Το Δικαίωμα στην Κούραση

Του Κίμωνα Αποστολόπουλου(*)

Η σημερινή μετανεωτερικη κοινωνία, είναι μια δραστήρια κοινωνία,(  με εξαίρεση τις οικονομίες του νότου,  πρωτίστως την χώρα μας και δευτερευόντως την Ιταλία,)  που χαρακτηρίζεται σαν θετική κοινωνία από την οικονομική επίδοση της κυρίως στα χρηματιστήρια και στις αγορές ομολόγων και συναλλάγματος για την επίτευξη μονοσήμαντου θετικού αποτελέσματος.

Οι κοινωνίες αυτές στην διάρκεια του χρόνου  και ωθούμενες από την ποσοτική χαλαρωση μέσω των κεντρικών τραπεζών εξελίχθηκαν σε οικονομίες του χρηματιστηριακού ντόπινγκ αφού μόνο το 30% του χρήματος που διακινείται παγκοσμίως αντιστοιχεί σε πραγματική παραγωγή ενώ το υπόλοιπο 70% αντιστοιχεί σε χρηματοοικονομικά παράγωγα και χρηματοοικονομικες  φούσκες.

Ουσιαστικά η οικονομία του ντόπινγκ είναι μια οικονομία του αποτελέσματος και των κερδών, χωρίς κέρδη, αφού από το σκάσιμο της χρηματοπιστωτικής φούσκας χάνονται τεράστιες ιδιωτικές περιουσιες και ολόκληροι λαοί γίνονται οικονομικοί σκλάβοι. Με άλλα λόγια η κοινωνία του ντόπινγκ μετατρέπεται σε οικονομία του χρεωμένου ανθρώπου,  του ανθρώπου που ζει με δανεικά σε ένα σύστημα που κερδίζει χωρίς να παράγει.

Οι αγορές μετατρέπουν την κοινωνία σε μια μηχανή επίδοσης η οποία συνέχεια πρέπει να μεγιστοποιει τα κέρδη της για να επιβιώσει και η οποία βαθμολογειται συνεχώς από τους οίκους αξιολόγησης για το αξιόχρεο η μη του χρέους της.

Ο δείκτης ΑΕΠ προς το χρέος καθορίζει τελικά ποια χώρα θα ζήσει η θα πεθάνει.

Η απρόσωπη κοινωνία των αγορών που επιδιώκει την συνεχή αναζήτηση κερδών έξω από την πραγματική οικονομία προκαλεί υπερκόπωση και εξάντληση σε όλους και τελικά οδηγεί σε μοναξιά, απομόνωση και τελικά σε έμφραγμα της ψυχής αφού αρνείται την ετερότητα -έναν κόσμο φτωχό , δηλαδή την ύπαρξη του άλλου και τον καταδικάζει σε ανυπαρξία.

Αυτή η κόπωση διχοτομεί τις αγορές απο την κοινωνία αφού δεν τους επιτρέπει να λειτουργήσουν από κοινού και με αμοιβαίο όφελος. Το εταιρικό «εγώ» των αγορών που εκδηλώνεται ναρκισσιστικα, είτε σαν φήμη, είτε σαν πελατεία, καλύπτει τελειως το οπτικό πεδίο του άλλου. Ο άλλος σαν ετεροτητα  δεν υπάρχει, δεν έχει ταυτότητα, ούτε είναι καν ξένος σε μια κοινωνία που πρέπει να ζεις καταλωνοντας για να υπάρχεις.

Για τίποτα στον κόσμο οι αγορές δεν θα μπορούσαν να πουν ποτέ ότι κουράστηκαν, λέξη  που αν έβγαινε από το στόμα τους θα τις απελευθέρωνε από την κόλαση της θετικότητα και του ναρκισσισμού στην οποία βρίσκονται λόγω έλλειψης του άλλου σαν ετερότητα.

Η κόπωση αυτή δημιουργεί βια στις αγορές,  καταστρέφει κάθε συλλογικότητα, αυτή εκδηλώνεται είτε με μείωση του κόστους του εργατικού προσωπικού για αύξηση του κέρδους ή με την δημιουργική λογιστική για την επίτευξη θετικού αποτελέσματος όταν αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί από την πραγματική οικονομία η με την καταστροφή του περιβάλλοντος με την χρήση μη ανανεώσιμων πόρων
Διέξοδος στην τυφλή αυτή κόπωση που διχάζει είναι μια κόπωση ικανή να συμφιλίωση.

Η κόπωση που συμφιλιώνει ειναι «το περισσότερο του λιγότερου κέρδους» δηλαδή αυτό που ονομάζεται σήμερα αποαναπτυξη και δεν έχει σχέση με την υπανάπτυξη.
Η αποαναπτυξη είναι μια βιώσιμη ανάπτυξη που παίρνει υπόψη της την οικολογία και την ποιο δίκαιη κατανομή του δημιουργουμενου πλούτου μεταξύ των αγορών και της κοινωνίας. 

Έτσι ανοίγεται , ένα μεταξύ που υπάρχει και ο άλλος , δηλαδή ένα παράθυρο που είναι ένας φιλικός χώρος όπου δεν κυριαρχεί κανείς και η βαρύτητα μετατίθεται από τις αγορές στην κοινωνία.
Είναι μια συμφιλιωτικη κόπωση που ακουμπάει στον κόσμο σε αντίθεση με την κόπωση του πλεονάσματος θετικότητας των αγορών που είναι μια ναρκισσιστιικη κόπωση χωρίς την παρουσία της κοινωνία και ενάντια σε αυτη.

(*) Ο Κίμωνας Αποστολόπουλος είναι οικονομολόγος, πρώην Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς και συνεργάτης του salos.gr