Οίκοι-Λύκοι της παγκόσμιας κρίσης

(Χωρίς λεζάντα)

Ο νέος γύρος της παγκόσμιας κρίσης αναδεικνύει ανάγλυφα το ερώτημα “ποιος κυβερνά τις χώρες”, ακόμη και τη “μοναδική υπερδύναμη”. Η πολιτική εξουσία ή οι περιβόητες αγορές; Απροκάλυπτα, ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor's, παραδέχθηκε ότι η υποβάθμιση του αξιόχρεου της αμερικανικής οικονομίας δεν οφείλεται μόνον ή κυρίως στο πρόβλημα του χρέους, αλλά συνυπολογίζεται, λέει, και η ικανότητα και η σταθερότητα της διακυβέρνησης. Οι ΗΠΑ και ο Ομπάμα αξιολογούνται αρνητικά, ενώ η Γαλλία, με ανάλογο δημόσιο χρέος, και ο Σαρκοζί θετικά!

Οι οίκοι αξιολόγησης λειτουργούν ως υπερκυβέρνηση. Χωρίς πολιτική νομιμοποίηση, εκμεταλλεύονται την εκχώρηση εξουσιών από τις κυβερνήσεις τα τελευταία 20 χρόνια. Είναι το ακραίο σύμπτωμα ιδιωτικοποίησης! Αυτή είναι η επίπτωση του νεοφιλελεύθερου δογματισμού περί της “αυτορρύθμισης των αγορών”. Οι αγορές, εν προκειμένω οι οίκοι, “αυτορρυθμίζονται” σε βάρος των κρατών και των κοινωνιών. Και οι κυβερνήσεις, που επί χρόνια αποδέχονται την πρωτοκαθεδρία των αγορών, φαίνονται αμήχανες να αντιμετωπίσουν το πατροκτονικό δημιούργημά τους.

Δεν είναι, όμως, μόνο οι “οίκοι”. Η ΕΚΤ, με τις πλάτες της Γερμανίας, συμπεριφέρεται ως η ευρωπαϊκή υπερεξουσία. Σε αντάλλαγμα για την αγορά ιταλικών ομολόγων, ζήτησε και πήρε από τον Μπερλουσκόνι τη δέσμευση ότι θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ενέργειας, καθώς και του συστήματος αποκομιδής σκουπιδιών. Επέβαλε νέο κυβερνητικό πρόγραμμα! Η αντιπολίτευση, κατά παράδοση υπεράνω αντιευρωπαϊκής υποψίας, κατηγορεί τον Μπερλουσκόνι ότι εκχωρεί εθνική κυριαρχία στην ΕΚΤ.

Είμαστε ακόμη μακριά από τη λύση. Δεν γνωρίζουμε ποιο σχήμα θα λάβει η έξοδος από αυτήν. Πάντως, έχει καταρρακωθεί η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία και προβάλλει αναγκαία η επιστροφή της πολιτικής εξουσίας, με ριζικά, όμως, διαφορετική οικονομική πολιτική, στην πρωτοκαθεδρία έναντι των αγορών και των τραπεζών.

Το ευρωομόλογο είναι αναγκαίο, αλλά δεν αρκεί. Για την ακρίβεια, χρειάζεται ανατροπή της υφιστάμενης αρχιτεκτονικής της Ε.Ε, με πρώτη την κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας και την υπέρβαση της αντιπληθωριστικής μανίας.

Παρότι οι δυνάμεις της εργασίας και της αριστεράς παγκοσμίως βρίσκονται σε άμυνα ή και ύφεση, το νέο κύμα της κρίσης δημιουργεί νέους, απρόβλεπτους, παράγοντες. Οι κοινωνίες δεν αντέχουν τον κορσέ που ολοένα και σφίγγει πάνω τους, προκειμένου το κεφάλαιο να κατορθώσει να επιρρίψει μονομερώς τα βάρη της κρίσης στους πολίτες. Ο μονόδρομος δεν είναι δρόμος. Είναι αδιέξοδο.