Αλ. Τσίπρας: Στο τέλος το δίλημμα θα γίνει «σταθερότητα ή Μητσοτάκης», διότι θα έχει ταυτιστεί ο ίδιος με το χάος

  

Ολόκληρη η συνέντευξη του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα, στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του «ΙΟΝΙΑΝ tv», με τη δημοσιογράφο Νατάσα Πατρινού

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Κυρίες και κύριοι καλησπέρα. Καλώς ήρθατε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του «ΙΟΝΙΑΝ». Σήμερα Τετάρτη 30 Μαρτίου 2022 και έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε στο δελτίο μας τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, τον κ. Αλέξη Τσίπρα. Καλησπέρα σας.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Καλησπέρα σας. Καλώς σας βρήκα.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Χαιρόμαστε πάρα πολύ που είσαστε εδώ. Ξεκινήσατε από το πρωί την περιοδεία σας στην Πάτρα και είχατε την ευκαιρία να επικοινωνήσετε με τον απλό κόσμο. Είμαι σίγουρη ότι το πρώτο που ακούσατε ήταν βεβαίως το παράπονο για την ακρίβεια και με αυτό θα ήθελα να ξεκινήσουμε γιατί είναι ένας μεγάλος βραχνάς, σαρώνει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Αλήθεια είναι.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Τι να περιμένουμε;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Καταρχάς, είμαι και εγώ πολύ χαρούμενος που είμαι εδώ στην Αχαΐα, στην Πάτρα, στην εκλογική μου περιφέρεια.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Σωστά.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Βέβαια οι υποχρεώσεις μου δεν με αφήνουν να είμαι τόσο συχνά όσο θα ήθελα εδώ. Εντούτοις, γνωρίζετε ότι έχω ισχυρούς δεσμούς με τον δημοκρατικό κόσμο της Πάτρας που περνάει μεγάλες δυσκολίες, όπως όλη η Ελλάδα. Και πρέπει να σας πω ότι όλα όσα άκουσα και όλα όσα αντίκρισα και η αγωνία, η κραυγή αγωνίας των εμπόρων, των μισθωτών, των συνταξιούχων, είναι αντίστοιχη με αυτή την αγωνία που βιώνω σε κάθε μου περιοδεία, σε πόλεις, ή στην περιφέρεια, ή στο κέντρο της Αθήνας. Διότι οι πολίτες βρίσκονται σήμερα μπροστά σε μια τρομακτική πίεση, η οποία έχει να κάνει κυρίως με την τρομακτική, έξω από κάθε λογική αύξηση στους λογαριασμούς του ρεύματος, που συμπαρασύρει σε πολύ μεγάλες αυξήσεις και προϊόντα βασικής κατανάλωσης και καθιστά εξαιρετικά δύσκολο, αβίωτο σχεδόν, για χιλιάδες, εκατομμύρια νοικοκυριά, αλλά και για επιχειρήσεις.

Διότι όταν έχεις ένα μεγάλο εισόδημα, μπορεί αυτές οι αυξήσεις απλά να δημιουργούν έναν εκνευρισμό. Όταν όμως έχεις ένα εισόδημα το οποίο είναι για κάποιους ίσως και κάτω από 1.000 ευρώ το μήνα, αλλά και 2.000 να είναι και 3.000 να είναι και έχεις αυξήσεις στους λογαριασμούς του ρεύματος που είναι 100% και πάνω από 100% και έχεις υποχρεώσεις να τρέχουν, δεν είναι εύκολο να τα βγάλεις πέρα.

Και νομίζω ότι η βασική κραυγή αγωνίας που άκουσα σήμερα από τον εμπορικό κόσμο της Πάτρας είναι ότι εάν συνεχιστεί για πολύ αυτή η κατάσταση σε λίγο θα είναι οι επιχειρήσεις μη βιώσιμες. Τα νοικοκυριά σχεδόν στην τρίτη εβδομάδα του μήνα μένουν χωρίς εισόδημα. Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι δεν καταναλώνουν. Δεν έχουν την πολυτέλεια – εντός εισαγωγικών – να καταναλώσουν διότι δεν βγαίνουν, ακόμη και σε είδη βασικής κατανάλωσης. Άρα οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες στερούνται στοιχειωδώς της ζήτησης, του τζίρου και αυτό δημιουργεί μια εξίσωση η οποία είναι άλυτη. Υψηλότεροι λογαριασμοί ρεύματος, χαμηλότερος τζίρος, συσσωρευμένα χρέη. Νομίζω ότι εδώ πρέπει να μπει ένα τέλος, διότι παρά το γεγονός ότι έχουμε τον τελευταίο μήνα τον πόλεμο στην Ουκρανία, που σίγουρα θα παίξει έναν ρόλο σημαντικό το επόμενο διάστημα, αυτό που ζούμε μέχρι τώρα δεν είναι οι συνέπειες του πολέμου.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Αυτό. Έχετε πει ότι δεν το έχουμε βιώσει ακόμα.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Οι συνέπειες του πολέμου έπονται. Και νομίζω ότι δεν είναι υπερβολή, θα το πω για άλλη μια φορά και από το σταθμό σας, η ρήτρα αναπροσαρμογής στα τιμολόγια της ΔΕΗ που πολλαπλασιάζουν το κόστος για κάθε νοικοκυριό και κάθε επιχείρηση, είναι ρήτρα που έχει υπογραφή της κυβέρνησης και του κ. Μητσοτάκη. Διότι έχει αφήσει την αισχροκέρδεια εδώ και πάνω από 8 μήνες. Φωνάζουμε από τον Σεπτέμβριο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης να πάρει μέτρα.

Η αισχροκέρδεια με βάση τα στοιχεία που έχουμε και έχουμε υπολογίσει και έχουμε υπολογίσει με μεγάλη ακρίβεια είναι κοντά ήδη στο 1,5 δισεκατομμύριο, 1,4 δισ., τη μερίδα του λέοντος την έχει η ΔΕΗ. Η ΔΕΗ η οποία εν μέσω κρίσης αμέσως μετά τον Σεπτέμβρη του 2021, μετά τη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, ιδιωτικοποίησε, έσπευσε να ιδιωτικοποιήσει ο κ. Μητσοτάκης.

Λειτουργεί με αμιγώς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας και την υψηλή τιμή στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου. Της κερδοφορίας για τα μερίσματα των μετόχων και των ιδιωτών που μπήκανε, ιδιαίτερα. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα η ΔΕΗ έχει αισχροκέρδεια κοντά στο 1 δισεκατομμύριο στο 8μηνο και αυτό πρέπει να σταματήσει, δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Σας έχουν αμφισβητήσει βέβαια γι’ αυτά τα στοιχεία. Είπανε ότι αρχικά η ΡΑΕ ακόμα το εξετάζει, ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί οι συγκεκριμένες μετρήσεις, ότι δεν ξέρουν ακριβώς πόσο είναι...

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν είναι αστείο αυτό; Δεν είναι αστείο να κρύβεται η κυβέρνηση και ο κ. Μητσοτάκης και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος όταν έχουν γονατίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις και να λέει ότι δεν ξέρουμε ποιο είναι το ποσοστό της αισχροκέρδειας;

Καλά, μέχρι πριν από 15 μέρες αμφισβητούσαν ότι υπάρχει αισχροκέρδεια. Την 1η Μαρτίου στη Βουλή, όταν του είπα ότι έχει 950 εκατομμύρια υπερκέρδη η ΔΕΗ, κέρδη προ φόρων, μου είπε δεν έχει καθόλου. Προχθές αναγκάστηκε να μιλήσει για αισχροκέρδεια, αλλά δήθεν δεν την ξέρει. Δεν μπορεί να την υπολογίσει.

Κοιτάξτε, δεν είναι δική μου δουλειά να υπολογίζω. Εγώ κατέθεσα με απόλυτη ευθύνη και επισημότητα το ύψος της αισχροκέρδειας που πιστεύουμε ότι έχει συντελεστεί αυτούς τους 8 μήνες. Αν με διαψεύδουν, οφείλουν να δώσουν στη δημοσιότητα στοιχεία και όχι να κρύβονται. Όχι να παίζουν κρυφτούλι. Δεν παίζουν με εμένα, παίζουν με τον καταναλωτή, παίζουν με τα νοικοκυριά, παίζουν με τις επιχειρήσεις.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Ότι θα τα φορολογήσουν το 90%...

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Κατόπιν εορτής λοιπόν και αφού δεν τα βρίσκανε, αφού δεν υπήρχαν καν πριν από 15 μέρες και αφού ήρθε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είπε ότι δεν πάει άλλο, φορολογήστε τα, τώρα δεν ξέρουν πόσα είναι ξαφνικά.

Και κοιτάξτε να δείτε, κακά τα ψέματα, εδώ πρέπει να υπάρξει μια ουσιαστική προσπάθεια να σταματήσει αυτός ο μηχανισμός που παράγει την αισχροκέρδεια. Διότι η αλήθεια είναι ότι δεν είναι εύκολο να φορολογήσεις επιχειρήσεις οι οποίες μπορούν να παρουσιάσουν στο τέλος του χρόνου, με τους ισολογισμούς που έχουν και με άλλα έξοδα τα οποία μπορεί να ενσωματώσουν αυτό το κέρδος, να κάνουν και άλλες επενδύσεις και να το παρουσιάσουν ως έλλειμμα. Αν θέλουν, ακόμα και αυτό μπορούν να κάνουν.

Άρα λοιπόν, ακόμα και αυτό εγώ το ακούω στα αυτιά μου ως μια κοροϊδία. Πρώτα απ’ όλα η μη αναγνώριση της ύπαρξης αισχροκέρδειας, μετά η αναγνώριση μεν αλλά ο μη προσδιορισμός της και τέλος μια θολή υπόσχεση για φορολόγηση. Γιατί λοιπόν εφόσον ο κ. Μητσοτάκης ήθελε να διεκδικήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση τη δυνατότητα να μειωθούν οι τιμές, γιατί δεν κατέκτησε το δικαίωμα που κατέκτησε η Πορτογαλία, που είναι μια χώρα η οποία έχει παρόμοιο πληθυσμό με την Ελλάδα ή η Ισπανία, στη Σύνοδο Κορυφής;

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Μιλάτε για την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την ηλεκτρική ενέργεια.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Ακριβώς. Μιλάω για τον πυρήνα της λογικής της αισχροκέρδειας που μένει αλώβητος. Διότι ακόμη και οι επιδοτήσεις που κάνει η κυβέρνηση στην πραγματικότητα παίρνει λεφτά από τους Έλληνες φορολογούμενους για να επιδοτεί τη ΔΕΗ και τους άλλους τρεις. Όταν αφήνεις αλώβητο τον μηχανισμό παραγωγής υπερκέρδους, αλλά επιδοτείς τον καταναλωτή, στην ουσία δεν κλείνεις καμία ουσιαστική τρύπα, διότι όλοι έχουμε δει ότι είναι ανεπαρκέστατες αυτές οι επιδοτήσεις. Αλλά ακόμα και αυτό που κάνει, αφήνοντας αλώβητο τον μηχανισμό παραγωγής υπερκέρδους, στην πραγματικότητα είναι σαν να επιδοτείς τη ΔΕΗ και τους άλλους τρεις παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Τι θα είχατε κάνει εσείς διαφορετικά; Γιατί πολλά ακούμε, αλλά τι θα μπορούσε να είχε γίνει αλλιώς για να αλλάξει αυτή η εικόνα της ενεργειακής κρίσης;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Σας ευχαριστώ για το ερώτημά σας διότι ξέρετε το δύσκολο μέρος για όσους ασχολούμαστε με την πολιτική δεν είναι απλά να διαπιστώνουμε το πρόβλημα, είναι να έχουμε και απαντήσεις στο πρόβλημα.

Θέλω να σας πω ότι το βασικό που θα είχαμε κάνει, όπως κάναμε τεσσεράμισι χρόνια, είναι να μην οδηγήσουμε τη ΔΕΗ σε ιδιωτικοποίηση, να μην καταστήσουμε δηλαδή τη ΔΕΗ σε πρωταθλητή και πρωταγωνιστή σε αυτό το ράλι της αισχροκέρδειας.

Θα είχαμε και είχαμε έναν διαφορετικό ενεργειακό σχεδιασμό. Εμείς είχαμε ξεκινήσει τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης, αλλά την είχαμε ξεκινήσει με ένα εθνικό σχεδιασμό που προέβλεπε σταδιακό κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων και όχι πλήρη απενεργοποίηση των λιγνιτικών πεδίων. Μέχρι το 2030 λέγαμε και δεν προβλέπαμε καν την απόσυρση της τελευταίας μονάδας Πτολεμαϊδα 5 η οποία στοίχισε πάνω από ένα δισεκατομμύριο πολύ πρόσφατα στους Έλληνες πολίτες.

Η απόφαση για τη βίαιη απολιγνιτοποίηση ήταν κούφια απολιγνιτοποίηση. Στην πραγματικότητα ήταν πρόσβαση στο φυσικό αέριο, είναι μια από τις λαθεμένες στρατηγικές επιλογές που μας έχουν οδηγήσει έως εδώ. Διότι τούτη την ώρα έχουμε δεσμεύσει το ενεργειακό μίγμα της χώρας στο φυσικό αέριο.

Το φυσικό αέριο δεν είναι ανανεώσιμη πηγή. Και είναι ένας φυσικός πόρος ο οποίος δεν υπάρχει στη χώρα μας, τον εισάγουμε. Ως εκ τούτου λοιπόν, αυτή είναι μια από τις βασικές αιτίες της κρίσης. Δεν θα ακολουθούσαμε αυτή τη στρατηγική από την αρχή. Δεν την ακολουθήσαμε ως κυβέρνηση και προφανώς και δεν θα την ακολουθούσαμε.

Και βεβαίως αυτό που σας είπα μέχρι πριν από λίγο, αυτός ο μηχανισμός παραγωγής της αισχροκέρδειας μέσω του χρηματιστηρίου ενέργειας: θα ήμασταν εκεί παρόντες να επιβάλλουμε ως κράτος ρυθμιστικές διαδικασίες, ελέγχους και παρεμβάσεις όπου χρειάζεται. Ακόμα και με πλαφόν όπου χρειαστεί στην τιμή του φυσικού αερίου. Διότι δεν μπορεί ένα προϊόν να κοστίζει στον παραγωγό 150 ευρώ μεσοσταθμικά στο 8μηνο και να το πουλάει 203. Δεν γίνεται.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Το ζητήσατε το πλαφόν αυτό.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Ζητήσαμε το πλαφόν, ζητήσαμε αυτές τις παρεμβάσεις. Ζητήσαμε βεβαίως τη δυνατότητα να  υπάρξει και υποχρεωτικά εάν χρειαστεί με παρέμβαση του κράτους προθεσμιακή αγορά, να μην είναι το 100% της ενέργειας μέσα από το χρηματιστήριο. Να μην διαπραγματεύεται το 100% μέσα από το χρηματιστήριο ενέργειας.

Έχουμε μια φαρέτρα δυνατοτήτων την οποία φαρέτρα η κυβέρνηση δεν την αξιοποιεί. Και δεν την αξιοποιεί όχι γιατί δεν τα σκεφτήκανε αυτά, δεν είναι θέμα ανικανότητας, είναι θέμα πολιτικής επιλογής και ιδεολογικής προσέγγισης. Γι’ αυτό λέω πολλές φορές ότι αυτή η κυβέρνηση είναι η χειρότερη κυβέρνηση τη χειρότερη στιγμή. Διότι το να αντιμετωπίζεις μια κρίση σαν αυτή που έχουμε σήμερα, που απαιτεί σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα, κρατική παρέμβαση, αλλά να μην πιστεύεις στο κράτος, να πιστεύεις στο ότι οι αγορές αυτορρυθμίζονται. Να θες να ευνοήσεις ιδιωτικά συμφέροντα, διότι υπάρχει και αυτό. Προφανώς έχει κάποιες δεσμεύσεις ο κ. Μητσοτάκης όταν ξεπούλησε το 17% της ΔΕΗ σε ένα ιδιωτικό fund που επένδυσε εκεί. Οι δεσμεύσεις είναι ότι αυτοί ήρθανε για να κερδίσουν. Όταν ήρθαν για να κερδίσουν...

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Δεν συμφωνήσατε σε αυτό; Για να σωθεί η ΔΕΗ δεν συμφωνούσατε με αυτό;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Βλέπετε εσείς να έχει σωθεί η ΔΕΗ; Η ΔΕΗ μπορεί να έχει σωθεί, αλλά για τα κέρδη των ιδιωτών. Η ΔΕΗ δεν κινδύνευσε στην πραγματικότητα ποτέ. Διότι πράγματι το 2018 είχε λογιστική ζημιά εξαιτίας συγκυριακών δεδομένων του 2018. Ήταν υποχρεωμένη τότε να πουλάει φθηνότερα το ρεύμα μέσω των ΝΟΜΕ για να δώσει χώρο στους ιδιώτες και στις ανανεώσιμες πηγές. Είχε εκείνη την περίοδο εγγράψει μια σειρά από προβλέψεις, από συνταξιοδοτήσεις των επόμενων χρόνων. Ήταν μια περίοδος όπου εν τοιαύτη περιπτώσει για διάφορους συγκυριακούς λόγους κατέγραψε μια λογιστική ζημία, αλλά είχε λειτουργικά κέρδη το 2018 και το 2019 το οποίο μέχρι τον Ιούνιο ήμασταν εμείς κυβέρνηση, αλλά δεν έγινε κάτι δραματικά διαφορετικό το 2019. Το 2019 κατέγραψε και λειτουργικά και λογιστικά κέρδη η ΔΕΗ.

Εμείς μειώσαμε τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας στην ηλεκτρική ενέργεια τον Απρίλη του 2019, εάν δεν κάνω λάθος. Με το που ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αυτή τη μείωση αντί να την εμφανίσει στα τιμολόγια του καταναλωτή, την πήρε και την απόσβεσε όλη για να τη δώσει στη ΔΕΗ. Όλη τη μείωση του ΦΠΑ στον κατώτατο συντελεστή την πήγε στα τιμολόγια. Εμείς δεν αυξήσαμε ούτε ένα ευρώ τα τιμολόγια τεσσεράμισι χρόνια.

Και δεν ήταν προφανώς μόνο αυτό. Ήταν και όλα όσα ακολούθησαν με αποτέλεσμα σήμερα να βλέπει ο καταναλωτής ένα τιμολόγιο, να βλέπει ότι η τιμή του ρεύματος είναι στα 1.000 ευρώ και να πληρώνει 5 και 6 χιλιάδες εάν είναι επαγγελματίας, ή εάν είναι νοικοκυριό να βλέπει ότι η τιμή είναι 200 και να πληρώνει 600 και 700.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Να μη μπορεί να ανταπεξέλθει. Από την πλευρά της κυβέρνησης ακούμε βέβαια ότι έχει παρθεί ένα γενναίο πακέτο μέτρων. Μάλιστα και σε χθεσινή συνέντευξή του ο πρωθυπουργός είπε ότι αφήνει ανοιχτό το να μειωθεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα, αν αυτό χρειαστεί. Είπε ότι θα έχουμε αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα στον Μάιο. Τα αντέχει όμως πραγματικά η οικονομία αυτά; Δηλαδή ένας μισθός των 800 ευρώ τον αντέχει η πραγματική οικονομία; Υπάρχει αυτός ο δημοσιονομικός χώρος για κάτι τέτοιο;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν έχει να κάνει με τον δημοσιονομικό χώρο, διότι δεν βγαίνει από το δημόσιο ταμείο. Είναι όμως κάτι το οποίο είναι μέσα από την ίδια τη λειτουργία της αγοράς. Είναι κάτι το οποίο έπρεπε να είχε γίνει εδώ και δυο χρόνια. Είμαστε η μοναδική χώρα, κυρία Πατρινού, στην Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με την Εσθονία που δεν έχουμε αυξήσει τον κατώτατο μισθό, την περίοδο της πανδημίας.

Διότι όταν έχεις ένα πληθωρισμό να τρέχει με 7%, ίσως ανέβει και περισσότερο, 8-9% και έχεις μισθούς που είναι στο ίδιο επίπεδο εδώ και πάρα πολλά χρόνια όταν δεν είχες πληθωρισμό, αντιλαμβάνεστε ότι είναι μια εξίσωση η οποία δεν μπορεί να λυθεί. Διότι η μείωση του εισοδήματος, η ραγδαία μείωση του εισοδήματος με τους μισθούς σταθερούς και τις απαιτήσεις να αυξάνονται, οδηγεί εκ των πραγμάτων για όσους ξέρουν στοιχειώδη οικονομικά σε μείωση της ενεργού ζήτησης, άρα σε καταβαράθρωση της ίδιας της οικονομίας.

Η εμμονή στη μείωση του μισθού είναι ένα από τα προβλήματα που πληρώνουμε σήμερα. Άρα εμείς λέμε ότι ο κατώτατος μισθός έπρεπε εδώ και καιρό να ανέβει στα 800 ευρώ. Οι αντοχές της οικονομίας είναι δεδομένες σε σχέση με την ανταπόκρισή της σε μια τέτοια παρέμβαση, δεν το λέμε μόνο εμείς το λένε ακόμη και η ΓΣΕΒΕΕ. Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες δεν αρνούνται την ανάγκη αύξησης του κατώτατου μισθού, δεδομένου ότι γνωρίζουν ότι στην πλειοψηφία τους δεν έχουν τον κατώτατο μισθό, δίνουν παραπάνω από τον κατώτατο μισθό.

Αυτοί οι οποίοι πεισματικά αρνούνται τον κατώτατο μισθό είναι ένα κομμάτι επιχειρηματιών στον Σύνδεσμο Ελλήνων Βιομηχάνων. Δεν είναι βιομήχανοι κυρίως, είναι επιχειρήσεις που είναι έντασης εργασίας, πλατφόρμες, αυτοί οι οποίοι έχουν τα παιδιά σε πολύ άσχημες συνθήκες, δουλεύουν σχεδόν ανασφάλιστοι, τα delivery, είδαμε τις μεγάλες διαμαρτυρίες σε μια εξ αυτών των εταιρειών το προηγούμενο διάστημα, είναι οι τράπεζες. Επιχειρήσεις έντασης εργασίας που θέλουν να κρατάνε χαμηλό το εργασιακό κόστος για να μπορέσουν να έχουν μεγαλύτερο κέρδος.

Αυτή κατά την άποψή μου είναι μια αντικοινωνική συμπεριφορά, ιδίως στις μέρες μας. Για τα κέρδη κάποιων ολίγων, να στενάζει συνολικά η οικονομία και συνολικά η οικονομία να επιδεινώνει τους ρυθμούς της και τα μεγέθη της.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Αυτό όμως το παράθυρο, για να επιστρέψω στην ερώτηση, που άφησε χτες ο κ. Μητσοτάκης το ακούτε ως σωστή κατεύθυνση;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Για ποιο παράθυρο, λέτε;

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Μιλάω για τον ΦΠΑ στα τρόφιμα για τη μείωση.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Ο κ. Μητσοτάκης εδώ και πάρα πολύ καιρό αρνείται πρώτα απ` όλα να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει κρίση. Εγώ από τον Σεπτέμβρη ζητάω μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και από τον Σεπτέμβρη έχει πει ένα σωρό ψέματα στον ελληνικό λαό. Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, σας θυμίζω, είχε πει ότι θα καλύψει το 80% των αυξήσεων στα τιμολόγια του ρεύματος. Αν το είδατε εσείς… δεν το είδε κανείς πάντως αυτό. Και αρνείται να συνειδητοποιήσει ότι έρχεται κρίση ακρίβειας. Αρνείτο. Τώρα πια, προφανώς το έχει συνειδητοποιήσει, θα έπρεπε να είναι σε άλλο πλανήτη αν δεν το έχει συνειδητοποιήσει. Αλλά μέχρι πρόσφατα, τον Γενάρη στη Βουλή έλεγε ότι θα είναι ένα παροδικό φαινόμενο, δεν ανησυχούσε.

Αρνείται και σήμερα δυο παρεμβάσεις που κατά την άποψή μου θα έδιναν ανάσα, δεν θα έλυναν το πρόβλημα, θα έδιναν ανάσα. Δηλαδή τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα κατώτερα επίπεδα που προβλέπει η Κομισιόν, πράγμα το οποίο έχουν κάνει αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάνω από 11 και τη μείωση του ΦΠΑ στα βασικά είδη κατανάλωσης.

Εάν κάτω από την πίεση των δεδομένων αρχίζει και το συζητά, θετικό είναι, αλλά είναι αυτό που λένε οι Αγγλοσάξονες “too little too late”, πολύ λίγο – πολύ αργά! Διότι ξέρετε κάτι; Αυτή τη στιγμή από τον ΦΠΑ -ας αφήσουμε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης που κι εκεί είναι υπερβολές όταν μιλούν για δημοσιονομικό εκτροχιασμό, διότι το συνολικό κόστος της μείωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποσοστά που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το συνολικό δημοσιονομικό κόστος για ένα χρόνο είναι 1,5 δισ. 1,5 δισ. είναι η αισχροκέρδεια, την οποία δεν λέει να σταματήσει, δεν λέει να βάλει φρένο, δεν λέει να φορολογήσει, της ίδιας της ΔΕΗ και των άλλων εταιρειών.

Από τον ΦΠΑ τώρα, το κράτος ιδίως στα καύσιμα έχει υπερκέρδη κι αυτό. Όταν η τιμή της βενζίνης έχει πάει από το 1,2-1,4 στα 2,1 ευρώ, τον ΦΠΑ υπολογίζεται στην τελική τιμή, έτσι δεν είναι; Άρα έχει αύξηση κερδών, αύξηση εσόδων το Ελληνικό Δημόσιο. Είναι αδιανόητο σε συνθήκες κρίσης όπως αυτή  που βιώνουμε σήμερα, να θέλει να έχει περισσότερα έσοδα.

Αλλά συνολικά επιτρέψτε μου ένα σχόλιο. Θεωρώ ότι δεν είναι ζήτημα φόβου απέναντι στη δημοσιονομική εκτροπή στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό η ατολμία της κυβέρνησης να πάρει μέτρα ανάσας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, είναι ζήτημα προτεραιοτήτων.

Όταν έχεις μια κυβέρνηση –αφήστε το 1,4 δισ. αισχροκέρδειας, που κατά την άποψή μου είναι κεντρικό ζήτημα- έχει πάρει 1 δισ. από τους συνταξιούχους καταργώντας τη 13η σύνταξη που εμείς θεσπίσαμε το 2019, δεν την έχει δώσει το ’20, το ’21 και τώρα το ’22, συνολικά 3 δισ. Και ρίχνει αυτά τα χρήματα τώρα, πού; Στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, δηλαδή στα Funds πάλι, τα οποία θα προχωρήσουν αυτή τη διαδικασία των ιδιωτικών επικουρικών Ταμείων.

Όταν έχεις επίσης κάνει την πολιτική επιλογή με 6,6 δισ. με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Συμβάσεων, που αφορούν απευθείας αναθέσεις και κλειστούς διαγωνισμούς. Μιλάμε κοντά 7 δισ. σε 18 μήνες απευθείας αναθέσεις και κλειστούς διαγωνισμούς! Όταν κάνεις την πολιτική επιλογή επίσης, διότι πολιτική επιλογή είναι, να δώσεις –δεν είναι τεράστιο το ποσό, αλλά είναι μια τάξη μεγέθους, θα πω εγώ- 260 εκατομμύρια για να μειώσεις τη φορολογία στις μεταβιβάσεις ακινήτων τη γονική παροχή μέχρι 1.600.000 ακίνητη περιουσία για κάθε παιδί, για δυο γονείς. Εντάξει να μειώσεις τη φορολογία από εκεί που ήταν στα 400, στα 500 χιλιάρικα; Στα 600 χιλιάρικα; Στο 1,6; Ποιοι είναι αυτοί που έχουν ακίνητη περιουσία 1 και 1,5 εκατομμύριο; Μονάχα κάποιοι πολύ λίγοι, πάρα πολύ πλούσιοι συμπολίτες μας. Άρα, γι` αυτούς νοιάζεται ο κ. Μητσοτάκης.

Όταν κάνει φοροαπαλλαγές ύψους 250-260 εκατομμυρίων και την ίδια στιγμή μας λέει δεν έχω 130 εκατομμύρια να μειώσω το ΦΠΑ στο ψωμί –στο ψωμί!- το ψωμί, το οποίο είναι σε κάθε ελληνικό σπίτι. Και θα μου πείτε «μα το ψωμί;» ναι, ακόμη και το 1 ευρώ το 1,2-1,3 που θα πάει τώρα, είναι βαρύ για ένα νοικοκυριό το οποίο δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Πάμε σε αυτό, γιατί έχετε εκφράσει τον φόβο και για επισιτιστική κρίση στη χώρα και έχετε πει ότι μπορεί να έχουμε επάρκεια προϊόντων αλλά θα δούμε τέτοιες ανατιμήσεις στα προϊόντα, όπως στο ψωμί, που θα είναι σαν να μας λείπουν. Τι φταίει και δεν έχουμε επάρκεια σε είδη όπως τα σιτηρά; Θα έπρεπε να έχουμε αλλάξει τελείως την κατεύθυνσή μας και στον πρωτογενή τομέα αναφέρομαι.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Για να είμαστε ειλικρινείς, η πιθανότητα επισιτιστικής κρίσης είναι υψηλή και έχει να κάνει με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Εδώ είναι οι κίνδυνοι που θα αντιμετωπίσουμε από εδώ και στο εξής. Γιατί θα αντιμετωπίσουμε κινδύνους; Διότι ειδικά στην παραγωγή μαλακού σιταριού, αλλά και καλαμποκιού, η χώρα μας είναι εξαρτημένη από εισαγωγές. Παράγουμε μόνο 10% σε μαλακό σιτάρι και περίπου 30% σε αραβόσιτο.

Άρα δεδομένου του πολέμου και του εμπάργκο που τον ακολουθεί, δηλαδή της αδυναμίας να εισάγουμε πια από Ουκρανία, Ρωσία αλλά και της μεγάλης αναστάτωσης στις αγορές, όπου χώρες που παράγουν πια, είτε έχουν στοκάρει προϊόντα για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη στην εσωτερική αγορά, είτε έχουν προπωλήσει, υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Και αυτό τον κίνδυνο τον επεσήμανα και αυτό που έχουμε καταθέσει ως άμεση προτεραιότητα, είναι να υπάρξει ένας καλλιεργητικός ανασχεδιασμός το επόμενο διάστημα, ώστε να αυξηθεί στη χώρα μας η παραγωγή σιταριού και αραβόσιτου.

Ενδεχομένως να αντιμετωπίσουμε ελλείψεις και σε άλλα προϊόντα. Υπάρχουν θέματα με τα λιπάσματα για τις αγροτικές καλλιέργειες, και λιπάσματα αλλά και σε σχέση με τα αγροτικά εφόδια, αλλά κυρίως το θέμα του σιταριού και του καλαμποκιού, διότι εκεί έχουμε και βιομηχανίες που παράγουν μακαρόνια, έχουμε το αλεύρι, έχουμε πάρα πολλά προϊόντα τα οποία είναι βασικής κατανάλωσης.

Θα πρέπει η κυβέρνηση άμεσα να πάρει πρωτοβουλίες, να συνδέσει, εγώ θα έλεγα, επιδοτήσεις με την παραγωγή σιταριού και καλαμποκιού, προκειμένου να κάνει ελκυστικό στους αγρότες να αλλάξουν καλλιέργειες, από βαμβάκι να πάνε σε σιτάρι και σε καλαμπόκι, για να μπορέσουμε να προβλέψουμε μια κρίση επάρκειας αυτών των αγαθών στην ελληνική αγορά. Ή αν γλιτώσουμε -και το ευχόμαστε όλοι να το γλιτώσουμε- και δεν αντιμετωπίσουμε πρόβλημα επάρκειας να ρίξουμε όσο μπορούμε το κόστος, γιατί θα ακριβύνει πάρα πολύ το κόστος και θα έχουμε πρόβλημα.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Γιατί δεν το έχουμε κάνει μέχρι τώρα; Τι μας έλειπε; Μας έλειπαν τα αγροτικά χέρια; Μας έλειπαν τα καλά χώματα;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Τι δεν έχουμε κάνει μέχρι τώρα, τι;

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Αυτό τον καλλιεργητικό ανασχεδιασμό.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν είναι θέμα χεριών, είναι θέμα πολιτικής. Είναι θέμα αδυναμίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να αναγνωρίσει τον κίνδυνο και να προλάβει, να λειτουργήσει προληπτικά. Και της κυβέρνησης εν συνόλω να διεκδικήσει στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπως ήδη έχουν κάνει άλλες χώρες. Πρέπει να σας πω ότι ήδη χώρες έχουν διεκδικήσει να συνδέσουν επιδοτήσεις με την παραγωγή σιταριού. Είναι κατά την άποψή μου προφανές ότι εδώ είναι έλλειμμα αντανακλαστικών, έλλειμμα σχεδιασμού, έλλειμμα παρέμβασης. Και αυτό το έλλειμμα είναι κρίσιμο, διότι εδώ πια αφορά και τη δυνατότητα να υπάρχουν σε επάρκεια στην αγορά προϊόντα τα οποία είναι πολύ βασικής κατανάλωσης για το ευρύ κοινό.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Πολλοί από τους νέους, είχατε και σήμερα στην Πάτρα την ευκαιρία να συζητήσετε και με νέους ανθρώπους που σκέφτονται το μέλλον τους, τι θα κάνουν και τα λοιπά. Μήπως θα έπρεπε να στραφούν και πάλι πίσω στον πρωτογενή τομέα, να επιστρέψουν στα χωράφια και να χρησιμοποιήσουν ακόμη και νέες τεχνολογίες; Να δούμε κάτι τέτοιο στην χώρα μας, να αλλάξουμε λίγο αυτή την κατεύθυνση;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Είναι προφανές ότι η χώρα έχει ένα σοβαρότατο ζήτημα παραγωγικού μοντέλου και θέλω εδώ να είμαι ειλικρινής. Αυτό δεν αφορά την κρίση, αυτό είναι ένα κρίσιμο ζήτημα. Εμείς έχουμε ξεκινήσει τη συζήτηση για την αναγκαιότητα αλλαγής παραγωγικού μοντέλου από το 2018 από τα περιφερειακά Συνέδρια που κάναμε ως κυβέρνηση, ακόμη και πριν βγούμε από το μνημόνιο σε όλη την Ελλάδα.

Νομίζω ότι είναι μεγάλο έλλειμμα ότι αυτά τα ζητήματα στον πολιτικό διάλογο δεν υπάρχουν. Θεωρώ ότι δεν μπορεί η χώρα, ακόμη κι αν με το καλό ξεπεράσουμε κι αυτή την κρίση, να στηριχθεί σε ένα παραγωγικό μοντέλο που είναι μονοδιάστατα προσανατολισμένο στον τριτογενή τομέα, στις υπηρεσίες και στον τουρισμό.

Μια χώρα η οποία δεν παράγει, αυτό που μπορεί να παράξει ανάλογα με τις δυνατότητές της, είναι μια χώρα η οποία δεν μπορεί να έχει μια ισχυρή οικονομία, δεν μπορεί να έχει μια ισχυρή μεταποίηση και βιομηχανία, έναν δευτερογενή τομέα. Άρα εδώ χρειάζεται ένας εθνικός σχεδιασμός πάνω σε ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο, που θα δίνει έμφαση στην πρωτογενή παραγωγή και στη δευτερογενή παραγωγή.

Ταυτόχρονα, χρειάζεται κατά την άποψή μου να δούμε και με ποιο τρόπο θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε και τις δυσκολίες που έχουμε με τη μείωση των πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αλλά κυρίως να δούμε με ποιο τρόπο θα στηρίξουμε την παραγωγή, θα στηρίξουμε το Συνεταιριστικό Κίνημα σε νέες υγιείς βάσεις.

Αυτή τη στιγμή, η χώρα, η ελληνική οικονομία έχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα: ότι δεν έχει πιστωτικό σύστημα, χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηρίξει τον παραγωγό, με την κατάρρευση της Αγροτικής Τράπεζας, το οποίο ήταν από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της προ-μνημονιακής και της μνημονιακής εποχής.

Εμείς δημιουργήσαμε την Αναπτυξιακή Τράπεζα, αλλά δεν είδαμε καμία πρωτοβουλία να προχωρά σε μικροπιστώσεις που θα στηρίζουν τον παραγωγό, τον αγρότη, τον καλλιεργητή. Και βεβαίως υπάρχουν και δυνατότητες οι οποίες είναι αναξιοποίητες, εκατομμύρια στρεμμάτων, γαιών που σήμερα δεν καλλιεργούνται.

Η σύνδεση των επιδοτήσεων με την παραγωγή επίσης είναι πάρα πολύ σημαντικό πράγμα, διότι αυτό δημιούργησε και μια κουλτούρα αδιαφορίας για την παραγωγή, «αρκεί να έχουμε στρέμματα να πάρουμε τις επιδοτήσεις». Συνολικά, θα έλεγα, εν πάση περιπτώσει για να μην πλατειάσουμε στη συζήτησή μας σήμερα, το θέμα του πρωτογενούς τομέα της παραγωγής είναι πολύ κρίσιμο, το θέμα του παραγωγικού μοντέλου είναι πάρα πολύ κρίσιμο.

Όλα αυτά συνδέονται και με την κλιματική κρίση, την ανάγκη να προχωρήσουμε σε αυτό που ονομάζουμε «πράσινη μετάβαση». Πράσινη μετάβαση όμως, κυρία Πατρινού, και αυτό δεν το έχουν πει πολλοί στον ελληνικό λαό, εμείς το λέμε, δεν είναι χωρίς κόστος. Η πράσινη μετάβαση και η πράσινη οικονομία κοστίζει. Το θέμα είναι πώς θα επιμερίσουμε αυτό το κόστος. Θα το επιμερίσουμε στους πολλούς, ώστε κάποιοι λίγοι να έχουν μονάχα κέρδη και μεγαλύτερα κέρδη; Κρίσιμο παράδειγμα το τι γίνεται με το θέμα της απολιγνιτοποίησης.

Η πράσινη μετάβαση κοστίζει, πρέπει να γίνει με σχέδιο και πρέπει το κόστος να επιμεριστεί και τα οφέλη να επιμεριστούν. Παράδειγμα: ενεργειακές κοινότητες -το νομοσχέδιο το οποίο έφερε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με υπουργό τον κ. Σταθάκη- δεν προχωράνε. Σήμερα θα μπορούσαν οι παραγωγοί να είχαν ενταχθεί κατά προτεραιότητα στις αδειοδοτήσεις ανανεώσιμων και να μπορούν να καλύπτουν μεγάλο μέρος του κόστους παραγωγής τους. Δεν έχει γίνει αυτό.

Αν δεν έχεις επιχείρηση, αν δεν είσαι ενταγμένος σε μια λογική κέρδους, διότι εδώ είναι και ζήτημα πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση αυτή την έννοια της αξιοκρατίας, αν δεν έχεις μπει και σε ένα αλισβερίσι –ας μου επιτραπεί αυτός ο όρος ο ιδιότυπος- με την κεντρική εξουσία δεν μπορείς να έχεις καμία προοπτική σε αυτό τον τρόπο και αυτό είναι πάρα πολύ κρίσιμο και για τους νέους ανθρώπους σήμερα.

Όταν οι νέοι βλέπουν ότι μέσα από το «κονέ», μέσα από το ρουσφέτι, μέσα από τη γνωριμία μπορούν να έχουν μια προοπτική. Αλλά αυτό αφορά λίγους και η μεγάλη πλειοψηφία δεν έχει δυνατότητες, δεν έχει κίνητρα, δεν έχει στήριγμα για να μπορέσει να επιχειρήσει, να μπορέσει να ζήσει με αξιοπρέπεια στη χώρα, αρχίζει ο κόσμος και φεύγει στο εξωτερικό και θα έχουμε τεράστιο και δημογραφικό πρόβλημα στο μέλλον.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Το έχουμε ήδη, νομίζω το βιώνουμε.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Το έχουμε ήδη.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Ο πρωθυπουργός χτες απέρριψε για ακόμη μια φορά το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών και μάλιστα ήταν και πολύ συγκεκριμένος, είπε ότι αυτές θα γίνουν άνοιξη του 2023. Άφησε όμως, για πρώτη φορά νομίζω, ανοιχτό το παράθυρο συνεργασίας…. Χαμογελάτε!

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Χαμογελάω διότι…

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Εσείς επιμένετε στις πρόωρες εκλογές; Και θέλω να μου σχολιάσετε και το θέμα των συνεργασιών, την επόμενη μέρα.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Στο πρώτο άκουσμα της είδησης ότι οι εκλογές θα γίνουν την άνοιξη του ’23 όπως λέει ο κ. Μητσοτάκης, αν μπορεί κανείς να τον πιστέψει σε αυτό, η απάντηση είναι: Βοήθειά μας! Πώς βγαίνουμε έως τότε, αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές; Διότι εμείς δεν ζητάμε εκλογές γιατί μας έπιασε η νοσταλγία να κάτσουμε στις καρέκλες της εξουσίας. Άλλωστε, για μας οι καρέκλες της εξουσίας ήταν και ηλεκτρικές καρέκλες. Παραλάβαμε τη χώρα σε συνθήκες χρεοκοπίας, σε συνθήκες διάλυσης και καταφέραμε να βγάλουμε τη χώρα από τα μνημόνια, να ρυθμίσουμε το χρέος, να αναβαθμίσουμε και γεωπολιτικά τη χώρα με την παρουσία της συνολικά, εν τοιαύτη περιπτώσει ο ελληνικός λαός...

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Με συγχωρείτε, σας διακόπτω, θα έλεγε κανείς ότι και ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει διαχειριστεί λίγες κρίσεις.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Ο κ. Μητσοτάκης ήταν μεγεθυντής, πολλαπλασιαστής των κρίσεων που διαχειρίστηκε. Διότι σε όλες αυτές τις κρίσεις, που πράγματι είχαν μια ευρωπαϊκή διάσταση, η Ελλάδα ήταν η χειρότερη. Πρώτη σε θανάτους σε όλη την Ευρώπη από τον κορωνοϊό ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού. Πρώτη, χειρότερη!

Κλιματική κρίση; Παγκόσμια ναι, αλλά κάηκε η μισή Ελλάδα πέρσι. Στην πρώτη κακοκαιρία εγκλωβίστηκαν στις κεντρικές αρτηρίες της πρωτεύουσας. Ενεργειακή κρίση τώρα; Για πολλούς μήνες η χώρα με την ακριβότερη τιμή χονδρικής στο ρεύμα. Άρα, εντάξει, δεν είπε κανείς ότι τα πράγματα κινούνται μέσα στο πλαίσιο μιας απόλυτης κανονικότητας, αλλά ακριβώς γι` αυτό τον λόγο ήταν η χειρότερη κυβέρνηση στη χειρότερη στιγμή. Διότι σε συνθήκες κρίσης, όφειλε, ακόμη κι αν πιστεύει σε μια αποτυχημένη νεοφιλελεύθερη πολιτική που δίνει όπλα στους ισχυρούς και αφαιρεί όπλα από τους ανίσχυρους, όφειλε σε αυτές τις συνθήκες να αναθεωρήσει το πλαίσιό της.

Αλλά για να μη χάσω το ερώτημά σας, την ουσία του ερωτήματος σας, η απάντησή μου είναι ότι εμείς ζητάμε εκλογές γιατί διαπιστώνουμε ότι αν δεν αλλάξουμε, θα βουλιάξουμε. Το «είτε θα αλλάξουμε, είτε θα βουλιάξουμε» νομίζω ότι σήμερα έχει την κυριολεκτική του σημασία.

Η χώρα βυθίζεται, η κοινωνία βυθίζεται σε μια δίνη που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί σε κοινωνική κρίση. Ευτυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει κοινωνική ένταση, αλλά αν συνεχιστεί για πολλούς μήνες αυτή η διεύρυνση των ανισοτήτων, αυτή η λεηλασία της πλειοψηφίας της κοινωνίας, θα βρεθούμε μπροστά σε μεγάλα αδιέξοδα.

Έρχομαι όμως στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματος σας. Ο κ. Μητσοτάκης εδώ και πάρα πολλούς μήνες θέτει ένα δίλημμα στον ελληνικό λαό. Ποιο είναι αυτό; Αυτοδυναμία ή χάος. Χτες, προφανώς κάτω από την πίεση της κοινωνικής κριτικής που φαντάζομαι φτάνει στα αυτιά του όσο κι αν είναι απομονωμένος στο Μέγαρο Μαξίμου, μετέτρεψε αυτό το δίλημμα από το «αυτοδυναμία ή χάος» σε «εντάξει δεν είναι και αυτοσκοπός η αυτοδυναμία».

Εάν δεν είναι αυτοσκοπός η αυτοδυναμία, πολύ σωστά λέμε εμείς πρέπει να μας απαντήσει με ποιους σκέφτεται να συνεργαστεί για να έχουμε τη σταθερότητα, όπως λέει.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Εσείς θα συνεργαζόσασταν;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Φαντάζομαι ότι δεν θα συνεργαζόταν με τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε κι εμείς με τη Νέα Δημοκρατία. Διότι οι ιδεολογικές και πολιτικές μας διαφορές όπως διαπιστώσατε απ` όλα όσα σας καταθέτω, είναι τεράστιες. Με ποιον, λοιπόν; Θα συνεργαζόταν με τον κ. Ανδρουλάκη;

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Φοβάστε την αύξησή του στις δημοσκοπήσεις, κ. Τσίπρα;

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Θα συνεργαζόταν με τον κ. Ανδρουλάκη, ο οποίος ο κ. Ανδρουλάκης έχει δηλώσει ότι θέλει μια σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης κυβέρνηση. Δεν νομίζω ότι ο κ. Ανδρουλάκης λοιπόν, εκτός αν θέλει να αυτοκτονήσει πολιτικά, θα πήγαινε να συνεργαστεί με τον κ. Μητσοτάκη σε μια κυβέρνηση η οποία κάθε άλλο παρά σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης είναι.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Πάντως, είναι αρνητικός να συνεργαστεί μαζί σας.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Θα φτάσουμε εκεί. Αφήστε με λίγο να ακούσετε τον συλλογισμό μου για τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος χτες για πρώτη φορά μας είπε ότι θέλει ή σκέφτεται εν πάση περιπτώσει και κυβερνήσεις συνεργασίας. Και το ερώτημα είναι: εμένα με έχετε ρωτήσει δεκάδες φορές με ποιους θα συνεργαστείτε, διότι εμείς πολύ καθαρά εδώ και τρία χρόνια και παραπάνω από τότε που θεσπίσαμε την απλή αναλογική, λέμε ότι η χώρα μπορεί να κυβερνιέται με κυβερνήσεις συνεργασίας. Αλλά στη βάση μιας προγραμματικής σύγκλισης πολιτικών προγραμμάτων και οι διαφορετικές κατευθύνσεις είναι αυτής της νεοφιλελεύθερης Δεξιάς που εκφράζει ο κ. Μητσοτάκης και από την άλλη των προοδευτικών δυνάμεων.

Γι` αυτό λέμε, καθαρά το λέμε ότι μπορεί να υπάρξει και μετά τις εκλογές της απλής αναλογικής, που εμείς θεσπίσαμε, σταθερότητα στη χώρα με μια κυβέρνηση συνεργασίας, πάνω σε μια προγραμματική βάση, προοδευτικής σύγκλισης που θα φροντίσει να αυξήσει τον κατώτατο μισθό, που θα φροντίσει να βάλει πλαφόν στα υπερκέρδη στην ενέργεια και να μειώσει το κόστος στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις, που θα φροντίσει να στηρίξει τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και να στηρίξει το κοινωνικό κράτος.

Ο κ. Μητσοτάκης με ποιον θα συνεργαστεί στη βάση του προγράμματος που σήμερα ως κυβέρνηση εφαρμόζει; Διότι φαντάζομαι ότι δεν έχει μετανιώσει γι` αυτά που έχει κάνει, αλλιώς θα τα άλλαζε. Με ποιον; Με τον κ. Βελόπουλο; Αν ο σχεδιασμός του είναι να συνεργαστεί με τον κ. Βελόπουλο να κάνει κυβέρνηση, ας το πει.

Και όλες οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να πάρουν θέση στο κρίσιμο ερώτημα: πως η χώρα θα βγει από αυτή την κρίση, με ποιο πρόγραμμα και με ποιες συνεργασίες. Εμείς είμαστε πάρα πολύ καθαροί επ’ αυτού. Αλλά νομίζω ότι ο κ. Μητσοτάκης αυτοεγκλωβίζεται. Όσο περνάει ο καιρός, δεν φθείρεται μόνο η δυναμική του αλλά και τα επιχειρήματά του και γι` αυτό αναγκάζεται να τα αλλάξει και στο τέλος της ημέρας το δίλημμα «σταθερότητα ή χάος», θα είναι ένα δίλημμα που θα έχει γίνει «σταθερότητα ή Μητσοτάκης», διότι θα έχει ταυτιστεί ο ίδιος με το χάος.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Θέλω να σας φέρω και λίγο εδώ στα τοπικά γιατί έχουμε λίγο χρόνο δυστυχώς στη διάθεσή μας ακόμη. Αύριο ο κ. Μητσοτάκης θα είναι εδώ, θα πάει στην Αμαλιάδα να εγκαινιάσει την Πατρών – Πύργου, είχε εγκαινιαστεί και επί των ημερών σας, δεν είχε ολοκληρωθεί.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Καλώς να τον δεχτείτε!

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Έχετε κάνει εσείς την αυτοκριτική σας αλήθεια γι` αυτή την Πατρών – Πύργου, την καρμανιόλα; Έχουμε χάσει εκατοντάδες ανθρώπους.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Καλά, σοβαρά, εμείς να κάνουμε την αυτοκριτική μας;

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Δεν ολοκληρώθηκε επί των ημερών σας.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Εμείς ξεμπλοκάραμε το έργο το οποίο το είχε δημοπρατήσει ο κ. Χρυσοχοΐδης χωρίς να υπάρχουν κοινοτικοί πόροι, άρα δεν θα γινόταν ποτέ. Πήραμε το έργο, βάλαμε προδιαγραφές όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει, να είναι ένας οδικός άξονας διπλής κατεύθυνσης με 21 μέτρα πλάτος και προχωρήσαμε στη δημοπράτηση με πολύ μικρότερο κόστος. Το αρχικό του κόστος ήταν 480 εκατομμύρια και μειώσαμε 50% και πήγαμε στα 240 εκατομμύρια και, ναι, σπάσαμε σε οκτώ εργολαβίες, γιατί και αυτή η διαδικασία μας έδωσε μεσοσταθμικά εκπτώσεις 30%.

Και ενώ οι επτά από τις οκτώ εργολαβίες είχαν ξεκινήσει, ήταν μπουλντόζες και φορτηγά και εργάτες είχαν ξεκινήσει τις διαδικασίες, έρχεται η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ακυρώνει τις εργολαβίες και τη δημοπράτηση που είχε ήδη γίνει, διώχνει τους εργολάβους από τις επτά από τις οκτώ που είχαν ξεκινήσει τις εργασίες τους, τους αποζημιώνει και από πάνω με 8 εκατομμύρια τον καθένα και καθυστερεί 32 μήνες.

Εμείς να ζητήσουμε συγνώμη γι` αυτό ή ο κ. Μητσοτάκης οφείλει μια μεγάλη συγνώμη στους πολίτες της Ηλείας κυρίως, που καθημερινά χάνονται. Αυτά τα δυόμισι χρόνια πόσες ανθρώπινες ζωές έχουν χαθεί; Το έργο θα είχε τελειώσει τώρα. Δικαιολογήθηκε μάλιστα ότι αυτά έγιναν, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελε να δώσει σε δικούς του εργολάβους και μάλιστα έφερνε διαρκώς το παράδειγμα του Καλογρίτσα. Μα το 2019 εμείς κηρύξαμε έκπτωτο τον Καλογρίτσα.

Εδώ πρόκειται για ένα έγκλημα και για μια ακόμη εξαπάτηση του λαού της Αχαΐας και της Ηλείας. Όπως η εξαπάτηση με τις αποζημιώσεις για τις πυρκαγιές του προηγούμενου χρόνου που ακόμη και τούτη την ώρα που συζητάμε οι άνθρωποι δεν έχουν πάρει δεκάρα, που έχει χαθεί το βιός τους, όπως η εξαπάτηση σε σχέση με τις πανεπιστημιακές Σχολές τις οποίες έκλεισε μέσα από τη διαδικασία της βάσης του 10.

Ο κ. Μητσοτάκης προφανώς για κάποιο λόγο που δεν μπορώ να κατανοήσω, θέλει να εκδικηθεί και τον νομό της Ηλείας και τον νομό της Αχαΐας. Ενδεχομένως γιατί δεν παίρνει υψηλά ποσοστά; Δεν ξέρω για ποιο λόγο, αλλά έχει μια εκδικητική συμπεριφορά και έρχεται σήμερα να κάνει και τυμπανοκρουσίες και εγκαίνια σε μια διαδικασία έναρξης έργων, που είχαν ξεκινήσει και τα έχει 32 μήνες διακόψει. Και πρέπει να πανηγυρίσουμε και από πάνω; Για έναν προϋπολογισμό που τον αυξάνει κατά 115 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 90 θα τα βάλουν ιδιώτες, άρα θα έχουμε και διόδια;   Με συγχωρείτε, αλλά πάει πολύ!

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Ένα σχόλιο για τον κόσμο της Ηλείας και αυτή θα είναι η τελευταία ερώτησή μου. Πιστεύετε ότι έχουν αφεθεί σε δεύτερη μοίρα; Το είπατε και λίγο προηγουμένως, και όντως είχαν και πάλι το καλοκαίρι τεράστια προβλήματα με τις φωτιές, περίμεναν ένα σχέδιο ανασυγκρότησης αλλά δεν υπάρχει κάτι ακόμη.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Νομίζω το είπα και πριν ότι για κάποιο λόγο που δεν μπορώ να εξηγήσω, οι πολίτες της Ηλείας και της Αχαΐας αντιμετωπίζονται ως πολίτες κατώτερου θεού, ως πολίτες Β Εθνικής, ας το πω έτσι και είναι άδικο αυτό. Είναι άδικο, είναι ένας τόπος παραγωγικός, είναι ένας τόπος που έχει πολύ σημαντικές δυνατότητες και νομίζω ότι θα πρέπει να διεκδικήσει ο τόπος αυτός και οι άνθρωποι εδώ, ανεξαρτήτως του τι ψηφίζουν, αν είναι στον ΣΥΡΙΖΑ, στη Νέα Δημοκρατία ή στα άλλα κόμματα, να διεκδικήσουν αυτά που ο τόπος τους αξίζει.

Κυρίως το θέμα των αποζημιώσεων για τις μεγάλες ζημιές και το έλλειμμα μιας αναπτυξιακής προοπτικής, είναι πολύ κρίσιμο για τον τόπο. Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτές οι αδικίες που έχει υποστεί αυτός ο τόπος, πρέπει να αποκατασταθούν και σε σχέση προφανώς με την προσπάθεια να ξαναστηθούν στα πόδια τους οι πανεπιστημιακές Σχολές.

Τώρα προφανώς με τον οδικό άξονα εμείς δεν θα βγούμε ξανά με αυτή την καταστροφική λογική ό,τι έκανε η Νέα Δημοκρατία να τα διακόψουμε για να καθυστερήσουμε άλλα δυο χρόνια, αν και διαφωνούμε πλήρως. Αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει νομίζω ότι θα πρέπει να δώσουμε βάρος σε αυτό τον τόπο. Είναι ένας τόπος που έχει και πολύ σημαντικούς ανθρώπους, δημοκρατικούς ανθρώπους. Ίσως αυτό να μην αρέσει πάρα πολύ στον κ. Μητσοτάκη, αλλά ανθρώπους που πραγματικά είναι έντιμοι, παράγουν και αξίζουν περισσότερα.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Εμείς να σας ευχαριστήσουμε θερμά που ήσασταν στο δελτίο μας απόψε.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Και εγώ να σας ευχαριστήσω.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Καλή συνέχεια να ευχηθούμε και ενόψει του Συνεδρίου.

ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑΣ: Να είστε καλά.

Ν. ΠΑΤΡΙΝΟΥ: Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.