική υπηρεσία έξω!

 

Και το αρχαιολογικό έργο της το δίνετε σε άλλους! Εισήγηση της βουλευτή Χαλκιδικής και Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επί των άρθρων στο σχέδιο νόμου!

Εισήγηση της βουλευτή Χαλκιδικής και Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επί των άρθρων στο σχέδιο νόμου: “Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και των ηχογραφημάτων νέων δημιουργών ή καλλιτεχνών, καθώς και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς - Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού”. Διαρκής Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. 10.4.2024.

 

 

 

«Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, ακούσαμε την πρώτη εισήγηση της κυρίας Υπουργού, η οποία επιχειρεί σε ένα νομοσχέδιο σκούπα, να περάσει, στα γρήγορα, επιτρέψτε μου την έκφραση, πολύ επικίνδυνες διατάξεις. Ως γενικό σχόλιο προτού ξεκινήσω την κατ΄ άρθρο ανάλυσή μου θα ήθελα να πω το εξής.

Παρουσιάζετε έναν βαρύγδουπο τίτλο περί ελληνικής γλώσσας κι ελληνόφωνου τραγουδιού, το οποίο όμως περιέχει μόλις 7 άρθρα για αυτό το θέμα κι άλλα 26 άρθρα για διάφορα άλλα ζητήματα, πολλά από τα οποία σκανδαλώδη και αλλά άκρως πελατειακά.

Δεν μπορούμε, λοιπόν, να αντιληφθούμε γιατί η κυρία υπουργός ήταν τόσο φειδωλή με τους φορείς, λυπούμαστε πολύ για το σιωπητήριο που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση στους φορείς της προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Λυπούμαστε πολύ, επίσης, για την προσπάθεια χειραγώγησης της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων από την κομματική πειθαρχία.

Σε ό,τι αφορά, λοιπόν, τα άρθρα, ξεκινώντας από το άρθρο 3 και τους ορισμούς, βλέπουμε ότι αναγκαστήκατε να συμπεριλάβετε σε αυτό που εσείς αποκαλείτε ελληνόφωνο τραγούδι αυτό που σας είπαμε εμείς, δηλαδή τα μουσικά έργα των Ελλήνων δημιουργών, συνολικά, με ή χωρίς στίχο. Δεν καταλαβαίνουμε, όμως, γιατί δεν το λέτε με τόλμη. Πείτε κάναμε λάθος, νομοθετήσαμε ερήμην του Χατζηδάκι, μας εγκάλεσαν και το αλλάξαμε.

Στο άρθρο 5 για το Συμβούλιο και την διυπουργική επιτροπή προστασίας κι ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, η λογική σας είναι Αθηνοκεντρική. Δηλαδή λέτε, ότι τα σώματα αυτά, μέσα σε ένα γραφείο θα μπορούν να εντοπίσουν την αξία της παραδοσιακής ταπητουργίας της Βόρειας κι Ανατολικής Χαλκιδικής για παράδειγμα ή την τέχνη του καραβομαραγκού ας πούμε. Αυτό αποκλείεται εάν δεν συμπληρωθεί η σύνθεση με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, χωρίς τους οποίους δεν μπορούμε να πάμε πουθενά και βέβαια πρέπει οπωσδήποτε να συμπληρωθεί και με εκπροσώπους των ανθρώπων του πολιτισμού, των φορέων εκπροσώπησής τους. Χωρίς αυτούς, επίσης, δεν κάνουμε τίποτα.

Άρθρο 7, για τα κίνητρα στους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Προφανώς, δεν είμαστε αντίθετοι σε αυτό το άρθρο, συμπεριλαμβανομένων και των αλλαγών που φέρατε στους ορισμούς. Εφόσον το θέλουν οι καλλιτέχνες εμείς θα το ψηφίσουμε. Όμως, θέτουμε κάποια ερωτήματα, κυρίως, για να καταγραφούν, ώστε αύριο, μεθαύριο να μην πέσουμε από τα σύννεφα. Πόσοι είναι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που μπορούν να βρουν αυτή την επιπλέον διαφήμιση, την ώρα που η αγορά στρέφεται στο streaming; Πόσο ενδιαφέρον θα είναι για έναν ραδιοφωνικό σταθμό και για το κοινό που τον ακούει στην μία ώρα προγράμματος να παίζει πάνω από 15 λεπτά διαφημίσεις; Δεν υπήρχαν άλλα κίνητρα; Εξετάστηκαν κι απορρίφθηκαν ή δεν εξετάστηκαν;

 

Άρθρο 8, στο θέμα των ξενοδοχείων και των τουριστικών καταλυμάτων. Εδώ είχαμε την γνωστή ενδοκυβερνητική κόντρα κι αναγκάστηκε το Υπουργείο Πολιτισμού να κάνει πίσω. Η διάταξη εφαρμόζεται από τα ξενοδοχεία, ψαλιδισμένη κι εθελοντικά. Συνεπώς, αυτό που λέμε εμείς είναι ότι οι καλλιτέχνες δεν αναμένεται να ωφεληθούν θεαματικά σε κάτι, οι ξενοδόχοι θα σταματήσουν, οι περισσότεροι να εκπέμπουν μουσική στους κοινόχρηστους χώρους τους, θα δούμε πόσοι θα επιλέξουν τη ρύθμιση και τελικά αυτό που απομένει είναι μια νομοθέτηση χωρίς αντίκρυσμα κι ενδοκυβερνητικές κόντρες.

Άρθρα 9, 10, 11 δεν έχουμε αντίρρηση, μπορούν αυτές οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις που διαχειρίζονται αεροδρόμια, ή λιμένες, ή τα μεγάλα εμπορικά κέντρα να συνεισφέρουν στον πολιτισμό της χώρας δεν είναι κακό. Το άρθρο 12, όμως, παραμένει πολύ προβληματικό και πολύ παρεμβατικό και κυρίως στην νέα του διατύπωση, παρά τις διορθώσεις, παρεισέφρησε μια υπουργική απόφαση, η οποία μας ανησυχεί. Διορθώσατε, μετά τον σάλο, το 70% τραγούδι με ελληνικό στίχο στα soundtrack ταινιών, αλλά δεν απαντήσατε αν το γράψατε εσείς το άρθρο αυτό ή αν τουλάχιστον το διαβάσατε πριν το αναρτήσετε στη δημόσια διαβούλευση. Αν το γράψατε εσείς, τότε αυτό δείχνει μια βαθιά άγνοια για το θέμα που συζητάμε. Εμείς αναμένουμε την διόρθωση του άρθρου 12 και την απαλοιφή της υπουργικής απόφασης με την οποία θα ορίζεται το ποσοστό. Επιφυλασσόμαστε, στο πλαίσιο αυτό να δούμε αν θα διορθώσετε το άρθρο.

Πάμε τώρα στα θέματα της πολιτιστικής κληρονομιάς, που εσείς επιχειρείτε να τα παρουσιάζετε ως δευτερεύουσες διατάξεις του νομοσχεδίου, αλλά κατά τη γνώμη μας είναι και οι πιο σκανδαλώδεις. Άρθρο 17, ανεβαίνει το ποσό των απευθείας αναθέσεων στις συμβάσεις προμηθειών του ΟΔΑΠ. Αν αυτό δεν είναι πρόσκληση σε πάρτυ, τι ακριβώς είναι κυρία Υπουργέ; Ανοίγετε την κάνουλα του δημοσίου χρήματος κι επιτρέπετε μια άνευ προηγουμένου κατασπατάληση. Αναρωτιέμαι αν το έχετε δείξει αυτό το άρθρο σε άλλους συναδέλφους σας Υπουργούς για να πάρουν ιδέες! Προφανώς εμείς το καταγγέλλουμε και το καταψηφίζουμε.

Με το άρθρο 18 ιδιωτικοποιείτε τα πωλητήρια των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων. Όλα στο σφυρί. Εμείς το μόνο που σας ρωτάμε είναι το εξής : Θα δώσετε σε ιδιώτες το πωλητήριο της Ακρόπολης; Αφού δώσατε σε security την φύλαξη και την υποδοχή, προφανώς αυτό σχεδιάζετε. Πάμε, λοιπόν, σε ένα νέο σκάνδαλο τύπου “Γρηγόρη μικρογεύματα” και για την πολιτική μας σε σχέση με τα πωλητήρια, με τα ακριβή αντίγραφα και με τα εκμαγεία μας. Δεν θα μας κάνει εντύπωση αν ο ιδιώτης που θα πάρει το πωλητήριο της Ακρόπολης θα φέρει κινέζικα μαγνητάκια. Λυπούμαστε που υπερασπίζεστε κιόλας με ύφος δέκα καρδιναλίων το συγκεκριμένο άρθρο. Εμείς το καταψηφίζουμε.

Με το άρθρο 19 ανοίγετε τις πύλες των κομματικών προσλήψεων στα πωλητήρια του ΟΔΑΠ. Ένας υπάλληλος θα επιλέγει συμβασιούχους, έξω από κάθε διαδικασία, μέσα από μια συνέντευξη. Η επιτομή του πελατειακού κράτους, αυτού που μας έβαλε στα μνημόνια, τότε που είχατε γεμίσει το κράτος με κηπουρούς. Προφανώς δεν έχουμε τίποτα με την ειδικότητα. Τώρα θα γεμίσετε με ρουσφέτια τα πωλητήρια του ΟΔΑΠ. Συγχαρητήρια.

Στα άρθρα για τους Φιλίππους, προφανώς δεν έχουμε αντίρρηση. Στο άρθρο για τα εκτός έδρας του προσωπικού του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων, λυπούμαστε που δεν δεχτήκατε να έρθει στη Βουλή ο φορέας να μας εκθέσει το έργο του. Όμως δεν μας φταίνε σε τίποτα οι υπάλληλοι και σαφώς δεν θα σταθούμε εμείς εμπόδιο.

Στο άρθρο 26 με την μοριοδότηση των αρχαιοφυλάκων, κυρία Υπουργέ, αισθανόμαστε πραγματικά θλίψη για τον κοινωνικό κανιβαλισμό που προκαλέσατε. Κρίμα που λειτουργήσατε έτσι για να βάλετε προφανώς κάποιους που θεωρείτε πιο δικούς σας. Διορθώσατε τώρα το άρθρο, όμως εμείς δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε σε αυτή την θλιβερή κατηφόρα. Δεν θα μπούμε με αυτό το παζάρι. Η δική μας θέση είναι να διοριστούν όλοι εκείνοι που έχει ανάγκη η υπηρεσία. Και καταγγέλλουμε εδώ ότι, ενώ παίζετε το μαρτύριο της μοριοδότησης έχετε αφήσει τα πέντε μεγάλα μουσεία της Ελλάδας χωρίς αρχαιοφύλακες. Εμείς δεν θα σας ακολουθήσουμε, θα επιφυλαχθούμε για τυχόν νομοτεχνικές αλλαγές, πονηρές της τελευταίας στιγμής.

Πάμε τώρα στο πιο άσχημο, κατά την γνώμη μας, κι επιτρέψτε μου την οξύτητα της έκφρασης, άρθρο του νομοσχεδίου. Το άρθρο αυτό προσπαθείτε να το παρουσιάσετε ως “λοιπή διάταξη” κι αποκλείσατε τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, αλλά κι όλους τους άλλους φορείς του αρχαιολογικού κόσμου από την Βουλή, για να μην μιλήσουν για το άρθρο αυτό. Όμως, να είστε σίγουροι ότι για εμάς το θέμα αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και είμαστε απολύτως αποφασισμένοι να το αναδείξουμε. Με το άρθρο αυτό πετάτε την αρχαιολογική υπηρεσία έξω από το αρχαιολογικό έργο και το δίνετε σε άλλους. Ανασκαφές, λειτουργία αρχαιολογικών χώρων, μουσείων, μνημείων, αναστηλώσεις, μπορούν πλέον να γίνονται κι από άλλους φορείς, ερήμην της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Αυτό είναι μία βόμβα στα θεμέλια της χώρας. Το πολιτικό θράσος της κυβέρνησής σας είναι απύθμενο στο θέμα αυτό. Θέλετε να δώσετε τις ανασκαφές, τα μουσεία και τα μνημεία σε εταιρείες. Αυτό λέγατε στο αρχικό άρθρο σας. Αφαιρέσατε, μετά από τον σεισμό που προκάλεσε το θέμα τον όρο “ιδιωτικού δικαίου” και κρατήσατε πονηρά τον όρο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Πείτε μας, λοιπόν, ποια νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου θέλουν να κάνουν ανασκαφές χωρίς την αρχαιολογική υπηρεσία; Πείτε το γιατί δεν το λέτε;

Για εμάς το άρθρο αυτό είναι κομβικό και δεν πρόκειται να το αφήσουμε να περάσει έτσι. Σας λέμε να το αποσύρετε άμεσα και να ζητήσετε μια συγγνώμη από την πολιτιστική κληρονομιά κι από την Ιστορία της Ελλάδας. Αν δεν το πράξετε επιφυλασσόμαστε να το αναδείξουμε το θέμα ποικιλοτρόπως και να το καταγγείλουμε με όλα τα δημοκρατικά μέσα.

Τέλος, στο άρθρο 28 για τα κειμήλια της ελληνικής επανάστασης έχουμε την αίσθηση ότι λειτουργείτε σε μία λογική “δήλωσε το και πάρτο”. Δεν υπάρχει καμία δικλείδα για αυτούς που θα τα δηλώσουν, ούτε το πώς τα βρήκαν, ούτε το γιατί είναι στην κυριότητά τους. Αντίθετα τους δίνετε και προθεσμία δέκα χρόνια. Εμάς δεν μας αρέσει αυτό το άρθρο, όπως είναι διατυπωμένο, ενδέχεται να κρυφτούν πίσω του κάποιοι που κατέχουν αυτά τα κειμήλια παράνομα και με μια απλή δήλωση να τα κάνουν δικά τους.

Κλείνοντας, στο άρθρο για τους ανιχνευτές μετάλλων, μας φαντάζει χάδι για τους αρχαιοκάπηλους. Εμείς ζητάμε πιο αυστηρές ποινές στην παράνομη χρήση ανιχνευτών μετάλλων Οι τρεις μήνες φυλάκιση είναι χάδι. Κυρία Υπουργέ, άφησα το άρθρο για τα εκτός έδρας των αρχαιολόγων που εργάζονται στη Δήλο και στο Καστελλόριζο τελευταίο, τονίζοντας ότι προφανώς συμφωνούμε να δοθούν στους εργαζόμενους.

Όμως θέλουμε να συμπεριληφθούν στο ίδιο άρθρο κι οι υπάλληλοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής κι Αγίου Όρους, οι οποίοι έχουν ακριβώς το ίδιο θέμα και πρέπει οπωσδήποτε να στηριχθεί το έργο τους εντός της Αθωνικής Πολιτείας. Είναι αδικαιολόγητη η εξαίρεσή τους κι αναμένουμε να διορθώσετε το θέμα αυτό, που είμαστε σίγουροι ότι το γνωρίζετε.

Θα ήθελα να αναφερθώ τώρα και στις τρεις βουλευτικές τροπολογίες που σας καταθέσαμε. Θέλουμε να επαναφέρετε τη διάταξη που ίσχυε πριν το 2021 για να μπορούν κι οι συμπολίτες μας με αναπηρία να εργάζονται στις θέσεις φύλαξης - πληροφόρησης σε μουσεία κι αρχαιολογικούς χώρους. Μην οχυρωθείτε πίσω από το νόμο Βορίδη που τους έφραξε αυτή τη δυνατότητα, γιατί τον ίδιο νόμο με το άρθρο 26 τον κάνατε λάστιχο για την μοριοδότηση των αρχαιοφυλάκων. Πρέπει στα μνημεία μας να μην επιτρέπουμε κανέναν αποκλεισμό και τώρα οφείλετε να αναλάβετε τις ευθύνες σας. Εμείς, τυχόν άρνησή σας θα την καταγγείλουμε έντονα στο αναπηρικό κίνημα.

Και βέβαια αναμένουμε την θέση σας και στις δύο τροπολογίες που καταθέσαμε για την Μαγαζάρα και το Μετόχι της Νέας Τρίγλιας. Ο κόσμος στην Χαλκιδική περιμένει να ακούσει την απάντησή σας. Θα δώσετε τα μνημεία στο Δήμο Νέας Προποντίδας ναι ή όχι; Τώρα είναι η ώρα να αναστήσετε κι εσείς και η κυβέρνηση και όλοι. Εμείς αναμένουμε να τηρήσετε τις δεσμεύσεις σας, όχι βέβαια απέναντι μας, αλλά απέναντι στον τοπικό κόσμο που σας έχει ακούσει δημόσια να εκφράζεστε υπέρ της διάσωσης των μνημείων. Σας ευχαριστώ».