Γιατί δεν ξεκολλάει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Φωτογραφία αρχείου.

Οι συνιστώσες και το ευρώ είναι δύο από τα κεντρικά διλήμματα τα οποία ταλανίζουν την ηγεσία, ενδεχομένως και την κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, αν και το μείζον θέμα όφειλε να είναι η επεξεργασία της εναλλακτικής του πρότασης για τη χώρα και την Ευρώπη πέρα από τις γενικές διακηρυκτικές θέσεις.

Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι τουλάχιστον το πρώτο δίλημμα, η αυτοδιάλυση των συνιστωσών, προβληματίζει ιδιαίτερα την κοινωνική βάση και τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Προβληματίζει μόνο στον βαθμό που υποκρύπτει μια ανομολόγητη αντίφαση. Αν δηλαδή θα οικοδομηθεί ένα ανοικτό κόμμα, που θα στηρίζεται στην ενεργό συμμετοχή των μελών και των ψηφοφόρων του, ή ένα κλειστό κόμμα παραγόντων και μηχανισμών, που αφυδατώνει τις διαδικασίες βάσης. 

Η βασανιστική πορεία συγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ από τις συνιστώσες του μέχρι σήμερα είναι κομμάτι της ιστορικής του πορείας, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αγνοηθεί. Έπειτα από μια μακρά πορεία συνύπαρξης, όλοι οφείλουν να είναι σοφότεροι, λιγότερο ανεκτικοί σε παραφωνίες και ανακολουθίες. Δεν μπορεί δηλαδή το νέο, ενιαίο κόμμα να συνεχίσει να εκπέμπει σύγχυση στο θέμα αυτό. 

Στο προηγούμενο συνέδριο το ζήτημα αυτό ετέθη και ελήφθησαν κατευθυντήριες αποφάσεις, ωστόσο περισσεύουν τα δημοσιεύματα άσπονδων φίλων του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι ανακάλυψαν μέχρι και "εξόντωση των συνιστωσών", προκειμένου ο Τσίπρας -όπως λένε- να κυβερνήσει με ένα τμήμα του κατεστημένου! 

Ποιος όμως μπορεί να το υποστηρίξει αυτό στα σοβαρά, την ώρα που οι αποφάσεις των μεγαλύτερων συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Συνασπισμός, η ΑΚΟΑ, η ΚΟΕ, το ΕΚΜ δείχνουν να σέβονται και στηρίζουν την απόφαση για συγκρότηση ενιαίου και πολυτασικού κόμματος; Και με ποιο ορθολογικό κριτήριο θεωρούνται περίπου ως στοιχεία υψηλής δημοκρατικής κουλτούρας οι αποφάσεις άλλων μικρότερων κινήσεων, που επιμένουν στη συνέχιση της σημερινής λειτουργίας, η οποία εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι ήταν επιτυχής κατά το πρώτο στάδιο λειτουργίας του, αλλά εξαντλεί τη δυναμική της;

Δεν υποστηρίζω ότι η διαμάχη για τις συνιστώσες είναι χωρίς σημασία. Κατανοώ τις διαφωνίες, τις αποχρώσεις και τις δυσκολίες, παρ' ότι υστερούν υπερβολικά των ιστορικών αναγκών. Δεν είναι, όμως, αυτό το θέμα που ταλανίζει την κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ.

Το δεύτερο δίλημμα είναι: ευρώ ή δραχμή; Αυτό κι αν είναι δίλημμα με βαρύ ιδεολογικό φορτίο. Κατά τη γνώμη μου, πριν από την προσφυγή στο Μνημόνιο και τη στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης, ίσως θα είχε κάποια μικρή βάση η υπό όρους επιστροφή στη δραχμή, αν και θα αποτελούσε ιστορικό αναχρονισμό και πολιτισμική υποχώρηση για την Αριστερά. Τώρα όμως, αν επιστρέψουμε στη δραχμή, ο κόσμος της εργασίας θα κληθεί να καταβάλει νέο βαρύτατο τίμημα, με την υποτίμηση αυτή τη φορά και της αγοραστικής του δύναμης, λόγω της κατρακύλας του νομίσματος, που θα έρθει να προστεθεί στην ήδη δραματική μείωση αποδοχών. 

Επιπροσθέτως δεν θα στερήσει από τη χώρα 35-40 δισ. ευρώ την επόμενη επταετία, όσα είναι τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ, τη νέα ΚΑΠ και τα διαρθρωτικά ταμεία. Πιστεύει κανείς ότι μπορούν να βρεθούν από άλλες πηγές κονδύλια τέτοιου μεγέθους;

Η συνηγορία στην ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ποτέ δεν εξαντλήθηκε σε οικονομικούς λόγους, στηρίχθηκε σε γεωπολιτικούς, ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους, ενώ η θεωρία της ασύμμετρης ανάπτυξης ήταν γνωστή και τότε, όμως επελέγη η γραμμή της σύγκλισης των δυνάμεων της εργασίας σε ένα νέο πεδίο ταξικών και όχι μόνο συγκρούσεων, σε μια ιστορική προοπτική χωρίς να παραβλέπονται οι υπαρκτές αντιθέσεις που ενυπάρχουν στη δύσκολη αυτή πορεία. Η γραμμή της δραχμής είναι μια ελληνικής έμπνευσης συντηρητική αναδίπλωση, την ώρα που δίνεται η πιο κρίσιμη μάχη για την προοπτική της Ευρώπης, η οποία δοκιμάζεται σκληρά από την τιμωρητική πολιτική της Μέρκελ.

 Άλλωστε οι πιο σοβαροί εκφραστές αυτής της στρατηγικής για την πιθανή επιτυχία της θέτουν ως προϋποθέσεις πολύ δυσκολότερους όρους από τη γραμμή της σύγκρουσης για την αλλαγή της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής. Γιατί δηλαδή είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί αλλαγή του ρόλου και των αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ από το να υιοθετηθεί συμφωνία για συντεταγμένη έξοδο όχι μόνο της Ελλάδας, ταυτοχρόνως και άλλων πολλών χωρών, με ταυτόχρονο έλεγχο της κυκλοφορίας των κεφαλαίων και την επίσης ταυτόχρονη υιοθέτηση ενός νομισματικού συστήματος ελεγχόμενων υποτιμήσεων (πρόταση Φλάσμπεκ - Λαπαβίτσα); Οι εμπνευστές της πρότασης της εξόδου από την Ευρωζώνη αναγνωρίζουν ότι αυτή θα ήταν καταστροφική αν δεν ικανοποιηθούν αυτές οι πολύ δύσκολες προυποθέσεις. Τυχαίο;

Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι συνιστώσες και το ευρώ δεν είναι τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, αν και τα δύο ταλανίζουν την παράταξη και εκπέμπουν σύγχυση σκιάζοντας το πολιτικό του μήνυμα στο εσωτερικό, ενώ αντιθέτως διεθνώς το κόμμα εκλαμβάνεται ως θετικό παράδειγμα και ελπίδα. Σε μια ιστορική εποχή, όπως η σημερινή, ο κόσμος αναζητεί μετ' επιτάσεως μια συνολική προγραμματική, εναλλακτική πρόταση, η οποία δεν θα είναι απλή απαρίθμηση αιτημάτων, συχνά αντιφατικών, αλλά σύνθεση με στρατηγική, αιχμές και στόχους, που θα ενοποιούν και θα κινητοποιούν τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις της δημοκρατικής ανατροπής στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να δράσει ως συλλογικός διανοούμενος. Αυτό το θέμα όμως υποβαθμίζεται χάριν ισορροπιών, ενδεχομένως και της λογικής του ώριμου φρούτου, την ώρα που ο αντίπαλος αποδεικνύεται δυνατός και με ισχυρές διεθνείς συμμαχίες. 

Όσο υποβαθμίζεται η ανάγκη για εναλλακτική λύση και το μήνυμά του εκπέμπει σύγχυση, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ξεκολλάει, αλλά αντιθέτως θα κινδυνεύει όλο και περισσότερο με υποχώρηση. Οι ιστορικές στιγμές δεν τον περιμένουν ξανά στην επόμενη γωνία. Όσο συνεχίζει να ταλαντεύεται σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, τόσο περισσότερο θα κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με τη χλεύη της Ιστορίας...

(Του Σ. Καπάκου από την Αυγή της Κυριακής)