Γιώργος Κατρούγκαλος: Το ΣτΕ δικαίωσε τη μεταρρύθμιση

Και τη δημιουργία του ΕΦΚΑ

"Όλες οι κεντρικές επιλογές του νόμου, που φέρει το όνομά του και που τόσο έχει επικριθεί κυρίως από τον προπαγάνδα του Μαξίμου, προκειμένου να κρύψει την διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος,το οποίο από 2012 προσπάθησαν να διαλύσουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, έχουν κριθεί συνταγματικές. 
 
Εκτός μίας επιλογής, που αποτελεί εξαίρεση, η οποία αφορά τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης για τους χαμηλόμισθους και τη μεσαία τάξη. Αυτά σημειώνει σημειώνει σε συνέντευξή του, ο πρώην υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος στην Κυριακάτικη ΑΥΓΗ και στον δημοσιογράφο Πετρόπουλο Ανδρέα που μίλησε μαζί του  για τον ασφαλιστικό νόμο  4387 που συνέταξε το 2016.

Όπως επισημαίνει, η σημαντικότερη επισήμανση σε σχέση με την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ είναι ότι "σε συνδυασμό με παλιότερη νομολογία που απαιτεί οι ασφαλιστικοί φορείς να είναι αποκλειστικά ΝΠΔΔ, αποκλείει κάθε σκέψη ιδιωτικοποίησης του συστήματος" σημειώνει ο Γ. Κατρούγκαλος, εντοπίζοντας ουσιαστικά το μεγάλο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της Ν.Δ. στην προσπάθειά της να προωθήσει το "ασφαλιστικό Πινοσέτ"!

Στην συνέντευξη που ακολουθεί, ο Γιώργος Κατρούγκαλος παραθέτει αναλυτικά τις απόψεις του, που δεν είναι από αυτές που μπορεί ο ασφαλισμένος να παραβλέψει. Αφορά την ίδια την διατήρηση του ασφαλιστικού συστήματος αναγκαίου για την επιβίωση των εργαζομένων σαν βγουν στην απομαχία! 

Η συνέντευξη του πρώην υπουργού Εργασίας

* Με πηχυαίους τίτλους τα ΜΜΕ, κυρίως τα φιλοκυβερνητικά, υποστήριξαν με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ ότι «κατέρρευσε ο Νόμος Κατρούγκαλου». Πώς αντιμετωπίζει τη μεταρρύθμιση του 2016 το Ανώτατο Δικαστήριο;
Η αλήθεια είναι ότι όλες οι κεντρικές επιλογές του νόμου, με μία εξαίρεση, τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης για τους χαμηλόμισθους και τη μεσαία τάξη, κρίθηκαν συνταγματικές. Ειδικότερα, το ΣτΕ θεώρησε ότι η ύπαρξη ενός ταμείου, και κυρίως ενιαίων κανόνων για όλους, είναι σύμφωνη με τις αρχές της ισότητας, της αναλογικότητας και της διαγενεακής δικαιοσύνης. Έκρινε, αντιθέτως, ότι η επιλογή μας για μεγαλύτερη προστασία των χαμηλότερων εισοδημάτων έρχεται σε σύγκρουση με την αρχή της ανταποδοτικότητας με το εξής σκεπτικό: «ναι μεν υπάρχει κλιμάκωση ως προς τα ποσοστά αναπλήρωσης, (...) τα ποσοστά δηλαδή αυτά αυξάνονται προοδευτικά ανά κλίμακα ετών ασφάλισης (...όμως) η χορηγούμενη από το σύστημα του νόμου συνολική συνταξιοδοτική παροχή εξασφαλίζει σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης (σχέση συνολικής συνταξιοδοτικής παροχής προς μέσο όρο αποδοχών καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου ή συντάξιμο μισθό) σε πρόσωπα που υπάγονται στην ίδια κλίμακα από πλευράς χρόνου ασφαλίσεως και έχουν μικρότερες κατά μέσο όρο αποδοχές ή συντάξιμο μισθό σε σχέση με πρόσωπα που ανήκουν στην ίδια κλίμακα, αλλά έχουν μεγαλύτερο μέσο όρο αποδοχών ή συντάξιμο μισθό».

* Ναι, αλλά υπήρξε και ισχυρή μειοψηφούσα άποψη επ' αυτού. Επιπλέον, με την απόφαση ματαιώνονται οι όποιοι σχεδιασμοί για τρία ταμεία;
Προφανώς, από νομική άποψη συντάσσομαι με την ισχυρή μειοψηφία που επιχειρηματολόγησε με βάση την αρχή της αλληλεγγύης. Από πολιτική δε άποψη αισθάνομαι υπερήφανος για την επιλογή μας να προστατεύσουμε χαμηλόμισθους και «μεσαίους».
Επιπλέον, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει ως πρόσχημα τις αποφάσεις αυτές για να προωθήσει την ασφαλιστική της αντιμεταρρύθμιση. Ακόμη και στην περίπτωση των ποσοστών αναπλήρωσης, αυτό που υποχρεώνεται να κάνει είναι να τα αυξήσει για τους υψηλόμισθους, όχι να τα μειώσει για τους υπολοίπους.

* Αν κατάλαβα σωστά από τις πρόσφατες δηλώσεις σας, η απόφαση του ΣτΕ αντιμετωπίζει την επικουρική ασφάλιση όπως και την κύρια. Αυτό σημαίνει ότι βάζει νομοθετικά εμπόδια στον σχεδιασμό για ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης;
Ακριβώς. Το δικαστήριο αντιμετωπίζει ενιαία το σύνολο των συνταξιοδοτικών παροχών του λεγόμενου πρώτου πυλώνα, του αθροίσματος δηλαδή κύριας και επικουρικής σύνταξης, και αναγνωρίζει την υποχρέωση του κράτους να εξασφαλίζει αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης «όσο το δυνατόν εγγύτερα προς εκείνο που είχε ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου». Αυτό, σε συνδυασμό με παλιότερη νομολογία που απαιτεί οι ασφαλιστικοί φορείς να είναι αποκλειστικά ΝΠΔΔ, αποκλείει κάθε σκέψη ιδιωτικοποίησης του συστήματος και, κατά πάσα πιθανότητα, κάθε σύστημα που δεν εξασφαλίζει προκαθορισμένες παροχές.

* Γιατί κρίθηκε αντισυνταγματικός ο υπολογισμός των επικουρικών;
Κυρίως γιατί το δικαστήριο έκρινε ότι οι αναλογιστικές προβολές στις οποίες βασιστήκαμε δεν αποτελούσαν πλήρη αναλογιστική μελέτη, όπως αυτή που συντάχθηκε για τον ΕΦΚΑ. Η αλήθεια είναι ότι επειδή δεν μετασχηματίσαμε άρδην το σύστημα των επικουρικών συντάξεων, όπως των κύριων, είχαμε θεωρήσει ότι οι προβολές αυτές, που απεδείκνυαν την πλήρη βιωσιμότητα του συστήματος μέχρι την έξοδο της χώρας από την κρίση, ήταν επαρκείς. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για τυπική έλλειψη, η οποία μπορεί να καλυφθεί με τη σύνταξη έστω και τώρα πληρέστερης αναλογιστικής μελέτης.

* Ποιοι ήταν οι περιορισμοί που αντιμετωπίζατε το 2016 και πόσο αυτό επηρέασε την ανταποδοτικότητα των υψηλών συντάξεων; Τι διαφορετικό θα μπορούσε να γίνει;
Παραλάβαμε ένα ασφαλιστικό σύστημα που κατέρρεε, με μια μαύρη τρύπα 1 δισ., παρά τις έντεκα περικοπές ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. Προφανώς δεν είχαμε καμία αρνητική προκατάληψη απέναντι στους υψηλόμισθους. Είχαμε, αντιθέτως, στο πλαίσιο των περιορισμένων πόρων της χρεοκοπημένης οικονομίας μας, υποχρέωση να προστατεύσουμε περισσότερο τους χαμηλόμισθους. Πράγματι, το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης για κάποιον που είχε μέσο μισθό ή εισόδημα 1.000 ευρώ είναι πάνω από 80%, δίνει δηλαδή κύρια σύνταξη λίγο παραπάνω από 800 ευρώ, ενώ για κάποιον που είχε μέσο εισόδημα 4.000 δίνει σύνταξη γύρω στα 2.300, δηλαδή γύρω στο 60% (στα ποσά αυτά προστίθεται και η επικουρική, όταν υπάρχει). Ο πρώτος όμως δεν θα μπορούσε να ζήσει με αξιοπρέπεια με μικρότερο ποσοστό αναπλήρωσης, όπως μπορεί, έστω πιεσμένα, ο δεύτερος. Άλλωστε, με την άνοδο της οικονομίας και οι δύο συντάξεις θα ανέβουν, γιατί ρητά συνδέονται οι συντάξεις με την αύξηση του ΑΕΠ.

* Υπάρχει μια κριτική για αισθητά χαμηλότερες συντάξεις με τον δικό σας νόμο. Αυτό αφορά όλες τις συντάξεις ή περιορίζεται σε ορισμένες κατηγορίες;
Για τους χαμηλόμισθους και όσους έχουν, λόγω της κρίσης, λίγα χρόνια εργασίας, ο νόμος δίνει υψηλότερες συντάξεις. Άλλωστε, ήδη γνωρίζουμε, λόγω του επανυπολογισμού, ότι 620.000 παλιές συντάξεις, σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου, είχαν μικρές ή μεγάλες αυξήσεις σε σχέση με το παρελθόν. Πρόκειται κυρίως για χαμηλόμισθους ή ασφαλισμένους που είχαν, λόγω ειδικού ασφαλιστικού καθεστώτος, πληρώσει μεγαλύτερες εισφορές.

* Έστω και αποσπασματικά γνωρίζουμε τον σχεδιασμό της κυβέρνησης στο ασφαλιστικό. Αν τα καταφέρει και περάσει τον σχεδιασμό της, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα;
Όπου εφαρμόστηκε σύστημα Πινοσέτ, ιδιωτικοποίηση δηλαδή της ασφάλισης, το αποτέλεσμα ήταν μεγάλη επισφάλεια για τις συντάξεις των εργαζομένων, με μεγάλο αριθμό να μένει τελικά χωρίς καμία κάλυψη. Μεγάλος είναι, προφανώς, ο κίνδυνος και για τη χρηματοδότηση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, εφόσον οι εισφορές που θα κατευθύνονται σε ιδιωτικά ασφαλιστικά συστήματα θα αφαιρούνται από το δημόσιο σύστημα.