Η αναφορά στην οικογένεια Τοφάλου που έμεινε μισή

Οι ληξιαρχικές πράξεις θανάτου των αδελφών Τόφαλου όπως καταγράφηκαν στον Δήμο Πατρέων (607, 608/5-7-1941) που υπογράφηκαν από τον δικηγόρο Πατρών Ευάγγ. Μητσόπουλο, ετών 31, στις 15 Ιουλίου 1941. Δηλαδή οκτώμισι μήνες μετά τα συμβάντα!

 

Από αφορμή αναζήτηση στοιχείων στο διαδίκτυο, που δυστυχώς δεν βρήκα, ενώ ελάχιστες είναι οι αναφορές στην έντυπη πληροφόρηση!

 

Ενώ συμπληρώθηκαν 55 χρόνια στις 15 Νοεμβρίου 2021 από τον θάνατο του ολυμπιονίκη Δημ. Τόφαλου, νικητή στη Μεσολυμπιάδα του 1906,  και το διαδίκτυο έχει ''πλημμυρίσει'' από αναφορές για την παρουσία του, ελάχιστες  αναφορές όπως αυτής του δημάρχου Μεσολογγίου Ευαγγελάτου και της αναπαραγωγής της στο βιβλίο «Η Πάτρα στην Κατοχή και στην Αντίσταση» που ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει στην 4η έκδοσή της από τον πατραϊκό οίκο Gotsis και τρεις αράδες στη σελίδα Sportig του Thebest.gr, όπως άλλες δυο αράδες στο βιβλίο του Νίκου Πολίτη για τους τύπους της Πάτρας, έχουν γίνει, ενώ καμία άλλη αναφορά δεν γίνεται για τον Διονύσιο Τόφαλο, αδελφό του μεσολυμπιονίκη και πρόεδρο του Ταμείου Εκπαιδευτικής Προνοίας της Παιδικής Εξοχής, το κτίριο της οποίας αναγέρθηκε το 1940, αλλά  λόγω πολέμου  δεν πρόλαβε να εγκαινιασθεί. Ο δε πρόεδρος του Ταμείου Εκπαιδευτικής Προνοίας Διονύσιος Τόφαλος, σκοτώθηκε την 28 Οκτωβρίου 1940, κατά τον βομβαρδισμό από τα αεροπλάνα των φασιστών Πελαργών, που βομβάρδισαν την ανυποψίαστη πόλη, προκαλώντας 193 νεκρούς αυτήν την ημέρα.

Μαζί του ήταν η κατά δέκα χρόνια μικρότερη, αδελφή του  Ιωάννα, 40 ετών, που σκοτώθηκε και αυτή. Οι θάνατοι των δύο αδελφών συνέβησαν στην συμβολή των οδών Αγίου Διονυσίου (σημερινή οδός Ρ. Φεραίου) και Σατωβριάνδου. Άλλες πηγές αναφέρουν ως τόπο του συμβάντος «έξω από το σπίτι του, Ρήγα Φεραίου και Καρόλου». Όμως οι ληξιαρχικές πράξεις θανάτου που εκδόθηκαν από τον Δήμο Πατρέων (607, 608/5-7-1941) που υπογράφηκαν από τον δικηγόρο Πατρών Ευάγγ. Μητσόπουλο, ετών 31, ο οποίος προσκόμισε την υπ' αριθμόν 163/1941 απόφαση του Πρωτοδικείου Πατρών, επιβεβαιώνουν την πρώτη εκδοχή και τόπο θανάτου τους.

 Στην 3η έκδοση του βιβλίου «Η Πάτρα στην Κατοχή και στην Αντίσταση» αναφέρονται τα παρακάτω:

«...Το Στρατόπεδο Λυμπερόπουλου είχε διαδεχθεί το επί των Ιταλών στρατόπεδο της Αρόης. Εκείνο ήταν εγκαταστημένο στην Παιδική Εξοχή, η οποία κτίσθηκε στο 1940 υπό του Ταμείου Εκπαιδευτικής Προνοίας και τα εγκαίνια δεν πρόφθασαν να γίνουν με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Ο Πρόεδρος του Ταμείου αυτού Διονύσιος Τόφαλος έπεσε από τους βομβαρδισμούς, που τόσα κακά έφεραν στην Πάτρα.

Ο Διον. Τόφαλος του Σπυρ. και της Διονυσίας, υπήρξε έμπορος των Πατρών με γονείς από την Ζάκυνθο και άγαμος σε ηλικία 50 ετών, έπεσε θύμα του ιταλικού βομβαρδισμού της πόλης το πρωί της 28-10-1940, ώρα 11, στην διασταύρωση των οδών Αγ. Διονυσίου και Σατωβριάνδου. Δηλαδή εκεί που, νωρίτερα στις 9.30 π.μ., έπεσε η πρώτη ιταλική βόμβα στην Πάτρα, αλλά και στην Ελλάδα ολόκληρη. (Σ.σ.: πολεμικό ημερολόγιο του Ιταλού σμηναγού Κάρλο Ρίνα, του σμήνους 277, που κατερρίφθη από ελληνική πυροβολαρχία στη Χειμάρρα το 1940). Ο Διον. Τόφαλος ήταν αδελφός του Πατρινού αρσιβαρίστα ολυμπιονίκη Δημ. Τόφαλου που το 1906 πήρε χρυσό μετάλλιο στα 142 κιλά». 

Η Ιωάννα Τοφάλου απασχολούνταν στα οικιακά και ήταν άγαμη, όπως και ο αδελφός της Διονύσιος.

Να υποθέσει κανείς πως λόγω της αγαμίας τους και επιδή δεν άφησαν απογόνους, δεν έτυχαν περισσότερης προσοχής, παρόλο που ο Διονύσιος Τόφαλος είχε να επιδείξει ευαγές έργο με το ενδιαφέρον του για τα υποσιτιζόμενα παιδιά της τότε εποχής που πλήττονταν από ασθένειες και υποβιταμίνωση, γι αυτό και η εξοχή στο προάστιο της Πάτρας, στην Αρόη, πίσω από τον ΙΝ Αγ. Κωνσταντίνου, ήταν αναγκαία. Βέβαια μεσολάβησε ο πόλεμος και η ιταλογερμανική Κατοχή και δεν πρόλαβαν να γευτούν τα καλά της!

  

Ενημερώθηκα από τον Σιν Πγε Διαχειριστής του πορτάλ «Patras Memories - Αναμνήσεις από την παλιά Πάτρα», ότι υπήρχε στην οικογένεια μία ακόμη αδελφή, η Πίτσα Τοφάλου, που πέθανε νωρίς, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1919. Παραπλεύρως η αναγγελία του μνημοσύνου της

_____________

Σημειώνω ότι τα παραπάνω γράφτηκαν με αφορμή αναζήτησή μου στοιχείων στο διαδίκτυο, που δυστυχώς δεν βρήκα, όχι γιατί δεν μπορεί να υπάρχουν, αλλά διότι δεν υπήρξαν άνθρωποι που να ενδιαφερθούν γι αυτό. Για την ολοκλήρωση της αναφοράς στην οικογένεια Σπυρ. και Διονυσίας Τοφάλου, ανεβάζω στο Istologio G.Mosxou το παραπάνω άρθρο.