Μνήμη απαγχονισμένων αγωνιστών στα Ψηλαλώνια Πατρών, Μάης του 44

ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Ο δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς.

Οι εκπρόσωποι  Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμ. Ασφαλείας.

Με συμβολισμούς που παραπέμπουν στην αφύπνηση του νεοναζισμού σήμερα 

Οι επίσημοι προ του Μνημείου.

Με τη συμμετοχή των αρχών της πόλης των Πατρών, ενεργών πολιτών και αγωνιστών της Εθν. Αντίστασης, με την συμπλήρωση 68 χρόνων, πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι στις 12.30 σεμνή τελετή μνήμης για τους απαγχονισθέντες αγωνιστές, από τους ναζί και τους τσολιάδες ντόπιους συνεργάτες τους, στις 9 Μαΐου του 1944.

Θαν. Κολλιτσίδας.

Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς, αφού έκανε αναφορά στην θυσία των αγωνιστών ξαναθυμούμενος τα θλιβερά γεγονότα, δεν παρέλειψε να συσχετίσει την εμφάνιση και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο των θιασωτών της νεοναζιστικής αντίληψης εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης που οδηγεί σε εξαθλίωση τους πολίτες της χώρας μας.

Από την πλευρά του ο τ. δήμαρχος Μεσάτιδος Θ. Κολλιτσίδας μιλώντας για την ανάγκη να μην ξεχνούμε τα εγκλήματα του ναζισμού κατά της ανθρωπότητας, ενθύμισε την πολιτική εξαθλίωσης των μαζών που ακολούθησε η προπολεμική σοσιαλδημοκρατία στη Γερμανία, πολιτική η οποία οδήγησε τις μάζες στο ναζισμό, ως καταφύγιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους, ενώ δεν ξέχασε να αναφερθεί σε παρόμοιες πολιτικές που επιβάλλονται σήμερα, από το πολιτικό κατεστημένο, υπό το πρόσχημα της προστασίας της χώρας, που και αυτές ζέσταιναν το αυγό του φιδιού, απ’ όπου ξεπήδησε το γνωστό κομματικό μόρφωμα με οργάνωση στρατιωτικού τύπου και έκφραση κοινοβουλευτική.

Παν. Γεωργόπουλος.

Ο κύριος ομιλητής Παν. Γεωργόπουλος, πρόεδρος της ΕΣΔΙΑ ν. Αχαΐας, αναφέρθηκε στα γεγονότα της εποχής και έδωσε βάρος στην γεωγραφική διάταξη των απαγχονισμών, παρουσιάζοντάς την για πρώτη φορά, λέγοντας:

«Γύρω, γύρω στα πεύκα των Ψηλαλωνίων κρέμασαν τους αγωνιστές» και έδωσε το τραγικό περίγραμμα: «Έναν εδώ στη γωνία, έναν εκεί που τότε ήταν η είσοδος του θερινού κινηματογράφου «Ζενίθ». Έναν παραπέρα μεταξύ των οδών Ερενστρώλε και Καρατζά. Τρεις μαζί στο ίδιο πεύκο εκεί που αρχίζει η οδός Σισσίνη, μάλιστα ο ένας, ο Κώστας Γρίβας, είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι στην προσπάθειά του να αρπάξει το αυτόματο του ταγματασφαλίτη Χρ. Τζούδου, ενώ άλλοι δύο ήσαν κρεμασμένοι στο ίδιο κλαδί του πεύκου πλάτη-πλάτη. Μάλιστα αυτή τη σκηνή διάλεξαν για να φωτογραφηθούν απαθανατίζοντας το… κατόρθωμά τους ένας Γερμανός και τρεις ταγματασφαλίτες. Παρακάτω, στη συμβολή της οδού Καρατζά με την Αθ. Διάκου, απέναντι σήμερα από το περίπτερο υπήρχαν άλλοι δύο κρεμασμένοι σε δύο δένδρα και απέναντι, εκεί που αρχίζει ο κατήφορος της Αθ. Διάκου προς την οδό Γούναρη, άλλος ένας κρεμασμένος από μια μουριά. Αυτός ήταν ο Κώστας Κακός, που είχε πυροβοληθεί στα πόδια όταν προσπάθησε να δραπετεύσει. Τέλος ένας ακόμη ήταν κρεμασμένος εκεί που αρχίζει η οδός Τεμπονέρα (πρώην Βύρωνος), απέναντι από το αρχοντικό της οικογένειας Μενούνου, το οποίο ήταν και το αρχηγείο του διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας Ν. Κουρκουλάκου». 

Το μέλλον του τόπου μας.

Όμως ακριβώς στην ίδια μεριά, άλλη μέρα, είχαν κρεμάσει και τον ποιητή Φώτο Πασχαλινό, καταγόμενο από τον Πύργο Ηλείας. Ακόμη μέσα στο χώρο του “Ζενίθ,, ο Κουρκουλάκος κρεμούσε τους δικούς του ταγματασφαλίτες.

Ακόμη απέναντι από το “Ζενίθ,, κρέμασαν στις 13-4-44, οι ταγματασφαλίτες τον δικηγόρο Βασίλη Βουλγαράκη, τον οποίο συνέλαβε ο ταγματάρχης του 5/42 Γ. Καπετζώνης, που είχε καταφύγει με τους οπλίτες του στην Πάτρα μετά το διαλυτικό χτύπημα που εδέχθη από τον ΕΛΑΣ στο Κλήμα Δωρίδος. Μαζί του κρέμασαν και τον λοχία Μπουλούκμπαση στα πεύκα της πλατείας Ψηλαλώνια Πατρών. Αυτούς τους έθαψε την επομένη ημέρα ο αστυφύλακας Γιάννης Γεράνιος, αφού έλαβε έγκριση από τον Νομάρχη Αχαΐας. 

Τους μελλοθάνατους έπαιρναν από την φυλακή των Ταγμάτων Ασφαλείας, απέναντι από του Βουδ, όπου πρώτα στεγάζονταν οι αποθήκες Ζαπάντη. Αυτή η φυλακή των Ταγμάτων ήταν στη συμβολή της οδού Χαραλάμπη με την Ασημάκη Φωτήλα, αριστερά απέναντί από του Βουδ. Την ευθύνη της φυλακής του Βουδ είχε ο λοχία ς Λέκκας του Τάγματος Ασφαλείας.  

Ο ΕΠΟΝίτης Δημ. Κώης με τα βιβλία στα χέρια, ήταν παρών.

Και η νέα γενιά ήταν παρούσα.