Σταύρος Αβδούλος: Η ζωή στα μέτρα του

Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΟΥ

Τα ξημερώματα της Κυριακής έφυγε ο προτελευταίος από τους έξι θείους μου, στα ενενήντα έξι του. Στον ύπνο, με ένα βιβλίο του Π. Αυγερινού δίπλα του. Έφυγε όπως έζησε, δηλαδή όπως ήθελε.

Έζησε με βεβαιότητες. Τον γαλούχησε η μεγάλη Ιδέα και τον θέσπισε η Αντίσταση. Τον στοίχειωσαν μέχρι το τέλος του.

Κόκαλο μιας άλλης εποχής. Φυλακισμένος στο Χαϊδάρι από τους Γερμανούς, εξορισμένος στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη και χρόνια μετά στη Γυάρο από τους Έλληνες.

Δεν ήταν ποτέ στέλεχος οργανωμένο στην Αριστερά. Ήταν συνηθισμένος άνθρωπος. Με την ιδιαίτερη ατομική διαδρομή όσων επιβίωσαν από τη γενιά του. Αγωνιστής.

Μικρότερος από οχτώ αγόρια, τον μικρό που τα ‘παιρνε τα γράμματα τον έφεραν στον Πειραιά και τον σπούδασαν τα αδέλφια του. Δικηγόρος, ανθυπολοχαγός στην Αλβανία, ΕΑΜ, ξερονήσια. Ήταν, όπως έλεγε, τυχερός. Εκτοπίστηκε το '45, δεν πρόφτασε να μισήσει και να σκοτώσει.

Ζούσε τη ζωή επιλέγοντας. Στην κατοχή ήταν αντιστασιακός. Στον εμφύλιο εξόριστος. Από το 1953 μέχρι το '67 οικογενειάρχης, δικηγόρος, στην οροφή του χώρου του, εντός του κύκλου του. Στα θέματα της Αριστεράς πάντα στην πλευρά της ανανέωσης. Από το ΚΚΕ εσωτερικού μέχρι τη ΔΗΜΑΡ. Άμα διαλέγεις, έλεγε, τα υπόλοιπα είναι απλά.

Ήταν γελαστός άνθρωπος. Του άρεσε πάντα να διηγείται αστείες ιστορίες. Και για τα πιο τραγικά.

Ήταν τυραννισμένος ακόμη και στην ιδιωτική του ζωή και αυστηρός σε όποιον ακουμπούσε το οικοδόμημά του. Έφερνε τη ζωή στα μέτρα του. Άκαμπτα, σοβαρά, σταθερά με συνέπεια καθημερινής μηχανικής. Αγωνιστής.

Ήταν μια μεγάλη παρέα στον Πειραιά. Γιατροί, δικηγόροι, λίγο πολύ πετυχημένοι κι Αριστεροί. Παραδοσιακοί άνθρωποι, κανονικοί σε όλα κι ιδιαίτεροι στην αλληλεγγύη τους. Μεταξύ τους και με όποιον θεωρούσαν πως είχε ανάγκη. Αθόρυβα κι αυτονόητα.

Μας μεγάλωσαν με το όνειρο της πίκρας τους και το ήθος των επιλογών τους. Να ξεφύγουμε, να μη ζήσουμε κι εμείς άτυχα χρόνια. Να διακρίνουμε και να διαλέγουμε πάντα το στρατόπεδο με το δίκιο. Να αγωνιζόμαστε πρώτα απ΄ όλα. Στη δικτατορία κατέρρευσαν, ηττήθηκαν. Μετά το Πολυτεχνείο, με ασύμμετρη ευχέρεια μας παρέδωσαν τα κλειδιά. Δεν ήθελαν να τους μοιάσουμε. Αγωνιστές.

Ήξερε να ελίσσεται, άλλωστε δικηγόρος ήταν, αλλά όχι να ταξιδεύει. Οι αντιφάσεις και οι εναλλαγές δεν χωρούσαν στον κόσμο του. Όταν για να σπουδάσεις κοιμάσαι δυο τρεις ώρες, στα 20 πολεμάς και μέχρι τα 35 φυλακίζεσαι κι εκτοπίζεσαι μετά, από τη ζωή λίγα μπορείς να πάρεις και ακόμη λιγότερα να μάθεις. Την έχεις αφήσει πίσω και την έχεις φέρει στα μέτρα σου.

Ήταν αγωνιστής. Τη ζωή τη φέρνεις στα μέτρα σου σημαίνει πως στο τέλος επιλέγεις πώς θα γεράσεις. Εικοσιπέντε χρόνια περπατούσε. Πεζοπορώντας καθημερινά, αναδιφώντας στην εθνική Αντίσταση συστηματικά. Ήθελε να τεκμηριώσει τα πάθη του. Έτσι αντιλαμβανόταν την Ιστορία.

Επέλεξε απολύτως αυτονόητα και πώς θα φύγει. Σύντομα, άκοπα για τους γύρω, ξεκάθαρα για τον ίδιο.

Τα γράφω γιατί χρωστάω ένα μνημόσυνο. Στους γονείς μου, στους θείους μου, στην παρέα τους. Τα γράφω γιατί έχω αρκετή ζωή πίσω μου ώστε να βλέπω τα παιδικά μου χρόνια μαζί με τη δική τους ωριμότητα.

Ήταν άτυχοι άνθρωποι. Ο σύντομος 20ός αιώνας τούς πέτυχε στη μέση. Ο κόσμος των αβεβαιοτήτων που ακολούθησε τους απομάκρυνε.

Μας κληροδότησαν μια μέθοδο σκληρής ζωής. Αγώνα και δίκιο.

Το δημοσιεύω γιατί στον στοχασμό του γεγονότος ξορκίζω έναν φόβο.

Μια νέα χαμένη γενιά σήμερα. Καθηλωμένη στις σχηματικές, αυτάρκεις βεβαιότητες που κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο. Πνιγμένη σε δόγματα και δανεική σκέψη που δεν την αφορούν. Σε πείσμα ενός κόσμου νέου, περίπλοκου, αβέβαιου, ρευστού. Αλλιώτικου, που ζητά καινοτόμους όχι μόνο τολμηρούς, κριτικούς όχι μόνο καταγγελτικούς, ανοιχτόμυαλους όχι μόνο επιδεκτικούς. Αγωνιστές και γενναιόδωρους, χαμογελαστούς ανθρώπους.

(Από το protagon.gr)