Αναλυτικά η εισήγηση του Αλέξη Τσίπρα για την «Νέα Σεισάχθεια»

Αλ. Τσίπρας.

Συνέντευξη του Προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ

Φίλες και Φίλοι,

Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στη σημερινή συνέντευξη Τύπου. 

Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ επεξεργάστηκε και θέτει σε δημόσια διαβούλευση στους κοινωνικούς φορείς ως τις 3 Αυγούστου, οπότε και θα κατατεθεί στη Βουλή, πρόταση νόμου, γι’ αυτό που εμείς αποκαλούμε «νέα σεισάχθεια». 

Δηλαδή, την ανακούφιση και απαλλαγή των υπερχρεωμένων νοικοκυριών από δανειακές υποχρεώσεις στις τράπεζες, που ανέλαβαν σε διαφορετικές οικονομικές συνθήκες, με διαφορετικά εισοδήματα και εισοδηματικές προοπτικές. 

Είναι μια νομοθετική πρωτοβουλία με σαφές αναπτυξιακό πρόσημο, γιατί συμβάλλει στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και την καταναλωτική δυνατότητα των νοικοκυριών. 

Εντάσσεται, συνεπώς, στη συνολική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την αναζωογόνηση της οικονομίας και την κοινωνικά δίκαιη έξοδο από την κρίση. 

Δεν κατατίθεται ως επίδειξη πολιτικής συνέπειας ανάμεσα σε προεκλογικές εξαγγελίες και μετεκλογικές πράξεις. 

Δεν κατατίθεται, δηλαδή, για να καταδειχτεί στους πολίτες η ποιοτική πολιτική διαφορά ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και στα τρία κόμματα της συγκυβέρνησης. 

Κατατίθεται ως συμβολή, δικαιοσύνης, ευθύνης και αποφασιστικότητας από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση σημαντικών πτυχών του νέου κοινωνικού ζητήματος που αναδεικνύει το Μνημόνιο. 

Γιατί, πράγματι, σήμερα, όσοι και όσες διατηρούν ακόμα εισόδημα από εργασία διαπιστώνουν ότι αυτό το ονομαστικό εισόδημά τους είναι σε μεγάλο βαθμό εικονικό. 

Ότι το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημά τους, μετά την αφαίρεση των υποχρεώσεών τους προς τις τράπεζες και το Δημόσιο είναι υποτυπώδες. 

Γιατί στις δανειακές δόσεις των νοικοκυριών προς τις τράπεζες, η συγκυβέρνηση Σαμαρά προσέθεσε και τις δόσεις για τα χαράτσια και το φόρο εισοδήματος από τα χρεωστικά εκκαθαριστικά-σοκ στους ανέργους, τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. 

Η τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά μετέτρεψε το εισόδημα από εργασία του Έλληνα πολίτη σε διαρκή υποχρέωση προς τρίτους. 

Σε μόνιμη μηνιαία οφειλή. 

Ο μισθός φεύγει όπως έρχεται. 

Είναι αυτονόητο ότι, με τα σημερινά δεδομένα, οι τράπεζες δεν μπορούν να ελπίζουν ότι θα αποπληρωθούν για δάνεια που, σήμερα, ούτε οι πολίτες θα ζητούσαν, αλλά ούτε και οι ίδιες θα χορηγούσαν. 

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το πρώτο τρίμηνο του 2012, οι καθυστερήσεις αποπληρωμής δανειακών δόσεων είχαν φτάσει στο 17,2% στα στεγαστικά δάνεια και στο 32,0% στα καταναλωτικά δάνεια. 

Το συνολικό ποσό των δανείων σε καθυστέρηση είναι ήδη πάνω από €45 δις. 

Οι ίδιες οι τράπεζες εκτιμούν ότι περισσότερα από 560.000 νοικοκυριά καθυστερούν από έναν έως τρεις μήνες να πληρώσουν τη δόση τους, ενώ 60.000 νοικοκυρικά έχουν σταματήσει οριστικά να εξυπηρετούν τις οφειλές τους. 

Κάθε μήνα αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που δεν μπορούν να πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους. 

Και αυτό, παρά τις προσπάθειες για συμβατικές ρυθμίσεις ή τις δικαστικές αποφάσεις, τις οποίες επιδιώκουν οι δανειολήπτες με τον πρόσφατο νόμο, που αφορούν άλλες 800.000 περιπτώσεις προβληματικών δανείων.

Οι καθυστερήσεις αυτές, σύμφωνα με πληροφορίες της Τράπεζας της Ελλάδος, εμφανίζονται δραματικά αυξημένες μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012. 

Την επόμενη διετία αναμένεται να αυξηθούν σε ποσοστά πάνω από 45%, λόγω της δραματικής μείωσης των εισοδημάτων των δανειοληπτών και της εκτόξευσης της ανεργίας. 

Η υπερβολική αύξηση του δανεισμού των νοικοκυριών οφείλεται :

Στην αλόγιστη πολιτική του τραπεζικού συστήματος, που χορηγούσε αφειδώς δάνεια με πλημμελή εξέταση της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών και με αποκλειστικό γνώμονα την αύξηση των κερδών του.

Στην ανοχή της Τράπεζας της Ελλάδας, που δεν παρενέβαινε ακόμη και όταν ο δανεισμός ξεπερνούσε τα όρια της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών, αφού η υπερχρέωση των νοικοκυριών με ποικίλου είδους δάνεια αποτελούσε σημαντική πηγή κερδοφορίας για το ίδιο το τραπεζικό σύστημα.

Στην ενθάρρυνση των εναλλασσόμενων κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, που αντιμετώπιζαν τον τραπεζικό δανεισμό για βραχυπρόθεσμες καταναλωτικές ανάγκες ως συμπλήρωμα του εισοδήματος των πολιτών. Και αυτό γιατί στο χρονικό διάστημα από το 1998 έως και το 2007, η αύξηση των εισοδημάτων υπολειπόταν της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. 

Το δικομματικό πολιτικό κατεστημένο της μεταπολίτευσης, που συγκυβερνά σήμερα με την συνένοχη αρωγή της ΔΗΜΑΡ, ενθάρρυνε τη μυωπική ιδιοτέλεια των τραπεζών κατά την περίοδο της καταναλωτικής έκρηξης. 

Με την ίδια λογική με την οποία την ενθαρρύνει και σήμερα, όπου κάποιες τράπεζες ανακεφαλαιοποιούνται επιλεκτικά με δημόσιο δανεικό χρήμα για να διασώσουν την κεφαλαιακή επάρκειά τους και τους ανεπαρκείς ιδιοκτήτες και μεγαλομετόχους τους. 

Η σημερινή τρικομματική κυβέρνηση συνυπογράφει και εγγυάται τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος ως μαύρης τρύπας για την κοινωνία. 

Την επιβαρύνει με δάνεια και της αποστερεί κεφάλαια για την επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας. 

Φίλες και Φίλοι,

Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Οι επισφάλειες που υπολόγισε πρόσφατα η εταιρεία ΒlackRock για όλο το τραπεζικό σύστημα συνδέονται τόσο με ζημιές  από το PSI όσο και με καθυστερημένα δάνεια, που δεν αναμένεται η αποπληρωμή τους. Με δάνεια, δηλαδή, που έχουν χαρακτηριστεί ως επισφαλή.

Σύμφωνα με τις σχετικές πληροφορίες, οι ζημιές από τα καθυστερημένα δάνεια των ελληνικών τραπεζών, έως το Δεκέμβριο του 2011, φθάνουν στο ποσό των €15-17 δις. 

Από αυτά οι τράπεζες έχουν ήδη εγγράψει ως προβλέψεις επισφαλειών, περίπου, €6-7 δις. 

Κατά συνέπεια, απομένουν ακόμη €11 δις, ως υπολογισμένες ζημιές για τα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών.

Οι τράπεζες αναπληρώνουν τις ζημιές αυτές με την ανακεφαλαιοποίησή τους από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Δηλαδή, από το πακέτο των €50 δις.

 Οι δανειολήπτες όμως δεν επωφελούνται, γιατί οι τράπεζες εξακολουθούν να απαιτούν την αποπληρωμή των καθυστερημένων απαιτήσεων, ανεξαρτήτως αν τα δάνεια έχουν χαρακτηριστεί ως επισφαλή και η ανακεφαλαιοποίησή τους τα συνυπολογίζει.

Αυτές οι διαγραφές που ονομάζονται από τις τράπεζες «επισφάλειες» πρέπει να επεκταθούν και στους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν αδυναμία αποπληρωμής των δανείων τους. 

Και αυτό όχι μόνο για δική τους ανακούφιση, αλλά και για την εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και την αναζωογόνηση της οικονομίας με την αύξηση της δυνητικής καταναλωτικής δαπάνης. 

Η δική μας πρόταση νόμου για τη «νέα σεισάχθεια», την οποία καταθέτουμε για διαβούλευση στην κοινωνία, αφορά τη ρύθμιση κάθε κατηγορίας δανειακής υποχρέωσης νοικοκυριών προς τις τράπεζες, τις εταιρείες στις οποίες οι τράπεζες έχουν εκχωρήσει τις απαιτήσεις τους και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Αφορά, δηλαδή, στεγαστικά δάνεια, επισκευαστικά δάνεια, προσωπικά/καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες και όρια υπεραναλήψεως. 

Προτείνουμε:

1.Την ολική διαγραφή των δανειακών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες όσων δανειοληπτών το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα είναι κάτω από το όριο της φτώχειας (€7178 κατ’ άτομο και €15073 για τετραμελή οικογένεια).

2.Τη μερική διαγραφή των δανειακών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες όσων δανειοληπτών έχουν υποστεί μείωση του ονομαστικού εισοδήματός τους. 

Η διαγραφή θα αντιστοιχεί στο ποσοστό μείωσης του εισοδήματός τους από 1/1/2010 μέχρι σήμερα. 

3.Τη μείωση των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες ενός ατομικού δανειολήπτη ή μιας οικογένειας, έτσι ώστε η μηνιαία καταβολή δόσεων προς όλες τις τράπεζες να μην ξεπερνά το 30% των μηνιαίων ατομικών ή οικογενειακών αποδοχών. 

Το υπόλοιπο ποσό άνω του 30%, της ετήσιας υποχρέωσης του δανειολήπτη, θα διαγράφεται οριστικά.

Οι μειώσεις αυτές θα πρέπει να γίνονται σε ετήσια βάση και να αναθεωρούνται στο τέλος του έτους, έτσι ώστε να περιλαμβάνονται ενδεχόμενες μεταβολές στο συνολικό ετήσιο εισόδημα.

4.Την εκλογίκευση των επιτοκίων, κυρίως στα καταναλωτικά δάνεια, τις πιστωτικές κάρτες και τα όρια υπεραναλήψεως.

5.Το πάγωμα κάθε διαδικασίας αναγκαστικής είσπραξης ή εκτέλεσης των απαιτήσεων από την κατάθεση της αιτήσεως. 

6.Τη θέσπιση αναγκαστικών κανόνων ρύθμισης για τις τράπεζες, ώστε οι δανειολήπτες να μην εξαρτώνται από χρονοβόρες και πολυδάπανες δικαστικές διαδικασίες.

Φίλες και Φίλοι,

Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Η δραματική κοινωνική επιδείνωση, η ραγδαία αύξηση της ανεργίας και η επέκταση της ανθρωπιστικής κρίσης επιβάλλουν -πλην των άλλων- και την αντιμετώπιση των χρεών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών από στεγαστικά, καταναλωτικά ή προσωπικά δάνεια, που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν λόγω μεγάλης μείωσης του εισοδήματος ή απόλυσης από την εργασία ή ανυπαρξίας άλλων εισοδημάτων από περιουσιακά-οικογενειακά στοιχεία.

Η πρόταση νόμου για τη «νέα σεισάχθεια» που καταθέτει προς διαβούλευση στην κοινωνία ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ αποτελεί μια κοινωνικά δίκαιη, οικονομικά ορθολογική και πολιτικά ρεαλιστική πρωτοβουλία. Προσδοκούμε την ευρύτερη δυνατή στήριξη της κοινωνίας και του πολιτικού κόσμου.

Ολοκληρώνω την εισήγησή μου διαβεβαιώνοντας μια άλλη κατηγορία συμπολιτών μας που χρεώνονται για να παράγουν, να ζουν και να ζούμε όλοι – τους  αγρότες – ότι δεν θα τους αφήσουμε απροστάτευτους απέναντι στις τράπεζες. 

Ιδίως τώρα, που η τρικομματική κυβέρνηση, με τη συνέργεια της Τράπεζας της Ελλάδας, εξυφαίνει το σκάνδαλο της στοχευμένης πώλησης της Αγροτικής Τράπεζας, η οποία έχει υποθηκευμένο στα χαρτοφυλάκιά της σχεδόν το σύνολο της αγροτικής περιουσίας.