Η κυβέρνηση προϊδεάζει για νέο αλαλούμ στις φετινές πληρωμές

Αγρότες - Κτηνοτρόφοι: Νέο μπάχαλο στις πληρωμές - Ανακοινώσεις για το υβριδικό-μεταβατικό σύστημα στο παρά πέντε.- Η κυβέρνηση προϊδεάζει για νέο αλαλούμ στις φετινές πληρωμές, που ήδη έχουν καθυστερήσει δραματικά, στερώντας από αγρότες και κτηνοτρόφους κρίσιμη ρευστότητα

Λίγο πριν την εκπνοή του χρόνου κι ενώ η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης αναμένεται από το τέλος της εβδομάδας, η κυβέρνηση ανακοινώνει το υβριδικό μεταβατικό σύστημα για τις αγροτικές πληρωμές και τους ελέγχους που ισχύει για το 2025, προϊδεάζοντας για ένα νέο αλαλούμ στις φετινές πληρωμές, που ήδη έχουν καθυστερήσει δραματικά, στερώντας από αγρότες και κτηνοτρόφους κρίσιμη ρευστότητα. Αν και το τελευταίο διάστημα με διάφορες δηλώσεις και διαρροές έχουν γίνει γνωστά βασικά στοιχεία σχετικά με τον υπολογισμό των ενισχύσεων που θα λάβουν φέτος οι δικαιούχοι αγρότες, μόλις σήμερα, κυριολεκτικά τελευταία στιγμή, ανακοινώνεται επίσημα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης το πλαίσιο που θα ακολουθηθεί για τις φετινές πληρωμές, προμηνύοντας μάλλον δυσάρεστες εκπλήξεις. Στη σχετική ενημέρωση και πάλι η κυβέρνηση συνδέει παραπλανητικά την έγκριση του σχεδίου συμμόρφωσης για το σύστημα των αγροτικών επιδοτήσεων με τις πληρωμές, ενώ αναφέρεται ότι δρομολογείται και η πληρωμή άλλων ενισχύσεων από τον Πυλώνα Ι και ΙΙ της ΚΑΠ, καθώς και πληρωμές από μικρότερα προγράμματα “που είχαν καθυστερήσει λόγω του γενικότερου προβλήματος που ΟΠΕΚΕΠΕ». Επιπλέον σα να μην έχει υπάρξει διακυβέρνηση των 6,5 ετών της Ν.Δ και οι αντίστοιχες ευθύνες υπουργών και ΟΠΕΚΕΠΕ για τις απάτες, τα πρόστιμα και τους καταλογισμούς, την κατασπατάληση ενωσιακών κονδυλίων και τις κακές πληρωμές, εμφανίζονται προκλητικά ως κατορθώματα τα αυτονόητα: η νομιμότητα, η διαφάνεια, η δικαιοσύνη και η μη απώλεια πόρων σε βάρος των έντιμων αγροτών, όπως και η απαιτούμενη συμμόρφωση με το πλαίσιο της Ε.Ε. Έτσι, γίνεται λόγος για ένα νέο ΟΣΔΕ καθώς «ως χώρα αποκτούμε ένα αξιόπιστο και διαφανές σύστημα διαχείρισης και ελέγχων των αγροτικών επιδοτήσεων απολύτως σύμφωνο με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ώστε από εδώ και πέρα να μην έχουμε νέες εμπλοκές σε πληρωμές ή νέα πρόστιμα προς τη χώρα», ενώ αναβιώνουν όρους όπως τα «πανωγραψίματα», στα οποία «μπαίνει τέλος» και «εδραιώνεται η κοινωνική δικαιοσύνη στην κατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων». Επισημαίνεται μάλιστα ότι πλέον δεν θα υπάρχουν «έξυπνοι» και «λιγότερο έξυπνοι αγρότες», καθώς οι επιδοτήσεις θα κατανέμονται με βάση τα πραγματικά, αδιαμφισβήτητα, δεδομένα του κάθε αγρότη και κτηνοτρόφου, ενώ το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται να χαθεί ούτε ένα ευρώ από τα κοινοτικά χρήματα που αναλογούν στη χώρα. Ειδικά για φέτος αναφέρεται ότι «συνολικά θα κατανεμηθούν τα κονδύλια που ούτως ή άλλως είχαν προϋπολογισθεί», αλλά εφόσον κατανεμηθούν αρχικά λιγότερα χρήματα σε γεωργούς και κτηνοτρόφους από τη βασική ενίσχυση, τη συνδεδεμένη ενίσχυση, τις εξισωτικές αποζημιώσεις και τα οικολογικά σχήματα, θα υπάρξει “δεύτερη κατανομή” των κοινοτικών πόρων με τα πλεονάζοντα ποσά. Έτσι, σημειώνεται τελικά οι ειλικρινείς στις δηλώσεις τους γεωργοί και κτηνοτρόφοι θα πάρουν συνολικά μεγαλύτερη επιδότηση από τα προηγούμενα χρόνια. Προφανώς έρχεται νέο κύμα κακών πληρωμών και ακόμα κι αν γίνει νέα κατανομή των διαθέσιμων κονδυλίων, ο χρόνος καταβολής ολοκληρωμένων ενισχύσεων είναι βέβαιο ότι θα «ξεχειλώσει» περαιτέρω σε βάρος των παραγωγών που τελικά θα πάρουν σε ...δόσεις τις ήδη καθυστερημένες επιδοτήσεις που δικαιούνται. Φετινές πληρωμές Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για φέτος προβλέπεται ότι θα εφαρμοστούν τα εξής: -Για τον υπολογισμό των αγροτικών εκτάσεων και για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα των εικονικών μισθωτηρίων και των καταπατήσεων από φέτος είναι υποχρεωτική η δήλωση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) για όλα τα αγροτεμάχια και σε ειδικές περιπτώσεις η δήλωση του Κωδικού Αριθμού Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ). Οι τελευταίες αφορούν μικρά αγροτεμάχια έως 20 στρέμματα στα οποία εμφανίζεται το φαινόμενο της πολυϊδιοκτησίας και για τα οποία γίνεται δεκτό το ΚΑΕΚ. Για αγροτεμάχια και ειδικότερα κοπτολίβαδα που έχουν προκύψει ευρήματα από τους ελέγχους (πχ. αναντιστοιχίες με δορυφορικές φωτογραφίες), κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, θα κληθούν οι αγρότες, αφού κάνουν ενστάσεις, μέσω συστήματος φωτογράφησης να διορθώσουν τις αναντιστοιχίες αυτές. Και αφού αξιολογηθούν και στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα. Στις περιπτώσεις που έχουν δηλωθεί λανθασμένα ΚΑΕΚ, με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν από την καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης, θα δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης μέσω ενστάσεων και στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα. -Ο υπολογισμός του ζωικού κεφαλαίου, δηλαδή ο αριθμός των ζώων, προσδιορίζεται με αντικειμενικά στοιχεία: τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος κρέατος, καθώς και αγορών ζωοτροφών. Τα στοιχεία αντλούνται από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ή από το MYDATA και τις Δηλώσεις Ε3. Ελέγχεται δηλαδή το σύνολο των, σχετικών με την δραστηριότητα του παραγωγού, οικονομικών συναλλαγών αποδίδοντας νόημα στο βασικό όρο επιλεξιμότητας που είναι ο «ενεργός γεωργός» . Για τη διασφάλιση αντικειμενικού υπολογισμού του ζωικού κεφαλαίου εφαρμόζεται ειδική μεθοδολογία, με βάση την ελάχιστη αναλογία παραγωγής γάλακτος και αριθμού ζώων (100 κιλά γάλακτος ανά επιλέξιμη προβατίνα ή αίγα), τα επίσημα στοιχεία σφαγών και τις ζωοτροφές. Όπου υφίστανται και τα δύο στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη ο υπολογισμός που αποτυπώνει τον μεγαλύτερο και πιο τεκμηριωμένο αριθμό ζώων. -Για τους βοσκοτόπους έχει αναθεωρηθεί η διαδικασία κατανομής επιλέξιμης γης μέσω της τεχνικής λύσης και η έκταση πλέον προσδιορίζεται από τα στοιχεία της παραγωγικής δραστηριότητας των κτηνοτρόφων. Όπως αναφέρεται στην πράξη αυτό σημαίνει: Δεν μπορεί κανείς πλέον να ενεργοποιεί δικαιώματα σε βοσκότοπους που βρίσκονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το μαντρί του. Οι ενισχύσεις δίνονται εκεί όπου πράγματι βόσκουν τα ζώα και παράγεται προϊόν. Οι δημόσιοι βοσκότοποι κατανέμονται στο νομό που βρίσκεται η κτηνοτροφική εγκατάσταση ή στον όμορο νομό, ενώ όσοι διαθέτουν ιδιωτικούς βοσκότοπους λαμβάνουν ενίσχυση μόνο για τη διατήρηση του βοσκότοπου για την οποία απαιτείται ελάχιστη βοσκοφόρτωση 0,2 MMZ/ha βάσει των προβλέψεων της ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027. Στις περιπτώσεις που οι διαθέσιμοι βοσκότοποι δεν επαρκούν για να καλύψουν το ζωικό κεφάλαιο των κτηνοτρόφων, όπως τεκμαίρεται από τα στοιχεία (γάλα – κρέας – ζωοτροφές) αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται καταφανώς άδικα η επιδότηση των κτηνοτρόφων αυτών. Για να διορθωθεί η αδικία αυτή μετά την πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης, αναφέρεται, ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει, μέσω της διαδικασίας ενστάσεων, σε μια συμπληρωματική κατανομή βάσει των τιμολογίων του γάλακτος και του κρέατος που πούλησαν καθώς και των ζωοτροφών που αγόρασαν έτσι ώστε να μην αδικηθούν από τις πληρωμές. Από τα παραπάνω κριτήρια λαμβάνεται υπόψιν το ευμενέστερο για τους κτηνοτρόφους. -Οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι θα έχουν το δικαίωμα ένστασης. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ το προσεχές διάστημα θα ανακοινώσει διαδικασία υποβολής ενστάσεων για τη θεραπεία των όποιων προβλημάτων. Τι θα ισχύσει το 2026 Στην ίδια ενημέρωση περιλαμβάνεται και το νέο σύστημα πληρωμών και ελέγχων που θα ισχύσει το 2026, στο οποίο πάντως προβλέπονται διαδικασίες, εφαρμογές και εργαλεία που ακόμη δεν υπάρχουν, αλλά πρέπει να δημιουργηθούν πρώτα ώστε να υλοποιηθούν. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα και σαφής αποτύπωση των αρμοδιοτήτων, δεδομένου μάλιστα ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα απορροφηθεί από την ΑΑΔΕ. Ειδικότερα, όπως ανακοινώθηκε, τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος πληρωμών και ελέγχων για το 2026 είναι τα ακόλουθα: -Δημιουργία νέου ψηφιακού γεωχωρικού χάρτη της χώρας. Θα καταρτιστεί ένας εξαιρετικά ακριβής χάρτης της ελληνικής επικράτειας, βασισμένος σε δορυφορικές εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και τη χρήση «έξυπνων» εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Ο χάρτης αυτός θα επιτρέπει τον σαφή διαχωρισμό των επιλέξιμων και μη επιλέξιμων εκτάσεων για ενισχύσεις, ενώ θα ανανεώνεται συστηματικά. -Νέος τρόπος καταγραφής των αιγοπροβάτων. Θα δημιουργηθεί ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων για την ακριβή καταγραφή και παρακολούθηση κάθε ζώου. Κάθε αιγοπρόβατο θα σημαίνεται με ηλεκτρονικό «βώλο» και τα στοιχεία του θα τηρούνται αποκλειστικά στη νέα βάση, η οποία θα συνδεθεί απευθείας με το ΟΣΔΕ. -Περισσότεροι και πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι. Οι έλεγχοι στις δηλώσεις θα είναι εκτεταμένοι και θα γίνονται πλέον πιο στοχευμένοι, με εφαρμογή εργαλείων ανάλυσης κινδύνου, όπως προβλέπεται στο εγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης. Οι διοικητικές και γεωχωρικές διασταυρώσεις πραγματοποιούνται με βάση επίσημα δεδομένα (παραγωγής, φορολογίας, κτηματολογίου) τηρούμενα σε εθνικές βάσεις δεδομένων οι οποίες πλέον αξιοποιούνται στο έπακρο, ώστε να εντοπίζονται περιπτώσεις πλασματικής δραστηριότητας ή παραπλάνησης του συστήματος με δημιουργία τεχνητών (ψεύτικων) συνθηκών όπως γινόταν στο παρελθόν. Παράλληλα, οι επιτόπιοι έλεγχοι διενεργούνται από μικτά κλιμάκια, με περιορισμένη διακριτική ευχέρεια και σαφώς προκαθορισμένα πρωτόκολλα ελέγχου, ενισχύοντας τη διαφάνεια και αποτρέποντας πρακτικές που στο παρελθόν δημιούργησαν ελεγκτικές αστοχίες που είχαν σαν αποτέλεσμα να επιβάλλονται πρόστιμα για τη χώρα.Αντιγόνη Ζούντα για το avgi.gr -Πλήρης έλεγχος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Από το επόμενο έτος θα πραγματοποιούνται διασταυρωτικοί έλεγχοι με τα στοιχεία του Εθνικού Κτηματολογίου και του νέου Μητρώου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΜΙΔΑ) της ΑΑΔΕ.