Ένας χρόνος ΣΥΡΙΖΑ, από την εκλογική του νίκη πέρυσι

 «Η επανάσταση του Νότου»  μέχρι την καμπή της 20-9-2015 και έως σήμερα

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 28 Αυγούστου 2016, αλλά σήμερα είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε.

Η προοπτική αλλαγής της Ευρώπης - Από την πρόσκληση Σοάρες στον Τσίπρα το 2013 στον διάλογο Αριστεράς - Σοσιαλιστών του 2016 για κοινή στάση στα μεγάλα ευρωπαϊκά ζητήματα

Η συνάντηση των ηγετών των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου στις 9 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα μπορεί να αποτέλεσε σταθμό για την αλλαγή των συσχετισμών δύναμης στην Ευρώπη, αποτελώντας ένδειξη της αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή πολιτική και κυρίως μετά το Brexit και την ενίσχυση των αντιδραστικών και λαϊκιστικών δυνάμεων.

Η παρουσία των ηγετών των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου στην Αθήνα και η πρόσφατη παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού στη συνάντηση των Ευρωπαίων σοσιαλιστών και σοσιαλδημοκρατών ηγετών στο Παρίσι, όπου έγινε αποδεκτή η ελληνική πρόταση για συνεργασία των αριστερών, σοσιαλδημοκρατικών, πράσινων, δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων αποτελούν τον καρπό της συνεπούς ευρωπαϊκής πολιτικής που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία τρία χρόνια.

Συμβολικά η επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ για την αλλαγή της Ευρώπης ξεκινώντας πρωτίστως από τον δοκιμαζόμενο Νότο της, ξεκίνησε στην επέτειο της Επανάστασης των Γαριφάλων στους δρόμους της αντιμνημονιακής Λισσαβώνας, στις 25 Απριλίου του 2013. 

Η θερμή υποδοχή των διαδηλωτών προς τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ συμπληρώθηκε με την τηλεφωνική επαφή του σοσιαλιστή πρώην προέδρου της Πορτογαλικής Δημοκρατίας και πρώην πρωθυπουργού Μάριο Σοάρες με τον Αλέξη Τσίπρα και το μήνυμα που έστειλε o παλαίμαχος αγωνιστής της Δημοκρατίας υπέρ του ελληνικού λαού. 

Το θάρρος του σοσιαλιστή Σοάρες, από τους πρωταγωνιστές του αγώνα για την πτώση της δικτατορίας του Σαλαζάρ, έσπασε το ταμπού της απομόνωσης του ΣΥΡΙΖΑ από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, που ταυτιζόταν ακόμη με την τραγική πορεία του ΠΑΣΟΚ και διευκόλυνε τη συνάντηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με τον γραμματέα του κόμματος Αντόνιο Ζοζέ Σεγούρο στη Λισσαβώνα.

Ο προσανατολισμός του ΣΥΡΙΖΑ και της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης με βάση της αρχές της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής οδήγησε στην υποψηφιότητα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στις ευρωεκλογές του 2014 ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποδέχθηκε μάλιστα την πρωτοφανή πρόσκληση της ιταλικής Αριστεράς να τεθεί επικεφαλής ενός ενωτικού ψηφοδελτίου στην Ιταλία. «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» αποτέλεσε ένα δύσκολο μα πρωτοφανές πολιτικό εγχείρημα, που απέδειξε την επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ για την αλλαγή των συσχετισμών δυνάμεων στην Ευρώπη με αιχμή τον Νότο της.

Το γεγονός ότι ο τότε Ιταλός πρωθυπουργός του Δημοκρατικού Κόμματος Ενρίκο Λέτα δέχθηκε τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στην έδρα της ιταλικής κυβέρνησης στη Ρώμη αποτέλεσε ένα σαφές μήνυμα για την αλλαγή στάση ενός τμήματος της Σοσιαλδημοκρατίας, και μάλιστα σε υψηλά επίπεδα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Εκνευρίζοντας τους Σαμαρά και Βενιζέλο ο Λέτα ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός ευρωπαϊκής χώρας που αδιαφόρησε για τη σκληρή στάση απομόνωσης του ΣΥΡΙΖΑ και δαιμονοποίησης του προέδρου του, την οποία στήριζαν οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο, η Φρανκφούρτη και το ΔΝΤ.

Οι διαδοχικές δηλώσεις των Πρόντι και Ντ’ Αλέμα εναντίον της πολιτικής λιτότητας που εφάρμοζε η τρόικα στην Ελλάδα και οι ανάλογες δημόσιες τοποθετήσεις του επικεφαλής των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Τζιάνι Πιτέλα διευκόλυναν την προσέγγιση της ελληνικής Αριστεράς με άλλα τμήματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, ενισχύοντας το ενδιαφέρον τμημάτων του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Ένα τμήμα της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας και κυρίως του Ευρωπαϊκού Νότου χαιρέτισε τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 και παρακολούθησε με κομμένη την ανάσα τον εκβιασμό που οδήγησε στη συμφωνία του Ιουλίου του ίδιου έτους.

Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου αποτέλεσε όμως τη στιγμή της στροφής πολλών σοσιαλιστών και όχι μόνο υπέρ της ελληνικής κυβέρνησης, γιατί απέδειξε στις κάλπες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελεί «παρένθεση». Μια νίκη που σημειώθηκε παρά την αποχώρηση ενός τμήματος του κόμματος και μεσούσης μιας νέας ανθρωπιστικής κρίσης που γέμιζε τα ελληνικά παράλια με τις σορούς αθώων προσφύγων και τα ελληνικά νησιά με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων που αναζητούσαν μια ζωή μακριά από βομβαρδισμούς, κακουχίες και πείνες.

Ο Ζοάο Σοάρες, ο Πορτογάλος σοσιαλιστής ηγέτης, γιος του Μάριο Σοάρες και σημερινός υπουργός Πολιτισμού της χώρας του, παραδέχθηκε ότι «η κυβερνητική αλλαγή στην Πορτογαλία θα ήταν αδύνατη εάν δεν είχαμε τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου». Άποψη που συμμερίστηκαν δημοσίως και τα ηγετικά στελέχη του Μπλόκου της Αριστεράς της Πορτογαλίας, που στηρίζει σήμερα το εγχείρημα τις κυβέρνησης του Αντόνιο Κόστα.

Στη γειτονική Ισπανία ήταν εμφανές ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου αποτέλεσε πολύτιμο «καύσιμο» για την άνοδο του Podemos στις εκλογές του Δεκεμβρίου, ενισχύοντας το μίσος της κυβέρνησης του Ραχόι και του Λαϊκού Κόμματος εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης και της Αριστεράς.

Έναν χρόνο μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα κατάσταση, γιατί η ελληνική κυβέρνηση απέδειξε ότι προσπαθεί να κερδίσει τις μάχες και τελικά τον ίδιο τον πόλεμο εναντίον της λιτότητας, στοχεύοντας στη διάσωση των ανθρώπων, ασκώντας μια ανοικτή πολιτική πάνω από ιδεολοψίες αλλά με σταθερές αξίες και ηθική. 

Την ίδια στιγμή, ακόμη και οι δύο μεγαλύτερες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, η Γαλλία και η Ιταλία, αντιμετωπίζουν και αυτές τις αρνητικής συνέπειες της βάρβαρης νεοφιλελεύθερης πολιτικής που στήριξαν στο παρελθόν, γιατί το Δημοσιονομικό Σύμφωνο μετατρέπεται σε αγχόνη και για τις ίδιες, με τα ελλείμματα και το χρέος να συνεχίζουν να τρέχουν αδιαφορώντας για τις όποιες (αντι)μεταρρυθμίσεις υιοθετούν σε εργασιακά, ασφαλιστικά και άλλα κοινωνικά ή πολιτικά δικαιώματα.

Η πορτογαλική κυβέρνηση του Κόστα, που στηρίζεται από το Μπλόκο και το ΚΚ της Πορτογαλίας, κατάφερε να «λυγίσει» τα νεοφιλελεύθερα τέρατα των Βρυξελλών και να προχωρήσει στη διάσωση της δημόσιας τράπεζας CGD με δημόσια παρέμβαση, αφήνοντας εκτός παιχνιδιού τους αδηφάγους τραπεζίτες. 

Με την έννοια αυτή η προσέγγιση των ηγετών του Ευρωπαϊκού Νότου θα πρέπει να στοχεύει σε προτάσεις για τη λύση των προβλημάτων και όχι σε γενικόλογες και άχρηστες διακηρύξεις μπροστά σε δεκάδες εκατομμύρια πολίτες που φτωχοποιούνται από την κρίση.

Ο διπλασιασμός του «πακέτου Γιούνκερ», η μεταφορά πόρων από το κέντρο στην περιφέρεια της Ευρώπης, ο μη υπολογισμός των πόρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και της ανεργίας από τον κορσέ του Δημοσιονομικού Συμφώνου και η δημόσια παρέμβαση για την αναθέρμανση των οικονομιών του Ευρωπαϊκού Νότου αποτελούν άκρως αναγκαία μέτρα για να αρχίσουμε να βγαίνουμε και «θεσμικά» από την κρίση.

Υπάρχει όμως και κάτι περισσότερο. Με την παρουσία τους στην Αθήνα, όπου ο νεοφιλελευθερισμός πυροδότησε την αποκαλούμενη από ορισμένους κρίσης χρέους, οι ηγέτες του Ευρωπαϊκού Νότου έδωσαν ένα περαιτέρω σαφές μήνυμα ότι «η κρίση δεν είναι ελληνική» και ότι δεν είναι μόνο «ευρωπαϊκή», αλλά ότι αφορά πρωτίστως τις αλλαγές στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit, με τα πρώην PIIGS του Νότου της να μετατρέπονται σε συνειδητούς πρωταγωνιστές μιας δημοκρατικής και προοδευτικής ανοικοδόμησης της ηπείρου μας.

Ο Ευρωπαϊκός Νότος συνειδητοποιεί το μέγεθος της πρόκλησης και αρνείται να μετατραπεί σε αποικία του Βορρά, ή ακόμη χειρότερα, ορισμένων και συγκεκριμένων χρηματοοικονομικών συμφερόντων. 

Ένα μήνυμα που δεν θα πρέπει να περιοριστεί σε θεσμικό ή μιντιακό επίπεδο, αλλά και να αποτελέσει αρχή μιας νέας πολιτικής με τη συμμετοχή των λαών του Ευρωπαϊκού Νότου και των οργανωμένων εκφράσεων τους, γιατί η ανοικοδόμηση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ερήμην τους.

Πηγή: Παναγόπουλος Αργύρης