Το τελευταίο αντίο στο ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς

Σε κλίμα συγκίνησης η πολιτική κηδεία του Αλέκου Φλαμπουράρη στο ΕΑΤ-ΕΣΑ - Οι επικήδειοι Φάμελλου και Τσίπρα - Πλήθος κόσμου στο τελευταίο αντίο. «Δεν τον αποχαιρετούμε λοιπόν, γιατί ό Αλέκος δεν θα μείνει μαζί μας μόνο ως η ανάμνηση ενός φίλου που χάσαμε. Θα μένει ως στοιχείο και καταγραφή στο προσωπικό και πολιτικό μας DNA. Ως απουσία με ισχυρή παρουσία. Που επιδρά και καθορίζει σχέσεις, αντιδράσεις, αντιστάσεις, με τους όρους εκείνους που η δική του στάση, η δική του επιμονή, το δικό του ήθος, η δική του πράξη, έκανε δικούς μας όρους. Κάποτε και χωρίς να το καταλαβαίνουμε» είπε για τον Αλέκο Φλαμπουράρη ο Αλέξης Τσίπρας!

Στο πάρκο Ελευθερίας, εκεί όπου βρισκόταν το κολαστήριο του ΕΑΤ-ΕΣΑ, εκεί όπου δημοκρατικοί, αριστεροί πολίτες βασανίστηκαν για την ιδεολογία τους και τη δράση τους κατά της χούντας, δόθηκε ο τελευταίος αποχαιρετισμός στο ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς και αγωνιστή της Δημοκρατίας, Αλέκο Φλαμπουράρη. Οι σκηνές συναισθηματικά φορτισμένες, με τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να στέκονται παραστάτες στο φέρετρο του Αλέκου Φλαμπουράρη, του ιστορικού στελέχους που αποτέλεσε έμπνευση και μέντορας για τους νέους και τις νέες του κόμματος. Και είναι χαρακτηριστικό ότι η απώλεια του Αλέκου Φλαμπουράρη προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση σε όλα τα στελέχη της Αριστεράς που επέλεξαν ξεχωριστούς δρόμους. Η οικογένεια του Αλέκου Φλαμπουράρη με ανακοίνωσή της έκανε παράκληση αντί στεφάνων όποιος επιθυμεί να καταθέσει χρήματα για την ενίσχυση του Κέντρου Επαγγελματικής Αποκατάστασης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες ΚΕΑ/ΑΜΕΑ.

Επικήδειο στην πολιτική κηδεία εκφώνησαν ο πρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Σωκράτης Φάμελλος, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, ο συνεργάτης του Στέλιος Αποστόλου, η Τζένη Διαμαντοπούλου από το ινστιτούτο Νίκου Πουλαντζά, ο Παύλος Κλαυδιάνος εκ μέρους του ΣΦΕΑ, ο Γιάννης Κοτταρίδης, συνεργάτης του στον επαγγελματικό βίο ο και ο γιος του Μιχάλης. «Σύντροφε μας Αλέκο, δύσκολα μπήκαν οι λέξεις στη σειρά, ακόμα πιο δύσκολα βγαίνουν από το στόμα, μπροστά σου» είπε με βαθιά συγκίνηση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Σωκράτης Φάμελλος στον επικήδειο που εκφώνησε.

«Με σεβασμό, βαθύτατη λύπη, αλλά και αγάπη είμαστε όλοι και όλες εδώ, όχι για αποχαιρετισμό αλλά για ένα μεγάλο ευχαριστώ. Και έναν όρκο συντροφικό ότι θα κρατάμε εμείς και για σένα τη σημαία ψηλά. Όπως έζησες εσύ, με αφοσίωση, συνέπεια, ήθος, αξίες και αγωνιστικότητα. Ο σύντροφός μας, Αλέκος Φλαμπουράρης ήταν ενεργός πολίτης, ανήσυχο πολιτικό πνεύμα, δημιουργικός και καινοτόμος - και πολιτικά και ως μηχανικός - με εναλλακτική σκέψη και υψηλό αξιακό υπόβαθρο» πρόσθεσε. Και συμπλήρωσε τα εξής: «Οι προοδευτικές ιδέες και η κοινωνική δικαιοσύνη όρισαν από νωρίς την περπατησιά του. Και όσοι δεν τον είχαμε γνωρίσει εκείνα τα χρόνια, είχαμε ήδη ακούσει για την παρουσία και τη συνέπειά του. Για περισσότερα από 60 χρόνια ήταν παρών σε όλους τους αγώνες της Αριστεράς και της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο Αλέκος Φλαμπουράρης στάθηκε απέναντι στη δεξιά, όταν το κομμουνιστικό κίνημα ήταν στην παρανομία, δεν λύγισε στην τρομοκρατία των χουντικών, δεν δέχθηκε ποτέ να σωπάσει. Αγάπησε τις ιδέες, την τέχνη, τη δημιουργία, την παραγωγή. Τάχθηκε με τον Λαό, πήρε έμπνευση από αυτόν και τους αγώνες της εργατικής τάξης και της νεολαίας. Στο πρόσωπό του βλέπαμε μία γενιά που στάθηκε όρθια και τράβηξε μπροστά. Με γενναιότητα, ευγένεια, αξιοπρέπεια, ανιδιοτέλεια και αλληλεγγύη, αρχές που υπηρέτησε μέχρι και την τελευταία ημέρα, στην κυριολεξία, στο κοινό μας σπίτι και στην κοινή μας διαδρομή, στον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία. Διάβαζε την πολιτική και γεννούσε πολιτική. Εμπνεύστηκε και συνέβαλε και στην ενότητα της Αριστεράς και στην κατάκτηση της κυβέρνησης της Αριστεράς. Εκεί τον γνώρισα και δουλέψαμε πολλές φορές μαζί. Ξέραμε ότι στην κυβέρνηση είχαμε δίπλα μας έναν άνθρωπο χαμογελαστό και προσιτό, που έμπαινε μαζί μας σε όλα τα προβλήματα, και έβρισκε λύσεις. Με μόνο κριτήριο και προτεραιότητα το κοινό όφελος. Χωρίς καμία προσωπική ιδιοτέλεια. Εξάλλου, ο Αλέκος σε όλη του τη ζωή μόνο έδινε στο κόμμα, στην Αριστερά, στην κοινωνία. Όσοι βρεθήκαμε δίπλα του βλέπαμε ένα πηγαίο φως, που φώτιζε ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. Ο Αλέκος ήταν αφοσιωμένος στην κοινή υπόθεση. Αυτή είναι η σωστή λέξη «Αφοσίωση», με αυταπάρνηση. Και αυτό το υπηρέτησε μέχρι την τελευταία ημέρα. Αφήνοντας πολλές φορές σε δεύτερο επίπεδο τη δουλειά του και την οικογένειά του, την Εύη, που δεν έλειψε στιγμή από το πλευρό του αλλά και από τον αγώνα μας. Τη θυμάμαι και αυτή μαζί μας για ώρες και στο Μαξίμου και στον ΣΥΡΙΖΑ. Με το βλέμμα του πάντα στραμμένο στις νεότερες γενιές ο Αλέκος Φλαμπουράρης κατάφερνε να είναι διαφωτιστής, με κάθε έννοια της λέξης. Δεν είχε ποτέ την απόσταση του δασκάλου, ήταν σύντροφος και καθοδηγητής. Είχε αυτόν τον αυθόρμητο, πολύτιμο τρόπο να μετατρέπει τις ιδέες και τις αξίες σε επιλογές. Και αυτή τη δημιουργικότητα την εξέφρασε και επαγγελματικά, ως μηχανικός. Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δεν ήταν μόνο πολύτιμος σύντροφος, αλλά ήταν η ψυχή και η ζωντανή ιστορία του κόμματός μας. Μέχρι τελευταία ημέρα ανήσυχος και δοτικός. Με τελευταία στάση την επανεκκίνηση του Ινστιτούτου Ν. Πουλαντζάς, πολλές φορές υπερβαίνοντας και τις φυσικές αντοχές του. Δεν θα ξεχάσω τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου στην Αίγινα, που ήταν εκεί παρά τους πόνους, να κάνουμε μαζί την περιοδεία και να μας υποδεχτεί. Ούτε το πόσο βιαζόταν να τελειώσει τις θεραπείες για να έρθει ξανά στα γραφεία. Και θέλω να τον ευχαριστήσω για αυτή τη στάση. Αλλά και προσωπικά για τη στήριξη και τη βοήθειά του εδώ και ένα χρόνο αλλά και την ηπιότητα και καλοσύνη που εξέπεμπε. Και θέλω να ευχαριστώ και την Εύη και τον Μιχάλη που ήταν δίπλα του. Από προχτές είμαστε πιο φτωχοί. Ανθρώπινα αλλά και στο κόμμα μας, Γιατί ήταν πάντα εκεί διαθέσιμος, οποιαδήποτε ώρα για να βοηθήσει σε κάθε δύσκολη απόφαση ή αποστολή. Και ήξερες ότι θα σου πει κάτι πιο διεισδυτικό, πιο ανατρεπτικό, πιο εναλλακτικό. Μας φαίνεται - σε όλους που τον ζήσαμε και πιο πολύ στην οικογένειά του- αδιανόητο ότι δεν θα ξανακούσουμε τη σκέψη του και την πολύτιμη συμβουλή του αλλά και δεν θα διασκεδάσουμε μαζί. Το κενό του είναι δυσαναπλήρωτο. Αλλά το ξέρουμε καλά, ο Αλέκος Φλαμπουράρης είναι μαζί με τους φωτεινούς συντρόφους μας, που δεν έφυγαν ποτέ πραγματικά από δίπλα μας, γιατί η παρακαταθήκη τους συνεχίζει να μας καθοδηγεί. Γεια σου αγαπημένε σύντροφέ μας και σε ευχαριστούμε!». Εξίσου συγκινημένος και ο Αλέξης Τσίπρας με τον πρώην πρωθυπουργό να σημειώνει τα εξής:

«Αλέκο σήμερα είμαστε όλοι εδώ. Και όσοι σε αγαπήσαμε και όσοι σε πληγώσαμε. Και όσοι σε ζήσαμε και όσοι απλά σε γνωρίσαμε. Δε λείπει κανείς. Αι γενέαι πάσαι της Αριστεράς και όχι μόνο. Είναι μια μέρα πένθους σήμερα για όλους μας. Γιατί σε όλους χάριζες απλόχερα τη θετική σου διάθεση, καλή καρδιά και αισιοδοξία. Ιδίως όμως είναι μια μέρα πένθους για όσους σε γνώρισαν και πορεύτηκαν μαζί σου στον όμορφο αγώνα. Για όσους πάλεψαν, ηττήθηκαν και νίκησαν μαζί σου. Με το όνειρο μιας ζωής ελευθερίας, ισότητας, και δικαιοσύνης. Για την πατρίδα μας. Για όλες τις πατρίδες. Για τους «ταπεινούς και καταφρονεμένους» της Ελλάδας και του κόσμου. Συγκεντρωθήκαμε σήμερα -όχι τυχαία- εδώ, στο χώρο της θυσίας για την ελευθερία, για να σε αποχαιρετήσουμε. Έτσι δεν συνηθίζεται να λέμε; Να αποχαιρετήσουμε! Θα τον ξεπροβοδίσουμε με ανείπωτη θλίψη. Να με συγχωρήσετε όμως, αλλά εγώ, όπως φαντάζομαι και πολλοί από σας και από όσους γνώρισαν και αγάπησαν τον Αλέκο, ούτε μπορούμε ούτε θέλουμε να τον αποχαιρετήσουμε. Θα τον ξεπροβοδίσουμε βέβαια με ανείπωτη θλίψη. Και με μοναδική παρηγοριά ότι έφυγε όρθιος και πλήρης εμπειριών. Αλλά δεν πρόκειται να τον αποχαιρετίσουμε. Γιατί όλα τα μεγάλα και τα σημαντικά που μας έδωσε θα μας συντροφεύουν πάντα. Δεν θα αποχαιρετήσουμε το χαμόγελο που έκανε τα δύσκολα πιο εύκολα, το λόγο της αποφασιστικότητας και της μετριοπάθειας που στήριζε το ηθικό μας στις άνισες μάχες, τη συντροφικότητα που απάλυνε το θυμό και έδινε χώρο στη λογική και τη συνεννόηση. Δεν θα αποχαιρετίσουμε τον άνθρωπο που ήξερε να ονειρεύεται χωρίς να κομπάζει, να συζητάει – ακόμη και να τσακώνεται- χωρίς να φωνάζει, να ονειρεύεται χωρίς να αφήνει στο όνειρο να επιβληθεί στη λογική. Δεν θα αποχαιρετίσουμε το θάρρος της γνώμης και τη γνώμη του θάρρους, που πάντα στα δύσκολα, αλλά και στα πιο δύσκολα, πρόσθετε κάτι πολύτιμο στη δική μου και τη δική μας γνώμη, στο δικό μου και το δικό μας θάρρος: Την κατανόηση, την ενσυναίσθηση, και πάντα το αναπαλλοτρίωτο θεμέλιο της Αριστεράς, τη συντροφικότητα και την αλληλεγγύη. Δεν θα αποχαιρετήσουμε, τον έφηβο, που έδωσε το παρών στις γραμμές της μαθητικής εξέγερσης και της Νεολαίας Λαμπράκη. Τον ανυπάκουο φοιτητή στο Γκρατζ της Αυστρίας, που οργανώθηκε στις γραμμές του παράνομου ΚΚΕ. Τον καθοδηγητή της φοιτητικής αντίστασης στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης, όπου συνέχισε τις σπουδές του. Τον άνθρωπο που συνειδητά έφτανε εκείνα τα χρόνια τη ζωή του στα όρια, ακριβώς γιατί είχε έναν βαθύ έρωτα για τη ζωή. Τον Στάθη, όπως ήταν το ψευδώνυμο της παρανομίας, που ήρθε στην Αθήνα για να οργανώσει τις τριάδες στις εξωπανεπιστημιακές σχολές. Τον κομμουνιστή της ανανέωσης, αργότερα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού. Τον άνθρωπο με τον ανοιχτό ορίζοντα σκέψης, που έβαλε στα φεστιβαλ της αριστεράς την LGBT κοινότητα, όταν δεν ήταν μόδα αλλά ταμπού και αδιανόητο. Τον αριστερό του ριζοσπαστισμού αλλά και του πολιτισμού. Τον μαχητή της κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και των ατομικών δικαιωμάτων, από τις γραμμές αργότερα του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ. Τον ορθολογικό οραματιστή, αυτόν που αναλάμβανε πάντα τις πιο δύσκολες αποστολές γιατί είχε τον τρόπο να βρίσκει τις λύσεις, ιδιαίτερα στα χρόνια της διακυβέρνησης. Δεν τον αποχαιρετούμε λοιπόν, γιατί ό Αλέκος δεν θα μείνει μαζί μας μόνο ως η ανάμνηση ενός φίλου που χάσαμε. Θα μένει ως στοιχείο και καταγραφή στο προσωπικό και πολιτικό μας DNA. Ως απουσία με ισχυρή παρουσία. Που επιδρά και καθορίζει σχέσεις, αντιδράσεις, αντιστάσεις, με τους όρους εκείνους που η δική του στάση, η δική του επιμονή, το δικό του ήθος, η δική του πράξη, έκανε δικούς μας όρους. Κάποτε και χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Γιατί ήταν η φωνή της σύνεσης και της λογικής πάντα, αλλά ιδιαίτερα όταν επιχειρούσαμε τη μεγάλη έφοδο στον ουρανό. Ήταν εκεί σε κάθε μας βήμα. Σε κάθε μας απόφαση. Σε κάθε μας πρωτοβουλία. Όχι ως μνημείο του εαυτού του και των δεκαετιών παρουσίας στις γραμμές της Αριστεράς, αλλά ως νεανική, ανήσυχη πάντα, παρουσία και δράση. Από τα Φεστιβάλ του Ρήγα και της Νεολαίας του ΣΥΝ, μέχρι τα πολύπλοκα της διακυβέρνησης, τίποτε δεν καταφέραμε χωρίς τη δική του συμμετοχή, τη δική του πρόθυμη προσφορά, τη δική του εντέλει παρακίνηση και αισιοδοξία. Από τη διαχείριση της κρίσης τις μέρες του δημοψηφίσματος, ώστε να μη μείνουν χωρίς νερό τα νησιά και χωρίς καύσιμα τα πρατήρια, μέχρι την επιτυχή επίλυση της χρεοκοπίας του Μαρινόπουλου που θα άφηνε στο δρόμο 15.000 εργαζόμενους. Και από τη δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την επίλυση των μικρών προβλημάτων της καθημερινότητας των πολιτών, μέχρι την υπέρβαση των εμποδίων για την ολοκλήρωση του γηπέδου της ΑΕΚ. Όλα ήταν δικά σου επιτεύγματα. Άλλα δεν ήταν μόνο αυτά. Ήταν και τα μεγάλα και τα μικρά, και τα στρατηγικά και τα καθημερινά. Να ρωτήσουμε τον Αλέκο. Να το συζητήσουμε με τον Αλέκο. Να το αναθέσουμε στον Αλέκο. Αυτές οι απλές φράσεις καθρεφτίζουν την αριστερή σου τεχνογνωσία: Πώς ένας σκοπός, ο σκοπός μας, μπορεί βήμα-βήμα, με σκληρή δουλειά και σκέψη, να γίνει πραγματικότητα. Αλέκο, σε ευχαριστώ για όσα μας έδωσες. Ως σύντροφος, ως φίλος, ως παππούς των παιδιών μας. Δεν σε αποχαιρετώ, αλλά σου υπόσχομαι ότι, όπως εσύ, δεν θα παραδώσουμε ούτε την ψυχή ούτε τα όνειρά μας, στη γοητεία της όποιας εξουσίας. Και ότι δε θα σταματήσουμε εδώ, αλλά θα συνεχίσουμε με την ίδια αισιοδοξία και την ίδια βεβαιότητα της επιτυχίας που είχες πάντοτε εσύ, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές. Καλό σου ταξίδι!».

Ο Νίκος Βούτσης ανέφερε στον επικήδειο που εκφώνησε: «Σε όλη σου τη ζωή υπήρξε μαχόμενος αγωνιστής της πράξης. Μέσα από το μετερίζι της Αριστεράς. Επέλεξες και την αριστερή πολιτική και ευθύνη για τη διακυβέρνηση της χώρας μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Επέλεξες τον δρόμο της σοσιαλιστικής προοπτικής που δεν χάνεται στον ορίζοντα, του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία. Υπήρξες σε όλη τη ζωή σου η επιτομή της αισιοδοξίας, με μεγάλη καρδιά και πολιτική ενσυναίσθηση». «Αλέκο, διακρίθηκες για τη σεμνότητα και την τιμιότητα. Πάντοτε παρών και αλληλέγγυος. Υπήρξες ο πιο πολύτιμος και φερέγγυος, το τονίζω, σύνδεσμος με τον κόσμο των επιχειρήσεων. Ακολούθησες τον δύσκολο δρόμο με τον ΚΚΕ Εσωτερικού - ΑΑ. Στο πολιτικό επίπεδο είχες καθοριστικό ρόλο για να υπάρξουν οι ευρύτερες συνεργασίες με τον χώρο πέραν του Συνασπισμού. Υποστήριξες τον χώρο του αριστερού ευρωκομμουνισμού. Μέσα στη Βουλή, από θέσεις ευθύνης, διακρίθηκες για την επάρκεια των αγορεύσευών σου. Αλέκο. Ήσουν πάντα μειλίχιος, μετρημένος και αποτελεσματικός. Είχες πάντα πολύ καλές σχέσεις με τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, χωρίς ποτέ να παρεξηγηθείς», ανέφερε, μεταξύ άλλων» πρόσθεσε, μεταξύ άλλων ενώ κλείνοντας σημείωσε πως «δεν τυχαίο ούτε παράξενο, πολλά χρόνια μετά, ότι είναι ζωντανές οι παραδόσεις και ως προγραμματικές επιλογές οι απόψεις του». «Ο Αλέκος ήταν πανάξιος πριν γίνει ο Φλαμπουράρης της πολιτικής. Γέννημα θρέμμα της Αθήνας, μαθητής του 9ου Γυμνασίου και έντονα δραστήριος πολιτικά ήδη από τα μαθητικά του χρόνια. Βαθιά ευαισθητοποιημένος στα κοινά ήδη από τα χρόνια της Χούντας. Πάντα ανήσυχος και ενωτικός» ανέφερε ο Νικήτας Κακλαμάνης. «Απολάμβανε του σεβασμού και της εκτίμησης από ολόκληρο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων», είπε, προσθέτοντας, μεταξύ άλλων πως «θα θυμάμαι πάντα τους καβγάδες μας για την αγαπημένη σου ΑΕΚ και εγώ σαν φανατικός γαύρος για τον Ολυμπιακό». Ο γιος του, Μιχάλης, παρομοίασε τον Αλέκο Φλαμπουράρη με τον Ρόμπερτ Όουεν των Ουτοπικών Σοσιαλιστών, με τον ίδιο να λέει, μεταξύ άλλων: «Ήταν ένας εξαιρετικός μηχανικός που στα 77 του έγινε επαγγελματίας πολιτικός, χωρίς να βγει ούτε λεπτό στη σύνταξη. Ήταν ΑΕΚ και ήταν Original. Συγκρούστηκε και πότε δεν εξαγοράστηκε από το κεφάλαιο. Ο Αλέκος δεν ήταν άνθρωπος των βιβλίων μόνο. Ήταν άνθρωπος της πράξης. Καλή αντάμωση με τους Original του παραδείσου». Η Τζένη Διαμαντοπούλου, σημείωσε, μεταξύ άλλων πως «ο Αλέκος Φλαμπουράρης ήταν μια ήρεμη δύναμη. Ήταν εκεί όχι με θόρυβο, όχι με επίδειξη. Βοηθούσε χωρίς να βαραίνει. Στήριξε γενιές νέων συντρόφων. Ήταν βράχος και καταφύγιο άμυνας». Ο Παύλος Κλαυδιανός τόνισε πως είναι αγωνιστής, με τον ίδιο να αναφέρεται σε στιγμές από τη ζωή του Αλέκου Φλαμπουράρη, ενώ ο Γιάννης Κοταρίδης είπε, μεταξύ άλλων: «Παράλληλα με τη μεγάλη πολιτική σου δράση, είχες και εμάς. Όλοι μας και ο καθένας ξεχωριστά σε ευχαριστούμε. Όλα τα παιδιά στην εταιρεία τους έλεγες συνεργάτες, από τον πιο παλιό μέχρι τον πιο νέο. Όλοι έχουν να θυμούνται την επιμονή σου για το καλύτερο. Μου έλεγες με έμφαση: πάντα να προσέχεις τους εργαζόμενους».