ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΦΙΕΡΩΣΕΙ ΕΣΤΩ ΕΝΑΝ ΔΡΟΜΟ ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΠΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ Μ. ΓΛΕΖΟ ΚΑΤΕΒΑΣΑΝ ΤΗ ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΣΒΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΙΝ ΙΕΡΟ ΒΡΑΧΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΟ 1941!____
Ο Λάκης Σάντας, υπήρξε εμβληματική μορφή της Εθνικής Αντίστασης. Γνωστός με τον φίλο του Μανώλη Γλέζο, που νεαροί φοιτητές, κατέβασαν τη χιτλερική σημαία από την Ακρόπολη την νύχτα της 30ής Μαΐου 1941. Κι ήταν η πρώτη αντιστασιακή πράξη στην Ευρώπη, κατά του ναζισμού, από δύο νέους ανοργάνωτους σε αντιστασιακή ομάδα, αφού μέχρι τότε ήταν ανυπαρκτη η αντιστασική δράση πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και η οδιαίτερη τιμή ανήκει και στην Πάτρα, στον τόπο που γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1922.
Όμως η πόλη που τον γέννησε και την τιμά εις τον αιώνα τον άπαντα, ακόμη και δεκαπέντε χρόνια μετά τον θάνατό του αρνείται να αφιερώσει έστω έναν δρόμο στην μνήμη του! Σημειώνεται ότι η αριστερή δημοτική παράταξη Πατρέων ΩΡΑ ΠΑΤΡΩΝ στις 5-4-2023 σε ερώτησή της στο Δημοτικό Συμβούλιο Πατρέων, προς τον δήμαρχο Πελετίδη, αναφέρει ότι «έχει φέρει επανειλημμένως το θέμα της ονοματοθεσίας οδού ή Πλατείας με το όνομα των αγωνιστών της δημοκρατίας, αντιστασιακών Μανώλη Γλέζου και Λάκη Σάντα». Και «παρόλο που έχουν περάσει χρόνια από την πρόταση μας, επαναφέρουμε για πέμπτη φορά το θέμα.
Έχετε προχωρήσει ή προτίθεστε να προχωρήσετε τη διαδικασία υλοποίησης της πρότασης; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για το επόμενο διάστημα μέχρι τη λήξη της θητείας σας;» ερωτά ο επικεφαλής της ιώργος Ρώρος.
Ακόμη εκτοτε, από το 2023, η Επιτροπή ονοματοθεσίας δεν έχει συνέλθει με αντικείμενο την απόδοση τιμής στο τέκνο της πόλης, το αγωνιστή Λάκη Σάντα και στον συναγωνιστή του Μανώλη Γλέζο!
Η αποστροφή του Λάκη Σάντα προς την πολιτική -θεωρούσε πως οι πολιτικοί ασκούν πολιτικάντικο έργο, ιδιαίτερα μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, στις 12 Φεβρουαρίου 1945, με την οποία το ΚΚΕ παρέδωσε ως «σφαχτά» τους αγωνιστές στα χέρια κακούργων της ΕΟΒ, των Χιτών και των ταγματαλητών, υποχείρια των Βρετανών επεμβασιών και πρώην συνεργατών των ναζί, - δεν του απέφερε προνόμια δημοσιότητας, όπως του φίλου του Μανώλη Γλέζου. Τουναντίον έζησε βίο ανήσυχο. Το 1946 εξορίζεται στην Ικαρία. Το 1947 φυλακίζεται στην Ψυττάλεια, για να υπηρετήσει τη θητεία του, στο Ναυτικό, απ’ όπου το 1948 στέλνεται στη Μακρόνησο όπου κρατείται για δύο χρόνια. Θα διαφύγει στη Γιουγκοσλαβία και θα ζητήσει πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου θα ζήσει μέχρι το 1962. Σημειώστε ότι απόπειρα εξόδου από την Ελλάδα με πλωτό από τον Πειραιά επιχείρησε και ο Μανώλης Γλέζος. Συνελήφθη όμως και εστάλη στο Στρατοδικείο.Το 1963 ο Λάκης Σάντας επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από προτροπή του πατέρα του, (ήταν η χρονιά που επέστρεφαν από τις εξορίες οι αριστεροί, με απόφαση της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου, όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής του, ενώ το 1967 συνελήφθη και πάλι από τους πραξικοπηματίες τούτη τη φορά!
Ο Λάκης (Απόστολος) Σάντας με πατρική καταγωγή από την Λευκάδα και μητρική από την Αρκαδία γεννήθηκε στην Πάτρα, στις 22 Φεβρουαρίου 1922 και τελεύτησε στην Αθήνα, στις 30 Απριλίου 2011, ενώ λίγο πριν το θάνατό του κατέγραψε τις αναμνησεις του στο βιβλίο «Μια νύχτα στην Ακρόπολη: Μνήμες από μία σπουδαία εποχή» («Βιβλιόραμα») από το ηρωικό γεγονός, που συγκλόνισε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη, κατεβάζοντας την σβάστικα από τον ιερό, βράχο της Ακρόπολης, που μόλις είχαν αναρτήσει οι ναζί, τέσσερις μέρες πριν, κατά την εισβολή τους στην Αθήνα. Για το γεγονός αυτό το στρατηγείο του Φύρερ ζήτησε από την Γερμανική Διοίκηση Αθηνών κι έλαβε σκληρά μέτρα κατά της Γερμανικής φρουράς της Ακρόπολης. Κι αυτή η ενέργεια των δύο άγνωστων φοιτητών τη νύχτα της 30ής προς 31 Μαΐου 1941, που αναθάρρησε τους κατηφείς Αθηναίους, ήταν που έδωσε στον Λ. Σάντα και στον Μ. Γλέζο, το «βάφτισμα» των πρώτων Ελλήνων αντιστασιακών στη χώρα καθώς η σημαία που αναζητούνταν από τους Ναζί, οι οποίοι θεώρησαν μόνον «ως κλοπή» το κατέβασμά της, είχε καταλήξει ο πηγάδι του Εριχθόνειου στις παρυφές του ιερού βράχου!
Ο Λάκης Σάντας λοιπόν, γεννήθηκε στην Πάτρα το 1922, διότι τότε υπηρετούσε ο πατέρας του ως δημόσιος υπάλληλος. Οι γονείς του κατάγονταν από το χωριό Πηγαδησάνοι της Λευκάδας, με τη μητέρα του να κατάγεται από τη Βυτίνα Αρκαδίας. Το 1934, η οικογένεια Σάντα, που πλέον ο ίδιος είναι νεαρός 12 ετών, εγκαθίσταται στην Αθήνα.
Τελειώνει το οχτατάξιο γυμνάσιο το 1940 και αμέσως μετά εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η γερμανο-ταλική Κατοχή στην Ελλάδα τον υποχρεώνει να διακόψει τις σπουδές του, καθώς τα σχολεία διακόπτουν λόγω του πολέμου. Θα αποφοιτήσει μετά την απελευθέρωση. Τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941 θα κατεβάσει μαζί με το φίλο του Μανώλη Γλέζο τη χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης και θα την κρύψουν στο πηγάδι που οι αρχαίοι τάιζαν τον Εριχθόνιο, όπου πιθανόν και βρίσκεται θαμμένη ακόμα. Η σημαία ήταν τόση πελώρια σε πλάτος και βάρος όγκου, που δεν μεταφέρονταν, χωρίς τον κίνδυνο εντοπισμού τους!
Το 1942 εντάσσεται στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) και λίγο αργότερα στην Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ). Το 1943 βγαίνει στο βουνό με τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ). Πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα και την Αττικοβοιωτία και το 1944 τραυματίστηκε.
Ο ίδιος εξιστόρησε το εγχείρημα υποστολής της σημαίας και ορισμένα περιστατικά από τη δράση του στην Εθνική Αντίσταση στον αείμνηστο συγγραφέα Ηλία Πετρόπουλο.
Με την πολιτική δεν ασχολήθηκε, όπως ο φίλος του Μανώλης Γλέζος, γιατί δεν ήταν του χαρακτήρα του. «Δεν μ’αρέσει η πολιτική. Εδώ στην Ελλάδα, εγώ τους πολιτικούς τους αποκαλώ πολιτικάντηδες. Δεν θέλω να έχω καμία σχέση μαζί τους. Ειδικά μετά την υπογραφή της συνθήκης της Βάρκιζας που έλεγε πως μου αφαιρούν στην ουσία το δικαίωμα να λέω ότι αγωνίστηκα για τον ελληνικό λαό. Όταν δε διάβασα το κατάπτυστο έγγραφο που είχαν υπογράψει δικοί μας αρχηγοί του ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, που αγωνίστηκαν εναντίον των καταπατητών για ειρήνη, είπα ότι δεν είναι δυνατόν να υπέγραψαν αυτό το έγγραφο» είπε σε μία συνέντευξή του. Ξεχώριζε, πάντως, τον Μανώλη Γλέζο, για τον οποίο έλεγε ότι είναι ένας άνθρωπος και πολιτικός με αρχές και ιδεώδη,αναφέρεται στον ιστότοπο sansimera.gr/biographies/1567
Πέθανε στην Αθήνα, στις 30 Απριλίου 2011, σε ηλικία 89 ετών. Η σορός του εκτέθηκε για λαϊκό προσκύνημα σε παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών, ως τις 5 Μαΐου, οπότε κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου εκφώνησε επικήδειο ο Γλέζος, ενώ μεσίστια κυμάτιζε η ελληνική σημαία στο βράχο της Ακρόπολης.
Το κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας
Τη νύκτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941,ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος αφαίρεσαν τη ναζιστική πολεμική σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό, που κυμάτιζε στον ιστό της Ακρόπολης, κάτω από τα μάτια της φρουράς. Η πράξη των δύο νέων επαινέθηκε από το συμμαχικό ραδιόφωνο και προβλήθηκε ως σημάδι για την έναρξη της αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Την επομένη, οι γερμανικές Αρχές Κατοχής εξέδωσαν ανακοίνωση η οποία πληροφορούσε ότι «υπεξηρέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ' αγνώστων δραστών» και επέβαλε στους καταζητούμενους δράστες την ποινή του θανάτου, ενώ στον ελληνικό Τύπο συνεργάτες των Γερμανών κατήγγειλαν την αντικατοχική ενέργεια. Το τολμηρό εκείνο εγχείρημα προκάλεσε κύμα ενθουσιασμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό όπου μεταδόθηκε η είδηση. Η πράξη τους ενέπνευσε τους Έλληνες που αντιστέκονταν ενάντια στον κατακτητή και καθιέρωσε και τους δύο ως σύμβολα αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής. Μάλιστα ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης». Το ναζιστικό καθεστώς αποκρίθηκε με την καταδίκη του Σάντα και του Γλέζου ερήμην σε θάνατο. Έτσι ξεκίνησε μια εκτεταμένη αναζήτηση και τελικά, σχεδόν ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαρτίου του 1942, ο Λάκης Σάντας και ο συνεργός του συνελήφθησαν από γερμανικό κλιμάκιο και φυλακίσθηκαν στις φυλακές Αβέρωφ. Τα ονόματά τους ως πρωτεργάτες του κατεβάσματος της σβάστικας, έγιναν γνωστά μετά την απελευθέρωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου