Να παραταθεί η λειτουργία της επιτροπής πόθεν έσχες

 Ώστε να μην παραγραφούν τυχόν αδικήματα πολιτικών προσώπων ζήτησε ο Θ. Δρίτσας

Με επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Ευάγγελο – Βασίλειο Μεϊμαράκη ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Α' Πειραιά και Νησιών και μέλος της Επιτροπής για τον Έλεγχο του Πόθεν Έσχες των πολιτικών προσώπων Θοδωρής Δρίτσας ζήτησε να παραταθεί η λειτουργία της Επιτροπής για τον έλεγχο του Πόθεν Έσχες των πολιτικών προσώπων, της οποίας η θητεία λήγει στις 31/12/2014. 


O Θ. Δρίτσας σημειώνει οτι με τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις τις οποίες εισηγήθηκε και υποστήριξε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Χαράλαμπος Αθανασίου το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης των πολιτικών προσώπων αποδυναμώθηκε. Μέχρι σήμερα η Επιτροπή δεν έχει ελέγξει ποια είναι στην πραγματικότητα η οικονομική κατάσταση των ελεγχόμενων προσώπων και δεν έχει διευκρινιστεί επαρκώς εάν η λήξη των εργασιών της Επιτροπής ισοδυναμεί με αδυναμία άσκησης ποινικής δίωξης κατά πολιτικών προσώπων για ενδεχόμενες αθέμιτες συναλλαγές της περιόδου 1974 – 2012. 

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σε πρόσφατη περίπτωση Αρχηγού πολιτικού κόμματος εμπλεκόμενου σε φερόμενες ως αθέμιτες συναλλαγές σχετιζόμενες με εξοπλιστικές συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ο εντοπισμός των ύποπτων χρηματικών συναλλαγών διαβιβάστηκε από τους Εισαγγελείς Διαφθοράς προς την Επιτροπή, ενώ μετά από δυο (2) χρόνια λειτουργίας της τελευταίας δεν έχει γίνει το αντίστροφο. Τα βασικά σημεία της επιστολής είναι τα ακόλουθα :
 
1. Όπως είχα έγκαιρα επισημάνει κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του Νόμου 4281/2014 «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 160), μετά τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις τις οποίες εισηγήθηκε και υποστήριξε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Χαράλαμπος Αθανασίου το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης των πολιτικών προσώπων αποδυναμώθηκε.

2. Μέχρι σήμερα η Επιτροπή του άρθρου 1 του Νόμου 4065/2012 δεν λειτούργησε στο πλαίσιο της ομόφωνης απόφασης όλων των κομμάτων. Ειδικότερα, οι υποβληθείσες δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης επανελέγχθηκαν από ορκωτούς ελεγκτές μόνο για τυπικούς λόγους (ενδεχόμενη ανακρίβεια ή ανακολουθία των εγγραφών), χωρίς μέχρι σήμερα η Επιτροπή να έχει ελέγξει ποια είναι στην πραγματικότητα η οικονομική κατάσταση των ελεγχόμενων προσώπων και κατά πόσο αυτή συμφωνεί με τα αναγραφόμενα στις υποβληθείσες δηλώσεις.

3. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατη περίπτωση Αρχηγού πολιτικού κόμματος εμπλεκόμενου σε φερόμενες ως αθέμιτες συναλλαγές σχετιζόμενες με εξοπλιστικές συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ο εντοπισμός των ύποπτων χρηματικών συναλλαγών διαβιβάστηκε από τους Εισαγγελείς Διαφθοράς προς την Επιτροπή, ενώ μετά από δυο (2) χρόνια λειτουργίας της τελευταίας εύλογα θα ανέμενε κανείς το αντίστροφο.

4. Μέχρι σήμερα, δεν έχει διευκρινιστεί επαρκώς εάν η λήξη των εργασιών της Επιτροπής του άρθρου 21 του Ν. 3023/2002, όπως τροπ. με το Ν. 4065/2012, στις 31/12/2014 ισοδυναμεί με αδυναμία άσκησης ποινικής δίωξης κατά πολιτικών προσώπων για ενδεχόμενες αθέμιτες συναλλαγές της περιόδου 1974 – 2012».
 
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής του Θοδωρή Δρίτσα.

Θοδωρής Δρίτσας
Βουλευτής Α΄ Πειραιά & Νησιών
Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος
 
Αθήνα, 15/12/2014
Προς τον Πρόεδρο
της Βουλής
κ. Ευάγγελο – Βασίλειο Μεϊμαράκη
ΚΟΙΝ (με ευθύνη του κ. Προέδρου) :
Προς τον Πρόεδρο
της Επιτροπής του
άρθρου 21 του Ν. 3023/2002
όπως τροπ. Με το Ν. 4065/2012
κ. Γεώργιο Καλατζή
Β΄Αντιπρόεδρο της Βουλής
 
Προς τα Μέλη
της Επιτροπής του
άρθρου 21 του Ν. 3023/2002
όπως τροπ. με το Ν. 4065/2012
 
Κύριε Πρόεδρε,

Στις 27 Μαρτίου 2012 ψηφίστηκε ομόφωνα από την Ολομέλεια της Βουλής ο Νόμος 4065/2012 «Τροποποίηση του ν. 3213/2003 «Δήλωση και έλεγχος περιουσιακής κατάστασης βουλευτών, δημοσίων λειτουργών, ιδιοκτητών ΜΜΕ και άλλων κατηγοριών προσώπων» και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 77). Με το άρθρο 1 του προαναφερόμενου Νόμου δημιουργήθηκε Επιτροπή με αντικείμενο τον πραγματικό και ουσιαστικό επανέλεγχο ή τον αρχικό έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης ετών 1974 έως και 2012 των εν ζωή ευρισκόμενων πολιτικών (κοινοβουλευτικών και εξωκοινοβουλευτικών) που διετέλεσαν ή διατελούν, από το έτος 1974 έως και το 2012 Πρωθυπουργοί, Αρχηγοί πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Εθνικό Κοινοβούλιο, Υπουργοί, Αναπληρωτές Υπουργοί και Υφυπουργοί Κυβερνήσεων, καθώς και των συζύγων και των τέκνων τους.

Σύμφωνα με το άρθρο 143 παρ. 1 του Νόμου 4251/2014 «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ενταξης και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 80), η θητεία της Επιτροπής ολοκληρώνεται στις 31/12/2014.
Δυστυχώς, όπως είχα έγκαιρα επισημάνει κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του Νόμου 4281/2014 «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 160), μετά τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις τις οποίες εισηγήθηκε και υποστήριξε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Χαράλαμπος Αθανασίου το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης των πολιτικών προσώπων αποδυναμώθηκε, δεδομένου ότι :

*καταργήθηκε η δυνατότητα υποβολής ειδικής δήλωσης των ελεγχομένων πολιτικών προσώπων με την οποία παραιτούνται από κάθε ενοχικό και εμπράγματο δικαίωμα σε περιουσιακά στοιχεία που δεν κατέγραψαν στην δήλωση "πόθεν έσχες", ώστε αυτά να περιέρχονται αυτοδίκαια στο Ελληνικό Δημόσιο, ανεξάρτητα από την νομιμότητα της προέλευσης του αποκρυβέντος περιουσιακού στοιχείου. Περαιτέρω, καταργήθηκε η δυνατότητα παροχής εξουσιοδότησης για έλεγχο των τραπεζικών λογαριασμών, καθώς και παραίτησης από το αντίστοιχο τραπεζικό απόρρητο.

*καταργήθηκε η υποχρέωση παροχής ειδικής και ανέκκλητης εξουσιοδότησης και πληρεξουσιότητας, με την οποία τα ελεγχόμενα πρόσωπα εξουσιοδοτούν τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου των Οικονομικών Πολιτικών Κομμάτων και Υποψηφίων Βουλευτών και τον Υπουργό Οικονομικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, να ζητούν και να λαμβάνουν πληροφορίες για κάθε περιουσιακό στοιχείο και τραπεζικό τους λογαριασμό.

*καταργήθηκε η κάμψη κάθε μορφής υποχρέωσης επαγγελματικού απορρήτου και εχεμύθειας, προκειμένου περί ελέγχου δηλώσεων "πόθεν έσχες".

*η υποχρέωση υποβολής δήλωσης "πόθεν έσχες" περιορίστηκε από τρία (3) έτη σε ένα (1) έτος μετά την λήξη της ιδιότητας του υπόχρεου για τις περισσότερες κατηγορίες φυσικών προσώπων.

*σε περίπτωση επαύξησης της περιουσίας του υπόχρεου σε δήλωση, καταργείται η υποχρεωτική συμπερίληψη παραστατικών στη δήλωση "πόθεν έσχες" και πλέον προσκομίζονται μόνον εφόσον ζητηθούν.

*θεσμοθετήθηκε επαγγελματικό απόρρητο σημαντικού αριθμού δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών (δικηγόροι, γιατροί, διπλωματικοί και στρατιωτικοί υπάλληλοι κ.α.), καθώς και η δυνατότητα του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να απαγορεύσει στην Επιτροπή Ελέγχου την κατάσχεση εγγράφων που αφορούν στην "ασφάλεια του κράτους", σε "στρατιωτικό ή διπλωματικό μυστικό". Πρόκειται για διάταξη, η οποία δυσχεραίνει τον έλεγχο του ρόλου πολιτικών προσώπων σε συμβάσεις προμήθειας αμυντικού υλικού από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

*καταργήθηκε η υποχρέωση έκδοσης πράξης καταλογισμού για το σύνολο του αποκρυβέντος από τη δήλωση "πόθεν έσχες" ποσού και παρέχεται η δυνατότητα καταλογισμού και μικρότερων ποσών!
Περαιτέρω, μέχρι σήμερα η Επιτροπή του άρθρου 1 του Νόμου 4065/2012 δεν λειτούργησε στο πλαίσιο της ομόφωνης απόφασης όλων των κομμάτων. Ειδικότερα, οι υποβληθείσες δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης επανελέγχθηκαν από ορκωτούς ελεγκτές μόνο για τυπικούς λόγους (ενδεχόμενη ανακρίβεια ή ανακολουθία των εγγραφών), χωρίς μέχρι σήμερα η Επιτροπή να έχει ελέγξει ποια είναι στην πραγματικότητα η οικονομική κατάσταση των ελεγχόμενων προσώπων και κατά πόσο αυτή συμφωνεί με τα αναγραφόμενα στις υποβληθείσες δηλώσεις. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή δεν κατάφερε να εντοπίσει παρά μόνο ελάχιστες περιπτώσεις ήσσονος σημασίας, οι οποίες μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις αδικούν τόσο την αξιοποίηση του ελέγχου, όσο και τους ελεγχόμενους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατη περίπτωση Αρχηγού πολιτικού κόμματος εμπλεκόμενου σε φερόμενες ως αθέμιτες συναλλαγές σχετιζόμενων με εξοπλιστικές συμβάσεις του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ο εντοπισμός των ύποπτων χρηματικών συναλλαγών διαβιβάστηκε από τους Εισαγγελείς Διαφθοράς προς την Επιτροπή, ενώ μετά από δυο (2) χρόνια λειτουργίας της τελευταίας εύλογα θα ανέμενε κανείς το αντίστροφο.

Τέλος, επισημαίνεται ότι με βάση πρόσφατη νομολογία (ΑΠ 1465/2010, ΑΠ 839/2001) η υποβολή ειδικής έκθεσης από την Επιτροπή προς τον αρμόδιο Εισαγγελέα αποτελεί ειδική δικονομική προϋπόθεση για την έγκυρη άσκηση της ποινικής δίωξης. Μέχρι σήμερα, δεν έχει διευκρινιστεί επαρκώς εάν η λήξη των εργασιών της Επιτροπής του άρθρου 21 του Ν. 3023/2002, όπως τροπ. με το Ν. 4065/2012, στις 31/12/2014 ισοδυναμεί με αδυναμία άσκησης ποινικής δίωξης κατά πολιτικών προσώπων για ενδεχόμενες αθέμιτες συναλλαγές της περιόδου 1974 – 2012.

Με βάση τα παραπάνω, η ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής του
άρθρου 21 του Ν. 3023/2002,όπως τροπ. με το Ν. 4065/2012, στις 31/12/2014 αφήνει στην πραγματικότητα ανεκτέλεστη την εντολή που η εν λόγω Επιτροπή έλαβε ομόφωνα από τους Βουλευτές όλων των κομμάτων. Η περιφρούρηση της διαφάνειας του δημόσιου βίου δεν αποτελεί μόνο θεσμική εγγύηση αξιόπιστης λειτουργίας των θεσμών, αλλά και θεμελιώδες συστατικό της δημοκρατίας. Για τους λόγους αυτούς σας καλώ να αναλάβετε άμεσα πρωτοβουλίες αφενός για την παράταση των εργασιών της Επιτροπής, αφετέρου για την πραγματική και ουσιαστική ενεργοποίησή της, με ταυτόχρονη επαναφορά σε ισχύ του Νόμου 4065/2012, η ισχύς του οποίου ουσιαστικά εκπνέει στις 31.12.2014.
 
Ο αιτών
 
Θοδωρής Δρίτσας
Βουλευτής Α΄ Πειραιά και Νησιών
Μέλος της Επιτροπής του άρθρου 21 του Νόμου 3023/2002
όπως τροπ. με το Νόμο 4065/2012