Πώς ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέλεξε για Πρόεδρο τον Κάρολο Παπούλια τον Δεκέμβριο του 2004

Ο Κάρολος Παπούλιας ορκίζεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 12 Μαρτίου 2005 από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ενώ ακόμη άχνιζε η "χυλόπιτα" που πρόσφεραν στον ΣΥΝ και στον πρόεδρό του Νίκο Κωνσταντόπουλο, οι δικομματικοί εταίροι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Τα άκαρπα τηλεφωνήματα του Θόδ. Ρουσόπουλου και τα μυστικά ραντεβού κοντά στο Χίλτον και πως έμπλεξαν τον Ν. Κωνσταντόπουλο παραπλανώντας τον ΣΥΝ

Το απόγευμα της 12ης Δεκεμβρίου του 2004 ο κ. Κ. Καραμανλής ξεκινούσε την υλοποίηση του μεγαλύτερου πολιτικού αιφνιδιασμού που πραγματοποίησε στα πεντέμισι χρόνια της πρωθυπουργίας του. Λίγο μετά την έναρξη των δελτίων ειδήσεων, ο εκπρόσωπός του κ. Θ. Ρουσόπουλος ανακοινώνει ότι η κυβέρνηση θα προτείνει για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας τον κ. Κάρολο Παπούλια. Λόγω των πολιτικών συσχετισμών που υπήρχαν τότε στη Βουλή, θεωρούνταν σχεδόν βέβαιο ότι η ΝΔ θα πρότεινε υποψήφιο από άλλον πολιτικό χώρο, κανείς ωστόσο δεν μπορούσε να φανταστεί ότι ο κ. Καραμανλής θα επέλεγε για το ύπατο αξίωμα έναν από τους πιο στενούς συνεργάτες του Ανδρέα Παπανδρέου, και μάλιστα κάποιον που δεν είχε κατορθώσει να επανεκλεγεί βουλευτής στις εκλογές του προηγούμενου Μαρτίου. Ήταν η εποχή που μπορούσε ακόμη το Μέγαρο Μαξίμου να κρατήσει ένα μυστικό και να μη διαρρεύσει τίποτα από τις διαβουλεύσεις που είχαν ξεκινήσει έναν μήνα νωρίτερα, με πρωταγωνιστή τον κ. Θ. Ρουσόπουλο.

Ως και την ημέρα ανακοίνωσης της υποψηφιότητας Παπούλια, το μυστικό δεν γνώριζε κανείς άλλος πλην του κ. Π. Μολυβιάτη, που συνδέεται επί δεκαετίες με στενή φιλική σχέση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και του κ. Γ. Σουφλιά, που το πληροφορήθηκε λίγες ώρες νωρίτερα.

Πέντε χρόνια μετά, «Το Βήμα» αποκάλυπτε με άρθρο του Χιώτη Βασίλη στις 31-1-2010  όλο το παρασκήνιο που προηγήθηκε της επιλογής και ανακοίνωσης της υποψηφιότητας Παπούλια, από το οποίο επιβεβαιώνεται πως τις περισσότερες φορές η ιστορία διαμορφώνεται από λεπτομέρειες και συμπτώσεις.

Εδώ ας κάνουμε στάση για να υπενθυμίσουμε ότι οι εφημερίδες και τα τηλεοπτικά κανάλια που επρόσκειντο στο ΠΑΣΟΚ είχαν συνεχείς διαρροές περί πιθανής υποστήριξης του Νίκου Κωνσταντόπουλου, προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, για την θέση του Προέδρου Δημοκρατίας. Ένας απέραντος εσωκομματικός διάλογος, με τις προσήκουσες διαφωνίες, που κάποιες φορές έφθαναν στα όρια της λεκτικής σύγκρουσης είχε αρχίσει να πυροδοτείται στις τάξεις του κόμματος. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η παράλυση κάθε λειτουργίας του. Και αυτό με την σειρά του, το εκμεταλλεύτηκε το ΠΑΣΟΚ, αφού σε αυτό αποσκοπούσε η δημοσιοποίηση του ονόματος του Ν. Κωνσταντόπουλου, χωρίς μάλιστα να έχει προηγηθεί ούτε μία επαφή μεταξύ αυτών που πρότειναν με τον πρόεδρο του ΣΥΝ. Στην εφημερίδα ΑΥΓΗ, όργανο της Αριστεράς, εμφανίστηκαν άρθρα περί της υποψηφιότητας ή μη του Προέδρου ενός κόμματος της Αριστεράς και πλέον στην ημερησία διάταξη των συζητήσεων των μελών του κόμματος ήταν το θέμα Κωνσταντόπουλος. Ο ίδιος δεν βγήκε να μιλήσει δημόσια. Και αυτό οι κονδυλοφόροι του Συγκροτήματος Λαμπράκη, σημαιοφόροι και γνώστες του παιχνιδιού που παίζονταν, το εκμεταλλεύτηκαν καταλλήλων, αφού από εξαμήνου οι επαφές κατέληγαν στην επιλογή Παπούλια και απλώς το όνομα Κωνσταντόπουλου περιφέρετο ως κλωτσοσκούφι, για «ξεκάρφωμα» και αποφυγή της πολεμικής από την αντιπολίτευση του ΣΥΝ.

Εδώ τελειώνει η στάση και συνεχίζουμε με την… αναδρομική αποκάλυψη της εφημερίδας «Το Βήμα»:

Από την ημέρα που αποφασίστηκε αυτή η επιλογή ως την ημέρα των ανακοινώσεων, η υποψηφιότητα Παπούλια πέρασε από «σαράντα κύματα» λόγω κυρίως του φυσιολογικού φόβου της τότε κυβέρνησης μη τυχόν και μυριστεί κάτι το ΠαΣοΚ.

Oι κκ. Κ. Καραμανλής και Κ. Παπούλιας δεν είχαν ποτέ επαφές. Το μόνο που τους συνέδεε ως τις 19 Νοεμβρίου του 2004 ήταν η αμοιβαία εκτίμηση. Την ημέρα εκείνη ο τότε πρωθυπουργός ήταν προσκεκλημένος του νομάρχη Ιωαννίνων σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Ντι Λακ», στην οποία ήταν παρών και ο κ. Παπούλιας. Εκεί είχαν την πρώτη χειραψία έπειτα από χρόνια.

Οι συζητήσεις και τα ονόματα

Η συζήτηση στη ΝΔ για το ποιον θα προτείνει ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα, σχεδόν αμέσως μετά τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων, με πολλά ονόματα να πέφτουν στο τραπέζι από τους υπουργούς και τους συνεργάτες του κ. Καραμανλή. Από τις προτάσεις που διατυπώθηκαν, συγκρατήθηκαν ως οι πιο ενδιαφέρουσες αυτές που αφορούσαν τον πρώην πρόεδρο της Βουλής κ. Απ. Κακλαμάνη και τον πρώην πρόεδρο του Συνασπισμού κ. Ν. Κωνσταντόπουλο, ο οποίος μάλιστα μετά τις εκλογές είχε ανακοινώσει αιφνιδιαστικά ότι αποχωρεί από την ηγεσία του κόμματός του, υποδαυλίζοντας σενάρια περί μεταπήδησής του στην Προεδρία της Δημοκρατίας έπειτα από μυστική συνεννόηση με τον πρώην πρωθυπουργό.

Ωστόσο κάτι δεν πήγαινε καλά, για τον κ. Καραμανλή, με αυτές τις δύο προτάσεις. «Ο Κακλαμάνης δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να συντονιστεί εύκολα με τις επιλογές μας και είναι συγκρουσιακός χαρακτήρας» είχε πει τότε σε κάποια σύσκεψη ο τότε πρωθυπουργός, ενώ για τον κ. Ν. Κωνσταντόπουλο θεωρούσε πως προσπαθούσε να εκβιάσει τις εξελίξεις, χωρίς μάλιστα να έχει διασφαλίσει πως θα τον υπερψηφίσει και το ΠαΣοΚ. Οπως είναι αυτονόητο, μυστική συνεννόηση δεν υπήρξε ποτέ.

Η μυστική δημοσκόπηση

«Μου επιτρέπεις να αναζητήσω άλλη λύση;» τον είχε ρωτήσει τότε ο κ. Θ. Ρουσόπουλος, και αφού έλαβε την έγκριση, άρχισε να μελετά βιογραφικά από το πολιτικό δυναμικό της χώρας.

Οταν στις 19 Νοεμβρίου είδε τον κ. Παπούλια να κάθεται στις πρώτες θέσεις του ακροατηρίου στα Ιωάννινα, έστησε ένα σκηνικό γνωριμίας, χωρίς να έχει συζητήσει τίποτα με τον κ. Καραμανλή. Τον ανάγκασε να αλλάξει την πορεία του κατά την αποχώρησή του και του ζήτησε να χαιρετήσει οπωσδήποτε διά χειραψίας τον πρώην υπουργό, ξαφνιάζοντας τότε και τους δύο.

Οταν επέστρεψαν στην Αθήνα, ο κ. Ρουσόπουλος αποκάλυψε στον κ. Καραμανλή τη σκέψη του και εκείνος τη βρήκε άκρως ενδιαφέρουσα. Την υποψηφιότητα Παπούλια σίγουρα δεν μπορούσε να αποκρούσει το ΠαΣοΚ, ενώ ο ίδιος ως υπουργός Εξωτερικών είχε ακολουθήσει στρατηγική που ήταν πολύ κοντά στις απόψεις του κ. Καραμανλή, αλλά και του τότε υπουργού Εξωτερικών κ. Π. Μολυβιάτη . Το προφίλ του και η πολιτική του πορεία εγγυόνταν πως θα μπορούσε να συμπορευθεί με τη νέα κυβέρνηση σιωπώντας όταν έπρεπε και υπηρετώντας την εθνική στρατηγική όταν κρινόταν απαραίτητο.

Από τότε το συζήτησαν πολλές φορές ακόμη, χωρίς να πουν τίποτα σε κανέναν, αλλά κάποια στιγμή την ίδια πρόταση δέχθηκε ο κ. Καραμανλής και από τον κ. Π. Μολυβιάτη. Ετσι έδωσε εντολή να μετρηθεί η δημοτικότητα Παπούλια σε μυστική δημοσκόπηση, χωρίς να το μάθει κανένας. Την άλλη ημέρα εκλήθη στο Μαξίμου ο κ. Ι. Λούλης και του ζητήθηκε να μετρήσει τη δημοφιλία περίπου είκοσι πολιτικών, μεταξύ των οποίων ήταν και ο κ. Παπούλιας. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών αναδείχθηκε μακράν πρώτος, με υψηλή δημοτικότητα μεταξύ και των ψηφοφόρων της ΝΔ.

«Κάνε ό,τι πρέπει για να διαπιστώσεις αν δέχεται και αν μπορεί να το κρατήσει μυστικό» είπε λίγες ημέρες αργότερα στον εκπρόσωπό του ο κ. Καραμανλής, και από τότε άρχισε ένα δεκαπενθήμερο αγωνίας και απρόβλεπτων περιστατικών για τον κ. Ρουσόπουλο ώσπου να μπορέσει να κλείσει μυστικά τη συμφωνία, χωρίς να αντιληφθεί τίποτα το ΠαΣοΚ.

Το ραντεβού της οδού Ραβινέ

Ο κ. Ρουσόπουλος τηλεφώνησε στον κ. Παπούλια χρησιμοποιώντας τους αριθμούς κάποιων κινητών που είχε από το παρελθόν στο καρνέ του και ανακάλυψε ότι δεν ίσχυε κανένας. Μέσω κάποιων γνωστών του- όχι πολιτικών, για να μη διαδοθεί με αστραπιαία ταχύτητα ότι τον αναζητεί- βρήκε τον αριθμό κάποιου κινητού του κ. Παπούλια, στο οποίο όμως δεν απαντούσε ο ίδιος αλλά ο αστυνομικός που τον συνόδευε στα Ιωάννινα. Ούτε σε εκείνον θέλησε να αποκαλύψει την ταυτότητά του, ωστόσο έπρεπε να αναφέρει κάποιο όνομα που θα δελέαζε τον κ. Παπούλια ώστε να ανταποδώσει το τηλεφώνημα. «Λέγομαι Γεωργιάδης και κάνω μια έρευνα για το Σκοπιανό. Πρέπει οπωσδήποτε να μιλήσω μαζί του» είπε στον συνεργάτη του. «Δεν μπορώ να τον ενοχλήσω τώρα. Είναι μεσημέρι και ξεκουράζεται...» απάντησε εκείνος, δίνοντας ταυτόχρονα την υπόσχεση πως θα τον ενημέρωνε το απόγευμα. Εφτασε όμως βράδυ και ο κ. Ρουσόπουλος δεν είχε δεχθεί τηλεφώνημα. Την άλλη ημέρα το πρωί επαναλήφθηκε το ίδιο σκηνικό. «Τον ενημέρωσα,κύριεΓεωργιάδη.Είμαι βέβαιος πως θα σας πάρει αργότερα» του απάντησε ο αστυνομικός του κ. Παπούλια, αλλά και η δεύτερη ημέρα πέρασε χωρίς να επικοινωνήσουν. Αρχισαν να «ζώνουν τα φίδια» τον πρώην κυβερνητικό εκπρόσωπο, επειδή και ο κ. Καραμανλής περίμενε μιαν απάντηση... Το τηλεφώνημα έγινε τελικά την τρίτη ημέρα και οι εξελίξεις άρχισαν να παίρνουν οριστική τροπή. «Κάρολε,είμαι ο Θεόδωρος Ρουσόπουλος και πρέπει να μιλήσουμε.Πότε θα κατέβεις στην Αθήνα;». Συναντήθηκαν δύο ημέρες αργότερα σε ένα διαμέρισμα στενού συνεργάτη τού κ. Παπούλια, στην οδό Ραβινέ, κοντά στο Χίλτον. Ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος πήγε με το αυτοκίνητο της γραμματέως του και συζήτησαν επί τρεις ώρες πίνοντας τσίπουρο από τη Μολυβδοσκέπαστη. Συμφωνήθηκε να συναντηθούν και με τον κ. Καραμανλή σε άλλο διαμέρισμα, το βράδυ του Σαββάτου 11 Δεκεμβρίου.

Οι σχεδιασμοί και η μυστικότητα

 Ο ρόλος του κ. Θ.

Ρουσόπουλου στην

επιλογή του κ.

Κ. Παπούλια για την

Προεδρία της

Δημοκρατίας ήταν

καθοριστικός

Το πρωί της ημέρας αυτής, όμως, διαπιστώθηκε ότι υπήρχε ένα πρόβλημα. Την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Γ. Παπανδρέου μιλούσε στην Πάτρα στην 4η Εθνική Θεματική Συνδιάσκεψη με θέμα «Παιδεία- Πολιτισμός- Αθλητισμός». Τι θα συνέβαινε αν ο κ. Παπούλιας θεωρούσε σκόπιμο να ενημερώσει για τις εξελίξεις το πρόεδρο του ΠαΣοΚ; Υπήρχε ο κίνδυνος να προλάβει τη ΝΔ το αντίπαλο κόμμα και να ανακοινώσει πρώτο ότι θα στηρίξει την υποψηφιότητα Παπούλια. Ολο το σχέδιο θα γυρνούσε σε βάρος της κυβέρνησης... Στο Μαξίμου δημιουργήθηκε πανικός...

Αποφασίστηκε να ματαιωθεί το ραντεβού Παπούλια- Καραμανλή ώσπου να τελειώσει η ομιλία Παπανδρέου στην Πάτρα. «Κάρολε, ο Θόδωρος είμαι πάλι. Δεν κατάλαβα καλά και ο πρόεδρος δεν μπορεί σήμερα. Να βρεθούμε αύριο το απόγευμα» είπε ο Ρουσόπουλος το μεσημέρι του Σαββάτου στον πρώην υπουργό Εξωτερικών, παγώνοντας και τον ίδιο, που αντιλήφθηκε αμέσως ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Ο Παπούλιας, όμως, δεν είπε τίποτε και απλώς συμφώνησε. Η ομιλία του Γ. Παπανδρέου τελείωσε χωρίς να πει τίποτε για την προεδρική εκλογή και οι κκ. Καραμανλής και Ρουσόπουλος πήραν μια βαθιά ανάσα. Προφανώς ο Παπούλιας δεν το είχε συζητήσει με κανέναν...

Το ραντεβού έγινε κανονικά την Κυριακή, λίγες ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση. «Είστε το πρόσωπο που μπορεί να εννοήσει τους Ελληνες. Διαθέτετε σύνεση, σοβαρότητα και υπευθυνότητα και η θητεία σας θα είναι ένα ορόσημο» είπε ο τότε πρωθυπουργός στον κ. Παπούλια, ο οποίος με τη σειρά του τον ευχαρίστησε για την «τιμητική πρόταση», υπογραμμίζοντας την ανάγκη συναίνεσης στα μεγάλα θέματα.

Λίγο πριν από την επίσημη ανακοίνωση ενημερώθηκαν από τον τότε πρωθυπουργό δύο- τρία κορυφαία στελέχη του κόμματος που θα δυσαρεστούνταν αν το μάθαιναν από την τηλεόραση. Ως τότε είχε συμφωνηθεί να μην το μάθει κανείς.

Μία εβδομάδα νωρίτερα μάλιστα ο κ. Καραμανλής είχε προχωρήσει σε μια κίνηση πολιτικού αντιπερισπασμού για να «θολώσει τα νερά». Είχε παραστεί σε μια δεξίωση του τότε προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Στεφανόπουλου για τους εργαζομένους στα ΜΜΕ και φρόντισε να καθήσει δίπλα στον κ. Ν. Κωνσταντόπουλο και να μοιραστεί μαζί του... δύο γαρίδες. Τα παρασκήνια πήραν φωτιά και για την επόμενη εβδομάδα οι δημοσιογράφοι έπαψαν πια να αναζητούν ποιον θα πρότεινε η ΝΔ, επειδή πίστεψαν ότι τον είχαν ήδη εντοπίσει!

Συγκατοίκηση χωρίς πολλά προβλήματα
Ταόσα ακολούθησαν μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του κ. Παπούλια για την προεδρία της Δημοκρατίας στις 12 Δεκεμβρίου 2004 είναι γνωστά. Το μόνο που δεν είναι γνωστό είναι ότι οι κκ. Καραμανλής και Παπούλιας συναντήθηκαν άλλη μία φορά ώσπου να ορκιστεί πρόεδρος, ενώ από τότε συναντιούνταν και επικοινωνούσαν τακτικά, διαπιστώνοντας ότι έχουν κι άλλα κοινά, όπως η λατρεία τους για τη φύση και το πάθος τους για τα ιστορικά βιβλία. Στα τέσσερα χρόνια της συγκατοίκησής τους υπήρξαν και στιγμές έντασης (όπως, για παράδειγμα, ένας ανασχηματισμός για τον οποίον ο πρόεδρος ενημερώθηκε από τον τότε πρωθυπουργό την τελευταία στιγμή, ή κάποιες επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν για ορισμένους χειρισμούς στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μετά το 2006. Και οι δύο πλευρές, όμως, χαρακτηρίζουν αυτή τη συμβίωση αρμονική, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, πολύ λιγότερα πάντως από άλλες περιπτώσεις συνεργασίας μεταξύ κυβέρνησης και προεδρίας της Δημοκρατίας στο παρελθόν.

Την Τετάρτη η επανεκλογή

Τρία κόμματα τον ψηφίζουν, δύο θα δηλώσουν «παρών».

«Ακατάρριπτο» θα παραμείνει το ρεκόρ των 279 ψήφων που συγκέντρωσε ο κ. Κ. Παπούλιας όταν εξελέγη για πρώτη φορά στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα στις 8 Φεβρουαρίου 2005. Αν και αυτή τη φορά έχει τρικομματική υποστήριξη, αφού, πλην του ΠαΣοΚ και της ΝΔ, που τον είχαν στηρίξει την προηγούμενη φορά, την ανανέωση της πενταετούς θητείας του θα υπερψηφίσουν και οι βουλευτές του ΛΑΟΣ, οπότε στην ψηφοφορία, η οποία ορίστηκε για τις 10.30 το πρωί της προσεχούς Τετάρτης, ο κ. Παπούλιας αναμένεται να συγκεντρώσει 266 ψήφους.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής, η ψηφοφορία είναι φανερή και δεν στήνεται κάλπη, ενώ τυπικά δεν προβλέπεται η υποβολή υποψηφιοτήτων, παρά μόνο στην αρχή της ειδικής συνεδρίασης της Ολομέλειας ανακοινώνονται από τον Πρόεδρο του Σώματος οι επιστολές των αρχηγών κάθε Κοινοβουλευτικής Ομάδας για το πρόσωπο που προτείνουν.

Κάθε βουλευτής καλείται να ανακοινώσει το όνομα του υποψηφίου που προτιμάει και στην προκειμένη περίπτωση το μοναδικό που θα ακουστεί θα είναι το όνομα του κ. Παπούλια, όπως ήδη έχουν γνωστοποιήσει ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Αντ. Σαμαράς και ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ κ. Γ. Καρατζαφέρης .

«Βουλευτές που δεν επιθυμούν να εκφράσουν την προτίμησή τους υπέρ ορισμένου προσώπου δηλώνουν “παρών”», ορίζει ο Κανονισμός και τη στάση αυτή, την οποία επέλεξαν το 2005, αναμένεται να επαναλάβουν οι βουλευτές του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά την ψηφοφορία, στο πρωτόκολλο προβλέπεται επίσκεψη του Προεδρείου της Βουλής στον (επανεκλεγέντα) Πρόεδρο για την τυπική ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας. Η ορκωμοσία του κ. Παπούλια θα γίνει στις 12 Μαρτίου, οπότε λήγει η τρέχουσα πρώτη θητεία του και αρχίζει να μετρά ο χρόνος της δεύτερης πενταετίας.

Ετσι, ο κ. Παπούλιας, ο 6ος μεταπολιτευτικός πρόεδρος, αναμένεται να γίνει ο τρίτος πολιτικός που εκλέγεται για δεύτερη φορά στο προεδρικό αξίωμα, μετά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή (ο οποίος εξελέγη το 1980 και κατόπιν το 1990) και τον κ. Κ. Στεφανόπουλο (εξελέγη το 1995 και ανανεώθηκε η θητεία του το 2000). «Ενοικοι» του Προεδρικού Μεγάρου έχουν διατελέσει επίσης οι Μιχαήλ Στασινόπουλος (εξελέγη προσωρινός τον Δεκέμβριο του 1974 μετά την κατάργηση της βασιλείας με το δημοψήφισμα που διεξήχθη τον ίδιο μήνα) και Κωνσταντίνος Τσάτσος (1975-1980), καθώς και ο κ. Χ. Σαρτζετάκης (1985-1990).

2005

8 Φεβρουαρίου 2005
Κάρολος Παπούλιας (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ)	279
«Παρών»	17
Απόντες	4
Σύνολο	300

2010

3 Φεβρουαρίου 2010
Κάρολος Παπούλιας (ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΛΑΟΣ)	266
«Παρών»	32
Απόντες	2
Σύνολο	300