Ινστιτούτο Φιλοσοφικών Ερευνών

 

                                 www.philosophical-research.org         

                                   Απόστολος Πιερρής

 

                        ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ  ΛΟΓΟΥ

                     Περίοδος 2023-4

 

   I.           Συναντήσεις Πατρών

                           18^η και 19^η

                 16 και 23 Μαΐου 2024

          

 II.              Συναντήσεις Σπάρτης

                           7^η Τριπλή

                     17 – 21 Μαΐου 2024

 

ΙΙΙ.            Συναντήσεις Άργους

                              2^η

                     22 Μαΐου 2024

 

Ι.

       Συναντήσεις Πατρών

     Α/  Δέκατη όγδοη Εκδήλωση

 

 

 

Πέμπτη 16 Μαΐου, 8.30 μ.μ., στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης, Αίθουσα Διαλέξεων, 2^ος όροφος, Πλατεία Γεωργίου Α΄.

 

                                 *

 

Το δεύτερο κοσμοϊστορικό γεγονός μετά την Επανάσταση του Ελληνισμού με τον νέο νοηματικό άξονα του Δωρικού πνεύματος  ήταν η σταθεροποίηση του Κεντρικού Συστήματος της Ιστορίας με την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Τα δύο γεγονότα ορίζουν μία χιλιετία, όπου ο άνθρωπος φθάνει στην εκπλήρωση του πεπρωμένου του, τελεσιουργεί την φύση του, βγαίνει από τους κοσμικούς μυχούς του κόλπου της Γης και από τον λαβύρινθο του Κυρίου των Δυνάμεων στο ασκίαστο Φως, φωτίζεται και φωτίζει, βλέπει και ομοιώνεται τον θεό, εικών ζώσα και ακτίνα του ζώντος φωτός εν κάλλει και αληθεία, φως εκ φωτός.

Αλλά η σχέση του φωτός προς την σκοτία που δεν το καταλαμβάνει είναι δύσκολη. Το νόημα και η ανάγκη της ύπαρξης στον χρόνο δεν συνδυάζονται απρόσκοπτα. Εκτός μόνον του τρόπου της Σπάρτης. Αλλά κι αυτό μόνο στο λίγο και μόνο στην άνοιξη του περιοδικού ρυθμού του χρόνου.

Η Σπάρτη προσπάθησε να ακυρώσει την περίοδο. Κατακαλόκαιρο εορτάζει τον Απόλλωνα σε επίμονα, επαναλαμβανόμενα, μακρόσυρτα πανηγύρια ανέμελης τελειότητας και παροντικής αιωνιότητας. Αντικαθιστά τον Καρπό της χρησιμότητας με τον Ανθό του κάλλους.

Αλλ’ εις μάτην. Το δικό της θέρος στιγματίζεται από την ανάγκη της μέριμνας στον χρόνο. Παγώνει το νόημα της ύπαρξης για να το διατηρήσει, κι έτσι το σκοτώνει. Κάνει την Μορφή Τύπο. Από την Εφορεία του Ιωνικά σοφού Χείλωνα μέχρι την ήττα στην μάχη των Λεύκτρων (556 – 371 π. Χ.), η αδραμάτιστη Σπάρτη που στην άνοιξή της έχει υπερβεί το πάθος του Χρόνου,  τραγικοποιείται στο καλοκαίρι της. Το κακό της αντίφασης μεταξύ έρωτα του κάλλους και φιλοκέρδειας του χρήσιμου, για το οποίο είχε προειδοποιηθεί με Δελφικούς φοβερούς χρησμούς, εκρήγνυται, ω της ειρωνικής θείας καιριότητας, μετά τον απρόσμενο θρίαμβό της στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Καταρρέει, εξ ίσου απροσδόκητα για την λογική του χρόνου, μέσα σε τρεις δεκαετίες, από τον Ουρανό της ισχύος στα Τάρταρα. Απολλώνια, δεν φρόντισε για τον καρπό υπέρ του έρωτα του ανθού. Και όταν παρακούοντας τον θεό ασχολήθηκε με την μέριμνα του καρπού, έχασε καρπό και ανθό.

Και ο Απόλλων μειδιά με την ανοησία των Κούρων του. Και φευ τους τοξεύει και δισκεύει, Μελέαγρους και Νιοβίδες και Αχιλλείς και Πατρόκλους και Νεοπτόλεμους και Υάκινθους. Ουαί σε όσους δεν κατανοήσουν βαθειά το υπέρτατο Νόημα, που δεν λέγεται, ούτε κρύπτεται, αλλά σημαίνεται.

Εκτός Σπάρτης, και της Σπάρτης της άνοιξης που θα ακυρώσει τον χρόνο μένοντας στην αιωνιότητα της νεότητας, ασχέτως των καιρών της αμείλικτης περιοδικότητας, και των αποξηραντικών καυσώνων της και των γονιμοποιών βροχών της και των αποσυμφορητικών καταιγίδων της, και όλων των μόχθων και των παθών της έγχρονης ύπαρξης, - εκτός της πραγματωμένης Δωρικής ιδέας, άλλη οδός για την γαλήνευση της ανθρώπινης ταραχής δεν υπάρχει, ει μη μόνο το Ρωμαϊκό μοντέλο, όπως προδιέγνωσε ο Πολύβιος.

 

                                       *

 

Αυτήν την Πέμπτη θα συνοψίσω την ανάλυση και ουσία της πρώτης σταθεροποίησης του ανθρώπινου παράγοντα στο καθοριστικό Κεντρικό Σύστημα της Ιστορίας ολόκληρο, πάνω στην επίτευξη της αρμονίας μεταξύ σωτηρίας και ανάγκης. Θα μιλήσω για το στήσιμο από τον Αύγουστο του Απολλώνιου άξονα και την δόμηση της αυτοκρατορίας περί αυτόν. Για την διαγραφή του φθινοπώρου της Ελληνιστικής Εποχής, και την «Ανανέωση του Κόσμου» (renovatio, rejuvenatio mundi), με βάση την Βιργιλιανή μαντεία για την βασιλεία του Απόλλωνα (iam regnat Apollo) στην 4^η ωδή του. Για τον επαναπροσδιορισμό της Ρωμαϊκής Αφροδίτης υπό την πνοή του Ελληνικού Απόλλωνα. Και θα εξηγήσω την πορεία αυτού του μεγαλειώδους εγχειρήματος τους δυο πρώτους αιώνες μ. Χ.

Και μετά την εισαγωγή, θα προχωρήσω στην ανάπτυξη της μεγάλης κρίσης αυτού του μοντέλου τον 3^ο αιώνα μ. Χ., και το ιστορικό θαύμα της αναζωογονητικής μεταμόρφωσης χωρίς κατάρρευση, την ανανέωση χωρίς θάνατο, την νέα άνοιξη χωρίς χειμώνα. Θα επικεντρωθώ στο πώς ο Ελληνισμός επέτυχε αυτό το θαύμα, άρα και στην ουσιώδη σχέση κλασσικού και Ορθοδοξίας.

Προγραμματικός τίτλος του θέματος:

 

                             Η Κρίση και η Ανασύνθεση:

                               Απόλλων και Χριστός            

 

 

 

                               **

            

         

            

Β/  Δέκατη Ένατη Εκδήλωση

 

Πέμπτη 23 Μαΐου, 8.30 μ.μ., στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης, Αίθουσα Διαλέξεων, 2^ος όροφος, Πλατεία Γεωργίου Α΄.

 

                                 *

 

Αυτή η ομιλία αποτελεί οργανική συνέχεια της προηγούμενης, όπως και η επόμενη αυτής. Θα παραλάβω τον μίτο εκεί που τον αφήσαμε τότε και θα προχωρήσουμε για να φωτίσουμε το βάθος του νέου προβλήματος, στην λύση του οποίου εδράζεται η δεύτερη σταθεροποίηση (και χωρίς ενδιάμεση κατάρρευση) του Κεντρικού Συστήματος της Ιστορίας, που είναι η λεγόμενη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, στην πραγματικότητα άρρηκτη συνέχεια της Ρωμαϊκής, όπως και εθεωρείτο από τους ίδιους τους «Βυζαντινούς». Το παλαιό πρόβλημα ήταν πώς να συνδυασθεί ατριβώς ο Απόλλων με την αποτελεσματική μέριμνα των αναγκών του χρόνου, πώς να στηθεί μια Απολλώνια αυτοκρατορία. Και το νέο ακριβώς συνίστατο στο τρόπο απρόσκοπτης συναρμογής του Χριστού με την επιτυχή συστημική αντιμετώπιση των χρονικών αναγκών, πώς να στηθεί μια Ορθόδοξη αυτοκρατορία.

Ανάλογα φαινόμενα εμφανίστηκαν και αντίστοιχες εμπλοκές, μεταξύ Μοναχισμού και Κοσμικής Εξουσίας, όπως πριν μεταξύ Σπάρτης και εκείνης.

Θα ρίξουμε φως σε αυτές τις δομές. Εντυπωσιακά συμπεράσματα μας περιμένουν.

Ο τίτλος της διαπραγμάτευσής μου στο Πρόγραμμα είναι:

 

    Η Ουσία της Ορθοδοξίας και η Διαχείριση του Χρόνου

   

                     ***

 

ΙΙ.                

      Συναντήσεις Σπάρτης

                     7^η       

            

           17 – 21 Μαΐου

  

 

Θα έχουμε ως συνήθως το δοκιμασμένο τριλογικό μοντέλο συναρτημένων σεμιναρίων, όπως το έχω εξηγήσει για φέτος.

 

 

1/    Παρασκευή 17 Μαΐου, 8.30 μ.μ., στο Παλαιό Δημαρχείο

 

                                *

 

Θα ενδιατρίψω πάλι στον ιδιότυπο Μονισμό που εκφράζει μεταφυσικά το Δωρικό βίωμα. Ο Δυισμός αναστατώνει, ο Ελληνικός Μονισμός ησυχάζει την υπαρξιακή ταραχή του ανθρώπου, την αγωνία του για το νόημα της ύπαρξης. Είναι το υποκείμενο βασικό θέμα μας αυτό το διάστημα, και θα το αναλύσω λίγο ακόμη, για λόγους τριβής ώστε να ανάψει φως.

Αλλά θα επικεντρωθώ στην ανάπτυξη των μορφών που δημιουργεί το Δωρικό βίωμα για να φανερωθεί. Γιατί μονισμός ακριβώς θα πει ότι η μυστική αρχή και το φανερό «τέλος» των πραγμάτων είναι ένα και το αυτό διαφέροντας μόνο όσο το κρυφό με το ασκέπαστο, το κεκαλυμμένο με το αποκεκαλυμμένο, το ενδεδυμένο με το γυμνό, το πνευματικό με το αισθητό. Το Είναι φαίνεται. Ποιο είναι λοιπόν το Φαίνεσθαι του Δωρικού βιώματος, ποιές οι μορφές του Δωρικού πνεύματος στις οποίες αυτό φανερώνεται και επιδεικνύεται, οι αποκαλυπτικές μορφές του στον υψηλό πολιτισμό και στον τρόπο βίου, στην σωτηριολογία και στην ορθή διαχείριση των αναγκών του χρόνου. Και οι μορφές αυτές θα μας εξηγήσουν γιατί δεν υπάρχει το τραγικό και το κωμικό στο Δωρικό, πως το Δωρικό βίωμα ξεπερνάει τον μόχθο και το πάθος της ύπαρξης χωρίς να ακυρώνει τον κόσμο, αλλά συνενθουσιώντας με την φύση στον ύμνο της τελειότητας.

Αυτό θα είναι το θέμα μας, και ο προγραμματικός τίτλος της διαπραγμάτευσής μου:

 

                       Δωρικός «Κόσμος» Κάλλους 

    

 

                                     **

 

 

2/  Κυριακή 19 Μαΐου, 8.30 μ.μ., στο Παλαιό Δημαρχείο

 

                              *

 

Στο συμπληρωματικό πρόγραμμα των Κυριακών παρακολουθούμε τις επιπτώσεις στην παγκόσμιο ιστορία που προκλήθηκαν από την κοσμοϊστορική Επανάσταση του Ελληνισμού, όπως την αναλύουμε στις συναντήσεις των Παρασκευών.

Το Ελληνικό Σωτήριον στην υπαρξιακή ταραχή του ανθρώπου δόθηκε με το στήσιμο του Δωρικού άξονα. Αποκαλύφθηκε το Νόημα της ζωής και συντρίφτηκε το είδωλο της Ματαιότητας.

Με την μορφοποίηση του Δωρικού βιώματος του Μονισμού, φάνηκε ότι αιτία της μεταφυσικής ανθρώπινης ανησυχίας αποτελεί το πρόβλημα του Δυισμού. Ησυχασμός με δυο και ενάντιες αρχές της πραγματικότητας είναι αβέβαιος και φαντασιακός, ουσιαστικά δε αδύνατος. Ο Ελληνισμός έδωσε την ριζική και οριστική λύση στο αίνιγμα με την άρση του Δυισμού.

Σαν απερινόητος γιγαντιαίος κυματισμός μεταδόθηκε το καλό νέο της λύσης σε όλη την ζώνη του πολιτισμού, από την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τον Ειρηνικό, προκαλώντας κοσμογονικές αντιδράσεις ταυτότητας στους γεωπολιτικούς χώρους κατά μήκος της. Έχουμε έτσι την Αξονική Εποχή της παγκόσμιας ιστορίας, τον αιώνα περί το 500 π. Χ. Τρία κύρια κέντρα ιδιοχαρακτηριστικών αποκρίσεων στην Ελληνική πρόκληση αναδεικνύονται σε γεωπολιτιστικούς τόπους προϋπάρχουσας ισχυρής ταυτότητας: Ιράν, Ινδία, Κίνα.

Αυτήν την φορά θα μελετήσουμε την χωρολογικά προσεχέστερη από τις προταθείσες λύσεις. Τις λέω ψευδολύσεις γιατί, μη ικανοποιώντας τελικά τον υπέρτατο υπαρξιακό πόθο του ανθρώπου για θέωση (μόνη πηγή αδιατάρακτου ησυχασμού αιωνιότητας), που είναι το ουσιαστικό θέμα, έμειναν και στο περιθώριο των εξελίξεων κατά τον κεντρικό άξονα της οικουμενικής ιστορίας.

Τίτλο της ομιλίας μου έθεσα στο πρόγραμμα:

 

                            Πρώτη Ψευδολύση:

      Πάλη των Αντιθέτων, Στρατιώτης του Φωτός

                      (Ζωροαστρισμός, Περσία)           

 

 

 

                               *

 

 

3/  Δευτέρα 20 Μαΐου, 8.30 μ.μ., στο Παλαιό Δημαρχείο

 

 

Μελετάμε στο παράλληλο πρόγραμμα τις Δευτέρες τις θεμελιώδεις, χαρακτηριστικές μορφές στις οποίες αποκαλύφθηκε πληρεξούσια, γυμνό, κατάφωτο, ασκίαστο και χωρίς υπόλοιπο κρυφιότητας το Δωρικό πνεύμα, η ουσία δηλαδή του Κλασσικού Ελληνισμού. Δύο είναι αυτές οι χαρακτηριστικές μορφές επιδεικτικής φανέρωσης στον υψηλό πολιτισμό, Δωρικές δημιουργίες κατ’ εξοχήν: η μνημειακή πλαστική και το λυρικό μέλος. Και τις μελετάμε στον οργανικό συνδυασμό της μιας προς την άλλη.

Την προηγούμενη φορά αρχίσαμε να ερευνάμε την πρόσληψη της Δωρικής πνοής που φυσάει σε εκείνες τις μορφές από τους υπόλοιπους κατοίκους του Ελλαδικού χώρου που «έγιναν» Έλληνες, στις ίδιες αυτές μορφές.

Για πρόχειρη αναφορά, επαναλαμβάνω ό, τι  έγραψα τότε:       

««Μελετούμε την Δωρική πνοή (του έρωτα) του Κάλλους, που ώρθωσε το θαύμα του Κλασσικού Ελληνισμού, την Μορφή της τελειότητας. Και η καθαρώτερη επιφάνεια αυτής της Μορφής του «τέλους» προβάλλεται στην τέχνη. Η πεμπτουσία δε της Ελληνικής τέχνης λάμπει προφανέστερα στις δύο κύριες τέχνες, την γλυπτική και την ποίηση, στην πλαστική και το μέλος. Γιατί σε αυτές υπάρχει φυσική αμεσότητα της πρόσληψης της ερατής ομορφιάς του ανθούντος σώματος αφ’ ενός για την πλαστική, της γοητεύουσας προφάνειας της μεστής αλήθειας αφ’ ετέρου για την ποίηση. Και έτσι εντυπωσιάζουν εκθαμβωτικά και συνεπαίρνουν ανεπιφύλακτα. Μας θειάζουν.

Έχουμε ήδη ασχοληθεί με την λυρική μεταμόρφωση του επικού (Στησίχορος) και την γλυπτική απεικόνιση της δράσης επί καθοριστικής στιγμής (Δωρικές ανάγλυφες μετόπες).

Όπως επίσης και με την απόλυτη άνθιση του Δωρικού, Σπαρτιατικού πνεύματος, στην αυθεντικώτερη μορφή του, και στην οργανικά συναρτημένη έκφρασή του, την λύρα (Ίβυκος) και την Πελοποννησιακή ελεύθερη πλαστική Σπάρτης, Άργους, Κορίνθου. (Το Μειδίαμα του Κούρου). Έχουμε σε αυτά τα δυο το μεσουράνημα της ακμής της Δωρικής Επανάστασης.

Όπως ο Θεός φανερώνεται προβαλλόμενος στον «Κόσμο» για να δει και απολαύσει την ομορφιά της κρύφιας ουσίας του στην τελειότητα της Μορφής, έτσι και ο άνθρωπος προβάλλει εαυτόν ως εν κατόπτρω στο κάλλος της μορφής σωματικού πνεύματος (λυρική ποίηση) και πνευματικού σώματος (μνημειακή γλυπτική) για να χαρεί την ουσία του (το «τί ην είναι» του) και να αποδείξει εν επιδείξει την θέωσή του στον Θεό, γενόμενος ο ίδιος «άγαλμα» θείο, εφ’ ω αγάλλεται ο θεός ορών την εικόνα του. Ο Κούρος είναι η κοινή μορφή του κάλλους θεού και ανθρώπου, Απόλλων και «Παις καλός» ταυτόχρονα και ταυτόσημα. Σε αυτήν την μορφή συνοψίζεται σοφία και ομορφιά, η χαρά της ύπαρξης και η γαλήνη της αιωνιότητας, αναρπαγή έρωτα  και εορτάζουσα αμεριμνησία.

Κυρίως Έλληνες είναι οι Δωριείς. Οι άλλοι (Πελασγικά στην ρίζα τους φύλα) έγιναν Έλληνες. Με αυτήν την αποκαλυπτική διατύπωση ο Ηρόδοτος εδραιώνει την Ελληνική πολιτισμική ταυτότητα. Το Δωρικό πνεύμα συνίσταται στο κάλλος της μορφής. Η πνοή του εμπνέει τους πέριξ, Ίωνες και Αιολείς, Αχαιούς και Αττικούς, κι έτσι παράγεται ο σύνθετος Ελληνικός πολιτισμός.

Η βασική Δωρική δομή είναι του έρωτα, του έρωτα του κάλλους. Το κάλλος πνέει την ανάσα του κόσμου (η ομορφιά «φυσάει», «αΐτης» ονομάζεται Δωρικά ο ερώμενος), την εισπνέει την πνοή της ζωής ο ερών («εισπνήλας» Δωριστί), και πετάει στην αιωνιότητα της τελειότητας, την μόνη πραγματική.

Αλλά παρά το Δωρικό αρχέτυπο υπάρχουν και οι προσλήψεις αυτών που «έγιναν Έλληνες». Στο αρχέτυπο, Ιδέα και πραγματικότητα συμπίπτουν μονιστικά και ταυτίζονται απόλυτα. Στις προσλήψεις η ταυτότητα διαταράσσεται από το νέο πρόβλημα που επεσήμανα παραπάνω. Δωρική αποκάλυψη και μέριμνα του χρόνου δεν συναρμόζονται τέλεια. Υπόκειται εδώ, αν και αλυσοδεμένος, ο άγριος δαίμων του Δυισμού.         

Το φαινόμενο των προσλήψεων έχει καθοριστικές επιπτώσεις στην πολιτική ιστορία. Θα αναφερθώ σε αυτές, αλλά θα εστιασθώ στον πολιτισμικό χαρακτήρα των προσλήψεων. Η ανάλυση θα προβεί σε δύο στάδια, που θα μας απασχολήσουν τις δύο επόμενες Δευτεριάτικες συναντήσεις μας.

Και πρώτα η Αιγαιοπελαγίτικη πρόσληψη. Τί παρήγαγε από τον Δωρικό έρωτα του κάλλους της μορφής, το αέναο κυματιστό χαμόγελο και το σπινθηροβόλο φως του Αρχιπελάγους;».

 

Είδαμε την προηγούμενη φορά την Ιωνική και Αιολική πρόσληψη. Και προχωρούμε τώρα στο δεύτερο σκέλος αυτής της ειδικής μελέτης, την ανάλυση της, καθοριστικής σημασίας για τις εξελίξεις που ωδήγησαν στο Θαύμα του Χρυσού αιώνα, Αθηναϊκής πρόσληψης.

Τίτλος της παρουσίασης όπως στο πρόγραμμα:

 

                           Η ΠΡΟΣΛΗΨΗ, ΙΙ

        Σόλων και η Πρώτη Αττική Αρχαϊκή Πλαστική

 

 

Οι ομιλίες της Δευτέρας συνοδεύονται από προβολή και ανάλυση των αντίστοιχων έργων τέχνης.       

 

                  ***

 

 

 

 

ΙΙΙ.                

                         ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

           ΤΟΥ  ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ  ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ       

     Συναντήσεις Άργους

          Δεύτερη Εκδήλωση      

                

 

Τετάρτη 22 Μαΐου, 7.30 μ.μ., στην Αίθουσα Διαλέξεων του Επιμελητηρίου Αργολίδας, Άργος, (Σιταροπάζαρο)

 

                                *

 

Αισίως προβαίνουμε στην δεύτερη φετινή μας συνάντηση.

Για ευκολία αναφοράς, και επειδή οι δυο πρώτες ομιλίες μου αποτελούν μια ειδική επί μέρους ενότητα, επαναλαμβάνω εδώ όσα έγραψα για την εναρκτήρια συνάντησή μας.

 

«Συνεχίζουμε φέτος με τον δεύτερο γύρο των Συναντήσεων του Άργους που αρχίσαμε πέρυσι. Ιδέα και σκοπός των Κύκλων αυτών των ομιλιών είναι αφ’ ενός μεν η διακρίβωση, περιγραφή, ανάλυση και εξήγηση της ιδιαιτερότητας του Άργους τόσο στην πολιτική ιστορία όσο και στην πολιτισμική μορφοποίηση του κλασσικού Ελληνισμού, αφ’ ετέρου δε το νόημα και η σημασία αυτής της μοναδικότητας στην ορθή και εκ των έσω σύλληψη της ουσίας του Ελληνισμού.

Κυκλοφόρησα το Πρόγραμμα του νέου κύκλου. Επικεντρωνόμαστε χρονικά στην εποχή του Χρυσού Θέρους της Ελληνικής αρχαιότητας, στον αιώνα του κλασσικού Θαύματος, τον 5^ο  π. Χ. Θα μελετήσουμε τις ιστορικές εξελίξεις σε οργανική συσχέτιση και συνδυασμό προς την οικοδόμηση του «Θαύματος», ώστε να επιτύχουμε βαθύτερη κατανόηση των φαινομένων και της συνέργειας των γεγονότων εκείνου του κοσμοϊστορικού, ταραγμένου πολιτικά και αποθεωτικού πολιτιστικά, αιώνα, «μαθήματος ες αεί» και ταυτόχρονα Φάρου της ανθρωπότητας. Και με τον ίδιο συνθετικό τρόπο και την ίδια «ενιστική» μεθοδολογία, θα ερευνήσουμε την εσωτερική σχέση μεταξύ του συνολικού Ελληνικού γίγνεσθαι στον πολύπαθο και περίλαμπρο αυτόν αιώνα, και της θέσης, στάσης και δράσης του Άργους την εποχή εκείνη.

Η συγκριτική μελέτη των τριών σημαδιακών πόλεων, Σπάρτης, Άργους και Αθηνών (η Θήβα περιμένει την ώρα της που πλησιάζει), θα μας αποκαλύψει την κρύφια αιτία που εξηγεί τα αντιφατικά και ακατανόητα. Κι αυτή αναφέρεται στο πρόβλημα του Ελληνισμού, αίνιγμα πανανθρώπινο, μετά την Επανάσταση του Δωρικού πνεύματος, - υπαρξιακό ζήτημα που εντάθηκε απαιτώντας πρακτικές λύσεις εναρμονισμού Ιδέας και Πραγματικότητας μετά την ενεργή «συμπλοκή» της Αρχής της Αυτοκρατορίας με την Πνοή της Ελληνικής Πόλεως, περί το 550 π. Χ., - απ’ όπου και αρχίζει την διήγησή του ο Ηρόδοτος δίνοντας μορφή στις ακολουθίες των γεγονότων στον χρόνο, κάνοντας την χρονογραφία αληθινή γνώση, «ιστορία» . 

Και το θεμελιώδες πρόβλημα συνίσταται, με μια φράση, στον αποκρουστικό ή συνεργατικό χαρακτήρα της χαρμόσυνης παιδιάς της αιωνιότητας προς την επίμοχθο μέριμνα για τις ανάγκες του χρόνου. Στο Άργος το πρόβλημα τέθηκε με την μορφή της αντιπαράθεσης Απόλλωνα και Ήρας. Τον 5^ο αιώνα π. Χ. επεκράτησε τελικά ο Απόλλων, όπως, μυθολογικά και συμβολικά, στις αρχές, επί Δαναού. Το αινιγματώδες του Χρυσού αιώνα, και του ρόλου του Άργους σε αυτόν, φωτίζεται με την πολυσχιδή ανάλυση αυτού του προ το παρόν σχήματος. Θα αφιερωθούμε σε αυτήν με τον Κύκλο που αρχίζει τώρα, αρμοζόντως την εβδομάδα προ της Μεγάλης του Πάθους και της Ανάστασης.

Ο υπότιτλος στην επικεφαλίδα του νέου Κύκλου υποδηλώνει διαστάσεις του προς έρευνα πεδίου.

 

                Το Άργος στον Χρυσούν Αιώνα

                Πολιτική Ύφεση και Πολιτισμική Αιχμή

                               Η Διφυής Πόλη

                             Απόλλων και Ήρα

    Το Πρόβλημα του Κλασσικού Ελληνισμού και η Λύση του.

 

Στις δυο πρώτες συναντήσεις μας θα διαπραγματευθώ την γενική κατάσταση του Ελληνισμού, από πολιτική και πολιτιστική άποψη αντίστοιχα, στο σημείο τροπής από την Αρχαϊκή Άνοιξη προς το Κλασσικό Θέρος, στην αρχή της περιόδου που θα εξετάσουμε ενδελεχώς στην συνέχεια.

Και πρώτα η ιστορική συγκυρία.»

 

 

Τώρα δε το συμπλήρωμα και το πλήρωμα της πρώτης πτυχής. Αναλυτικός θεματικός τίτλος της δεύτερης ομιλίας μου αυτήν την Τετάρτη, που δίνει το στίγμα των διαστάσεων του θέματος, είναι:

 

              Η Κατάσταση του Ελλαδικού Χώρου

   κατά την Τροπή των Αιώνων (6^ος προς 5^ο αι. π. Χ.)

               Ι.      Η Πολιτισμική Μεγάλη Εικόνα

      Ο Εκδωρισμός της Αθήνας, η Ύφεση της Σπάρτης

                        και ο Ρόλος του Άργους

          στην Μεγάλη Μεταμόρφωση της Μορφής

         (από το Επιδεικτικό Ύφος του Ύστερου Αρχαϊκού

           στον Αυστηρό Ρυθμό του Πρώιμου Κλασσικού)   

 

                                         *

 

Στην ανάπτυξη του θέματος θα βοηθήσει προβολή και ανάλυση σχετικών έργων τέχνης της υπό συζήτηση περιόδου.

 

 

                   ***