H απρόσμενη εκλογή του Ιταλοαργεντινού Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο στη θέση του Πάπα Ράτσινγκερ στις 13 Μαρτίου του 2013 δημιούργησε αρχικά την αίσθηση ότι θα στηριζόταν στις ίδιες συντηρητικές δυνάμεις της Καθολικής Εκκλησίας που υποστήριξαν τον Γερμανό Πάπα και τον Πολωνό Βοϊτίλα. Μέσα σε ενάμιση σχεδόν χρόνο ο Φραγκίσκος Α' μετατράπηκε σε έναν από τους πιο προοδευτικούς ηγέτες του κόσμου μιλώντας για τα προβλήματα του απλού κόσμου στον απλό κόσμο και στη γλώσσα του απλού κόσμου.

Ο Μπεργκόλιο προέρχεται από το "Τάγμα των Ιησουιτών", που εξαιτίας των σκληροπυρηνικών τους θέσεων δεν είχαν καταφέρει να εκλέξουν Πάπα. Όταν όμως προχώρησε στις πρώτες ρήξεις με το τελετουργικό κατά την ανάληψη του αξιώματός του και την επομένη πήγε στον "Οίκο του Κληρικού" όπου διέμενε και πήρε τη βαλίτσα του πληρώνοντας τον λογαριασμό του, έγινε σαφές ότι ο νέος Πάπας είχε μια άλλη και άμεση σχέση με την... πραγματική ζωή. Αυτή δηλαδή που διεξάγουν τα 1,2 δισεκατομμύρια των πιστών της Καθολικής Εκκλησίας και όχι μόνο. Η δημοτικότητά του ξεπέρασε κάθε προηγούμενο ανάμεσα στους νέους όταν άρχισε να χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα, από το Facebook έως το Twitter.

Με την επιλογή του να πάρει το όνομα του Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης, το τάγμα των οποίων βρίσκεται σε ιστορική σύγκρουση με τους ιησουίτες, έγινε εμφανές ότι ο νέος Πάπας Φραγκίσκος σηματοδοτούσε μια τομή στο πλαίσιο της Καθολικής Εκκλησίας, δεδομένου ότι ήταν ο πρώτος από τους 226 Πάπες που επέλεγε το όνομα του "Αγίου των Φτωχών".

Ο νέος Πάπας Φραγκίσκος Α' κατέρριψε μέσα σε σχεδόν ενάμιση χρόνο μια σειρά στεγανά και κατεστημένα του Βατικανού, ξεκινώντας από τη μεταφορά του σε μια πιο λιτή κατοικία κοντά στον Άγιο Πέτρο. H απόφασή του να προχωρήσει στην οσιοποίηση του καρδιναλίου του Ελ Σαλβαντόρ Όσκαρ Ρομέρο, που δολοφονήθηκε από τις φασιστικές ομάδες θανάτου το 1980, κατεύνασε και τις πλέον αιχμηρές κριτικές για τη στάση του την περίοδο της χούντας στην Αργεντινή.

Σε αντιπαράθεση με τους αφορισμούς του Ράτσινγκερ προς τους ομοφυλόφιλους, ο Μπεργκόλιο υιοθέτησε τον Ιούλιο του 2013 μια περισσότερο ανθρώπινη και ταπεινή συμπεριφορά: "Εάν ένα άτομο είναι ομοφυλόφιλο και αναζητεί τον Κύριο και έχει καλή θέληση, ποιος είμαι εγώ για να τον κρίνω; (...) Δεν πρέπει να περιθωριοποιούνται αυτά τα άτομα, γι' αυτό θα πρέπει να αφομοιώνονται στην κοινωνία".

Ένα μήνα μετά την άφιξή του στο Βατικανό ανακοίνωσε μεταρρυθμίσεις στην Καθολική Εκκλησία ξεκινώντας από τη δημιουργία του οκταμελούς Συμβουλίου των Καρδιναλίων, που με ξεκάθαρη προοδευτική κατεύθυνση ξεκίνησε να εξετάζει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση της Καθολικής Εκκλησίας.

Ο Φραγκίσκος Α' εξέπληξε επίσης την ιταλική κοινή γνώμη όταν τον Ιούνιο του 2013 πήρε την πρωτοβουλία της εξυγίανσης του IOR, της "Τράπεζας του Θεού", της τράπεζας του Βατικανού που είχε αναμειχθεί επί δεκαετίες σε μια σειρά οικονομικο-πολιτικών σκανδάλων, κερδίζοντας μάλιστα και το εξώφυλλο του Fortune. Στοχεύοντας στη διαφάνεια των οικονομικών του Βατικανού προχώρησε στον διορισμό μιας νέας διοίκησης και στην απόσπαση του ιδρύματος της διαχείρισης της εκκλησιαστικής περιουσίας από το IOR.

Παράλληλα δημιούργησε μια συμβουλευτική Επιτροπή για τη διαχείριση των οικονομικών της Αγίας Έδρας με τη συμμετοχή οκτώ κοσμικών μελών και μόνο ενός κληρικού και προσάρμοσε τον Ποινικό Κώδικα του Βατικανού στη σύγχρονη ποινική σκέψη, αντικαθιστώντας την ισόβιο κάθειρξη με ποινές φυλάκισης από 30 έως 35 έτη, αναγνώρισε ως αδίκημα τα βασανιστήρια, τα εγκλήματα εναντίον των ανηλίκων, προκαλώντας ρήξη με το αμαρτωλό παρελθόν της Καθολικής Εκκλησίας σε ό,τι αφορά την παιδοφιλία, την πορνεία και σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων, αναγνώρισε τα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας και επέλεξε την εφαρμογή της νέας ποινικής νομοθεσίας και εκτός της πόλης του Βατικανού, δηλαδή σε όλη την επικράτεια της Αγίας Έδρας, επιτρέποντας στις δικαστικές υπηρεσίες του Βατικανού να μπορούν να καταδιώκουν πιθανές εγκληματικές πράξεις και εκτός των συνόρων του.

Μετανάστευση και ειρήνη

Προερχόμενος από οικογένεια μεταναστών, ο Πάπας Μπεργκόλιο πραγματοποίησε το πρώτο αποστολικό του ταξίδι επιλέγοντας τον Ιούλιο του 2013 να επισκεφθεί τη Λαμπεντούζα, το μικρό ιταλικό νησάκι απέναντι από τη Λιβύη που βρίσκεται στο κέντρο ενός απέραντου νεκροταφείου που λέγεται Μεσόγειος. Η επίσκεψη του Μπεργκόλιο στη Λαμπεντούζα ενίσχυσε τις σχέσεις των μεγάλων προοδευτικών καθολικών κοινωνικών οργανώσεων που ασχολούνται με τους μετανάστες και τα θύματα τις οικονομικής κρίσης με αυτές της Αριστεράς. 

Οι καταδίκες του Μπεργκόλιο εναντίον του ασύδοτου καπιταλιστικού και τραπεζικού συστήματος, της αύξησης της φτωχοποίησης και του αριθμού των αυτοκτονιών στις χώρες που πλήττονται από την κρίση, όπως η ίδια η Ιταλία, τροφοδότησε εκ νέου στις συντηρητικές και αντιδραστικές δυνάμεις τους φόβους ότι ο νέος Πάπας είναι "καθολικο-κομμουνιστής".

Στην Ιταλία, αλλά και σε άλλες καθολικές και μη χώρες, που πλήττονται από την κρίση, ο Μπεργκόλιο θεωρείται ως ο καλύτερος ηγέτης της Κεντροαριστεράς! Για τον Μπέπε Γκρίλο αποτελεί τον πρώτο Πάπα του Κινήματος Πέντε Αστέρων, ενώ ακόμη και το "Μανιφέστο" της Ρώμης παραπονιέται συχνά γιατί η ιταλική Αριστερά δεν μπορεί να έχει έναν ηγέτη που να μιλά, να επικοινωνεί και να δρα όπως ο Φραγκίσκος Α'. Για πολλούς προοδευτικούς καθολικούς ο Μπεργκόλιο είναι ο συνεχιστής του έργου του καρδιναλίου Μαρτίνι του Μιλάνου, που εργάστηκε έως το τέλος του για τη συνεργασία με τους ορθοδόξους.

Ο πόλεμος στη Συρία και το Ιράκ, με το ξερίζωμα των χριστιανικών κοινοτήτων, η αιματοχυσία της Γάζας και τα τύμπανα του πολέμου στην Ουκρανία ενίσχυσαν τους φόβους του Πάπα για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι σχέσεις με τους ορθοδόξους

Από την εποχή που ήταν καρδινάλιος του Μπουένος Άιρες ο Μπεργκόλιο συνήθισε να συμμετέχει στη χριστουγεννιάτικη λειτουργία της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας.

Για πρώτη φορά μετά το σχίσμα της εκκλησίας το 1050 ο Μπεργκόλιο κάλεσε τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίο να είναι παρών στην πρώτη λειτουργία της ανάληψης της Αγίας Έδρας, ενώ λίγες ημέρες αργότερα, κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τα άλλα χριστιανικά δόγματα και τις άλλες θρησκείες, υποδέχθηκε τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης με την προσφώνηση: "Αδελφέ Ανδρέα".

Οι δυο τους είχαν μια μακρά συζήτηση όχι μόνο για τα οικουμενικά θέματα της εκκλησίας, αλλά και για τις προκλήσεις της σημερινής κοινωνίας, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η φτώχεια. Ο Μπεργκόλιο και ο Βαρθολομαίος είχαν μια κοινή παρουσία στην Ιερουσαλήμ, επιβεβαιώνοντας ότι ανάμεσα στους δύο υπάρχει κοινή αίσθηση για να εργαστούν για την ειρήνη στην περιοχή. Συνάντησαν τους ραβίνους και τους ιμάμηδες δίνοντας μια οικουμενική εικόνα της παρουσίας τους σε μια από τις πιο θερμές περιοχές του πλανήτη. Τα Φανάρι μάλιστα περιμένει την επίσκεψη του Πάπα.

Εξαιρετικές σχέσεις έχει αναπτύξει ο Φραγκίσκος Α' τόσο με την ορθόδοξη ρωσική εκκλησία και τους κόπτες της Αιγύπτου όσο και με τις εβραϊκές και μουσουλμανικές κοινότητες.

(Πηγή:  Παναγόπουλος Αργύρης - avgi.gr)