«Σήμα κινδύνου» από τις Ψυχιατρικές Κλινικές Παιδιών - Εφήβων

Ερώτηση 24 βουλευτών της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης με πρωτοβουλία της βουλευτού Επικρατείας και αν. τομεάρχη για θέματα Δικαιωμάτων και Ισότητας, Έλενας Ακρίτα

Τις τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό και κλίνες στις Ψυχιατρικές Κλινικές Παιδιών και Εφήβων του ΕΣΥ επανέφεραν στη Βουλή, με πρωτοβουλία της βουλευτού Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Έλενας Ακρίτα, 24 βουλευτές της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, καθώς σε προηγούμενη σχετική ερώτηση η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας απαξίωσε να απαντήσει.

Η αναπλ. τομεάρχης και αρμόδια για θέματα Δικαιωμάτων και Ισότητας του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. τονίζει πως ανήλικοι με σοβαρά ψυχικά νοσήματα και έφηβοι που έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας και χρειάζονται περίθαλψη σε εξειδικευμένη κλινική παραπέμπονται σε ψυχιατρικές δομές ενηλίκων, τη στιγμή που υπάρχουν διαθέσιμες κατάλληλες κλίνες οι οποίες όμως παραμένουν κλειστές.

Στην ερώτηση επισημαίνονται τα τρομερά αδιέξοδα με τα οποία έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι οι ασθενείς με τις οικογένειές τους αλλά και οι εναπομείναντες παιδοψυχίατροι στο ΕΣΥ, εξαιτίας τόσο της έλλειψης υποδομών όσο και της μεγάλης αναμονής που παρατηρείται στην εξεύρεση των θέσεων για παιδιά και εφήβους.

Επειδή η νοσηλεία εφήβων με ψυχική διαταραχή αποτελεί θεραπευτική διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται σε Μονάδα Νοσηλείας Εφήβων, σε συνθήκες «θεραπευτικού περιβάλλοντος», η Έλενα Ακρίτα και οι συνυπογράφοντες/ουσες βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. ζητούν από τον αρμόδιο Υπουργό Υγείας να μάθουν το λόγο για τον οποίο οι διαθέσιμες κλίνες για παιδιά και εφήβους παραμένουν αδρανείς.

Καθώς επίσης το τελευταίο διάστημα παρατηρείται σημαντική αύξηση στην αυτοκτονικότητα των εφήβων, στις εξαρτήσεις και στην εκδήλωση βίαιων και παραβατικών συμπεριφορών, ερωτάται ο Υπουργός Υγείας για τον αριθμό των ακούσιων νοσηλειών ανηλίκων σε Ψυχιατρικά Τμήματα Ενηλίκων κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών.

Τέλος, ο αρμόδιος Υπουργός καλείται να παρουσιάσει το χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου θα καλυφθούν οι κενές θέσεις για προσωπικό όλων των ειδικοτήτων στις Παιδοψυχιατρικές Κλινικές.

Παρατίθεται το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Ερώτηση

Προς τον Υπουργό Υγείας

Θέμα: «Σήμα κινδύνου» εκπέμπουν οι Ψυχιατρικές Κλινικές Παιδιών και Εφήβων

Σήμα κινδύνου» εκπέμπουν οι Ψυχιατρικές Κλινικές Παιδιών και Εφήβων του ΕΣΥ ανά την επικράτεια εξαιτίας των τραγικών ελλείψεων σε προσωπικό αλλά και κλίνες. Ανήλικοι με σοβαρά ψυχικά νοσήματα και έφηβοι που έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας και χρειάζονται περίθαλψη σε εξειδικευμένη κλινική στερούνται, εν έτει 2024, της κατάλληλης νοσηλευτικής φροντίδας λόγω ένδειας διαθέσιμων κλινών ή παραπέμπονται αναγκαστικά σε ψυχιατρικές δομές ενηλίκων, εκθέτοντάς τους σε επιπλέον κινδύνους και κακοποιητικές συμπεριφορές. Στην αδυναμία του συστήματος να ανταποκριθεί στις νοσηλείες παιδιών σε Ψυχιατρικές Κλινικές Παιδιών και Εφήβων αλλά και στις προνοιακές ανάγκες αυτών και των οικογενειών τους, έρχεται να προστεθεί την τελευταία περίοδο η αύξηση του αριθμού των εισαγγελικών παραγγελιών για εντατική παρακολούθηση παιδιών και εφήβων.

Υπό τις συνθήκες αυτές και ενώ αυξάνονται ο αριθμός και η βαρύτητα των περιστατικών, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι μαζικές αποχωρήσεις παιδοψυχιάτρων από τα δημόσια νοσοκομεία. Το κύμα φυγής τους προς τον ιδιωτικό τομέα ή το εξωτερικό ενισχύεται εξαιτίας της εξουθένωσης, της ματαίωσης και της μισθολογικής απαξίωσης που βιώνουν παιδοψυχίατροι στα δημόσια νοσοκομεία.

Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου ο Υφυπουργός Υγείας αρμόδιος για θέματα Ψυχικής Υγείας κ. Βαρτζόπουλος, ενώ αναγνώρισε την επιτακτική ανάγκη αύξησης των κλινών, προσδιόρισε ως μόνη πηγή των προβλημάτων την υφιστάμενη οργάνωση και διοίκηση των Δημοσίων Μονάδων Ψυχικής Υγείας, αγνοώντας προκλητικά τις πραγματικές αιτίες των δυσλειτουργιών που δεν είναι άλλες από την λειτουργική υποβάθμιση των υπηρεσιών, την υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση. Θυμίζουμε την περίπτωση της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ, της μόνης δημόσιας δομής για νοσηλεία παιδιών με ψυχιατρικά προβλήματα σε όλη την Κρήτη και τα νησιά του νοτίου Αιγαίου, η οποία ανέστειλε τη λειτουργία της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας (δυναμικότητας 10 κλινών) τρεις φορές το προηγούμενο έτος. Και ενώ γιατροί και γονείς αγωνιούν για την εξεύρεση θέσεων σε κλινικές σε όλη την επικράτεια, αλγεινή εντύπωση προκαλεί η διαπίστωση της ύπαρξης κλινών, κατάλληλες για τις ανάγκες των παιδιών, οι οποίες όμως παραμένουν ερμητικά κλειστές. Συγκεκριμένα αναφερόμαστε στις αδρανείς:

• 5 κλίνες στο Τμήμα Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων του Γ.Ν. «Ασκληπιείο» Βούλας
• 12 κλίνες στη Ψυχιατρική Κλινική Εφήβων «Ιωάννης Αγγελικούσης» του Νοσοκομείου Νίκαιας – Δυτικής Αττικής «Αγία Βαρβάρα» , παρότι η κλινική εγκαινιάσθηκε πανηγυρικά τον Ιούνιο του 2022 από την τότε ηγεσία του Υπουργείου Υγείας
• 7 κλίνες στο Ψυχιατρικό Τμήμα Παιδιών και Εφήβων του ΓΝ Τρίπολης (η παραλαβή του ολοκληρωμένου Ψυχιατρικού Τμήματος, Ενηλίκων και Παίδων - Εφήβων στο οποίο επρόκειτο να αναπτυχθούν συνολικά 42 κλίνες έγινε τον Σεπτέμβριο του 2021).

Ως συνέπεια, νοσηλεύονται κάθε χρόνο περίπου 70 έφηβοι στα δύο μεγάλα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής και Δρομοκαΐτειο) και επιπλέον 30 έφηβοι στα Ψυχιατρικά Τμήματα Ενηλίκων των Γενικών Νοσοκομείων της Αττικής.

Επειδή:
- Η ψυχική υγεία αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα για όλους.

- Οι ψυχικές διαταραχές είναι υπεύθυνες για το 45% της συνολικής επιβάρυνσης από νόσηση στις ηλικίας 10-24 ετών, ενώ οι αυτοκτονίες αποτελούν την 2η συχνότερη αιτία θανάτου σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία.

- Τα επιστημονικά δεδομένα μαρτυρούν την σημαντική αύξηση του αριθμού και της βαρύτητας των περιστατικών (ανοδική τάση στην αυτοκτονικότητα των εφήβων, στην εκδήλωση βίαιων ή και παραβατικών συμπεριφορών, στις διατροφικές διαταραχές, στις εξαρτήσεις, στις νευροαναπτυξιακές δυσκολίες)

- Ο αριθμός των παιδοψυχιατρικών κλινών στα δημόσια νοσοκομεία και τις δομές του ΕΣΥ υστερεί δραματικά σε σχέση με τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες, ιδιαίτερα δε σε κλίνες εφήβων 14-18 ετών.
- Η νοσηλεία εφήβου σε Ψυχιατρικό τμήμα ενηλίκων, είναι δυνητικά παθογόνος, με το πρόβλημα να μεγεθύνεται σημαντικά όταν η νοσηλεία εφήβου πραγματοποιείται σε χώρο όπου επικρατούν συνθήκες ακατάλληλες και για ενήλικες ασθενείς.

- Η νοσηλεία εφήβων με ψυχική διαταραχή αποτελεί θεραπευτική διαδικασία και όχι κατασταλτική μέθοδο ή φύλαξη. Ως εκ τούτου πρέπει να πραγματοποιείται σε Μονάδα Νοσηλείας Εφήβων, σε συνθήκες «θεραπευτικού περιβάλλοντος», με στόχο την ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη του εφήβου και τη διασφάλιση του θεμελιώδους δικαιώματός του για προσωπική ανάπτυξη.

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1. Ποιος είναι ο αριθμός των ανηλίκων ανά έτος, οι οποίοι παραπέμφθηκαν και νοσηλεύτηκαν σε Ψυχιατρικά Τμήματα Ενηλίκων για την περίοδο 2019-2023; Σε τι ποσοστό επί του συνόλου αυτών των εισαγωγών ανέρχονται οι ακούσιες νοσηλείες;
2. Για ποιο λόγο παραμένουν αδρανείς και δεν στελεχώνονται οι ήδη διαθέσιμες κλίνες για παιδιά και εφήβους;
3. Τι ενέργειες έχουν γίνει για να καλυφθούν άμεσα οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες νοσηλείας ανηλίκων στις προβλεπόμενες Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε Αθήνα και επικράτεια;
4. Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου θα καλυφθούν πανελλαδικά οι κενές θέσεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων στις Ψυχιατρικές Κλινικές Παιδιών και Εφήβων;

Οι Ερωτώντες Βουλευτές

Ακρίτα Έλενα

Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος

Βέττα Καλλιόπη

Γαβρήλος Γιώργος

Γιαννούλης Χρήστος

Δούρου Ειρήνη

Ηλιόπουλος Όθων

Θρασκιά Ουρανία

Καλαματιανός Διονύσης

Καραμέρος Γιώργος

Κασιμάτη Νίνα

Κοντοτόλη Μαρίνα

Μάλαμα Κυριακή

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μαμουλάκης Χάρης

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Νοτοπούλου Αικατερίνη

Παναγιωτόπουλος Ανδρέας

Παπαηλιού Γεώργιος

Παππάς Πέτρος

Πούλου Παναγιού

Χρηστίδου Ραλλία

Ψυχογιός Γεώργιος