«Μπαρουτοκαπνισμένοι» από αγώνα που δεν έδωσαν!

Οι ανιστόρητοι άφησαν το... αποτύπωμά τους πάνω στο μάρμαρο του Μνημείο  που θυμίζει τη δολοφονία του αγωνιστή-καθηγητή! Ας πάει κάποιο συνεργείο του Δήμου Πατρέων να το συμμορφώσει. Δημοτικό είναι το Μνημείο, ποιον περιμένουν να το κάνει;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜ. ΜΟΣΧΟΥ

Όταν αναφερόμαστε σε ζητήματα που έχουν περάσει στην ιστορική μνήμη, συνήθως εννοούμε τις θεατές πλευρές ενός γεγονότος, που στοιχειοθετείται με ατράνταχτα ντοκουμέντα. 

Εντούτοις, πέραν αυτού είδους Ιστορίας, οι σύγχρονοι ιστορικοί πλέον θεωρούν πως και οι προσωπικές αφηγήσεις ανθρώπων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνετέλεσαν στην διάσωση της μνήμης του γεγονότος, έχουν την δική τους ιδιαίτερη αξία, που συνυπολογιζομένη με τα δεδομένα ντοκουμέντα συνθέτουν το παζλ της όλης ιστορικής αφήγησης.

Τα παραπάνω γράφω εξ αναφοράς, στον φετινό εορτασμό της μνήμης του αγωνιστή Ν. Τεμπονέρα κι αφού πλέον έχουν περάσει χρόνια, συνολικά ενός τετάρτου του αιώνα.

Η δολοφονία του Ν. Τεμπονέρα ήλθε εν μέσω πολιτικά ταραγμένης εποχής, όπου τα «μπλε» και τα «πράσινα καφενεία» ήσαν στο απόγειό τους και η προσπάθεια της Δεξιάς να διατηρηθεί στην κυβέρνηση ήταν εμφανής. Από τότε άρχισαν τα σημάδια σήψης του διαμορφωθέντος δικομματισμού ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. 

Το φθινόπωρο του 1990, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανακοινώνει πολυνομοσχέδιο για την Παιδεία, που περιέχει αντιεκπαιδευτικά μέτρα μέχρι και ιδιωτικοποίηση σπουδών.  

Οι πρώτες καταλήψεις ξεκινούν στα τέλη Οκτωβρίου του 1990 ενώ, μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, τα υπό κατάληψη γυμνάσια και λύκεια φτάνουν το 70% του συνόλου. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ελπίζει ότι το κλίμα θα εκτονωθεί με τις διακοπές των Χριστουγέννων. Με το νέο χρόνο, όμως, οι μαθητές και φοιτητές αποφασίζουν τη συνέχιση των καταλήψεων στα ΑΕΙ, τα ΤΕΙ και σε 1.800 από τα 3.014 γυμνάσια και λύκεια της χώρας, ενώ ο υπ. Παιδείας Κοντογιαννόπουλος απαντά με απειλή ότι θα χάσουν τη χρονιά τους όσοι συνεχίζουν κατάληψη.

Του Αη Γιαννιού ανήμερα, ημέρα επανέναρξης των μαθημάτων, οι καταλήψεις συνεχίζονται ενώ η ΟΛΜΕ κηρύσσει στάση εργασίας και καλεί τους καθηγητές να βρίσκονται έξω από τα σχολεία «για να συμβάλουν στην αποτροπή προκλήσεων που ίσως επιχειρηθεί να δημιουργηθούν» καθώς έχει γίνει αντιληπτό ότι ο κομματικός μηχανισμός της ΝΔ έχει κινητοποιήσει ομάδες δήθεν «αγανακτισμένων γονέων» για να «σπάσουν» τις καταλήψεις. Οι καθηγητές αρνούνται να βάλουν απουσίες στους μαθητές και ο υπουργός αποφασίζει την πειθαρχική δίωξή τους. 

Την άλλη μέρα, 8 Ιανουαρίου 1991, ομάδες ροπαλοφόρων εισβάλλουν σε σχολεία και τραυματίζουν μαθητές, υπό τα απαθή βλέμματα των αστυνομικών οργάνων. Φθάνουν και στο Δ΄ Λύκειο, στου Μαρούδα, αλλά απωθούνται.

Στις 7.30 το απόγευμα, περί τα τριάντα στελέχη της ΟΝΝΕΔ Πάτρας, με επικεφαλής τον τοπικό πρόεδρο της οργάνωσης Γιάννη Καλαμπόκα, προσπαθούν να σπάσουν την κατάληψη του Πολυκλαδικού Λυκείου Πάτρας, χωρίς αποτέλεσμα.

Μία ώρα μετά, οι ίδιοι επιτίθεται κατά του Γ΄ Λυκείου, στου Βουδ και το ανακαταλαμβάνουν. Σε λίγο, συγκεντρώνονται έξω από το σχολείο δεκάδες μαθητές, καθηγητές, γονείς, δημοτικοί σύμβουλοι της αντιπολίτευσης καθώς και ο δήμαρχος Πάτρας, Α. Καράβολας και ο βουλευτής Αχαΐας του ΠΑΣΟΚ, Α. Φούρας.

Καλούνται να αφήσουν το σχολείο, αλλά αρνούνται μέχρι αυτό να λειτουργήσει ξανά όταν λήξουν οι καταλήξεις, με αποτέλεσμα να οξυνθεί η κατάσταση. Αρχίζουν οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών με εκσφενδονίσεις αντικειμένων, ενώ σημειώνονται οι πρώτοι τραυματισμοί.

Γύρω στις 11.30 το βράδυ, ομάδα καθηγητών και γονέων επιχειρεί να μπει στο κτίριο. Με το άνοιγμα της πόρτας τα μέλη της ΟΝΝΕΔ επιτίθενται στον κόσμο με σιδερολοστούς, καδρόνια και τσιμεντόλιθους. Ο καθηγητής μαθηματικών και μέλος του Εργατικού Αντιιμπεριαλιστικού Μετώπου (ΕΑΜ), Νίκος Τεμπονέρας, πέφτει θανάσιμα τραυματισμένος, με ανοιγμένο το κρανίο από το σιδερολοστό του Γιάννη Καλαμπόκα, όπως κατατέθηκε στην ανάκριση. Ο ίδιος ο κατηγορούμενος ακόμη και σήμερα υποστηρίζει ότι ήταν ο Αλέκος Μαραγκός που ευθύνονταν.

Το θύμα μεταφέρεται στο νοσοκομείο Άγ. Ανδρέας, με τη Μερσεντές του Δημάρχου Καράβολα και το πρωί της επόμενης ημέρας, καταλήγει. Στο νοσοκομείο μεταφέρονται επίσης άλλα τέσσερα άτομα σε σοβαρή κατάσταση και δεκάδες με ελαφρότερα τραύματα. Οι δράστες εξαφανίζονται και όταν φθάνει η Αστυνομία είναι αργά. Οι παρόντες καταγγέλλουν ως φυσικούς αυτουργούς τον πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας και δημοτικό σύμβουλο Γιάννη Καλαμπόκα, το στέλεχος της ΟΝΝΕΔ Αλ. Μαραγκό και τον σύντροφό τους Σ. Σπίνο.

Τις επόμενες μέρες, η νεανική εξέγερση κλιμακώνεται και δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτών συγκρούονται με τα ΜΑΤ στην Πάτρα, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ ο υπουργός Παιδείας Β. Κοντογιαννόπουλος παραιτείται, ενώ αργότερα τον υιοθετεί ως υπουργό το ΠΑΣΟΚ. Πράγματα γνωστά πια.

Πως έφθασε στην εφημερίδα ΗΜΕΡΑ η είδηση

Η δημοτική σύμβουλος Ουρανία Μπίρμπα.

Εκείνο που δεν τυγχάνει γνωστό είναι τούτο: Επιστρέφοντας στο βράδυ της δολοφονίας, στεκόμαστε εκεί στο νοσοκομείο Άγ. Ανδρέας. Η είδηση μέχρι τότε που κυκλοφορεί στα δημοσιογραφικά γραφεία της Πάτρας, είναι πως υπάρχει βαριά τραυματισμένος κάποιος, ενώ στην πόλη συγκρούονταν από το απόγευμα αντιτιθέμενες ομάδες.

Εκεί στον Άγ. Ανδρέα είναι παρούσες οι σημερινή δημοτική σύμβουλος της ΡΑΠ Πάτρα Ανθρώπινη Πόλη Ουρανία Μπίρμπα, η Φωτεινή Βαρδάκη και καμιά τριανταριά άτομα ακόμη. Ο καθηγητής είναι διασωληνομένος. Η είδηση πρέπει την επομένη ημέρα το πρωί να βγει στην εφημερίδα. Ακόμη τα ΜΜΕ δεν έχουν τη σημερινή ανάπτυξη και οι εφημερίδες είναι το κύριο ΜΜΕ.

Περνά η ώρα και στις 12 κλείνουν οι σελίδες των εφημερίδων και πάνε για το πιεστήριο. Δώδεκα λοιπόν η ώρα η Φωφώ Βαρδάκη μεταφέρεται με ΙΧ συγγενικού της προσώπου στα τυπογραφεία της εφημερίδας ΗΜΕΡΑ Πατρών. Και εκεί δίνει την είδηση, στον αρχισυντάκτη Στέφανο Πολίτη,  ότι ο Ν. Τεμπονέρας είναι κλινικά νεκρός. Μέχρι την ώρα αυτή  το Νοσοκομείο δεν έδινε είδηση, οι γιατροί το διέρρευσαν, όταν είχαν κλείσει οι σελίδες. Επιστρέφουν οι σελίδες της ΗΜΕΡΑΣ στο μάρμαρο, διασταυρώνεται η είδηση από τον Γιώργο Καρβουνιάρη και την Ρεγγίνα Αλεξοπούλου και  στις 9 Ιανουαρίου το πρωί κυκλοφορεί πανελλαδικά ο τίτλος της εφημερίδας, Νεκρός Καθηγητής.

Επιστροφή στον Άγ. Ανδρέα και το ερώτημα μεταξύ των δύο κυριών -Ουρανία  Μπίρμπα και Φωτεινή Μόσχου- είναι «και τώρα εδώ τι κάνουμε;». «Να βγούμε στους δρόμους να διαδηλώσουμε». Και αυθόρμητα το προτείνουν στους παρόντες. Ξεκινούν οι ολίγοι παραβρισκόμενοι από το Νοσοκομείο, ίσως γύρω στους 30 και με συνθήματα για την δολοφονία, κατεβαίνοντας την οδό Γούναρη, άνοιγαν τα παράθυρα των πολυκατοικιών μέσα στη νύχτα, όταν άκουγαν «απόψε δολοφόνησαν τον καθηγητή». Μέχρι να φθάσουν στη Νομαρχία Αχαΐας, λιγότερο από ενάμισι χιλιόμετρο, η πορεία των ολίγων είχε γίνει ποτάμι.

Αυτά έχοντας υπόψη, επιδοκίμασα τα όσα είπε η Ουρανία Μπίρμπα, μονολογώντας για τους λίγους αμετανόητους, το βράδυ της κατάθεσης του στεφανιού της ΡΑΠ, στις 9 Ιανουαρίου, στο μνημείο του Ν. Τεμπονέρα, που αποπειράθηκαν να την γιουχάρουν, όπως νωρίτερα την υπουργό της Αριστεράς, που εκ μέρους του Υπουργείου κατέθεσε στεφάνι και τίμησε τον αγωνιστή για πρώτη φορά, μετά από 25 χρόνια.

Και έλαβαν την ενωτική απάντηση, από τον δημοκρατικό κόσμο που προκάλεσαν: «Ο Τεμπονέρας ζει, αυτός μας οδηγεί»! Και έτσι σκεπάστηκε η ντροπή τους!

Αυτή είναι η Ουρανία Μπίρμπα, για όσους νεώτερους και νεόκοπους, άκαπνους τιμητές, παριστάνουν τους… μπαρουτοκαπνισμένους από αγώνα που δεν έδωσαν!