Εκτροπή Αχελώου: Νέα προσφυγή στο ΣτΕ από φορείς

INTIME

 

«Η μυθολογία εκτροπής του Αχελώου έχει εδώ και δεκαετίες βυθίσει τη Θεσσαλία σε επικίνδυνη πολιτική απραξία, καθυστερώντας την υλοποίηση ζωτικής σημασίας έργων»

Κατά της νεκρανάστασης, του αναχρονιστικού έργου εκτροπής των νερών του Αχελώου προς τον καθημαγμένο Θεσσαλικό κάμπο, προσέφυγαν για έβδομη φορά τα τελευταία τριάντα χρόνια, τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις και πλήθος φορέων της Αιτωλοακαρνανίας.  Με την προσφυγή τους, οι φορείς ζητούν την ακύρωση της δεύτερης αναθεώρησης των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής (ΣΔΛΑΠ) Δυτικής Στερεάς (ΦΕΚ Α 83/12.06.2024) και Θεσσαλίας (ΦΕΚ Α 83/12.06.2024), τα οποία εκπονήθηκαν από το ΥΠΕΝ και εγκρίθηκαν με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Στην αίτηση ακύρωσης αναδεικνύεται η παραβίαση βασικών άρθρων των οδηγιών 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και 2001/42/ΕΚ για τη στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων. Από τις 13 Μαρτίου μάλιστα, η Κομισιόν έχει καταθέσει προσφυγή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μη συμμόρφωση με την πρώτη οδηγία διότι το ΥΠΕΝ, καθυστέρησε πολύ την δεύτερη επικαιροποίηση των Σχεδίων( υπόθεση C-359/24). 

Όπως σχολιάζουν δηκτικά, με κοινή τους ανακοίνωση, οι προσφεύγοντες τα δυο σχέδια, των οποίων η ολοκλήρωση αποτελεί υποχρέωση της χώρας στο πλαίσιο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ, επαναφέρουν ένα φάντασμα του παρελθόντος που θεωρούσαμε πως είχε εξαφανιστεί μετά από έξι ακυρωτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και μια του Δικαστηρίου της ΕΕ. Υπενθυμίζουν δε πως η μυθολογία εκτροπής του Αχελώου έχει εδώ και δεκαετίες βυθίσει τη Θεσσαλία σε επικίνδυνη πολιτική απραξία, καθυστερώντας την υλοποίηση ζωτικής σημασίας έργων βελτίωσης των δικτύων άρδευσης, πρόσθετων έργων ταμίευσης στη λεκάνη του Πηνειού, μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης αρδευτικού νερού, τεχνητού εμπλουτισμού των υδροφορέων, και υλοποίησης έργων ταμίευσης μέσω λιμνοδεξαμενών σε πεδινές ή λοφώδεις περιοχές.

Το προτεινόμενο σχέδιο, επισημαίνουν, αποτελεί περίπλοκο τεχνικό σύστημα εκτροπής υδάτων του Αχελώου το οποίο προϋποθέτει τουλάχιστον την κατασκευή και λειτουργία του φράγματος της Συκιάς, την κατασκευή και λειτουργία της σήραγγας προσαγωγής (Πετρωτό - Δρακότρυπα), καθώς και νέων δικτύων διοχέτευσης του νερού αυτού, δηλαδή έργων με τεράστιο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος, εγκαθιδρύοντας μία πανάκριβη υπηρεσία ύδατος για αγροτική χρήση. 

Χαρακτηρίζουν, την επαναφορά της εκτροπής σε καιρούς κλιματικής αποσταθεροποίησης, «άλλη μια θλιβερή απόδειξη πως η Ελλάδα βαδίζει προς το αβέβαιο κλιματικό μέλλον με τα μάτια προσκολλημένα στο παρελθόν». Επιπρόσθετα προειδοποιούν ότι η  εκτροπή του Αχελώου μόνο να συσκοτίσει μπορεί το αβέβαιο μέλλον μιας Θεσσαλίας που παραμένει παραμελημένη, ενώ αγνοούνται αδικαιολόγητα σημαντικά έργα για την ανασυγκρότηση και θωράκιση της αγροτικής παραγωγής με βάση τα νέα κλιματικά δεδομένα. Επίκεντρο και επείγουσες προτεραιότητες πρέπει να αποτελέσουν η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αγροσυστημάτων και η αποκατάσταση υποβαθμισμένων φυσικών οικοσυστημάτων που μπορούν να αποτελέσουν την πλέον αποδοτική λύση για την εξασφάλιση επάρκειας ύδατος για άρδευση και τη θωράκιση της Θεσσαλίας απέναντι στις εντεινόμενες κλιματικές καταστροφές. 

Την αίτηση ακύρωσης και την ανακοίνωση συνυπογράφουν: Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Περιφερειακή Ένωση Δήμων Δυτικής Ελλάδας, Δήμος Αγρινίου, Δήμος Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου, Αγροτικός Συνεταιρισμός Επεξεργασίας και Εμπορίας Αγροτικών Προϊόντων Αγρινίου – Ένωση Αγρινίου, Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, Περιφερειακό Τμήμα ΤΕΕ Ν. Αιτωλοακαρνανίας, WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. 

Αξίζει να σημειωθεί πως τα έργα εκτροπής του Αχελώου στο παρελθόν έχουν ακυρωθεί έξι φορές από το ΣΤΕ αλλά και διαγραφεί σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣΤΕ  τόσο από το σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας (ΦΕΚ Β 4682/2017) όσο και από το Χωροταξικό Πλαίσιο της  Θεσσαλίας ( ΦΕΚ ΑΑΠ 269/15/11/2018). Το Αναθεωρημένο χωροταξικό ενσωμάτωσε , στο σχέδιο δράσης που το συνοδεύει, τα  μέτρα για την ορθολογική διαχείριση των υδάτων και την προώθηση μικρών και μεσαίων υποδομών του διαχειριστικού σχεδίου ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα, στο υδατικό ισοζύγιο της Περιφέρειας. Σήμερα επανέρχεται η εκτροπή  χωρίς να έχουν υλοποιηθεί τα μέτρα που είχαν προβλεφθεί, μετά την αφαίρεση της μερικής μεταφοράς  250 εκ κυβικών μέτρων νερού στη Θεσσαλία,  στην πρώτη αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Θεσσαλίας, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Επίσης το πέμπτο τμήμα του  ΣΤΕ  με την απόφαση 2228/2020 έκρινε ότι τα μέτρα που υποκατέστησαν την εκτροπή συνάδουν  με τις προβλέψεις της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ «σύμφωνα με τις διατάξεις της οποίας η διαχείριση των υδάτων πρέπει να γίνεται σε επίπεδο περιοχής λεκανών απορροής ποταμού, αφετέρου εγκρίθηκε κατόπιν τεχνικής - επιστημονικής αξιολόγησης στην οποία ελήφθησαν υπόψη περιβαλλοντικά, κοινωνικά, αναπτυξιακά και οικονομικά κριτήρια και αφού προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς” .  

Λούλη Σταυρογιάννη - avgi.gr