Handelsblatt: Ο Τσίπρας θα μπορούσε να γίνει ο δούρειος ίππος του Πούτιν στην Ευρώπη


Τις ανησυχίες γερμανικών ακαδημαικών κύκλων ότι η Ελλάδα μπορεί να διαμορφώσει νέες σχέσεις με τη Ρωσία οι οποίες να θέσουν σε δοκιμασία την κοινή εξωτερική πολιτική της ΕΕ ή ακόμα και το ΝΑΤΟ περιγράφει σε άρθρο της η γερμανική Handelsblatt. Η ανάλυση βασίζεται στο γεγονός ότι στη νέα κυβέρνηση συμμετέχουν και οι ΑΝΕΛ τους οποίους οι συντάκτες του άρθρου, τους θεωρούν ρωσόφιλους και στο γεγονός ότι ο νέος πρωθυπουργός αντέδρασε στην ανακοίνωση της κοινής απόφασης για τη Ρωσία χωρίς να προηγηθεί διαβούλευση με την Αθήνα.

Ο Τσίπρας θα μπορούσε να γίνει ο δούρειος ίππος του Πούτιν στην Ευρώπη

"Με την αριστερή-δεξιά κυβέρνηση της Αθήνας η Ελλάδα θα μπορούσε να προσεγγίσει τη Ρωσία. Οι ειδικοί το θεωρούν επικίνδυνο, όχι μόνο επειδή οι ταλαιπωρημένοι Ελληνες θα αποκτούσαν ένα μέσο πίεσης για τους ευρω εταίρους τους.

Οι ευχές από την Ρωσία δεν καθυστέρησαν καθόλου. Οταν το αποτέλεσμα των κοινοβουλευτικών εκλογών ήταν σίγουρο ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρισκόταν πρώτος στη σειρά για να συγχαρεί τον ηγέτη των ριζοσπαστών αριστερών Αλέξη Τσίπρα. Ο Πούτιν βρήκε την ευκαιρία για να χαρακτηρίσει τις σχέσεις Ελλάδος-Ρωσίας ως "παραδοσιακά εποικοδομητικές ", προσθέτοντας -όχι χωρίς ανιδιοτέλεια-, πως είναι πεπεισμένος ότι οι δύο χώρες θα συνεχίσουν αυτές τις καλές σχέσεις για να επιλύσουν αποτελεσματικά ευρωπαϊκά και διεθνή προβλήματα.

Η κρίση της Ουκρανίας και οι επιβληθείσες κυρώσεις είναι ένα τέτοιο πρόβλημα και προκάλεσαν αμέσως αναταραχή την περασμένη βδομάδα μεταξύ Ε.Ε και Αθήνας. Λίγο με την ορκομωσία του, ο νέος πρωθυπουργός εξέφρασε έντονα τη διαμαρτυρία του, διότι οι χώρες μέλη της Ε.Ε. και οι ηγέτες τους με "κοινή ανακοίνωση" απειλούσαν τη Ρωσία με επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων. Το γραφείο του επέκρινε το γεγονός ότι πριν τη δημοσίευσή του δεν προηγήθηκε συννενόηση.

Από τις Βρυξέλλες ανακοινώθηκε ότι τηρήθηκε η συνήθης διαδικασία. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι σύνηθες, να θεωρείται η σιωπή ενός κράτους μέλους -στην περίπτωση αυτή προφανώς λόγω της κυβερνητικής αλλαγής στην Ελλάδα- ως συγκατάθεση. Διπλωμάτες, βέβαια, παραδέχθηκαν αργότερα, ότι ο πρόεδρος του συμβουλίου της Ε.Ε Ντόναλντ Τουσκ δεν ενήργησε ιδιαιτέρως υπηρεσιακά στην περίπτωση της δημοσίευσης του ανακοινωθέντος. Κανείς, όμως, δεν καταλόγισε πρόθεση στον Πολωνό, ο οποίος είναι γνωστός για την σκληρή κριτική που ασκεί κατά της Ρωσίας.

Μολαταύτα, ο Τσίπρας ξύπνησε φόβους, ότι διακυβεύεται η ενότητα της Ε.Ε. στο θέμα των κυρώσεων. Ειδικοί επιστήμονες επί της εξωτερικής πολιτικής δεν φοβούνται, ότι μόνο σε αυτό το θέμα η προσέγγιση της Ελλάδος-Ρωσίας θα μπορούσε να μετεξελιχτεί σε ένα σοβαρό πρόβλημα της Ευρώπης.

"Η Ελλάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το βέτο της στο ευρωπαϊκό συμβούλιο, ώστε να καθυστερήσει την πολιτική της Ε.Ε έναντι της Ρωσίας" , λέει ο Carlo Masala, καθηγητής διεθνούς πολιτικής στο πανεπιστήμιο της "γερμανικής σχολής ευελπίδων" του Μονάχου. Επιπλέον, η Ρωσία θα μπορούσε μέσω της οικονομικής βοήθειας στην Αθήνα, να αποτέλεσει μια εναλλακτική στην τρόικα. "Και μια αυξανόμενη οικονομική εξάρτηση της Ελλάδος από τη Ρωσία, μπορεί να μετατρέψει την Αθήνα σε δούρειο ίππο της Μόσχας στην Ε.Ε.

Σε αυτή την περίπτωση τα χέρια τη Ε.Ε θα ήταν δεμένα, τονίζει ο Μεσάλα, διότι τα κράτη μέλη μπορούν μεν να αποχωρήσουν από την Ενωση, αλλά δεν μπορείς "να τα πετάξεις έξω". Πέραν τούτου, στη χειρότερη περίπτωση η ενότητα της Ε.Ε.θα γινόταν ένα "κουρελόχαρτο", στο θέμα της στάσης της απέναντι στη ρωσική συμπεριφορά στην Ουκρανία, η οποία επετεύχθη μετά από διαπραγματεύσεις μηνών. Για να μπορέσουν να εμποδίσουν μια τέτοια συμπεριφορά, οι χώρες μέλη της Ε.Ε, θα αναγκάζονταν να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης για κούρεμα του χρέους και στο θέμα της διακοπής των μεταρρυθμίσεων, οι οποίες υπαγορεύθηκαν από την τρόικα.

Ο ιστορικός Μίχαελ Βόλφζον / Michael Wolffsohn φοβάται, ότι εξαιτίας της προσέγγισης Αθήνας- Μόσχας θα μπορούσε να αποδυναμωθεί όχι μόνο η Ε.Ε αλλά και το ΝΑΤΟ και επομένως να αποδυναμωθούν τα ίδια τα θεμέλια της πολιτκής ασφαλείας της δύσης. "Οι ναυτική βάση της Ρωσίας στη Συρία πρακτικά έχει παραλύσει λόγω του εμφυλίου πολέμου. Ενα υποκατάστατό τους στην Ελλάδα θα ήταν ιδεώδες για τον Πούτιν" . "Μέσω μιας ενδεχόμενης εξόδου από το ΝΑΤΟ ή εκδίωξης της Ελλάδος, θα ήταν δυνατό αυτό". "Αν έφταναν τα πράγματα μέχρι εκεί, το ΝΑΤΟ ως αιώνιος επιδιαιτητής μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας θα αποκλειόταν. Οι συνέπειες -ακόμα και ένας πόλεμος, όπως το 1974 στην Κύπρο- δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν αδιανόητες" κατά τον Βόλφζον.

Κατά τη δική του θεώρηση των πραγμάτων, η τακτική των Ελλήνων στο θέμα της Ρωσίας θα μπορούσε να βρεί και άλλους μιμητές. " Η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία – επίσης μέλη τόσο της Ε.Ε όσο και του ΝΑΤΟ- δηλαδή, εκείνοι οι οποίοι θέλουν να γίνουν κάτι ανάλογο με τον Τσίπρα, περιμένουν στη γωνία". "Η συρρίκνωση του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να δημιουργήσει σχολή." Γι αυτό το λόγο ενθαρρύνει το γερμανικό αριστερό κόμμα τη νέα ελληνική κυβέρνηση", είναι πεπεισμένος ο Wolffsohn.

Λιγότερο δραματικά εκτιμά την κατάσταση η Τάνια Μπέρτσελ / Tanja Börzel, καθηγήτρια της "ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης" στο "Ελεύθερο πανεπιστήμιο του Βερολίνου". "Πιθανόν ο εθνικο-συντηρητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση να τάσσεται υπέρ μιας φιλορωσικής στάσης, αλλά μια πολιτική εκβιασμού δεν την θεωρώ πιθανή".

Η νέα κυβέρνησης της Ελλάδος, παρά τις επιφυλάξεις, τελικά ψήφισε την περασμένη Πέμπτη τις κυρώσεις της Ε.Ε κατά της Μόσχας, επισημαίνει η καθηγήτρια. Επιπλέον, η οικονομική κατάσταση της Ρωσίας δεν της επιτρέπει να καλύψει τα πακέτα βοήθειας σε περίπτωση ακύρωσής τους από την τρόικα. Πέραν τούτου, μια έξοδος από το ευρώ θα έβλαπτε περισσότερο την Ελλάδα παρά την ευρωζώνη. "Με την απειλή να ανατρέψει ευρωπαϊκές πολιτικές, η Ελλάδα θα πυροβολούσε τα γόνατά της ", τονίζει. Παραπέμπει, επίσης, στην έλλειψη κυβερνητικής εμπειρίας του δεξιού-αριστερού συνασπισμού. Γι αυτό δεν θα ερμήνευε κάθε δήλωσή της ως αλλαγής πολιτκής.

Παρόμοιες απόψεις εκφράζει και ο διευθυντής του "Ινστιτούτου πολιτικής ασφάλειας" του πανεπιστημίου του Κιέλου (ISPK), Γιόακιμ Κράουζε / Joachim Krause. "Η πολιτική της νέα ελληνικής ηγεσίας είναι μια παρτίδα πόκερ με σκοπό να επιτύχει τη διαγραφή όσο τον δυνατόν μεγαλύτερου μέρους του χρέους". Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εντάξει κανείς τη στάση της Αθήνας στο θέμα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Ο Κράουζε θεωρεί, ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη, το γεγονός ότι η πολιτική κυρώσεων της Ε.Ε. πάσχει ούτως ή άλλως, διότι η ομάδα των επικριτών των κυρώσεων δεν είναι μικρή. "Στην περίπτωση της Τσεχίας, της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας και της Βουλγαρίας το ενδιαφέρον για τη ροή πετρελαίου ή φυσικού αερίου είναι καταφανώς μεγάλο, μερικές μάλιστα χώρες δείχνουν τη συμπάθειά τους προς τον Πούτιν ανοιχτά", λέει σχετικά. Τώρα προστίθεται και η Ελλάδα σε αυτήν την ομάδα. Η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να διατηρήσει την ψυχραιμία της", συμβουλεύει ο Kράουζε, "βρίσκεται σε θέση ισχύος και μέχρι τώρα έχει δείξει ότι ξέρει να λειτουργεί ενωτικά".

Δεδομένου ότι οι κυρώσεις ούτως ή άλλως έχουν συμβολικό χαρακτήρα, ο αντίκτυπος των ελληνικών αντιστάσεων θα είχε μόνο περιορισμένη σημασία." Σε περίπτωση κυρώσεων, οι οποίες θα ήταν πραγματικά αποτελεσματικές -όπως λ.χ. η περιορισμένη πρόσβαση πολλών ρωσικών τραπεζών και εταιρειών σε δυτικές αγορές, ή η απαγόρευση εμπορικών σχέσεων και επενδύσεων στην Κριμαία- θα πρέπει να εξετάσει κανείς, αν αυτά τα μέτρα μπορούν να επιβληθούν και χωρίς την Ελλάδα ή ενδεχομένως και χωρίς άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. "Εκτός τούτου θα πρέπει να εξετασθεί με ποιόν τρόπο θα μπορούσε η Ε.Ε. να πειθαρχήσει ή να απομονώσει τους ενδεχόμενους παρεκκλίνοντες.

Ψυχραιμία, συμβουλεύει ο Κράουζε και για την περίπτωση κατά τη οποία η Ρωσία αποφάσιζε να αναλάβει σε μεγάλη κλίμακα τις οικονομικές υποχρεώσεις της Ελλάδος. "Αυτό θα ξαλαφρώσει οικονομικά την Ε.Ε. και θα επιβαρύνει τη ρωσική οικονομία, η οποία προκλήθκε από την επιθετική πολιτική του Πούτιν. Αυτό σημαίνει, ότι τελικά η αποτελεσματικότητα των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα αυξηθεί πολύ περισσότερο"

Εκτός τούτου οι ανησυχίες για τους φίλους του Πούτιν στην Αθήνα δεν είναι κάτι νέο, ιδιαίτερα επειδή ο αριστερός συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ έπαιρνε και στο παρελθόν φιλορωσικές θέσεις.

Ο Τσίπρας, για παράδειγμα, επισκέφθηκε το Μάιο του 2014 τη Μόσχα και συνάντησε μεταξύ άλλων και τον πρόεδρο εξωτερικών υποθέσεων της Δούμα, Αλεξέι Πούσκοφ. Ο Έλληνας πολιτικός είχε ταχθεί τότε "κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ ανατολικά και υπέρ μιας εποικοδομητικής πολιτικής της Ε.Ε. έναντι της Ουκρανίας και της Ρωσίας ". Ο Τσίπρας και ο Πούσκοφ επέκριναν επίσης τον "νεοφασισμό" της κυβέρνησης του Κιέβου.

Επιβαρυντικό στοιχείο αποτελεί επίσης το γεγονός ότι οι κυρώσεις της Ε.Ε κατά της Ρωσίας και τα αντιμέτρα της Μόσχας έβλαψαν την ελληνική γεωργία. Σύμφωνα με τα στοιχεία των αγροτικών συνδικάτων σάπισαν το φθινόπωρο 600.000 τόνοι λαχανικών και φρούτων. Εν τούτοις τα οικονομικά συμφέροντα της Ελλάδος είναι στενά συνδεδεμένα με εκείνα των άλλων κρατών της Ε.Ε. Η Ρωσία κατέχει ποσοστό 12,6% μεταξύ των σημαντικότερων εμπορικών εταίρων της Ελλάδος, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία και η Γαλλία το 25,8%..........

Ανεξάρτητα από αυτά, μεταξύ της νέας ελληνικής κυβέρνησης και της Μόσχας υφίστανται στενές σχέσεις. Πολλά παλαιά στελέχη της αριστερής πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μέλη του ΚΚΕ στα νιάτα τους και έχουν σπουδάσει στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Και ο νέος υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είχε ως καθηγητής της πολιτικής επιστήμης στενές σχεσεις με συναδέλφους του από τη Ρωσία και έχει ήδη λάβει πρόσκληση να επισκεφθεί τη Μόσχα.

Και οι δεξιοί λαϊκιστές των ΑΝΕΛ βλέπουν τη Ρωσία ως σύμμαχο. Η συμπάθεια τους, όμως, έχει κυρίως θρησκευτικό υπόβαθρο. Τα δύο έθνη συνδέει ορθόδοξη πίστη, τονίζουν συνέχεια. Ο νέος υπουργός άμυνας Π. Καμμένος έκανε μνεία για το πόσο σημαντική είναι για την Ελλάδα η αγορά ρωσικών όπλων. Η Ελλάδα φλέρταρε με τη Μόσχα πριν από τον Τσίπρα. Ηδη ο Α.Παπανδρέου συνήψε συμφωνίες με τη Μόσχα προ 35 ετών. Ετσι επετράπει στο ρωσικό στόλο να αγκυροβολεί μεταξύ Κρήτης και ελληνικής ηπειρωτικής χώρας και να επισκευάζονται ρωσικά πολεμικά πλοία σε περίπτωση ανάγκης σε ελληνικά ναυπηγεία. Η Ελλάδα έχει αγοράσει επενειλλημμένα ρωσικά όπλα, το σημαντικότερο, οι πύραυλοi S-300, βρίσκονται εγκατεστημένοι στην Kρήτη.

Σε ποιόν βαθμό επίκειται θεαματική στροφή στην εξωτερική πολιτική με την κυβερνητική αλλαγή στην Αθήνα πρέπει να αποδειχθεί. "Είμαστε μέλος της Ε.Ε., αυτό είναι σαφές. Οπως όλες οι άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουμε όμως και μεις δική μας εξωτερική πολιτική", συνόψισε Νίκος Φίλης, διευθυντής του κομματικού οργάνου του ΣΥΡΙΖΑ "ΑΥΓΗ". Μετά την εκλογική νίκη της αριστεράς οι Ελληνες δεν είναι πλέον "τα καλά παιδιά, τα οποία εφαρμόζουν στην πράξη άκριτα όλες τις επιταγές των κέντρων αποφάσεων στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο "

Διπλωμάτες στην Αθήνα, θεωρούν οτι δεν θα πρέπει να προεξοφλεί κανείς μια στροφή στης ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η Ελλάδα είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με τη Ε.Ε., ώστε μια αλλαγή πλέυσης προς τη Μόσχα θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα.