Ανθρωπιστική κρίση και πως θα αντιμετωπιστεί

Σύνηθες φαινόμενο πια η περισυλλογή μετά το πέρας της λαϊκής αγοράς. Άγνωστο φαινόμενο στους Έλληνες, πριν την επιβολή του Μνημονίου και του ΔΝΤ, σαν χθες το 2010!

Υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης μιλά για το θέμα και την επίσημη αναγνώριση δια νόμου της πείνας στην Ελλάδα, που είναι κράτος – μέλος της ΕΕ

Από τον Ιούνιο, περί τα μέσα του μηνός, θα αρχίσει η ροή του προγράμματος για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο. Ενός προγράμματος με το οποίο αντιμετωπίζονται 16 σημεία της κρίσης. Πριν προχωρήσουμε παρακάτω, πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη φορά, που κράτος μέλος της ΕΕ δηλώνει με σαφήνεια ότι στην αναπτυγμένη Ευρώπη υπάρχει χώρα, που κάτοικοί της πεινάνε. Και τούτο επιβεβαιώνεται από την θέσπιση του νόμου 4320/2015. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που παραπέμπει στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ακολούθησαν τα μνημονιακά κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.

Και φαίνεται από το γεγονός ότι κατά 29% μειώθηκε ο πραγματικός κατώτατος μισθός από το 2009 μέχρι σήμερα, 35,4% για τους νέους κάτω των 25. Είναι η μεγαλύτερη μείωση πραγματικού κατώτατου μισθού σε ολόκληρη την Ευρώπη που μας έφερε να βρισκόμαστε σήμερα  στο 75% των επιπέδων της Πορτογαλίας.

Στις 18 Μαρτίου  ψηφίστηκε από τη Βουλή (ομόφωνα, ως προς τα άρθρα 1-4), και στις 19 Απριλίου δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ ο Νόμος 4320/2015, ο πρώτος Νόμος που έφερε στη Βουλή η κυβέρνησή μας και που τα τέσσερα πρώτα άρθρα του αναφέρονται   στην εφαρμογή άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.

Στις 7 Απριλίου υπογράφτηκε από 8 συναρμόδιους Υπουργούς και στις 9 Απριλίου δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η Κοινή Υπουργική Απόφαση εξειδίκευσης  των όρων εφαρμογής των μέτρων των τριών παροχών που προβλέπουν τα άρθρα 1-3 του Νόμου.

Παρά τις αντίξοες συνθήκες, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε με πρωτοφανή  ταχύτητα στην έκδοση της ΚΥΑ ώστε να αρχίσει άμεσα η υποβολή αιτήσεων για τη λήψη των παροχών του Νόμου, σε πείσμα των πολιτικών της αντιπάλων που θεωρούσαν αδύνατη την έκδοση της ΚΥΑ πριν περάσουν έξι μήνες και παρέπεμπαν με σιγουριά την υλοποίηση  των μέτρων στις καλένδες. 

Και, όπως λέει υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης, «ήταν στοίχημα για μας, που το κερδίσαμε, να αποδείξουμε ότι έχουμε και τη θέληση, και τη δυνατότητα, να εφαρμόσουμε άμεσα τις δεσμεύσεις μας του Προγράμματος της Θεσσαλονίκης σε ό,τι αφορά την ανθρωπιστική κρίση, που τώρα αποτελεί κι επίσημη ομολογία ότι στην Ελλάδα της Εε, άνθρωποι πεινάνε.

Η πολιτική σημασία της  ψήφιση του Νόμου και της άμεσης έναρξης εφαρμογής των διαδικασιών για τη χορήγηση των παροχών που περιέχει  είναι εξαιρετικά μεγάλη. Καταφέραμε να αναγνωριστεί, από όλες τις πολιτικές  δυνάμεις, και σε ελλαδικό και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, η ύπαρξη μιας βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης, πρωτοφανούς για ευρωπαϊκή χώρα εν καιρώ ειρήνης, που είναι αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών ύφεσης και λιτότητας που ακολουθήθηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις με υπερβολικό ζήλο, στο όνομα της εξόδου από την κρίση και της ανάπτυξης, ενώ έκρυβαν επιμελώς κάτω από το χαλί τα προβλήματα και το γεγονός ότι πλέον μια  τεράστια μερίδα του πληθυσμού είχε οδηγηθεί στη φτώχεια και την ανέχεια».

Αλλά ας δούμε τι σημαίνει ανθρωπιστική κρίση σε αριθμούς:

• Ανεργία:  27,8% το 3^ο τρίμηνο του 2014 έναντι 9,5% το 2009. Τον Οκτώβριο του 2014 υπήρχαν 1.245.340 άνεργοι  όταν το 2009 οι άνεργοι ήταν 510.200.
• Ανεργία των νέων: 50,2 %
• Το 75% των ανέργων, τρεις στους τέσσερις δηλαδή, είναι μακροχρόνια άνεργοι
• 1.337.450 άνθρωποι ζουν σε νοικοκυριά χωρίς ούτε έναν εργαζόμενο
• Το 35,9% των νοικοκυριών, έχουν στην οικογένεια ένα τουλάχιστο άτομο σε ανεργία. Από αυτό το ποσοστό μόνο 8,9% λαμβάνουν επίδομα ανεργίας

·         Στο σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων, σήμερα μόνον το 10%  παίρνει επίδομα ανεργίας, όταν στα τέλη του 2009 το ποσοστό ήταν 30%.

·         19,1% μειώθηκε το ονομαστικό κόστος της εργασίας στην Ελλάδα από το 2008 έως το 2013, όταν ο Μέσος Όρος στην Ε.Ε. αυξήθηκε κατά 11% την ίδια περίοδο.

·         29% μειώθηκε ο πραγματικός κατώτατος μισθός από το 2009 μέχρι σήμερα, 35,4% για τους νέους κάτω των 25. Είναι η μεγαλύτερη μείωση πραγματικού κατώτατου μισθού σε ολόκληρη την Ευρώπη που μας έφερε να βρισκόμαστε σήμερα  στο 75% των επιπέδων της Πορτογαλίας.

·         53 δις Ευρώ μειώθηκαν τα συνολικά εισοδήματα από το 2009 μέχρι σήμερα.

·         Είμαστε, σύμφωνα με τη Eurostat, στη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. των 28 σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο φτώχειας, με ποσοστό που φτάνει στο  23,1%. Ειδικά για τα παιδιά, ο κίνδυνος αυτός ανεβαίνει στο 28,8%.  

·         Στο 40,5% έχει φθάσει το ποσοστό της παιδικής φτώχειας την Ελλάδα, όταν το 2008 ήταν 23%. Έχουμε το θλιβερό προνόμιο να είμαστε πρώτοι στην τραγική αυτή κλίμακα

• Για  46,9% του πληθυσμού το οικογενειακό εισόδημα δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών και το 55% του πληθυσμού καταφεύγει σε δανεισμό από συγγενείς- φίλους, τραπεζικό δανεισμό, εκποίηση περιουσιακών στοιχείων ή στο ενεχυροδανειστήριο

*  52% των νοικοκυριών έχουν ως κύρια πηγή εισοδήματος τις συντάξεις μελών της οικογένειας

• 22,2% συρρικνώθηκε η οικονομία σε σύγκριση με το 2009.
• 1 στα 4 νοικοκυριά κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του από ανεόφλητο στεγαστικό δάνειο
• 35% αυξήθηκαν μεταξύ 2009 και 2014 οι αυτοκτονίες

Και όλα αυτά ενώ με την εφαρμογή των μνημονίων, το Δημόσιο χρέος έχει φτάσει το Γ’ τρίμηνο του 2014 στο 176% του ΑΕΠ όταν πριν τα Μνημόνια, το 2010, ήταν στο 124%.

«Αυτή τη σαρωτική καταιγίδα φτώχειας θελήσαμε να αναχαιτίσουμε με τα μέτρα του Νόμου 4320/2015, που αναγνωρίζει την ύπαρξη της πείνας στην Ελλάδα της αναπτυγμένης Ευρώπης δίνοντας, ηθελημένα και ενσυνείδητα, απόλυτη προτεραιότητα στις οικογένειες με παιδιά, γιατί είναι αδιανόητο στην Ελλάδα σήμερα να υπάρχουν παιδιά που λιποθυμούν στο σχολείο από πείνα, που δεν μπορούν να ζεσταθούν για να διαβάσουν,  που έχουν χάσει τη χαρά του παιχνιδιού από την ανέχεια στην οποία ζουν» λέει το υψηλόβαθμο στέλεχος και παραδέχεται ότι:

«Ξέρουμε καλά ότι οι παροχές του Νόμου δεν είναι παρά ένα πρώτο, μικρό βήμα στην κατεύθυνση της ανάσχεσης αυτής της κατάστασης. Και ότι τα 200 εκατομμύρια ευρώ που εξασφαλίσαμε για τη χρηματοδότηση των μέτρων  από εθνικούς πόρους της γενικής κυβέρνησης υπολείπονται κατά πολύ της δαπάνης που είχαμε προϋπολογίσει. Να τονίσουμε ότι εμείς, σε καμία περίπτωση, δεν θεωρούμε ότι με τα 200 αυτά εκατομμύρια κλείνει το πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και πως θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν ώστε να εξευρεθούν και άλλοι πόροι, από διάφορες προελεύσεις –εθνικοί και ευρωπαϊκοί- για τη συνέχιση και επέκταση των μέτρων και μετά την εξάντληση του ποσού αυτού».

Το επίδομα ενοικίου δίνεται απ’ ευθείας στον εκμισθωτή

Και ακόμη λέει:

«Επίσης γνωρίζουμε καλά ότι το πρόβλημα της ανθρωπιστικής κρίσης δεν αντιμετωπίζεται οριστικά παρά μέσα από μια ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική που θα εξασφαλίζει σε κάθε πολίτη την εργασία, που θα του δίνει ελεύθερη πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία, τον πολιτισμό, που θα διασφαλίζει δράσεις ουσιαστικής πρόνοιας για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και θα θέτει τις βάσεις για μια ουσιαστική ανάκαμψη και ανάπτυξη.

Η βασική όμως διαφορά των μέτρων του Νόμου 4320/2015 σε σχέση με παλαιότερά μέτρα ενίσχυσης των οικονομικά και κοινωνικά αδύναμων πολιτών είναι ότι δεν πρόκειται για επιδόματα που απλώς ενισχύουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, αλλά για παροχές σε είδος, που καλύπτουν στοχευμένα βασικότατες ανάγκες της καθημερινότητας, ενώ συγχρόνως δημιουργούν μια νέα λογική κοινωνικής συνέργειας και αλληλεγγύης, εμπλέκοντας και άλλες κοινωνικές και παραγωγικές δυνάμεις και συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας κουλτούρας κοινωνικής αμοιβαιότητας.

Έτσι, για παράδειγμα, το επίδομα ενοικίου δίνεται απ’ ευθείας στον εκμισθωτή της κατοικίας, αποτρέποντας τις εξώσεις και προτρέποντας τους ιδιοκτήτες να μην κρατούν κλειστά διαμερίσματα υπό το κράτος του φόβου της μη πληρωμής των ενοικίων, ενώ τους κάνει συμμέτοχους στην εξασφάλιση μιας αξιοπρεπούς στέγης για τις οικογένειες που έχουν πραγματική ανάγκη».

Ηλεκτρονική κάρτα: Άνεση στην προμήθεια ειδών διατροφής

Επίσης είναι αξιοπρόσεχτο ότι:

«Η ηλεκτρονική κάρτα σίτισης, μέσο που για πρώτη φορά χρησιμοποιείται στη χώρα μας για τη σίτιση οικογενειών με πολύ χαμηλά εισοδήματα, αφενός μεν εξασφαλίζει απόλυτη αξιοπρέπεια και άνεση στην προμήθεια ειδών διατροφής, και αφ’ ετέρου ενισχύει και τις επιχειρήσεις που και αυτές έχουν πληγεί από την κρίση.

Εδώ να σημειώσουμε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να αποκρύψει ή να υποβαθμίσει την ανθρωπιστική κρίση, αδιαφόρησε για την αξιοποίηση, ακόμη και των υπαρχόντων μηχανισμών και εργαλείων, ενώ άφησε ανεκμετάλλευτα ευρωπαϊκά κονδύλια που είχαν απελευθερωθεί για δράσεις κατά της ακραίας φτώχειας, όπως οι πόροι του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Άπορους (ΤΕΒΑ), που ήταν 45 εκατομμύρια εύρώ για το 2014 και 45 εκατ. για το 2015 και που το ποσό του 2014 δεν έχει καθόλου ακόμη αγγιχτεί, αφού δεν είχαν νομοθετηθεί οι απαραίτητες πράξεις ώστε να ζητηθεί η εκταμίευσή του.

Για αυτό εμείς επισπεύδουμε την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που απαιτείται ώστε να ξεκινήσει η ενεργοποίηση αυτών των κονδυλίων και η κάλυψη δράσεων για τους άπορους, και εντός των αμέσως επομένων ημερών η ΚΥΑ αναμένεται να δημοσιευτεί, ανοίγοντας το δρόμο στην απορρόφηση αυτών των κονδυλίων».

Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα, χωρίς κονδύλια

«Αλλά ούτε και για το πολυδιαφημισμένο Ελάχιστο Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα, που την πιλοτική του εφαρμογή σε 13 δήμους ξεκίνησε η προηγούμενη κυβέρνηση τον Νοέμβριο του 2014 και που στη Βουλή επανειλημμένως μας εγκαλούν γιατί δεν το επεκτείνουμε σε πανελλαδική κλίμακα, είχαν φροντίσει να εγγράψουν κονδύλια στον προϋπολογισμό του 2015».

Και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα της εφαρμογής των μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης; 

Μας ενημερώνει σχετικά ο άνθρωπος του Υπουργείου: 

«Οι αιτήσεις ξεκίνησαν από τη Δευτέρα, 20-4-2015 και λήγουν στις 20-5-2015. Υποβάλλονται ηλεκτρονικά από οποιοδήποτε σημείο εισόδου στις υπηρεσίες του διαδικτύου, από ειδική εφαρμογή που υπάρχει στην  ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ypakp.gr.  Στη σελίδα αυτή υπάρχει ακόμη αναλυτική πληροφόρηση για τους όρους, τις προϋποθέσεις και την εξέλιξη του προγράμματος.

Για όσους ενδιαφερόμενους δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από κανένα σημείο, υπάρχει η λύση υποβολής της αίτησης στα Κέντρα Ενημέρωσης Πολιτών (ΚΕΠ) όπου θα τους δοθεί βοήθεια για τη συμπλήρωση και υποβολή της αίτησης».

Πληροφορίες και διευκρινίσεις δίνονται και από το τηλέφωνο 15105 (επιλογή 1) ή την ιστοσελίδα του Υπουργείου στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ypakp.gr».