Αποστολή στο Hagaru-ri, στις 4-12-1950 στην Ν. Κορέα

ΙΣΤΟΡΙΑ

 Γράφει:

Ο πρόεδρος της ΕΑΑΑ Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α Κωνσταντίνος Τζαβέλλας

Στην διάσκεψη του Κάϊρου το φθινόπωρο του 1943, συμφωνήθηκε μεταξύ του αμερικανού προέδρου Ρούσβελτ, του Βρετανού πρωθυπουργού Τσώρτσιλ και του Στρατάρχη Τσαγκ Κάι Σεκ η Κορέα να μείνει ανεξάρτητη απαλλαγμένη από την ιαπωνική κατοχή.

Η απόφαση αυτή έγινε αποδεκτή και από την Σοβιετική Ένωση το 1945 στο Ποτσδάμ, όταν κήρυξε και αυτή τον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας. Έτσι αποφασίστηκε τα Σοβιετικά στρατεύματα να αφοπλίσουν την Βόρεια Κορέα και την Νότια τα αντίστοιχα αμερικανικά. Σημειώνεται ότι κατά τον ρωσοιαπωνικό πόλεμο, 1904-1905, η Ρωσία διεκδίκησε την χερσόνησο της Κορέας ανεπιτυχώς και η κυριαρχία περιήλθε στην Ιαπωνία από το 1910. Μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα της Ιαπωνίας η κορεατική χερσόνησος χωρίζεται σε δύο ζώνες και ο 38^ος παράλληλος αποτελεί και το σύνορο των δύο ζωνών. Ήταν 15 Αυγούστου 1945. Ο ψυχρός πόλεμος οδηγεί τις δύο ζώνες σε δύο ανεξάρτητα κράτη, την Βόρειο Κορέα να ανήκει στο κουμμουνιστικό ανατολικό στρατόπεδο της ΕΣΣΔ και την Κίνα και την Νότιο Κορέα να ανήκει στην Δύση, υπό την προστασία των ΗΠΑ.

Στις 25 Ιουνίου 1950 η Βόρειος Κορέα υπό την ηγεσία του Κιμ Ιλ Σονγκ, παππού του σημερινού ηγέτη, Κιμ Γιονγκ Ουν, εισβάλει στην Νότιο Κορέα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, (ΣΑΗΕ),  με την απόφαση 82 απαίτησε από τη Βόρειο Κορέα να τερματίσει αμέσως την εισβολή. Η Βόρειος Κορέα δεν συμμορφώθηκε με την απόφαση, συνέχισε την εισβολή αναγκάζοντας το ΣΑΗΕ στις 27 Ιουνίου 1950 να εκδώσει την απόφαση 83. Η απόφαση 83 τόνιζε ότι η Βόρειος Κορέα παραβιάζει την ειρήνη και απαιτούνται επείγοντα στρατιωτικά μέτρα για την αποκατάσταση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, κάνοντας ταυτόχρονα σύσταση στα κράτη μέλη να παράσχουν στρατιωτική βοήθεια στη Δημοκρατία της Νότιας Κορέας. Αυτά τα λίγα για να θυμηθούμε την ιστορία έναρξης του εμφύλιου πολέμου στην Κορέα.

Πολλοί τον ονομάζουν «ξεχασμένο πόλεμο – “Forgotten War”», επειδή διεξήχθη λίγα χρόνια μετά τον Β΄ΠΠ και πριν τον πόλεμο του Βιετνάμ και χάθηκε ανάμεσά τους. Η πολεμική σύρραξη κράτησε τρία χρόνια, από 25 Ιουνίου 1950 έως 27 Ιουλίου 1953. Δεν είχε κανένα αποτέλεσμα για τις εμπλεκόμενες πλευρές, έληξε με την συνθήκη κατάπαυσης των εχθροπραξιών και οι δύο αντίπαλοι επανήλθαν στα πρότερα και σημερινά σύνορα, τον περίφημο 38^ο  παράλληλο. Δημοσιογραφικά χαρακτηρίστηκε  ως «ένας πόλεμος στο πιο ακατάλληλο μέρος, την πιο ακατάλληλη στιγμή, με τον πιο ακατάλληλο αντίπαλο».

Η συμμετοχή της Ελλάδος σε έναν εμφύλιο πόλεμο την εποχή που η ίδια μόλις βγαίνει από τον δικό της εμφύλιο, στην άγνωστη κορεατική χερσόνησο, παραμένει ένα ερώτημα. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν ο ΟΗΕ και οι πολιτικές ηγεσίες των χωρών που με την συμμετοχή τους προστάτευαν τις  «αρχές» που αναδύθηκαν μετά τον Β΄ΠΠ. Οι απώλειες είναι γνωστές, 186 νεκροί και 650 περίπου τραυματίες. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι με την συμμετοχή μας εξασφαλίστηκε η ένταξή μας στο ΝΑΤΟ, γεγονός που συνέβη κατά  την διάρκεια του πολέμου. Δεν γνωρίζουμε εάν τελικά αυτό ήταν το κέρδος. Εκείνο όμως που είναι σίγουρο είναι ότι η ρήση του Τσόρτσιλ «οι ήρωες πολεμούν σαν τους Έλληνες», στην νοτιοκορεάτικη εκδοχή της δόθηκε από τον νοτιοκορεάτη πρόεδρο Syng Man Rhe, ο οποίος απευθυνόμενος στο διοικητή του ελληνικού τάγματος τόνισε: «Εσείς οι Έλληνες, κι όταν είστε αντίκρυ με τον θάνατο, σκέπτεστε και ζείτε τις μεγάλες και αιώνιες ανθρώπινες αρετές. Για τον λόγο αυτό και στην μακραίωνη εθνική σας ζωή, τόσο λίγοι εσείς υπερνικάτε κάθε επιδρομέα».  Κέρδος σίγουρα αποτελεί η απόκτηση ενός φίλου κράτους που ξέρει και τιμά τους συμμάχους του.

Ήταν 16 Νοεμβρίου του 1950 που το τάγμα τους, 1000 περίπου ανδρών, αναχωρούσε από το Πειραιά για την Νότιο Κορέα με το αμερικανικό οπλιταγωγό «Τζενεραλ Χαν» για να γράψει την δική του λαμπρή ιστορία. Μετά από πλου 23 ημερών αποβιβάστηκαν στη Πουσάν, Νότια Κορέα.

«Έφυγα από την Ελλάδα σχεδόν αμέσως μετά την λήξη του εμφυλίου πολέμου. Δεν μας επέλεξαν τυχαία. Από εμφύλιο σε εμφύλιο. Δεν υπάρχει χειρότερος πόλεμος. Πήγα πολέμησα στην Κορέα, επέστρεψα ζωντανός και παραιτήθηκα από τον Ελληνικό Στρατό, δεν ήθελα πλέον στρατιωτική καριέρα». Γιατί κύριε Συνταγματάρχη τον ρώτησα. «Μετά την αποφοίτησή μου από την Σχολή στην Κέρκυρα πολέμησα στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και στον εμφύλιο. Είχα μεγάλη εμπειρία στον πόλεμο και επιλέχθηκα για την Κορέα, πολεμούσα συνέχεια, δεν ξεκουράστηκα, όλες μου οι στολές μύριζαν ανθρώπινο αίμα». Είναι ένας από τους βετεράνους της Κορέας, ένας υπέροχος άνθρωπος από την Άμφισσα  και ασχολείται με την Λαογραφία.

Έχοντας αναμνήσεις από το καλοκαίρι του 2003, στα πλαίσια του εορτασμού των 50 ετών από την υπογραφή της συνθήκης τερματισμού του πολέμου, συνόδευα στην Σεούλ, ως ΑΚΑΜ, τους Έλληνες Βετεράνους που προσκλήθηκαν στην εκδήλωση, με τον πρόεδρό τους  τον Στρατηγό Δράκο. Κατά την περιοδεία μας  συζητούσαν για τοποθεσίες όπου έλαβαν χώρα σκληρές μάχες που συμμετείχαν και οι ίδιοι, σαν να μιλούσαν για γνωστές ελληνικές τοποθεσίες, για το χωριό τους. Για το ύψωμα 381, 326, το ύψωμα Σκοτς, το ύψωμα Νόρι, για αεροδρόμια που ήταν χωράφια αλλά και για το ύψωμα Outpost Harry, ή “Outpost Haros“, όπως το ονόμασαν οι 100 Έλληνες, που  το υπερασπίστηκαν μαζί με 400 Αμερικανούς, από τις επιθέσεις 10.000 κινέζων, για μια εβδομάδα. Σε όλα τα υψώματα νεκροί Έλληνες. Τότε αντιλήφθηκα τι είχαν καταφέρει.

Με την Ε895/9-11-50 διαταγή, με αρχηγό αποστολής τον επισμηναγό Ιωάννη Χατζάκη, ήταν 11 Νοεμβρίου 1950, πρωί 08:30, όταν τα επτά C-47 Nτακότα, που αποτελούσαν το περίφημο 13ο Σμήνος Μεταφορών (13^th HELLENIC FLIGHT) με 67 άνδρες, απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας και μετά από 10 ανεφοδιασμούς, στην Λευκωσία, στο Νταχράν, στο Καράτσι, στο Νέο Δελχί, στο Αλλαχαμπάντ, στην Καλκούτα, στην Μπανγκόγκ, στη Σαϊγκόν, στη Μανίλα, στην Οκινάουα προσγειώθηκαν στην Itazouke της Ιαπωνίας. Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η Ελληνική Αεροπορία  για πρώτη φορά στην ιστορία της εκτελούσε τόσο μεγάλο ταξίδι και ήταν η μόνη χώρα, εκτός των ΗΠΑ, που διέθεσε μεταφορικά αεροσκάφη σε τόσο μεγάλη απόσταση και σε αποστολές στο θέατρο επιχειρήσεων. Ταξίδι πολυήμερο, περιπετειώδες με άσχημες καιρικές συνθήκες πάνω από αφιλόξενες περιοχές, προσγειώσεις σε άγνωστα αεροδρόμια, πολλά χωρίς ραδιοβοηθήματα, με έλλειψη εμπειρίας στις διαδικασίες και τους κανονισμούς της πτήσης δι΄οργάνων, με δυσκολίες στις επικοινωνίες και ορολογίες στην αγγλική γλώσσα, ήταν τα χαρακτηριστικά της ένδοξης εκείνης ναυτιλίας. Σημειώνεται ότι με τα ελληνικά επτά C-47 απογειώθηκε και ένα όγδοο με αμερικανικό πλήρωμα, προφανώς για να βοηθήσει στην ναυτιλία, και σύνδεσμο – διερμηνέα το σμηνίτη Ανδρεόπουλο Σπύρο.

Τα πληρώματα, οι αξιωματικοί και οι υπαξιωματικοί της αποστολής του 13ου Σμήνους ήταν όλα ξεχωριστά σε εμπειρία, βετεράνοι του μετώπου της Μέσης Ανατολής κατά την περίοδο του Β΄ΠΠ και του πρόσφατου ελληνικού εμφυλίου. Οι τεχνικοί που τους συνόδευαν οι καλύτεροι. Το 13ο Σμήνος, από 4 Δεκεμβρίου 1950 έως 26 Μαρτίου 1955, εκτέλεσε συνολικά 2.916 πολεμικές αποστολές, 13,777 ώρες πτήσεων, μετέφερε   9,243 τραυματίες και 70,568 επιβάτες.

«Τους Έλληνες πιλότους τους αφήσαμε δύο ημέρες να ξεκουραστούν. Προσγειώθηκαν Παρασκευή, τους υποδεχθήκαμε και τους είπαμε αύριο και την Κυριακή στην ενημέρωση θα τα πούμε. Θα επιχειρούσαν με την 21^η Μοίρα των ΗΠΑ που είχε αεροσκάφη C-47. Την Δευτέρα απογειώθηκαν από το Ιταζούκι για το προγεφύρωμα (Κ-27) Yonpo, εγκαταλελειμένο αεροδρόμιο της Βόρειας Κορέας που το κατέλαβαν οι Αμερικάνοι. Έγινε γρήγορη ενημέρωση για αποστολή emergency evacuation, (εκκένωση πεδίου μάχης), στο Hagaru-ri, περιοχή σε βορειοκορεατικό έδαφος με διάδρομο ένα χωράφι 2,200 πόδια μήκος και 40 πόδια πλάτος». Μαζί με τα μεταφορικά αεροσκάφη των ΗΠΑ απεγκλώβισαν 10.000 Αμερικανούς στρατιώτες, από τους οποίους 4.700 τραυματίες και πολλούς νεκρούς. «Είναι αλήθεια ότι αναρωτήθηκαν όταν τους αγκαλιάσαμε πριν την πρώτη απογείωση. Τους εξηγήσαμε όταν επέστρεψαν ότι, σας αγκαλιάσαμε για το τελευταίο αντίο, δεν περιμέναμε να επιστρέψετε από την αποστολή σας. Τόσο μεγάλος ήταν ο δείκτης επικινδυνότητας των αποστολών στο Hagaru-ri. Οι διάδρομοι προσγείωσης ήταν πρόχειροι, παγωμένοι, πολικό ψύχος. Και αυτοί επέστρεψαν όλοι και απογειώθηκαν πολλές φορές και έγραψαν μεγάλη αεροπορική ιστορία για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία». Αυτά ήταν τα λόγια που μου είπε βετεράνος αμερικανός Σμήναρχος πιλότος που συνόδευε με το μαχητικό του τα Ελληνικά C-47 μεταφορικά αεροσκάφη στις αποστολές τους, και γέμισα από υπερηφάνεια. Από τις 4 Δεκ. 1950 έως τις 31 Δεκ. 1950 τα ελληνικά C-47 πραγματοποίησαν 67 πολεμικές αποστολές, 260 ώρες και 45 λεπτά. Η διαθεσιμότητά τους ήταν 85,23%.

«Η 21^η Μοίρα, το 13^ο Σμήνος και η 801 Μοίρα τιμήθηκαν με την προσωπική ευαρέσκεια του προέδρου των ΗΠΑ, ενώ οι χειριστές και τα πληρώματα που έλαβαν μέρος στην επική αυτή επιχείρηση, τιμήθηκαν με το «Μετάλλιο Αέρος» Air Medal των ΗΠΑ. Εννέα αξιωματικοί, έξι αρχισμηνίες και τέσσερις σμηνίτες παρασημοφορήθηκαν».

Το μνημείο προς τιμή των ελλήνων πεσόντων στην «κοιλάδα των ηρώων» έξω από την Σεούλ  που πρόσφατα μεταφέρθηκε στο  Yeoju Yeongwol Park της Σεούλ, τα λέει όλα. Το στρατιωτικό μουσείο της Σεούλ, με την δεσπόζουσα θέση της Ελλάδος,  το επιβεβαιώνει. Το «ανδρός επιφανούς πάσα γη τάφος» στην είσοδο όλων των στρατιωτικών νεκροταφείων θα μείνει για πάντα χαραγμένο στην ιστορία της Νότιας Κορέας. Επομένως δεν είναι “forgotten war” για όλους. Το υπουργείο των Βετεράνων της Ν. Κορέας θα υφίσταται μέχρι να αποβιώσει και ο τελευταίος βετεράνος, σύμμαχος ή κορεάτης, που συμμετείχε στον πόλεμο.

Τελικά την 1 Δεκεμβρίου 1950, μετά από 57 ώρες και 45 λεπτά πτήσης, τα επτά C-47 προσγειώθηκαν στην Itazouke της Ιαπωνίας. Μετά από τρεις ημέρες προσγειώθηκαν στο Yonpo για να λάβουν μέρος στην πρώτη τους επιχειρησιακή αποστολή στο Hagaru-ri.  Ήταν Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 1950.                                                  

_______

Σημ.: Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από τα ιστορικά αρχεία του ΣΞ και τα «Ελληνικά Φτερά στον Πόλεμο της Κορέας» και εξιστορήσεις.

* Το παρόν άρθρο του προέδρου της ΕΑΑΑ Κωνστ. Τζαβάλα, δημοσιεύθυκε στις 4 Δεκεμβρίου 2024, στο σάιτ της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας.