Γερμανία: Τα σενάρια μετά την αποπομπή του υπ. Οικ.

CLEMENS BILAN/EPA

 

Η αποπομπή του φιλελεύθερου υπουργού Οικονομικών από την κυβέρνηση Σολτς επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις στην κλυδωνιζόμενη από κρίσεις χώρα

 

Κώστας Αργυρός  - Ανταπόκριση από Βόννη για το avg.gr

Σε αντίθεση με κάποιους που πίστευαν ότι η επικράτηση Τραμπ θα μπορούσε να λειτουργήσει συγκολλητικά για την παραπαίουσα κυβέρνηση στο Βερολίνο, χρειάστηκαν μόνο λίγες ώρες για να κορυφωθεί η κυβερνητική κρίση, που οδήγησε τελικά και στην διάλυση του τρικομματικού κυβερνητικού  συνασπισμού. Ο φιλελεύθερος Υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ σε μια κίνηση «καμικάζι» πρότεινε στον καγκελάριο Σολτς τη λύση της συνεργασίας και το σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης, που θα οδηγούσε τη χώρα σε άμεσες εκλογές. 

λτς απάντησε διώχνοντας τον από την κυβέρνηση και κατηγορώντας τον για μια παρελκυστική και κάθε άλλο παρά εποικοδομητική στάση τους τελευταίους μήνες. Ήταν η τελευταία πράξη σε ένα δράμα που παιζόταν επί μήνες, καθώς η ασυμφωνία Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων, Φιλελεύθερων σε μια σειρά από ζητήματα, με αιχμή την οικονομική δημοσιονομική πολιτική δε μπορούσε να κρυφθεί και καθιστούσε σχεδόν αδύνατη την επεξεργασία του προϋπολογισμού της χώρας για το 202

Αυτή τη στιγμή πάντως παραμένει ασαφές ποιες διαδικασίες θα ακολουθηθούν και πότε θα κληθούν οι Γερμανοί πολίτες πρόωρα στις κάλπες, σίγουρα πάντως νωρίτερα από την συνταγματικά προκαθορισμένη ημερομηνία του Σεπτεμβρίου του 2025 σε μια περίοδο παγκόσμιας αστάθειας και σοβαρής οικονομικής ύφεσης στο εσωτερικό της χώρας.

Τα σενάρια για τη συνέχεια

Τι μπορεί να συμβεί και τι πρέπει να συμβεί; Αυτό είναι το ερώτημα το οποίο απασχολεί πλέον όλους εντός και εκτός Γερμανίας. Ένα ερώτημα στο οποίο ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς απάντησε πολύ διαφορετικά από την αντιπολίτευση, η οποία απαιτεί διαδικασίες εξπρές. Κυρίως η Χριστιανική ΄Ενωση CDU/CSU, η οποία, σύμφωνα με τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, θα είχε τις περισσότερες πιθανότητες να βγει από τις νέες εκλογές ως η ισχυρότερη δύναμη.

Ο επικεφαλής της, Φρίντριχ Μερτς τόνισε το πρωί της Πέμπτης ότι «ο συνασπισμός φωτεινού σηματοδότη δεν έχει πλέον πλειοψηφία στη γερμανική Βουλή και έτσι οφείλουμε να καλέσουμε τον καγκελάριο να ζητήσει άμεσα, το αργότερο μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας, ψήφο εμπιστοσύνης».

Το χρονοδιάγραμμα Σολτς

Ωστόσο, ο Σολτς έχει το δικό του χρονοδιάγραμμα, το οποίο ανακοίνωσε το βράδυ της Τετάρτης και το οποίο σκοπεύει να τηρήσει. Δεν θέλει να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης πριν από τις 15 Ιανουαρίου και μέχρι τότε θα συνεχίσει με κυβέρνηση μειοψηφίας, αποτελούμενη από το SPD και τους Πράσινους. «Η κυβέρνηση κάνει τη δουλειά της, αυτό θα ισχύσει για τις επόμενες εβδομάδες και μήνες και οι πολίτες θα έχουν σύντομα την ευκαιρία να αποφασίσουν εκ νέου για το πώς θα προχωρήσουν», δήλωσε το πρωί της Πέμπτης.

Το SPD και οι Πράσινοι θέλουν ακόμη να προωθήσουν κάποιους νόμους, πριν από τις νέες εκλογές και χρειάζονται χρόνο για να προετοιμαστούν προγραμματικά. Τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις είναι τραγικά, αφού ο συνασπισμός «κατάφερε» να γίνει η πιο αντιδημοφιλής κυβέρνηση στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Κανείς δεν μπορεί να επιβάλλει στον καγκελάριο να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης και ο Σολτς προσπαθεί να το εκμεταλλευτεί αυτό για να ανασυνταχτεί κερδίζοντας κάποιο χρόνο.

Ανεβάζει τους τόνους η αντιπολίτευση

Ο Μερτς, ο οποίος θα είναι ο υποψήφιος καγκελάριος των CDU/CSU στις επόμενες εκλογές, είναι έξαλλος. Η καθυστέρηση των νέων εκλογών θα ήταν «επιμήκυνση της πολιτικής αφερεγγυότητας». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Μάρκους Ζέντερ, ο οποίος έκανε λόγο για «πανωλεθρία» και ζήτησε επίσης άμεσα ψήφο εμπιστοσύνης και νέες εκλογές. «Οι Σολτς,  Χάμπεκ και  Λίντνερ έχουν αποτύχει πλήρως», δήλωσε από το Μόναχο, αποκαλώντας τη διάλυση του τρίχρωμου κυβερνητικού συνασπισμού ως «σύμβολο της παρακμής της Γερμανίας».

Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο οποίος τώρα αποκτά ρόλο κλειδί στις εξελίξεις, προέτρεψε σε σύνεση. «Πολλοί άνθρωποι στη χώρα μας ανησυχούν για την αβέβαιη πολιτική κατάσταση στη χώρα μας, στην Ευρώπη, στον κόσμο, ακόμη και μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ», δήλωσε την Πέμπτη. «Δεν είναι ώρα για τακτικισμούς και αψιμαχίες, είναι ώρα για λογική και υπευθυνότητα. Περιμένω από όλους τους υπεύθυνους να ανταποκριθούν στο μέγεθος των προκλήσεων». Στο μεταξύ ο Σολτς αντικατέστησε ήδη τους υπουργούς των Φιλελευθέρων με άλλα μέλη της κυβέρνησης, ενώ ένας εξ΄αυτών ο υπουργός Συγκοινωνιών Φόλκερ Βίσσινγκ παραιτήθηκε από το κόμμα του και παραμένει στην κυβέρνηση, αναλαμβάνοντας επιπροσθέτως και το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Τους χώρισε η οικονομία

Το SPD και οι Πράσινοι είχαν επανειλημμένα ζητήσει την αναστολή του λεγόμενου «φρένου χρέους και τη λήψη νέων δανείων». Όμως το FDP, το «κόμμα της οικονομίας» δεν ήταν διατεθειμένο να συναινέσει σε αυτό. «Κάποια στιγμή θα φτάσουμε στο σημείο όπου η απόφαση θα είναι: είτε θα παίξουμε την εσωτερική ασφάλεια, την εξωτερική ασφάλεια, την κοινωνική ασφάλεια, την οικονομική ασφάλεια εναντίον της άλλης και θα εξασφαλίσουμε ότι η συνοχή και η συνεργασία στη Γερμανία δεν θα λειτουργεί πλέον, είτε θα πούμε ότι πρόκειται για μια μεγάλη, προσωρινή πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, αλλά όπου είναι σαφές ότι πρέπει να τη χρηματοδοτήσουμε εκτός του κανονικού προϋπολογισμού», δήλωσε τώρα ο καγκελάριος Σολτς.

Ο Κρίστιαν Λίντνερ δεν σήκωνε καμιά συζήτηση επ΄αυτού. Η διάσπαση του συνασπισμού δεν ήταν αναπόφευκτη, δήλωσε ο επικεφαλής του FDP. «Ήταν πολιτικά επιθυμητή από άλλους», ρίχνοντας το βάρος της ευθύνης στους πρώην εταίρους. Ο Λίντνερ φανατικός νεοφιλελεύθερος τάσσεται υπέρ της μείωσης των κρατικών/κοινωνικών δαπανών και της μείωσης της φορολογίας και αρνείται να συναινέσει σε πρόσθετα ελλείμματα. Τάσσεται επίσης υπέρ του να ανοίξει γρήγορα ο δρόμος για νέες εκλογές.

Ωστόσο, ο καγκελάριος και ο πράσινος υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ θέλουν να καθυστερήσουν την προσφυγή στις κάλπες. Το SPD και οι Πράσινοι δεν είναι ένας «υπηρεσιακός συνασπισμός», αλλά μια κυβέρνηση μειοψηφίας και επομένως πλήρως ικανή να δράσει διεθνώς είναι η άποψη που εξέφρασαν.

Το μπαλάκι των ευθυνών

Ωστόσο, το ερώτημα για το τι θα γίνει από εδώ και πέρα δεν ήταν το μόνο θέμα συζήτησης στο Βερολίνο την επομένη του άδοξου τέλους της κυβέρνησης. Και τα τρία κόμματα γνωρίζουν ότι θα παίξει ρόλο για τις επόμενες εξελίξεις το ποιος θα χρεωθεί τελικά την ευθύνη για τους λόγους της διάλυσης. Το βράδυ της Τετάρτης ο Σολτς ήταν ασυνήθιστα επιθετικός στις αναφορές του για τον Κρίστιαν Λίντνερ. Υπενθύμισε ότι η Γερμανία είχε παράσχει μέχρι στιγμής 30 δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, ενώ η υποδοχή των προσφύγων από εκεί κοστίζει δώδεκα δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο.

Αν κατά τη γνώμη του μέσα σε αυτό το πλαίσιο κάποιος ζητά και πρόσθετες θυσίες από την κοινωνία, τότε είναι σαν να βάζει φωτιά στη χώρα, απειλώντας το μέλλον της. Επανέλαβε ότι οι δυνατότητες εξεύρεσης πόρων χωρίς να παραβιαστεί το φρένο χρέους έχουν εξαντληθεί, συνεπώς θα πρέπει να υπάρξει μια ευλυγισία μπροστά στην δύσκολη συγκυρία. 

Η ουσία είναι ότι η προσπάθεια να συγκεραστούν το «κοινωνικό προφίλ» της σοσιαλδημοκρατίας, με τις οικολογικές προτεραιότητες των Πρασίνων και δημοσιονομικό φετιχισμό των Φιλελευθέρων αποδείχτηκε ένα ταξίδι σε μια ουτοπία, που απειλεί να μετατραπεί για τη χώρα σε δυστοπία. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις η ακροδεξιά AfD είναι δεύτερο κόμμα με ποσοστά κοντά στο 18%.